Kaynaştırma uygulamaları yürütülen okul öncesi sınıflarda sınıf içi geçişlerin kolaylaştırılması

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 02, 173 - 193, 26.12.2015

Emel Ergin Hatice Bakkaloğlu

https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000226

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Kaynaştırma Uygulamaları Yürütülen Okul Öncesi Sınıflarda Sınıf İçi Geçişlerin Kolaylaştırılması

Öz

Bu çalışmanın amacı, kaynaştırma uygulamalarının yürütüldüğü okul öncesi sınıflarda sınıf içi geçişleri ve bu geçişleri kolaylaştırmak amacıyla öğretmenler tarafından kullanılan geçiş stratejilerini ele almaktır. Alanyazında başarılı sınıf içi geçişlerin, geçişler için harcanan zamanı azaltıp öğretim için ayrılan zamanı artırdığı, buna karşın başarısız sınıf içi geçişlerin çocukların sergilediği problem davranışları artırdığı ve öğretim için ayrılan zamanın boşa harcanmasına sebep olduğu bildirilmektedir. Bu nedenle alanyazında sınıf içi geçişleri kolaylaştırmak amacıyla pek çok geçiş stratejisi tanımlanmış ve bu stratejilerin etkililiğini ortaya koymak amacıyla pek çok çalışma yapılmıştır. Bu derlemede, sınıf içi geçişler tanımlanmış ve geçiş stratejileri tanıtılmıştır

Anahtar Kelimeler

Sınıf içi geçiş, okul öncesi kaynaştırma, özel gereksinimi olan ve olmayan çocuk, geçiş stratejileri

