Etik İklim Algısının Bireysel Yenilikçilik Üzerine Etkisinde Örgüt Kültürünün Düzenleyici Rolü

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 899 - 915, 24.04.2020

Edip ÖRÜCÜ Görkem AKGÜL Binnaz CİNAR

https://doi.org/10.33206/mjss.528508

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada
akademisyenlerin etik iklim algısının bireysel yenilikçilik üzerine etkisinde
örgüt kültürünün düzenleyici rolünün olup olmadığının belirlenmesi
amaçlanmaktadır. Araştırmanın amacına ulaşabilmek için Konya ilinde eğitim
öğretim veren bir yükseköğretim kurumundaki akademisyenlerin oluşturduğu
örneklem grubundan kolayda örnekleme ile anket yöntemi uygulanarak veriler
toplanmıştır. 207 katılımcıdan elde edilen verilere frekans analizi,
tanımlayıcı istatistikler ve korelasyon analizi, doğrulayıcı faktör analizi,
yol analizi ve hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda;
etik iklim algısının bireysel yenilikçiliği etkilediği ve bu etkide örgüt
kültürünün düzenleyici etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.    

Anahtar Kelimeler

Etik İklim Algısı, Örgüt Kültürü, Bireysel Yenilikçilik, Yapısal Eşitlik

The Moderating Role of Organizational Culture in the Influence of Ethical Climate Perception on Individual Creativeness

Öz

This research is aimed to determine the moderating role of organizational culture in the influence of ethical climate perception of scholars on individual innovation. Data were collected through questionnaire from the sampling group determined by convenience sampling method and consisting of scholars from a university located in Konya. Frequency analysis, descriptive samplings and correlation analysis, confirmatory factor analysis, path analysis and hierarchical regression analysis were applied to the data collected from 207 participants. It is determined that, ethical climate perception affects the individual innovation and organizational culture has moderating influence on this effect.

