INVESTIGATION OF THE EFFECT OF ENVIRONMENTAL EDUCATION PROGRAM WITH FAMILY INVOLVEMENT BASED ON PROJECT APPROACH ON 5-6 YEAR OLD CHILDREN’S ATTITUDES TOWARDS THE ENVIRONMENT

Yıl 2021, , 133 - 160, 24.11.2021

Ahmet Erol , Hülya Gülay Ogelman

https://doi.org/10.37669/milliegitim.737551

Cited By: 4

Öz

The aim of this study is to examine jointly and separately the effects of Environmental Education Program with Family Involvement Based on Project Approach, Environmental Education Program Based on Project Approach, and Environmental Education Family Involvement Activities on environmental attitudes of 5-6 year-old children. There were four study groups as three experimental groups and a control group in the study. There were 22 children, in Experimental Group 1; there were 21 children, in Experimental Group 2; Experimental Group 3 had 22 children; The Control Group consisted of 23 children. The data of the study were obtained via, Children’s Attitudes towards the Environment- Preschool Version (CATES-PV). In the analysis of the obtained data, independent samples T-test among inferential statistical techniques, One-Way Analysis of Variance for Independent Samples (ANOVA), One-Way Analysis of Variance for Dependent Samples (ANOVA) were used. According to the results; it was concluded that Environmental Education Program with Family Involvement Based on Project Approach (PAKCEP) had a positive significant effect on environmental attitude scores of children in Experimental Group 1, Environmental Education Program Based on Project Approach (PCEP) had a positive significant effect on environmental attitude scores of children in children in Experimental 2, and Environmental Education Family Involvement Activities (CAKE) had a positive significant effect on environmental attitude scores of children in Experimental group 3. Experimental Group 1 was determined as the group with the highest increase in attitude towards the environment mean score among three experimental groups. Experimental Group 2 was ranked as the second and Experimental Group 3 was ranked as the last in terms of increase in attitude towards the environment score among experimental groups.

Anahtar Kelimeler

Project approach, environmental education in pre-school period, family involvement, attitude towards the environment

PROJE YAKLAŞIMINA DAYANAN AİLE KATILIMLI ÇEVRE EĞİTİMİ PROGRAMININ 5-6 YAŞ ÇOCUKLARININ ÇEVREYE YÖNELİK TUTUMLARINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, Proje Yaklaşımına Dayanan Aile Katılımlı Çevre Eğitimi Programı, Proje Yaklaşımına Dayanan Çevre Eğitimi Programı ve Çevre Eğitimi Aile Katılımı Etkinliklerinin 5-6 yaş çocuklarının çevreye yönelik tutumlarına etkisini birlikte ve ayrı ayrı olarak incelemektir. Araştırmada, üç deney ve bir kontrol grubu olmak üzere dört çalışma grubu yer almaktadır. Deney Grubu 1’de 22, Deney Grubu 2’de 21, Deney Grubu 3’de 22, Kontrol grubunda 23 çocuk bulunmaktadır. Araştırmada veriler Çocuklara Yönelik Çevre Tutum Ölçeği Okul Öncesi Versiyonu (CATES-PV) yardımıyla elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde İlişkisiz örneklemler için t testi, İlişkisiz Örneklemler İçin Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), İlişkili Örneklemler için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) analiz teknikleri kullanılmıştır. Bulgulara göre; Proje Yaklaşımına Dayanan Aile Katılımlı Çevre Eğitimi Programının (PAKÇEP) Deney Grubu 1, Proje Yaklaşımına Dayanan Çevre Eğitimi Programının (PÇEP) Deney Grubu 2 ve Çevre Eğitimi Aile Katılımı Etkinliklerinin (ÇAKE) Deney Grubu 3’ deki çocuklarının çevreye yönelik tutumları üzerinde olumlu yönde anlamlı derecede etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Üç deney grubu içerisinde çevreye yönelik tutum puan ortalamasında en yüksek düzeyde artışın olduğu grup, Deney Grubu 1 olarak belirlenmiştir. Deney grupları içerisinde çevreye yönelik tutum puan artışında ikinci sırada Deney Grubu 2, son sırada ise Deney Grubu 3 yer almıştır.

