Son Dönem Matematik Dersi Öğretim Programlarının Genel Amaçları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 37 Sayı: 1, 223 - 247, 25.06.2018

Ramazan Uysal , Lütfi İncikabı

Öz

Bu çalışmanın amacı, 1998-2017 yılları arasında ve halen yürürlükte
olan ortaokul matematik dersi öğretim programlarını matematik eğitiminin genel
amaçları bakımından karşılaştırılmasıdır. Bu araştırma nitel bir araştırmadır.
1998, 2005, 2013 ve 2017 yılları ortaokul matematik dersi öğretim programlarını
analiz etmek için doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmada
matematik dersi öğretim programları, matematik eğitiminin genel amaçları
dikkate alınarak incelenmiştir. Verilerin kodlama sürecinde birbirinden
bağımsız çalışan iki araştırmacı yer almıştır. Genel amaçların beceri
alanlarına dağılımlarına yönelik araştırma bulgularında, öğretim programlarında
sırasıyla en fazla bilişsel alan, ardından alana özgü beceriler ve son olarak
duyuşsal becerilere yönelik genel amaçların yer aldığı görülmüştür. Psikomotor
becerilere yönelik genel amaç ifadesine sadece 1998 yılı öğretim programında
yer verilmiştir. Bilişsel becerilere yönelik genel amaçların dağılımları
incelendiğinde, genel amaçların 1998 ve 2005 yılı programlarında en yüksek akıl
yürütme, 2013 yılı programında en yüksek bilme ve uygulama, 2017 yılı
programında ise en fazla bilme ve akıl yürütme alt beceri alanları ile ilişkili
olduğu görülmüştür. Alana özgü beceriler ile ilişkili genel amaçların
dağılımlarının, 1998 yılı programında en fazla ilişkilendirme, 2005 ve 2013
yılı programlarında en fazla problem çözme, 2017 yılı programında ise iletişim
alt beceri alanı ile ilişkili olduğu görülmüştür. Problem kurma alt beceri
alanına yönelik genel amaç ifadesine sadece 1998 yılı programında yer verildiği
görülmüştür. Araştırmanın bulgularına dayanarak matematik dersi öğretim
programlarına ilişkin gelecekte yapılabilecek çalışmalara yönelik öneriler
geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul matematik dersi öğretim programı, ortaokul matematik eğitimi, program incelemesi, doküman analizi