Anahtar Kelimeler

Ethical Climate Perception, Organizational Culture, Individual Innovation

Kaynakça

• Agrawal, R. K. (2017). Do Ethical Climates Impact Trust in Management? A Study in Indian Context, International Journal of Organizational Analysis, 25(5), 804-824. DOI:10.1108/IJOA-08-2016-1053.
• Ahmetoğulları, K. ve Kahraman Ç. K. (2017). STK Mensuplarının Etik İklim Algısının Örgütsel Bağlılık Aracılığıyla Bireysel Performanslarına Etkisi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 283-313. DOI: 10.20875/makusobed.290802.
• Akçakanat, T. ve Uzunbacak, H. (2018). Algılanan Örgütsel Etik İklim İle Örgütsel Dışlanma Arasındaki İlişki ve Demografik Değişkenlere Göre Farklılıkların İncelenmesi, VI. Internetional Multidisciplinary Congress of Eurasia, Social and Educational Sciences, 176-183.
• Akkoç, İ. (2012). Gelişim Kültürü ve Etik İklimin Yenilikçiliğe Etkisinde Dağıtım Adaletinin Rolü, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), 45-60.
• Akram, T. (2016). The Effects of Organizational Justice on the Innovative Work Behavior of Employees: An Empirical Study from China, Journal of Creativity and Business Innovation, 2, 114-126.
• Altunışık R., Coşkun R., Bayraktaroğlu S. ve Yıldırım E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık. Sakarya.
• Aydan, A. ve Kaya, A. (2018). Hemşirelerin Etik İklim Algılarının Örgütsel Güven Düzeyleri Üzerindeki Etkisi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2018; 21(2): 199-216
• Azanza, G., Moriano, J. A. ve Molero, F. (2013). Authentic Leadership and Organizational Culture as Drivers of Employees’ Saticfaction, Jounrla of Work and Organiational Psychology, 29, 45-50. DOI: 10.5093/tr2013a7.
• Ballı, E. ve Ballı, K. A. İ. (2017). Otel Çalışanlarının Örgütsel Etik İklim Algılarının İncelenmesi, Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, Cilt 9, Sayı 2, 2017 ISSN: 1309 -8012.
• Balogh, A., Gaal, Z. ve Szabo, L. (2011). Relationship Between Organizational Culture and Cultural Intelligence, Management & Marketing Challenges for The Knowledge Society, 6(1), 95-110.
• Bartels, L. K., Harrick, E., Martell, K. ve Strickland, D. (1998). The Relationship Between Ethical Climate and Ethical Problems Within Human Resource Management, Journal of Business Ethics, 17, 799-804.
• Bhaduri, S. ve Kumar, H. (2011). Extrinsic and Intrinsic Motivations to Innovate: Tracing The Motivation of ‘Grassroot’ Innovators in India, Mind & Society, 10(1), 27-55.
• Biçer, M. (2005). Satış Elemanlarının İş Tatmini, Örgütsel Bağlılığı ve İşten Ayrılma Niyetinin Etik İklim İle İlişkisi: Sigorta ve İlaç Sektörlerinde Bir Araştırma. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü̈, Adana.
• Biçer, M. (2017). Etik İklim, Örgütsel Öğrenme Ve Yenilikçi Davranış İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Osmaniye.
• Bitsani, E. (2013). Theoretical Approaches to the Organizational Culture and the Organizational Climate: Exploratory Research Examples and Best Policies in Health Care Services, Journal of Human Resource Management, 1(4), 48–58.
• Cameron K. S. ve Tschırhart, M. (1992). Postindustrial Environments and Organizational Effectiveness in Colleges and Universities, The Journal of Higher Education, 63(1), 87–108. DOI: 10.2307/1982222.
• Cameron, K. S. ve Whetten, D. A. (1996). Organizational Effectiveness and Quality: The Second Generation, Handbook of Theory and Research, 11, 265-306.
• Cameron, K. S. ve Quinn, R. E. (1999). Diagnosing and Changing Organizational Culture, Reading, MA: Addison-Wesley.
• Çelen, B. C. (2016). Etik Liderlik Açısından Örgüt Kültürü ve Etik İklim İlişkileri, INTOCBEPS II; International Turgut Ozal Congress on Business, Economics and Political Science, 14-16 April, Ankara, 72-81.
• Choe, K. L., Choonh, Y. O. ve Tan, L. P. (2017). The Impact of Ethical Climate on Organizational Commitment: A Study of Malaysian Higher Learning Institutions, Global Business and Management Research: An International Journal, 9(1), 208-217.
• Çıraklı, Ü., Gözlü, M. ve Dalkılıç, S. (2017). Hastane Personellerinin Örgüt Kültürü Tipi Algısının İncelenmesi: Yozgat’ta Yer Alan İki Hastanede Bir Uygulama, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 33-59.
• Cullen, J. B., Victor. B. ve Stephens, C. (1989). An Ethical Weather Report: Assessing the Organization's Ethical Climate, Organizational Dynamics, 18(2), 50-62. DOİ: 10.1016/0090-2616(89)90042-9.
• Cullen J. B., Parboteeah K. P. ve Victor B. (2003). The Effects of Ethical Climates on Organizational Commitment: A Two-Study Analysis, Journal of Business Ethics, 46(2), 127-141.
• Demirağ, G. E. ve Ekmekçioğlu, E. B. (2015). Etik İklim ve Etik Liderliğin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Görgül Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 197-216.
• Demiraslan, Y. ve Usluel, K. Y. (2008). ICT Integration Processes in Turkish Schools: Using Activity Theory to Study Issues and Contradictions, Australasian Journal of Educational Technology, 24(4), 458-474. DOI: 10.14742/ajet.1204.