Anahtar Kelimeler

Proje yaklaşımı, okul öncesi dönemde çevre eğitimi, aile katılımı, çevreye yönelik tutum

Kaynakça

• AKDAĞ, Z., & ERDİLER, Z. (2006). Okulöncesi eğitim çağındaki çocuklara çevre bilincini kazandırmak için gönüllü kuruluşlar ile işbirliği yapmak. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• ANGIN, D. E. (2013). Proje temelli eğitim programının 60-71 aylık çocukların kavram gelişimine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• ARNOLD. D. H., Zelijo, A., & Doctoroff, G. L. (2008). Parent involvement in preschool: predictors ant the relation of involvement to preliteracy development school. Psychology Review, 37(1), 74-90.
• ATASOY, E. (2006). Çevre için eğitim: Çocuk doğa etkileşimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• ATASOY, E. (2015). İnsan doğa etkileşimi ve çevre için eğitim. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• AYVAZ, Z. (1998). Çevre eğitimine giriş. İzmir: Çevre Eğitimi ve Araştırma Vakfı (Çev-Kor: Çevre Eğitimi Merkezi Yayınları:3).
• AYVAZ, Z., ÖZTÜRK, M., BALCI, A., UZUNOĞLU, S., NOYAN, Ö. F., PAZARLIOĞLU, M. V., BALDEMİR, E., BAŞLAR, S., DOĞAN, Y., GÖKALP, M. F.,
• SEMENDEROĞLU, A., & BAKAÇ, M. (1999). Okul öncesi çevre eğitimi. İzmir: Çevre Eğitimi ve Araştırma Vakfı (Çev-Kor: Çevre Eğitimi Merkezi Yayınları: 6).
• BASİLE, C. G. (2000). Environmental education as a catalyst for transfer of learning in young children. The Journal of Environmental Education, 32(1), 21–27.
• BENER, Ö., & BALOĞLU, M. (2008). Sürdürülebilir tüketim davranışı ve çevre bilinci oluşturmada bir araç olarak tüketici eğitimi. Sosyolojik Araştırmalar E- Dergisi, 1-10. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/?page=makaleler.
• BENZER, E. (2010). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımıyla hazırlanan çevre eğitimi dersinin fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• BENZER, E., & ŞAHİN, F. (2013). The effect of project based learning approach on undergraduate students' environmental problem solving skills. İlköğretim Online, 12(2), 383-400.
• BERK, L. E. (2013). Bebekler ve Çocuklar: Doğum öncesinden orta çocukluğa (Çev. Ed. Nesrin Işıkoğlu Erdoğan). Ankara: Nobel Akademi (Orijinal çalışma basım tarihi, 2012).
• BORHAN, M. T., & İsmail, Z. (2011). Promoting environmental stewardship through project based learning. International Journal of Humanities and Social Science, 1(4),180-186.
• BRADFORD, M. (2005). Motivating students through project based service learning. The Journal, Technological Horizons In Education, 32(6), 29-30.
• BREWER, R. A. (2010). The Canada goose project: A first project with children under 3. Early Childhood Research and Practice, 12(1), 1-14.
• BROOKS, J. E. (2004). Family involvement ın early childhood education: A deccriptive study of family involvement approaches and strategies ın early childhood classrooms. Disertation Abstracts İnternational. 2890 A. UMI no.3142799.
• BÜYÜKTAŞKAPU SOYDAN, S., & ÖZTÜRK SAMUR, A. (2014). Validity and reliability study of environmental awareness and attitude scale for preschool children. International Journal of Academic Research in Education and Review, 2(5),118-128.
• CARSON, R. (2011). Sesiz bahar. (Çev. Çağatay Güner). Ankara: Palme Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 1962).
• CHARD, S. C. (1999). From Themes to Projects. http://ecrp.uiuc.edu/v1n1/chard.html.
• CURTİS, D. (2002). Power of Projects. Educational Leadership, 60, 1.
• ÇABUK, B., & HAKTANIR, G. (2010). What should be learned in kindergarten? A project approach example. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 2550-2555.
• DURKAN, N., GÜNGÖR, H., FETİHİ, L., EROL, A., & GÜLAY OGELMAN, H. (2015). Comparison of environmental attitudes and experiences of five-year-old children receiving preschool education in the village and city centre. Early Child Development and Care, 186(8), 1327-1341 DOI: 10.1080/03004430.2015.1092963.