Kaynakça

• Altın, D. (2014). Annelerin özel gereksinimli çocuklarının okulöncesi dönemden ilkokula geçiş sürecine ilişkin yaşantılarının incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Angell, M.E., Nicholson, J.K., Watts, E.H., & Blum, C. (2011). Using multicomponent adapted power card strategy to decrease latency during interactivitiy transitions for three children with developmental disabilities. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 26(4), 206-217.
• Ardoin, S.P., Martens, B.K., & Wolfe, L.A. (1999). Using high-probability instruction sequences with fading to icrease student compliance during transitions. Journal of Applied Behavior Analysis, 3, 339-351.
• Arlin, M. (1979). Teacher transitions can distrupt time flow in classrooms. American Educational Research Journal, 16(1), 42-56.
• Artan, İ., & Uyanık Balat, G. (2003). Okul öncesi eğitimcilerin entegresyona ilişkin bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 65-80.
• Bacanlı, H. (2012). Eğitim psikolojisi (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bakkaloğlu, H. (2004). Etkinliğe dayalı müdahale programının 3-6 yaş gelişimsel geriliği olan çocukların geçiş becerilerine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bakkaloğlu, H. (2008a). Etkinliğe dayalı müdahale programının 3-6 yaş gelişimsel geriliği olan çocukların geçiş becerilerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(2), 355-406.
• Bakkaloğlu, H. (2008b). Okulöncesi Geçiş Becerilerini Değerlendirme Ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 293-314.
• Bakkaloğlu, H. (2013). Ebeveynlerin gözüyle özel gereksinimli çocukların erken müdahaleden okul öncesi programlara geçiş süreci. Eğitim ve Bilim, 38(169), 311-327.
• Banda, D.R., & Grimmett, E. (2008). Enhancing social and transition behaviors of persons with autism through activity schedules: A review. Education and Training in Developmental Disabilities, 43(3), 324-333.
• Banda, D.R., & Kubina, R.M. (2006). The effects of a high-probability request sequencing technique in enhancing transition behaviors. Education and Treatment of Children, 29(3), 507-515.
• Banerjee, R., & Horn, E. (2013). Supporting classroom transitions between daily routines: Strategies and tips. Young Exceptional Children, 16(2), 3-14.
• Barbetta, P.M., Norona, K.L., & Bicard, D.F. (2005). Classroom behavior management: A dozen common mistakes and what to do instead. Preventing School Failure, 49(3), 11-19.
• Batu, S. (2010). Factors for the success of early childhood inclusion & related studies. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 2(1), 57-71.
• Beban, M., & McCormilla, L. (2012). Plan effective transitions for children in education and care services. Child Australia. http://www.pscalliance.org.au adresinden 07 Nisan 2015 tarihinde alınmıştır.
• Belfiore, P.J., Lee, D.L., Scheleer, M.C., & Klein, D. (2002). Implication of behavioral momentum and academic achievement for students with behavior disorders: Theory application and practise. Psychology in the Schools, 39, 1-9.
• Blasko, P.M. (2001). Early intervention services for infants, toddlers and their families. Florida: Allyn and Bacon.
• Briody, J., & McGarry, K. (2005). Using social stories to ease children’s transitions. Young Children, 60(5), 1-5.
• Bryan, L.C., & Gast, D.L. (2000). Teaching on-task and on-schedule behaviors to high-functioning children with autism via picture activity schedules. Journal of Autism and Developmental Disorders, 30(6), 553-567.
• Buck, G.H. (1999). Smoothing the rough edges of classroom transitions. Interventions in School and Clinic, 34(4), 224-227.
• Cameron, C.E., Connor, C.M., & Morrison, F.J. (2005). Effects of variation in teacher organization on classroom functioning. Journal of School Psychology, 43(1), 61-85.
• Cihak, D. (2011). Comparing pictorial and video modeling activity schedules during transitions for students with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 5, 433-441.
• Cihak, D., Fahrenkrog, C., Ayres, K.M., & Smith, C. (2010). The use of video modeling via a video ipod and a system of least prompts to improve transitional behaviors for students with autism spectrum disorders in the general education classroom. Journal of Positive Behavior Interventions, 12(2), 103-115.
• Coleman, J.C., Crosby, M.G., Irwin, H.K., Dennis, L.R., Simpson, C.G., & Rose, C.A. (2013). Preventing challenging behaviors in preschool: Effective strategies for classroom teachers. Young Exceptional Children, 16(3), 3-10.
• Connell, M.C., Carta, J.J., & Baer, D.M. (1993). Programming generalization of in-class transition skills: Teaching preschoolers with developmental delays to self-assess and recruit contingent teacher praise. Journal of Applied Behavior Analysis, 26(3), 345-352.
• Coşgun Başar, M. (2010). Özel gereksinimi olan bireylerin okul hayatından iş hayatına geçiş becerilerinin anne- baba görüşlerine göre belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Davis, C.A., Reichle, J.E., & Southard, K.L. (2000). High probability requests and a prefered item as a distracter: Increasing successful transitions in children with behavioral problems. Education and Treatment of Children, 23(4), 423-440.
• Dawson-Rodriques, K., Lavay, B., Butt, K., & Lacourse, M. (1997). A plan to reduce transition time in physical education. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 68(9), 30-33.
• Dettmer, S., Simpson, R.L., Myles, B.S., & Ganz, J.B. (2000). The use of visual supports to facilitate transitions of students with autism. Focus Autism & Other Developmental Disabilities, 15, 163-169.