• Deshpande, S. P. (1996). The Impact of Ethical Climate Types on Facets of Job Satisfaction: An Empirical Investigation, Journal of Business Ethics, 15, 655- 660.
• Dickson, M.W., Simith, B. D., Grojean, M. W. ve Ehrhart, M. (2001). An Organizational Climate Regarding Ethics: The Outcome of Leader Values and the Practices That Reflect Them, The Leadership Quarterly, 12, 197-217. DOI: 10.1016/S1048-9843(01)00069-8.
• Emül, E. ve Demirel, E. T. (2018). Etik İklim Algısının Hasta Güvenliği Kültürü Üzerine Etkisi: Elazığ Örneği, Turkish Studies, 13(7), 83-122. DOI: 10.7827/TurkishStudies.13044.
• Erdem, E., Adıgüzel, O. ve Kaya, A. (2010). Akademik Personelin Kurumlarına İlişkin Algıladıkları ve Tercih Ettikleri Örgüt Kültürü Tipleri, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 73-88.
• Erdoğan, M. Kırılmaz, H. ve Arslanoğlu, A. (2018). Enformel İletişimin Etik İklim Algısı Üzerine Etkisi: Bir Kamu Hastanesi Örneği, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(2), 109-118.
• Ergün, E. (2007). Kurum Kültürünü Analiz Etmede Quinn ve Cameron’un Rekabetçi Değerler Analizi, 15. Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 266–271.
• Goepel, M. Hölzle, K., ve Knyphausen-Aufseb, D. Z. (2012). Individuals’ Innovation Response Behaviour: A Framework of Antecendents and Opportunities for Future Research, Creativity and Innovation Management, 21(4), 412-426. DOI: 10.1111-caim.12000.
• Güçlü, N. (2003). Örgüt Kültürü, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 61–85.
• Günlük M., Özer, G. ve Özcan M. (2017). Etik İklim ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisinde Örgütsel Bağlılığın Ara Değişken Etkisi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Araştırma, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 83-103. DOI: 10.111616/AbantSbe.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık Ankara.
• Handa, M. ve Gupta, N. (2009). Gender Influence on the Innovativeness of Young Urban Indian Online Shoppers, The Journal of Business Perspective, 13(2), 25-32. DOI: 10.1177-097226290901300203.
• Hogan, S. J. ve Coote, L. V. (2014). Organizational Culture, Innovatıon, and Performance: A Test of Schein’s Model, Journal of Business Research, 67, 1609-1621. DOI: 10.1016/j.jbusres.2013.09.007
• Hunt, S. D., Wood, R. V. ve Chonko, L. B. (1989). Corporate Ethical Values and Organizational Commitment in Marketing, Journal of Marketing, 53(3), 79-90. DOI: 10.2307/1251344.
• Hurt, H. T., Joseph, K. ve Cook, C. D. (1977). Scales for the Measurement of İnnovativeness, Human Communication Research. 4, 58-65. DOI: 10.1111/j.1468-2958.1977.tb00597.x.
• İşcan, F. Ö. ve Timuroğlu, M. K. (2007). Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 119–135.
• Işık, C. ve Meriç, S. (2015). Otel Yöneticilerinin Bireysel Yenilikçi Kapsamında Değerlendirilmesi: Van İli Örneği, Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 4(1), 1-16.
• Jacobs, R., Mannion, R., Davies, H. T. O., Harrison, S., Konteh, F. ve Walshe, K. (2013). The Relationship Between Organizational Culture and Performance in Acute Hospitals, Social Science & Medicine, 76, 115–125. DOI: 10.1016/j.socscimed.2012.10.014
• Karaca, T., Özkan, S. A. ve Küçükkelapçe, D. (2018). Determining the Ethical Climate Perceptions of Nurses’ and Midwives’ in an Obstetrics and Pediatrics Hospital, International Journal of Caring Sciences, May-August 2018 Volume 11, Issue 2, pp:1006.
• Karadut, G. (2014). Etik İklimin ve Örgütsel Adalet Algılarının Çalışanların İş Tatminine Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Amprik Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karcıoğlu, F. (2001). Örgüt Kültürü ve Örgüt İklimi İlişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1–2), 265–283.
• Kert, S. B. ve Tekdal, M. (2012). Comparison Of Individual Innovativeness Perception of Students Attending Different Education Faculties, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(4), 1150-1161.
• Kılıç, H. (2015). İlköğretim Branş Öğretmenlerinin Bireysel Yenilikçilik Düzeyleri ve Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri: Denizli İli Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Kılıçer K. ve Odabaşı H. F. (2010). Bireysel Yenilikçilik Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 150-164.
• Liu, Y., Zhao, S., Li, R., Zhou, L. ve Tian, F. (2018). The Relationship Between Organizational İdentification and İnternal Whistle-Blowing: The Joint Moderating Effects of Perceived Ethical Climate And Proactive Personality, Review of Managerial Science, 12(1), 113–134.
• Lopez, T. B., Babin, B. J. ve Chung, C. (2009). Perceptions of Ethical Work Climate and Person-Organization Fit Among Retail Employees in Japan And The US: A Crosscultural Scale Validation, Journal of Business Research, 62, 594-600. DOI: 10.1016-j.jbusres.2008.05.018.
• Lyons, J. B. ve Schneider, T. R. (2005). The Influence of Emotional Intelligence on Performance, Personality and Individual Differences, 39, 693-703. DOI: 10.1016/j.paid.2005.02.018.
• Meriç, S. ve Işık, C. (2015). Otel yöneticilerinin Bireysel Yenilikçi Kapsamında Değerlendirilmesi: Van İli Örneği, Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 4(1), 1-16.
