İlgili Çalışmalardan Hareketle Suriyelilere Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar

Yıl 2021, Sayı: 52, 119 - 146, 27.04.2021

Yakup Alan

https://doi.org/10.9779/pauefd.748162

Cited By: 9

Öz

Bu araştırmanın amacı, Suriyelilere Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunları ilgili makalelerden hareketle incelemektir. Bu doğrultuda yapılan tarama sonucunda Suriyelilere Türkçe öğretiminde yaşanan sorunları ele alan 64 makale incelenmiştir. Meta-sentez yönteminin kullanıldığı çalışmada verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. İncelenen makalelerin genel eğilimleri ve makalelerde ele alınan sorunlar sınıflandırılmış ve grafikler/tablolar hâlinde sunulmuştur. Yapılan analiz sonucunda makalelerde daha çok olgubilim deseninin kullanıldığı, örneklem olarak öğretmenlerin, veri toplama aracı olarak görüşme yönteminin ve analiz yöntemlerinden de içerik analizinin çoğunlukla kullanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca makalelerde; materyal sorunlarına, Türkçenin dil özelliklerinden kaynaklanan sorunlara, duyuşsal sorunlara, öğretici kaynaklı sorunlara, program sorunlarına, öğrenme ortamından kaynaklanan sorunlara, öğrenme alanlarıyla ilgili sorunlara, aile ve çevre kaynaklı sorunlara değinildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, Suriyelilere Türkçe öğretimi, Suriyelilere Türkçe öğretiminde sorunlar, literatür incelemesi

The Problems Encountered When Teaching Turkish to Syrian People Based on the Related Studies

Öz

This study aims to examine the problems encountered when teaching Turkish language to Syrian people based on the related articles. In this regard, as a result of the literature review, 64 articles dealing with the problems in teaching Turkish to the Syrian were included in this study to be examined. In the study using meta-synthesis method, content analysis method was used to analyze the data. The general tendencies of the examined articles and the problems dealt with in the articles were classified and presented as graphs/tables. As a result of the conducted analysis, it was detected that the most of the articles had been designed with phenomenology, the teachers had been preferred as sample in general, the interview method had been employed as a data collection tool in the articles and the content analysis had been preferred as analysis method. Furthermore, it was observed that the articles had addressed wide variety problems.

Anahtar Kelimeler

Turkish education, teaching Turkish to Syrian people, problems in teaching Turkish to the Syrian, literature review