• ELİZONDO, L., & VALENCİA, L. (2006). The birds and their nests project. Early Childhood Research and Practice, 8 (1). http://ecrp.illinois.edu/v8n1/Elizondo.html.
• ERTEN, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı, 65(66), 2006/25 Ankara.
• ERTEN, S. (2005). Okul öncesi ögretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91-100.
• ESSA, E., & YOUNG, R. (2003). Introduction to early childhood education (3rd Canadian Ed)”. Nelson, Ontario.
• FEGEBANK, B. (1990). Enviromental education: A task for home economist. Journal of Consumer Studies And Home Economics, 14, 185-191.
• FRANK, M., & BARZİLAİ, A. (2004). Integrating alternative assessment in a project-based learning cource for pre-service science and technology teachers. Assessment Evaluation in Higher Education, 29(1), 41-61.
• FREDA-YUEN, L. H. 2010. A valuable experience for children: The Dim Sum and Chinese restaurant project. Early Childhood Research and Practice, 12 (1).
• GENÇ, H., & KARABAL, M. (2010). Çevre eğitimi ve çevre bilinci. M. Z. Yıldırım ve H. Genç (Ed.) içinde, Çevre eğitimi (ss. 127-133). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• GENÇ, M. (2015). The project-based learning approach in environmental education. International Research in Geographical and Environmental Education, 24(2), 105-117, DOI: 10.1080/10382046.2014.993169.
• GÜLAY OGELMAN, H., & DURKAN, N. (2013). Tipitop ve arkadaşları ile toprağı tanıyoruz 4: çocuklarla toprağı tanıma serüven. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 9-23.
• GÜLAY OGELMAN, H., ÖNDER, A., DURKAN, N., & EROL, A. (2015). Investigation of the efficiency of we are learning about the soil with tipitop and his friends 6 entitled soil education project. International Journal Of Social Sciences And Education Research, 1(2), 582-597.
• GÜLAY, H. (2011). Reliability and validity studies of the Turkish version of the children’s attitudes toward the environment scale-preschool version (CATES-PV) and the analysis of children’s pro-environmental behaviors according to different variables. Asian Social Science, 7(10), 229-240.
• GÜLAY, H., & Önder, A. (2011). Sürdürülebilir gelişim için: Okul öncesi dönemde çevre eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• GÜLAY, H., & Öznacar, M. D. (2010). Okul öncesi dönem çocukları için çevre eğitimi etkinlikleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• GÜRKAN, T. (2013). Proje yaklaşımı (3. Baskı). İçinde R. Zembat (Ed.), Okul öncesinde özel öğretim yöntemleri (291-317). Ankara: Anı yayıncılık.
• GÜRŞİMŞEK, I. (2003). Okul öncesi eğitimde aile katılımı ve psikososyal gelişim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice, 3 (1), 125-144.
• GÜVEN, E. (2014). Tahmin – Gözlem – Açıklama destekli proje tabanlı öğrenme yönteminin çevre sorunlarına yönelik tutum ve davranışlara etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 25-38.
• GÜVEN, Y. (2004). Aile ve öğretmen katılım programlarının 5 yaş grubu çocukların matematiksel sezgilerine etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19, 85-94.
• HADZİGEORGİOU, Y., PREVEZANOU, B., KABOUROPOULOU, M., & KONSOLAS, M. (2011). Teaching about the importance of trees: A study with young children. Environmental Education Research, 17(4), 519-536. DOI: 10.1080/13504622.2010.549938.
• HEMİGER, M. L. (1987). Learning mathematics and science through play. Childhood education, 167-171.
• JARRETT, O. S. (2013). Çocuğun dünyasında bilim: anlamlı öğrenme için etkinlikler. (Çev. Mızrap Bulunuz). Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları. (Orijinal çalışma basım tarihi, 2010).
• KARASAR, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• KARİMZADEGAN, H. (2015). Study of environmental education on environmental Knowledge of preschool age Children in Rasht City, Iran. Biological Forum – An International Journal 7(1), 1546-1551.