• Diken, İ.H. (2009). Erken tanılama ve erken eğitim, S. Batu (Ed.), 0-6 Yaş arası Down sendromlu çocuklar ve gelişimleri içinde (s. 401-415). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Dodge, D.T., & Colker, L.J. (1996). The creative curriculum (4th Ed.). Washington, DC: Teaching Strategies, Inc.
• Dooley, P., Wilczenski, F.L., & Torem, C. (2001). Using an activity schedule to smooth school transitions. Journal of Positive Behavior Interventions, 3, 57-61.
• Ersoy, Ö., & Avcı, N. (2001). Özel gereksinimi olan çocuklar ve eğitimleri. İstanbul: YA-PA Yayın.
• Ferguson, A., Ashbaugh, R., O'Reilly, S., & McLaughlin, T.F. (2004) Using prompt training and reinforcement to reduce transition times in a transitional kindergarten program for students with severe behavior disorders. Child & Family Behavior Therapy, 26(1), 17-24.
• Fox, T.J. (2009). Effective transition techniques. Published graduate theses, Concordia University, Portland.
• Gettinger, M., & Seibert, J.K. (2002). Best practices in increasing academic learning time. Best Practices in School Pshychology, 4, 1-15.
• Gök, G. (2009). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri ve önerileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Gök, G., & Erbaş, D. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Gürsel, O., Ergenekon, Y., & Batu, S. (2007). Gelişimsel geriliği olan bireylere okuldan işe geçiş becerilerinin kazandırılmasına ilişkin öğretmenlerin ve yöneticilerin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 61-84.
• Hemmeter, M.L., Ostrosky, M.M., Artman, K.M., & Kinder, K.A. (2008). Moving right along: Planning transitions to prevent challenging behavior. Young Children, 63(3), 18-22.
• http://www.character-education.info/Articles/adhd_government_instructional_strategies.pdf adresinden 06.04.2015 tarihinde alınmıştır.
• http://www.education.gov.sk.ca/asd adresinden 10.10.2014 tarihinde alınmıştır.
• http://egitim.beun.edu.tr/cv/eunlu/wp-content/uploads/sites/60/2013/11/Sosyal-oyku.pdf adresinden 10.04.2015 tarihinde alınmıştır.
• http://www.gzero./uk/vocal.html adresinden 10.10.2014 tarihinde alınmıştır.
• http://www.indiana.edu/index.php?pageId=399 adresinden 27.05.2014 tarihinde alınmıştır.
• http://www.kidactivities.net/category/transitions-attention-getting-strategies.aspx adresinden 27.05.2014 tarihinde alınmıştır.
• http://www.specialneeds.com adresinden 10.10.2014 tarihinde alınmıştır.
• http://www.ucmo.edu./x28011.xml adresinden 20.05.2014 tarihinde alınmıştır.
• Hume, K. (2008). Transition time: Helping individuals on the autism spectrum move successfully from one activity to another. The Reporter, 13(2), 6-10.
• Hume, K., Sreckovic, M., Synder, K., & Carnahan, C.R. (2014). Smooth transitions: Helping students with autism spectrum disorder navigate the school day. Teaching Exceptional Children, 47(1), 35-45.
• Karahan, H.S. (2007). İşitme engelli öğrencilerin okul yaşamından sosyal yaşama geçişte sahip olmaları gereken bağımsız yaşam becerileri ile ilgili anne-baba ve öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
• Kargın, T., Akçamete, G., & Baydık, B. (2001). Okul öncesi yaşta engelli çocuğu bulunan ailelerin anasınıfına geçiş sürecindeki gereksinimlerinin belirlenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 3(1),13-24.
• Kern, P., Wolery, M., & Aldridge, D. (2006). Use of songs to promote independence in morning greeting routines for young children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 37, 1264-1271.
• Kokina, A. (2012). Social StoryTM interventions: An examination of effectiveness in adressing transition difficulties of students with autism spectrum disorders. http://preserve.leigh.edu/etd/1048 adresinden 10.05.2014 tarihinde alınmıştır.
• Lawry, J., Danko, J.D., & Strain, P.S. (2000). Examining the role of the classroom environment in the prevention of problem behaviors. Young Exceptional Children, 3(2), 11-19.
• Massey, N.G., & Wheeler, J.J. (2000). Aquisition and generalization of activity schedules and their effects on task engagement in a young child with autism in an inclusive preschool classroom. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 35(3), 326-335.
• Mathews, S.E. (2012). Singing smoothes classroom transitions. Dimensions of Early Childhood, 40(1), 13-18.
• McCormick, K.K., Jolivette, K., & Ridgley, R. (2003). Choise making: As an intervention strategy for young children. Young Exceptional Children, 6(3), 3-10.
• McIntosh, K., Herman, K., Sanford, A., Mcgraw, K., & Florence, K. (2004). Teaching transitions: Techniques for promoting success between lessons. Teaching Exceptional Children, 37(1), 32-38.
• Messano, E. (2008). Decreasing classroom transition times through the use of an auditory cue (Unpublished graduate thesis). Caldwell College.
• Metin, N. (1992). Okul öncesi dönemde özürlü çocuklar için kaynaştırma programları. Özel Eğitim Dergisi, 1(2), 34-36.
• MEB. (1997). Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.573.pdf adresinden 08.06.2015 tarihinde alınmıştır.
• MEB. (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/26184_0.html adresinden 14.11.2014 tarihinde alınmıştır.
• MEB. (2010). İlköğretim okullarındaki kaynaştırma uygulamalarının değerlendirilmesi. http://www.meb.gov.tr/earged/earged/ilk_kaynas_eg_uyg_deg.pdf adresinden 10.10.2014 tarihinde alınmıştır.
• MEB. (2013) Okul Öncesi Eğitimi Programı http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf adresinden 14.11.2014 tarihinde alınmıştır.
• moffatsd.schoolfusion.us/modules/groups/homepagefiles/cms/500599/file/I%20Can%20Do%20It /hint_9%20tra nsitions_%20sponges.pdf adresinden 12.10.2014 tarihinde alınmıştır.
• More, C.M., & Travers, J.C. (2012). What’s app with that? Selecting educational apps for young children with disabilities. Young Exceptional Children, 16(15), 15-32.