Kaynakça

• Akay, H. (2006). Problem Kurma Yaklaşımı İle Yapılan Matematik Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarısı, Problem Çözme Becerisi Ve Yaratıcılığı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akça, S. (2007). İlköğretim 5. Sınıf 2005 Matematik Programının Öğretmen Yönetici ve İlköğretim Müfettişleri Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi (Afyonkarahisar İli Örneği). Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Bednar, J. Coughlin, J. Evans, E. Sıevers, T. (2002). Improving student motivation and achievement in mathematics through teaching to the multiple ıntelligences. Dissertation Abstracts International, (ERIC No.446408).
• Bulut, S. (2004). İlköğretim programlarında yeni yaklaşımlar-matematik. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5, 54-55.
• Bulut-Pedük, Ş. ve Baran, G. (2009). Research into the Effect of Mathematics Education Based on the Theory of Multiple Intelligences on the Mathematics Ability of 6-Years Age Group. The Social Sciences, 4(4), 313-319.
• Butakın, V. ve Özgen, K. (2007). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programının (4. ve 5.sınıf) uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi (Diyarbakır ili örneği). D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 82– 94.
• Cai, J. (2003). Singaporean students’ mathematical thinking in problem solving and problem posing: an exploratory study. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 34(5), 719-737.
• Cankoy, O. ve Darbaz, S. (2010). Problem kurma temelli problem çözme öğretiminin problemi anlama başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 11-24.
• Çelik, A. ve Yetkin-Özdemir, E. (2011). İlköğretim öğrencilerinin orantısal akıl yürütme becerileri ile oran-orantı problemi kurma becerileri arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 1-11.
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde Program Geliştirme, (24. Baskı). Ankara: Pegem-A Yayıncılık
• Doğan, H. (1997). Eğitimde Program ve Öğretim Tasarımı. Ankara: Önder Matbaacılık
• Douglas, O., Burton, K. S., ve Reese-Durham, N. (2008). The effects of the multiple intelligence teaching strategy on the academic achievement of eighth grade math students. Journal of Instructional Psychology, 35(2), 182-187.
• Ellison, L. (1992). Using multiple intelligences to set goals. Educational Leadership, 50(2), 69-72.
• Emig, V. B. (1997). A multiple intelligence inventory. Educational Leadership, 55(1), 47-50.
• Erden, M. (1998). Eğitimde Program Değerlendirme. (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık
• Gardner, H. (1999). Intelligence Reframed: Multiple Intelligence for the 21st Century. New York, NY: Basic Books
• Güven, B., ve İleri, S. (2006). Program değerlendirme kavramı ve ilköğretimde program değerlendirme çalışmalarına kuramsal bir bakış. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1-2), 141-163.
• Güzel, İ., Karataş, İ. ve Çetinkaya, B. (2013). Ortaöğretim matematik öğretim programlarının karşılaştırılması: Türkiye, Almanya ve Kanada. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(3), 309-325.
• Hoerr, T. R. (1996). Introducing the theory of multiple intelligences. NASSP Bulletin, 80(583), 8-10
• Işık, A., Çiltaş, A. ve Kar, T. (2012). Problem kurma temelli öğretimin farklı sayı algılamasına sahip 6. sınıf öğrencilerin problem çözme başarılarına etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(4), 71-80.
• İncikabı, L. (2012). After the reform in Turkey: A content analysis of SBS and TIMSS assessment in terms of mathematics content, cognitive domains, and item types. Education as Change, 16(2), 301-312.
• İncikabı, L. ve Tuna, A. (2012). Türkiye ve Amerika eğitim sistemlerinin 60-72 aylıklar için geliştirilen okul öncesi matematik eğitimi programı açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 94-101
• İncikabı, L., Kurnaz, M. A., ve Pektas, M. (2013). An investigation of mathematics and science questions in entrance examinations for secondary education institutions in Turkey. Journal of Baltic Science Education, 12(3), 352-364.
• İncikabı, L., Pektaş, M., ve Süle, C. (2016). Ortaöğretime geçiş sınavlarındaki matematik ve fen sorularının PISA problem çözme çerçevesine göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(2), 649-662.
• İncikabı, L., Mercimek,O. , Ayanoğlu, P. , Aliustaoğlu, F. ve Tekin, N. (2016). Ortaokul matematik dersi öğretim programı kazanımlarının TIMSS bilişsel alanlarına göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 15(4), 1149-1163.
• Kablan, Z. (2011). İlköğretim matematik öğretim programının değerlendirilmesine yönelik araştırmaların analizi. İlköğretim Online, 10(3), 1160-1177.
• Kaplan, A. , Duran, M. ve Baş, G. (2015). Matematik dersinde çoklu zekâ kuramına dayalı öğretimin akademik başarıya etkisi: bir meta-analiz çalışması, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 814-831.
• Kılıç, H. , Aslan-Tutak, F. ve Ertaş, G. (2014). TIMSS merceğiyle ortaokul matematik öğretim programındaki değişiklikler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 129-141.
• Köroğlu, H. ve Yeşildere, S. (2004). İlköğretim yedinci sınıf matematik dersi tamsayılar ünitesinde çoklu zekâ teorisi tabanlı öğretimin öğrenci başarısına etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 25-41.
• Lowrie, T. (1999) Free Problem Posing: Year 3/4 students constructing problems for friends to solve. In J. Truran & K. Truran (Eds.), Making a Difference, (pp. 328-335). Panorama, South Australia: Mathematics Education Research Group of Australasia.
• Marsh, C.J., ve Willis, G. (2007). Curriculum: Alternative approaches, On going Issues. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Memnun, D. ve Akkaya, R. (2010). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin matematik dersi hakkındaki düşünceleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi,3(2), 100-117.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: A sourcebook. Beverly Hills: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (1998). İlköğretim Okulu Matematik Dersi Öğretim Programı: 1-8. Sınıflar. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2005). İlköğretim matematik dersi (6, 7., ve 8. Sınıflar) matematik dersi öğretim programı. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar öğretim programı. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2017). Matematik dersi öğretim programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
• Mullis, I.V.S. & Martin, M.O. (Eds.). (2013). TIMSS 2015 assessment framework. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2000). Principles and Standards for School Mathematics, Reston, VA: NCTM.
• Orbeyi, S. (2007). İlkögretim matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiye’de eğitim programlarını değerlendirme çalışmalarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 126-149.
• Öztürk, A. Ve Özmantar, M., F. (2016). İlkokul Matematik Programlarında Strateji, Yöntem ve Teknikleri. Reform ve Değişim Bağlamında İlkokul Matematik Öğretim Programları, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Perrin, J. R. (2007). Problem posing at all levels in the calculus classroom. School Science and Mathematics, 107(5), 182-188.
• Sezgin-Memnun, D. (2013). Türkiye’deki Cumhuriyet Dönemi ilköğretim matematik programlarına genel bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 71 – 91.
• Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For the Learning of Mathematics, 14(1), 19-28.
• Silver, E. A. ve Cai, J. (1996). An analysis of arithmetic problem posing by middle school students. Journal for Research in Mathematics Education, 27, 521-539.
• Sulak, H., Doğan, A., Doğan, M., Yazıcı, E., Sulak, S., Peker, B., Kurnaz, A. (2010). Problem çözme stratejileri. Konya: Gençlik Kitapevi Yayınları
• Şengül, S. ve Öz, C. (2008). İlköğretim 6. Sınıf kesirler ünitesinde çoklu zekâ kuramına uygun öğretimin öğrenci tutumuna etkisi. lköretim Online, 7(3), 800-813.
• Uludağ, İ. (2012). İlköğretim (1-5) Matematik Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi (Aksaray İli Örneği). Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• URL-1. TIMSS 2015 tanıtım kitapçığı, 06/06/2017 tarihinde http://timss.meb.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Xin, P. Y. (2007). Word problem solving tasks in textbooks and their relation to student performance. The Journal of Educational Research, 100(6), 347-359
• Yenilmez, K. ve Sölpük, N. (2014). Matematik dersi öğretim programı ile ilgili tezlerin incelenmesi (2004-2013). Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 33-42.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yıldırım, K., Tarım, K. ve İflazoğlu, A. (2006). Çoklu zekâ kuramı destekli kubaşık öğrenme yönteminin matematik dersindeki akademik başarı ve kalıcılığa etkisi. Journal of Theory and Practice in Education, 2 (2): 81-96.
• Yıldırım, K. ve Tarım, K. (2008). Çoklu zekâ kuramı destekli kubaşık öğrenme yönteminin ilköğretim beşinci sınıf matematik dersinde akademik başarı ve hatırda tutma düzeyine etkisi, İlköretim Online, 7(1), 174-187.
• Yılmaz, T. (2006). Yenilenen 5. sınıf matematik programı hakkında öğretmen görüşleri (Sakarya ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.