ÇOCUK GELİŞİMİ PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN ENGELLİLERE YÖNELİK TUTUMLARI İLE İLETİŞİM BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2021, , 57 - 73, 04.05.2021

Prof. Dr. Hakan Sarı , [e-mail] [e-mail] , Özlem Aslan Bağcı , Hatice Gökdağ

https://doi.org/10.37669/milliegitim.691828

Cited By: 4

Öz

Doğuştan ya da sonradan ortaya çıkabilen engellilik durumu insanın sosyal yaşantısını önemli ölçüde olumsuz yönde etkileyen bir durumdur. Engelli bireylerin önündeki bu engelin genellikle çevrenin tutumlarına bağlı olduğu kabul edilmektedir. Sosyal çevrenin bir parçası olan eğitim kurumlarında görev yapan çocuk gelişimi programı öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumları önem arz etmektedir. Bu nedenle bu çalışmada çocuk gelişimi programı öğrencilerinin engellilere yönelik tutum düzeyleri, bu tutumlarının sınıf, lise mezuniyet
türü, özel eğitim dersi alma değişkenlerine göre değişiklik gösterip göstermediği, öğrencilerin engellilere yönelik tutumları ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmada veri toplamak amacı ile araştırmacılar tarafından hazırlanan
kişisel bilgi formu, “Engellilere Yönelik Çok Boyutlu Tutum Ölçeği” ve “İletişim Becerileri Ölçeği – Yetişkin Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda öğrencilerin düşüncelerinin olumlu olduğu, duygu ve davranışlarının ise olumsuz olduğu, sınıf düzeyinde tutumlarının değişmediği, meslek lisesi mezunlarının ve özel eğitim dersi alan
öğrencilerin tutumlarının daha olumlu olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, engellilere yönelik tutum, çocuk gelişimi, iletişim becerisi, korelasyon yöntemi

Teşekkür

Titiz bir çalışma süreci sonucunda tamamladığımız makalemizin Milli Eğitim dergisinde değerlendirilmesi bizim için grur vericidir. Alana katkı sağlaması dileğiyle emeği geçenlere teşekkürlerimizi sunarız.