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Detay Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
• Öcal, H. ve Ağca, V. (2010). Teknolojik Değişim Hızına Bağlı Olarak Farklılaşan Endüstri Yapılarının Örgüt Kültürü ve İşletme Performansı Üzerindeki Etkileri, Ege Akademik Bakış, 10(1), 157-182.
• Oğuztürk, B. S. ve Türkoğlu, M. (2004). Yenilik ve Yenilik Modelleri, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 3(1), 14-20.
• Olpak, Y. Z., Arıcan, M. ve Baltacı, S. (2018). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımlarının ve Bireysel Yenilikçilik Özelliklerinin Akran Öğretimine Yönelik Memnuniyetlerine Etkisi, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 525-551.
• Özen, K. R., Özsoy, E., Karakiraz, A., Aras, M., Erol, E., Uslu, O. (2015). Örgüt Kültürü Çalışmalarının Yöntem ve Kapsam Bakımından İncelenmesi: Lisansüstü Tezler Üzerinden Bir İnceleme, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 123-142.
• Özkalp, E. ve Kırel Ç. (2001). Örgütsel Davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Robbins, S. P. (2003). Organisational Behaviour. NJ: Prentice-Hall Inc, 10. Baskı.
• Rogers, E. M. (1983a). Diffusion of İnnovations, New York: The Free Publication, 3rd Ed.
• Rogers, E. M. (1995b). Diffusion of Innovations, New York: Free Press.
• Rogers, E. M. (2003c). Diffusion of Innovations, New York: Simon&Schuster Press.
• Savran, G. (2007). Etik İklim ve Tükenmişlik Sendromunun Kalite Yönetim Sistemleri Üzerine Etkileri: Bir Laboratuvar Uygulaması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Schneider B., ve Rentsch J. (1988). Managing Climates and Cultures: A Future Perspective, in Futures of Organizations, Lexington, MA: Lexington Books, (In: Hage J, Editor), 181– 200.
• Schwepker, C. H., Ferrell, O.C. ve Ingram, T. N. (1997). The Infulence of Ethical Climate and Ethical Conflict on Role Strees in The Sales Force, Akademiy of Marketing Science Journal, 25(2), 99-108.
• Schwepker, C. H. (2001). Ethical Climate's Relationship to Job Satisfaction, Organizational Commitment and Turnover Intention in the Salesforce, Journal of Business Research, 54(1), 39-52. DOI: 10.1016/S0148-2963(00)00125-9.
• Sökmen, A., Benk, O. ve Gayaker, S. (2017). Örgüt Kültürü, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 415-429.
• Tewari, R. (2011). Individual Innovation and Orgnaziational Success: Theoretical Perspective, Review of Management, 1(2), 89-94.
• Thurlings, M., Evers, A. T. ve Vermeulen, M. (2015). Toward a Model of Explaning Teachers’ Innovative Behavior: A Literature Raview, Review of Educational Research, 85(3), 430-471. DOI: 10.3102/0034654314557949.
• Toker, M. E. (2015). Tepe Yöneticinin Otantik ve Etik Liderlik Davranışlarının Etik İklim Algısına Etkisi ve Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Topcu, M. K., Gürsoy, A. ve Taşbaşı, B. (2013). Etik İklim Algısının Bireysel Yenilikçilik Davranışlarına Etkisinde Hizmetkâr Liderliğin Rolü, 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 612-617.
• Tsai, M. T., ve Huang, C.C. (2008). The Relationship Among Etical Climate Types, Facets of Job Satisfaction and Three Components of Organizational Commitment: A Study of Nurses in Taiwan, Journal of Business Ethics, 80(3), 565-580.
• Valentine, S. ve Barnett, T. (2003). Ethics Code Awareness, Perceived Ethical Values, and Organizational Commitment, Journal of Personal Selling & Sales Management, 23(4), 359-367. DOI: 10.1080/08853134.2003.10749009.
• Victor B. ve Cullen J. B. (1988). The Organizational Basis of Ethical Work Climates, Administrative Science Quarterly, 3(1), 101-125. DOI: 10.2307/2392857.
• Weber J. ve Seger J. E. (2002). Influences Upon Organizational Ethical Subclimates: A Replication Study of a Single Firm at Two Points in Time, Journal of Business Ethics, 41(1), 69-84.
• Wimbush J. C., Shepard J. M. ve Markham S. E. (1997b). An Emprical Examination of the Multi-Dimensionally of The Ethical Climate In Organizations, Journal of Business Ethics, 16(1), 67-77.
• Wimbush, J. C, ve Sherpard, J. M. (1994). Toward an Understanding of Ethical Climate: It’s Relationship to Ethical Behavior and Supervisory Influence, Journal of Business Ethics, 13, 637-647.
• Yalçınsoy, A. ve Zincirkıran, M. (2016). Örgüt Kültürü ve Örgüt İkliminin Örgütsel Sessizlik Üzerine Etkisinin Analizi, Scientific Cooperation for the Future in the Social Sciences International Conference, 22-23 September, Uşak.
• Yaman, E. ve Ruçkar, K. (2014). Örgüt Kültürünün Yordayıcısı Olarak Üniversitelerde Örgütsel Sessizlik, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(1), 36-50. DOI: 10.5961/jhes.2014.087.
• Yuan, F. ve Woodman, R. W. (2010). Innovative Behavior in the Workplace: The Role of Performance and Image Outcome Expectations, Academic Management Journal, 53(2), 323-342. DOI: 10.5465/amj.2010.49388995.
• Yücel, İ. ve Koçak, D. (2016). Örgüt Kültürü ile Personel Güçlendirme Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(12), 1-24.