• KARPİNNEN, J. A. (2012). Outdoor adventure education in a formal education curriculum in Finland: Action research application. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 12(1), 41-62.
• KATZ, L. G. (1999). All about balls: A preschool project tips for teachers. http://ceep.crc.uiuc.edu/poptopics/project/allballs.html.
• KESİCİOĞLU, O. S., & Alisinanoğlu, F. (2009). 60-72 Aylık çocukların çevreye karsı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,10 (3), 37-48.
• KIZILTAŞ, E. (2009). Okul öncesi eğitimde uygulanan aile katılım çalışmalarının 5-6 yaş grubu çocukların dil becerilerinin gelişimine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• KİZİROĞLU, İ. (2004). Türk eğitim sisteminde çevre eğitimi ve karşılaşılan sorunlar. İçinde Çevre eğitimi: ders notları (çevre sorunları, çevre felsefesi, çevre eğitimi) (ss. 335-359). Bursa.
• KRİSHNAMURTİ, J. (2012). Doğa ve çevre üzerine. (3. Baskı). (Nurgül Demirdöven ve Deniz Demirdöven). İstanbul: Ayna Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 1991).
• LİEFLÄNDER, A. K. (2015). Effectiveness of environmental education on water: Connectedness to nature, environmental attitudes and environmental knowledge. Environmental Education Research. 21(1), 145–146.
• LOMİGO, J. (2002). A study of the reported long term attitudinal and behavioral effects of an eight-grade environmental education project and the development of an innovation configuration to promote environmental education (Unpublished PhD. Thesis). Andrews University.
• LOUV, R. (2012). Doğadaki son çocuk: çocuklarımızdaki doğa yoksunluğu ve doğanın sağaltıcı gücü (3. Baskı). (Çev. Ceyhan Temürcü). Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları. (Orijinal çalışma basım tarihi, 2005-2008).
• MARCON. R. A. (1999) Positive relationships between parent school involvement and public school dinner. School Psychology Review, 28(3), 395-412.
• MCKİBBEN, B. (2015). Doğanın sonu. (Çev. Berna Göl ve H. İlksen Mavituna). İstanbul: Everest Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1989-2006).
• MEYER, J. A., ve MANN, M. B. (2006). Teachers' perceptions of the benefits of home visits for early elementary children. Early Childhood Education Journal, 34, 93-97.
• MORGİL, İ., OSKAY, Ö., & YAVUZ, S. (2004, September). The effects of project-based chemstry education on the environmental education. 33rd. International Symposium IGIP/IEEE/ASEE, Switzerland.
• MUSSER, L. M., & DİAMOND, K. E. (1999). The children attitudes toward the environment scale for preschool children. Journal of Environmental Education, 30(2), 155-162. http://dx.doi.org/10.1080/00958969909601867.
• OBALI, H. (2009). Okul öncesi eğitim almakta olan altı yas grubu çocuklarına verilen proje yaklaşımıyla beslenme eğitiminin beslenme bilgi düzeyine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• OĞUZ, V. (2012). Proje yaklaşımının anasınıfına devam eden çocukların problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• OĞUZ, V., GİZİR, Z., & AKYOL, A. K. (2014). Erken çocukluk eğitiminde proje yaklaşımı ve uygulanmış proje örnekleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• OKTAY, A. (2013). Okul öncesi eğitim ve ilköğretimin çocuğun yaşamındaki yeri ve önemi. (Ed. Oktay, A.) içinde, İlköğretime Hazırlık ve ilköğretim programları (ss. 66-85). Ankara, Pegem Akademi.
• ÖNDER, A., & Özkan, B. (2013). Sürdürülebilir çocuk gelişimi okul öncesinde etkinliklerle çevre eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• ÖZCAN, Ç., & Aydoğdu, Y. (2014). Aile katılımı ile çocukların akademik benlik saygısı arasındaki ilişkinin anne-baba görüşlerine göre incelenmesi. Milli Eğitim, 202, Bahar.
• ÖZDEMİR, O., & Uzun, N. (2006). Yeşil sınıf modeline göre yürütülen fen ve doğa etkinliklerinin ana sınıfı öğrencilerinin çevre algılarına etkisi. Çocuk Gelişimi ve Eğitim Dergisi, 1(2), 12-20.