THE RELATIONSHIP BETWEEN CHILD DEVELOPMENT PROGRAM STUDENTS'ATTITUDES TO THE DISABLED PEOPLE AND COMMUNICATION SKILLS

Öz

Kaynakça

• Ajay, K. M. and Parasa, A. (2017). Attitudes toward Persons with Disabilities: A Relationship of Age, Gender, and Education of Students. The International Journal of Indian Psychology. Volume 4, Issue,4.
• Alptekin, S. ve Vural-Batık, M. (2013). Özel eğitim bölümü öğrencilerinin yetersizlikten etkilenmiş kişilere yönelik tutumlarına özel eğitim dersinin etkisi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi 4 (4), 18-34.
• Altıntaş, E ve Şengül, S. (2014). Özel Eğitim Dersinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlar ve Kazanımlar Bakımından Değerlendirilmesi. Kafkas Üniversitesi, e -Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(3), Aralık 2014.
• Antonak, R. F. and Livneh, H. (2000). Measurement of attitudes toward persons with disabilities. Disability and Rehabilitation, 22, 211–224. Au, K. W. and Man, D. W. (2006). Attitudes toward people with disabilities: A comparison between health care professionals and students. International Journal of Rehabilitation Research, 29(2), 155–160. doi:10.1097/01.mrr.0000210048.09668.ab
• Barnes, C. and Mercer, G. (2005), “Disability, Work and Welfare: Challenging The Social Exclusion Of Disabled Persons”, Work, Employment & Society, 19 (3), 527-545.
• Cüceloğlu, Doğan. (1991). İnsan ve Davranışı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eagly, A. H., & Chaiken, S. (1993). The psychology of attitudes. Fort Worth, TX: Harcourt, Brace & Jovanovich.
• Findler, L., Vilchinsky, N., and Werner, S. (2007). The Multidimensional Attitudes Scale toward persons with disabilities (MAS): Construction and validation. Rehabilitation Counseling Bulletin, 50, 166–176.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., and Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th edition). New York: McGraw Hill. Girgin-Aykanat, B. ve Balcı, S. (2015). “Fiziksel Engelli Çocuk ve Ailesinin Evde Bakım Gereksinimi,” Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, S: 4.
• Gök, G; Erbaş, D. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Gürsel, F. (2006). Engelliler için Beden Eğitimi ve Spor Dersi’nin öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakultesi Dergisi, 31, 67- 73.
• Heider, F. (1977). Psychologie der interpersonalen Beziehungen. Klett: Deutschland.
• Joireman, J. A., Needham, T., and Cummings, A. (2002). Relationship between dimensions of attachment and empathy. North American Journal of Psychology, 4, 63–80.
• Kargın, T. ve Baydık, B. (2002). Kaynaştırma ortamındaki işiten öğrencilerin işitme engelli akranlarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3 (2) 27-39.
• Korkut-Owen, F. ve Demirbaş-Çelik, N. (2017). Yetişkinlerde kişilik özelliklerine göre iletişim. 18-21 Ekim 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen I. Uluslarası Akademik Çalışmalar Kongresi’nde sözlü sunulan bildiri. https://www.inescongress.com/ (Erişim Tarihi: 12.03. 2018).
• Krajewski, J and Flaherty, T. (2000). Attitudes of high school students toward individuals with mental retardation. Mental Retardation, 38, 154–162. doi:10.1352/0047-6765(2000)038.
• Nabors, L., and L. Keyes. (1995). Preschoolers’ reasons for accepting peers with and without disabilities. Journal of Developmental and Physical Disabilities 7: 335-355. doi: 10.1007/ BF02578435.
• Nussbeck, S. (2007). Sprache-Entwicklung, Störungen und Intervention. Kohlhammer GmbH. Stutgart.
• Özyürek, M. (2010). Tutumlar ve Yetersizlikten Etkilenmişlere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi (8.Baskı). Ankara: Karatepe Yayınları.
• Pettigrew, T. F., and Tropp, L. R. (2006). A meta-analytic test of intergroup contact theory. Journal of Personality and Social Psychology, 90, 751–783. doi:10.1037/0022-3514.90.5.751
• Sarı, H. ve Bozgeyikli, H. (2003) Öğretmen adaylarının özel eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi: Karşılaştırmalı bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 183-203.
• Sarı-Yıldırım, H. Bektaş, M. ve Altıparmak, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 27.
• Stachura, K. and Garven, F. (2007). A national survey of occupational therapy students’ and physiotherapy students’ attitudes to disabled people. Clinical Rehabilitation, 21(5), 442–449. doi:10.1177/0269215507073495.
• Şahin, F., ve Güldenoğlu, B. (2013). Engelliler konusunda verilen eğitim programının engellilere yönelik tutumlar üzerindeki etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 214-239.
• Şahin, H. ve Akyol, A. D. (2010). Evaluation of nursing and medical students’ attitudes towards people with disabilities. Journal of Clinical Nursing, 19, 2271–2279. doi:10.1111/j.1365-2702.2009.03088.
• Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• Tavil, Y. Z. ve Özyürek, M. (2009). Gerçekçi bilgilendirme ve etkileşimde bulunmanın özel eğitim öğretmen adaylarının engelli kişilere yönelik tutumlarının değişmesine etkisi. Ekev Akademi Dergisi, 13(39), 265-276.
• Tümkaya, S. (2011). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin iletişim becerileri ile öğretmenlik tutumlarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2), 49-62.
• Yelpaze, İ. ve Türküm, A. (2018). Adaptation and Validation of Turkey Version of Multidimensional Attitudes toward Persons with Disabilities. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8 (14), 167-187. DOI: 10.26466/opus.377906. (Erişim Tarihi: 09.11. 2018).