• Nal, A., & Tüzün, I. (2011). Kaynaştırma bütünleştirme etkililiğini arttırmak için politika ve uygulama önerileri projesi. Türkiye’de kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimin durumu. Tohum Otizm Vakfı-Eğitim Reformu Girişimi.
• Odom, S.L., & Diamond, K.E. (1998). Inclusion of young children with special needs in early childhood education: The research base. Early Childhood Research Quartery, 13(1), 3-25.
• Odluyurt, S. (2007). Kaynaştırma eğitimine devam eden otistik özellikler gösteren çocuklara kurallı oyun öğretiminde akranları tarafından doğrudan model olma ve videoyla model olma öğretiminin etkilerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 523-540.
• Olive, M.L. (2004). Transitioning children between activities: Effective strategies for decreasing challenging behavior. Beyond Behavior, Fall, 11-16.
• Ostrosky, M.M., Jung, E.Y., & Hemmeter, M.L. (1992). Helping children make transitions between activities. http://csfel.vanderbilt.edu/briefs/wwwb4.pdf adresinden 11.05.2014 tarihinde alınmıştır.
• Park, H.S.L., & Lynch, S.A. (2013). Evidence-based practices for addressing classroom behavior problems. Young Exceptional Children, 17(3), 33-47.
• Pica, R. (2010). Learning by lears and bounds. Young Children, March, 52-54.
• Poyraz, H., & Dere, H. (2006). Okulöncesi eğitiminin ilke ve yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Register, D., & Humbal, M. (2007). Using musical transitions in early childhood classrooms: Three case examples. Music Therapy Perspectives, 25, 25-31.
• Russo, N.L. (2014). The impact of adapting classroom management on an elementary teacher’s perception of student behavior (Unpublished master's theses). . http://digitalcommons.brockport.edu/ehd_theses?utm_source=digitalcommons.brockport.edu%2Fehd_these s%2F438&utm_medium=PDF&utm_campaign=PDFCoverPages adresinden 07.02.2015 tarihinde alınmıştır.
• Salmon, M.D., & Sainato, D.M. (2005). Beyond pinoccio. Young Exceptional Chidren, 8(3), 12-19.
• Saraç, T., & Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 13- 28.
• Scattone, D., Wilczynski, S.M., Edwards, R.P., & Rabian, B. (2002). Decreasing distruptive behaviors of children with autism using social stories. Journal of Autism and Developmental Disorders, 32(6), 535-543.
• Schmit, J., Alper, S., Raschke, D., & Ryndak, D. (2000). Effects of using a photographic cueing package during routine school transitions with a child who has autism. Mental Retardation, 38(2), 131-137.
• Schreibman, L., Whalen, C., & Stahmer, A.C. (2000). The use of video priming to reduce disruptive transition behavior in children with autism. Journal of Positive Behavior Interventions, 2(1), 3-11.
• Singer, G.H., Singer, J., & Horner, R.H. (1987). Using pretasks requests to increase the probability of compliance with students with severe disabilities. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 12, 287-291.
• Sterling-Turner, H.E., & Jordan, S.S. (2007). Interventions addressing transitıon difficulties for individuals with autism. Psychology in The Schools, 44(7), 681-690.
• Stromer, R., Kimball, J.W., Kinney, E.M., & Taylor, B.A. (2011). Activity schedules, computer technology and teaching children with autism spectrum disorders. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 21, 14-24.
• Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., İşcen Karasu, F., Demir, Ş., & Akalın, S. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin bilgi düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1467-1485.
• Sucuoğlu, B., & Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları: Yaklaşımlar, yöntemler, teknikler. Ankara: Morpa Yayıncılık.
• Sveinbjörnsdóttir, B. (2010). Descriptive assessment of problem behavior in transitions between activities (Unpublished master’s thesis). http://hdl.handle.net/2047/d20003001 adresinden 15.05.2014 tarihinde alınmıştır.
• Şahbaz, Ü., & Kalay, G. (2010). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 116-135.
• Tekinarslan, İ., & Bircan, Ö. (2009). Zihin engelli çocukların anasınıfına geçiş sürecinde ebeveyn gereksinimlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 63-74.
• Temel, F. (2000). Okul öncesi eğitimcilerin engellilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 148-155.
• Thomas, R.L. (1993). Cross age and peer tutoring. http://www.nationalserviceresources.org/filemanager/download/610/XAT.pdf adresinden 12.10.2014 tarihinde alınmıştır.
• Tustin, R.D. (1995). The effects of advance notice of activity transitions on stereotypic behavior. Journal of Applied Behavior Analysis, 28, 91-92.
• Varlıer, G. (2004). Okul öncesi öğretmenlerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Varlıer, G., & Vuran, S. (2006). The views of preschool teachers about integration. Educational Sciences: Theory and Practice, 6(2), 578-585.
• Waters, M.B., Lerman, D.C., & Hovanetz, A.N. (2009). Separate and combined effects of visual schedules and extinction plus differential reinforcement on problem behavior occasioned by transitions. Journal of Applied Behavior Analysis, 42, 309-313.
• Wilson, R., & Wesson, C. (1986). Making every minute count: Academic learning time in LD classrooms. Learning Disabilities Focus, 2(1), 13-19.
• Wolfe, D.A., Kelly, J.A., & Drabman, R.S. (1981). “Beat the buzzer”: A method for training an abusive mother to decrease recurrent child conflicts. Journal of Clinical Child Psychology, 10(2), 114-116.
• Wolfgang, C.H. (1977). Helping aggressive and passive preschoolers through play. Merrill Pub Co.
• Wurtele, S.K., & Drabman, R.S. (1984). ‘Beat the buzzer’ for classroom dawdling: A one year trial. Behavior Theraphy, 15, 403-409.
• Yıldırım Hacıibrahimoğlu, B. (2013). Özel gereksinimli öğrencilerin ilköğretime geçişte yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.