• ÖZTÜRK, Y. (2013). Okul öncesi eğitimde proje yaklaşımı (2. Baskı). F. Temel (Ed.) içinde, Erken çocukluk eğitimde yaklaşımlar ve programlar (ss. 405-444). Ankara, Vize Yayıncılık.
• PERCİVAL, G. (1995). Differential parental participation in a comprehensive early intervention project: Is more active better? Dissertation Abstracts International, 56(1), 145 A.
• ROTHSCHİLD, D. D. (2008). Dünya önemlidir: Bir ekoloji ansiklopedisi. İzmir: Tudem.
• RUSSO, S. (2001) Promoting attitudes towards environmental education depends on early childhood education. Australian Primary and Junior Science Journal, 17(4), 34-36.
• SABO, H. M. (2010). Why from early environmental education? US-China Foreign Language, 8(2). ISSN 1539-8080, USA, (Serial No.87).
• SANERA, M., & SHAW, J. S. (1999). Korkular değil gerçekler: Çevre konusunu çocuklara öğretmek için ailenin rehberi. (V. F. Savaş, Cev.). Ankara: Liberte Yayınları.
• SHACTER, A. M., & EDGERLY, J. S. (1999). Campus environmental resource assessment projects for nonscience majors. Journal of Chemical Education, 76(12), 1667-1670.
• SOBEL, D. (2014). Ekofobiyi aşmak: Doğa eğitiminde kalbin yeri (İ. Urkun Kelso, Cev.). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 1996).
• SONG, Y., I., K. (2012). Crossroads of public art, nature and environmental education. Environmental Education Research, 18(6), 797–813.
• SOYDAN, S. (2013). Çevre eğitimi (2. Baskı). S. Soydan, A. Öztürk Samur, S. Koçyiğit ve H. Özenoğlu Kiremit, (Ed.) içinde, Çocuk ve çevre (ss. 7-54). Ankara, Vize Yayıncılık.
• ŞALLI, D. (2011). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile 48-60 aylık çocuklara geri dönüşüm kavramının kazandırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• ŞALLI, D., DAĞAL, A. B., KÜÇÜKOĞLU, E. K., NİRAN, S. Ş., & TEZCAN, G. (2013). Okul öncesinde geri dönüşüm kavramı: aile katılımlı proje tabanlı bir program örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 234-241.
• TAŞKIN, Ö., & Ekici, Şahin (2008). Çevre kavramı ve altı yaş okul öncesi çocuklar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 1-14.
• USLUCAN, S. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların (60-72 ay) çevreye yönelik tutumlarına çevre eğitim programının etkisi (Çanakkale il örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• VADALA, C. E., BİXLER, R. D., & JAMES, J. J. (2007). Cildhood play and envirmental interest: Panacea or snake oil? The Journal of Envirmental Education, 39(1), 3-17.
• WELLS, N., & LAİKES, K., (2006). Nature and the life course: Pathways from cildhood nature experience to adult enviromentalism. Cildren, Youth and Enviroments, 16(1), 1-24.
• YANG, S. L. (2005). Parents and teacher perception of roles, effectiveness, and barriers of parent involvement in early childhood education in Taipei of Taiwan. Unpublished PhD. Thesis. Faculty Of The School Of Education, Spalding University.
• YAŞAR EKİCİ, F. (2013). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki aile katılım çalışmalarına katılan ve katılmayan ailelerin çocuklarının sosyal beceriler açısından karşılaştırılması, İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3),167-186.
• YAŞAR, M. C., İNAL, G., KAYA, Ü. Ü., & UYANIK. Ö. (20fhacettepe12). Çocuk gözüyle tabiat anaya geri dönüş. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 30-40.
• YAYLA CEYLAN, Ş., & ÜLKER, P. (2014). Okul öncesi eğitim çocuklarında çevre eğitimi neden önemlidir. H. Gülay Ogelman, (Ed.) içinde, Çocuk ve çevre (ss. 37-58). Ankara: Eğiten Kitap.
• YOLERİ, S. (2012). Children and the environment: Creating environmental awareness among preschool children. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 34.
• YUCASU, Ş. (2015). Proje tabanlı öğrenme yönteminin fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.