Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Dergimiz ULAKBİLİM TR dizin tarafından indekslenme sürecinde olduğundan dolayı dergiye gönderilecek araştırma makalelerinden etik kurul belgesi istenmektedir. 

Dergideki tüm süreçler ücretsizdir. Yayın öncesinde ve sonrasında herhangi bir ücret talep edilmemektedir. 

Aday makalelerin NSB yayın ilkeleri ve araştırma etiği ilkelerine uygunluğu çalışmanın yayımlanmasındaki temel koşuldur. Eğer bir çalışma NSB’de yayımlandıktan sonra etik ilkelere aykırı davranıldığı ortaya çıkarsa ilgili makale geri çekilir. Etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Öğrenci, veli, işveren, çalışan ve diğer kişilerle bu kişilerin katılımcı, örneklem vb. olarak katkı verdiği tüm çalışmalarda etik kurul kararı gerekmektedir. Yazarlar, Yayın Etiği Kurulu (COPE) tarafından belirlenen yayın etiği hususundaki yüksek standartları gözetmek durumundadır. Verilerin sahteciliği veya türetilmesi, yazarın kendi eserinin uygun şekilde alıntı yapılmadan kopyalanması ve eserin yanlış kullanılması da dâhil olmak üzere intihal kapsamındakiler, kabul edilemez uygulamalardır.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilebilir. Dergimiz, editörler ve/veya hakemler tarafından verilen bildirimlere göre yazarlardan analiz sonuçlarını veya intihal raporu çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir. Editör kurulunca gerekli görülen durumlarda intihal.net, turnitin ve ithenticate programlarından elde edilmiş ve %25 benzerlik oranını geçmeyen intihal raporu talep edilir. 

Editör Kurulu’nun Sorumlulukları
• Editör Kurulu, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar. Ayrıca makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur.
• Editörler Kurulu, yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Değerlendirme Formu” hazırlar, gerektiğinde günceller.
• Editör Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı güdüleyici politikalar belirler.
• Editör Kurulu, her makalenin belgelerini elektronik olarak saklar.

Editörlerin Etik Sorumlulukları
 Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
 Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
 Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
 Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur.
 Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
 Editörler, makaleleri hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
 Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
 Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
 Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
 Editörler, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
 Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
 Editörler; makalelerde insan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
 Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
 Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar.
 Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
NSB Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
 Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
 Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
 Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
 Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
 Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

Yazarların Etik Sorumlulukları
Nitel Sosyal Bilimler Dergisine makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları:
 Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda birden fazla makalesini Nitel Sosyal Bilimler Dergisi'ne göndermemelidir.
 Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır.
 Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
 Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir. Yazarlar aralarında çıkar çatışması olup olmadığını beyan etmelidir. Kabul edilen makaleler için yazarların makaleye katkısını açıklayan bir katkı beyanı makaleye eklenmelidir. 
 Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
 Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
 Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir. Ayrıca yazarların çalışmalarını preprint arşivlerinde yayımlamasında herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Bu kapsamdaki yayınlar duplikasyon veya intihal olarak nitelendirilmez.
Makale Geri Çekme ve Düzeltme
Nitel Sosyal Bilimler dergisinde yayımlanmış makaleler, son yayımlanmış dosyada hata görülmesi halinde editörlere bildirilmelidir. Makalelerin son yayımlanmış halinde hata görülmesi halinde editöre yayımlanma tarihinden itibaren 4 gün için bildirilen makaleler gerekli düzenlemeler yapılıp tekrar düzenlenebilir. Bu makale yazarları veya okuyucular tarafından dergi editörlerine mail yolu ile ya da Dergipark üzerinden mesaj ile iletilebilir. Editörler gerekli düzenlemeleri 5 gün içerisinde düzenleyip makaleyi aynı DOI ve isimle aynı adreste yayımlarlar. 
Geri Çekme
Nitel Sosyal Bilimler dergisindeki makalelerde önemli bir hatanın (örn. analiz veya yöntemlerde) makaledeki sonuçları geçersiz kıldığı, araştırma suistimaline veya yayın suistimaline yol açtığı (örn. gerekli etik onaylar olmadan araştırma, uydurma veriler, manipüle edilmiş görüntüler, intihal, mükerrer yayın vb.) durumlarda makaleler geri çekilebilir. Bu geri çekme editörlük tarafından gelecek sayı beklemeden derginin ana sayfasında duyurulur. Geri çekilen makale ve makalenin geri çekildiğine ilişkin bir dosya makalenin yerine eklenir. Bir makale için geri çekme kararı, COPE yönergelerine uygun olarak verilecek ve editörle işbirliği içinde yapılacak bir soruşturmayı içerecektir. Yazarlar ve kurumlar, gerekçeleri geri çekme kriterlerini sağlıyorsa makalelerinin geri çekilmesini talep edebilirler. COPE geri çekme yönergeleri, COPE web sitesinde bulunabilir. https://publicationethics.org/retraction-guidelines
Geri Çekme istekleri aşağıdaki vakalarda dikkate alınacaktır.
Etik dışı davranış (ör. veri üretimi veya görüntü manipülasyonu) veya farkında olmadan yapılan hata (ör. yanlış hesaplama veya deneysel hata) sonucunda bulguların güvenilmez olduğuna dair açık kanıtlar varsa.
Bulgular daha önce başka bir yerde uygun referans, izin veya gerekçe olmaksızın yayınlanmışsa (örneğin, farklı bir yayın veya tekrarlanan yayın durumları).
Araştırma intihal teşkil ediyorsa
Hak edilmemiş, hediye yazarlık kanıtı olduğunda.
Akran değerlendirmesinin tehlikeye atıldığına dair kanıtların olduğu durumlarda.
Etik olmayan araştırmaya dair kanıt varsa.
Finansal Destek
Yazarlardan, araştırmalarının yürütülmesi için kimin mali destek sağladığını açıklamaları istenmektedir. Alınan fon yoksa, bu makalede belirtilmelidir.
Veri Paylaşımı
Yazarlar, verilerini seçtikleri veri havuzlarında paylaşmaya teşvik edilir. Ancak yazarların makaleleriyle ilişkili verilerini paylaşma zorunluluğu yoktur. Verilerini paylaşmayı seçen yazarlar, seçilen veri havuzunun ilgili bağlantısını sağlamalıdır. Bu, makalenin sonunda ve referanslar bölümünden önce yapılmalıdır.