Kaynakça

• Açık, F. (2008). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretilirken karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu, sunulmuş bildiri, Doğu Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü.
• Akkaya, A. (2013). Suriyeli mültecilerin Türkçe algıları. EKEV Akademi Dergisi, 17(56), 179-190.
• Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728-749.
• Aydın, H. ve Kaya, Y. (2019). Education for Syrian Refugees: The New Global Issue Facing Teachers and Principals in Turkey. Educational Studies, 55(1), 46-71. doi:10.1080/00131946.2018.1561454
• Aykırı, K. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Sınıflarındaki Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Durumlarına İlişkin Görüşleri. Turkish Journal of Primary Education, (2), 44-56.
• Balkar, B., Şahin, S. ve Işıklı Babahan, N. (2016). Geçici eğitim merkezlerinde (GEM) görev yapan Suriyeli öğretmenlerin karşılaştıkları Sorunlar. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(6), 1290-1310.
• Baynham, M. (2006). Agency and contingency in the language learning of refugees and asylum seekers. Linguistics and Education, 17(1), 24-39. doi:10.1016/j.linged.2006.08.008
• Beyhan, D. ve Epçaçan, C. (2018). Suriyeli öğrencilerin Türk eğitim sistemine entegrasyonu projesi kapsamında geçici eğitim merkezlerinde görev yapan dil öğreticilerinin dil öğretirken karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Turkish Studies, 13(19), 285-306. doi:10.7827/TurkishStudies.14040
• Biçer, N. (2012). Hunlardan günümüze yabancılara Türkçe öğretimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(4), 107-133.
• Biçer, N. (2017). The Views of Syrian Refugees Migrating to Turkey on the Turkish Language and Culture: Kilis Case. Journal of Education and Training Studies, 5(3), 97-109. doi:10.11114/jets.v5i3.2100
• Biçer, N. ve Alan, Y. (2019). Türk soylulara Türkçe öğretimi ile ilgili çalışmalara genel bir bakış. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 143-157.
• Biçer, N. ve Kılıç, B. S. (2017). Suriyeli Öğrencilere Türkçe Öğretmek İçin Kullanılan Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 649-663. doi:10.16916/aded.329809
• Boylu, E. ve Işık, P. (2019). Suriyeli Mülteci Çocuklara Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretenlerin Yaşadıkları Durumlara İlişkin Görüşleri. GEFAD / GUJGEF, 39(2), 895-936. doi:10.17152/gefad.421069
• Boylu, E. ve Işık, P. (2020). Suriyeli mültecilerin yoğun olarak yaşadığı illerde Türkçe öğrenme süreçleri üzerine öğretmen görüşleri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 1113-1128.
• Bozkırlı, K. Ç., Er, O. ve Alyılmaz, S. (2018). Teacher Opinions Based Evaluation Of Problems In Turkish Instruction To Syrians. European Journal of Foreign Language Teaching, 3(2), 130-147. doi:10.5281/ZENODO.1251566
• Bulut, S., Kanat Soysal, Ö. ve Gülçiçek, D. (2018). Suriyeli öğrencilerin Türkçe öğretmeni olmak: Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1210-1238.
• Burak, D. ve Amaç, Z. (2020). Mültecilerin ilkokuldaki eğitimi ve sınıf öğretmenleri için etkinlik örnekleri. M. A. Karaman, Z. Amaç, Y. Doğan ve F. Bektaş (Ed.), Panik Yok!!! Ben Mülteciyim içinde (2. bs.). Ankara: Vizetek Yayıncılık.
• Candaş Karababa, Z. C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 265-277.
• Cırıt Karaağaç, F. ve Güvenç, H. (2019). Resmi İlkokullara Devam Eden Suriyeli Mülteci Öğrencilerin Eğitim Sorunları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 530-568. doi:10.26466/opus.530733
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• David-West, A. & Karen, C. (2010). Teaching English to North Korean Refugees in South Korea: An Interview with Karen Choi. North Korean Review, 6(1), 108-119. doi:10.3172/NKR.6.1.108
• Deem, M. J. & Marshall, W. J. (1980). Teaching a Second Language to Indochinese Refugees When No Program Exists. International Literacy Association, 23(7), 601-605.
• Demirci, M. (2015). B1 Seviyesinde Türkçe Öğrenen Suriyeli Öğrencilerin Sesli Okuma Becerisiyle İlgili Tespitler. Turkish Studies, 10(7), 333-358. doi:10.7827/TurkishStudies.8149
• Demirci, M. ve Dinçaslan, M. F. (2016). The use of valence of Syrian students learning Turkish as a foreign language. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(5), 1011-1040.
• Demirel, Ö. ve Şahinel, M. (2006). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi (7. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Demirgüneş, S. (2017). Microstructural (Cohesion and Coherence) Text Generation Problems of Syrian Refugee Students Learning Turkish. Universal Journal of Educational Research, 5(4), 581-590. doi:10.13189/ujer.2017.050407
• Dilek, Ş., Boyaci, B. ve Yaşar, E. (2018). Teaching Turkish as a second language to Syrian refugees. Educational Research and Reviews, 13(18), 645-653. doi:10.5897/ERR2018.3565
• Doğan, B. ve Ateş, A. (2018). Evaluation of Turkish Language Teaching for Syrian Students who are Learned in Monetary Schools by Teachers (Malatya Sample). Çocuk, Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 1(1), 105-124.
• Dönmez, M. İ. ve Paksoy, S. (2015). Türkiye’de öğrenim gören Suriyeli öğrencilerin Türkçe öğrenmede karşılaştıkları sorunlar üzerine bir araştırma: Kilis 7 Aralık Üniversitesi örneği. International Journal of Languages’ Education, 1907-1919. doi:10.18298/ijlet.366
• Durmuş, M. (2013). Türkçenin yabancılara öğretimi: Sorunlar, çözüm önerileri ve yabancılara Türkçe öğretiminin geleceğiyle ilgili görüşler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 207-228.
• Duruel, M. (2016). Suriyeli sığınmacıların eğitim sorunu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(5), 1399-1414.
• Er, A. R. ve Bayındır, N. (2015). Pedagogıcal approaches of elementary teachers for prımary refugee chıldren. International Journal of Social and Educational Sciences, 2(4), 175-185.
• Er, O., Biçer, N. ve Bozkırlı, K. Ç. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunların ilgili alan yazını ışığında değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı, 1(2), 51-69.
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
• Erdem, M. D. (2016). Instructors’ opinions about the education on Turkish speaking abilities of syrian students. the anthropologist, 24(2), 541-550. doi:10.1080/09720073.2016.11892048
• Erdem, M. D., Kaya, İ. Ve Yılmaz, A. (2017). Örgün eğitim kapsamındaki Suriyeli çocukların eğitimleri ve okul yaşantıları hakkında öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(3), 463-476
• Erdem, M. D., Şengül, M., Gün, M. ve Büyükaslan, A. (2015). Tekerleme alıştırmalarına dayalı etkinliklerin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen Suriyeli Arapların konuşma becerilerine etkisi. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 1-11. doi:10.17121/ressjournal.322
• Erdoğan, D. ve Kana, F. (2019). Yaygın eğitim kurumlarında yabancılara Türkçe öğreten öğretmenlerin “Yabancı Diller Türkçe A1 Seviyesi Kurs Programını” uygulama süreci. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 7(4), 49-74.
• Eyüp, B., Aslan, N. ve Cevher, T. Y. (2017). Mültecilere ’Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesine yönelik uyum kursu’na katılan öğreticilerin kurs hakkındaki görüşleri ve hazır bulunuşluk durumları. International Journal of Languages’ Education, 5(4), 174-200. doi:10.18298/ijlet.2423
• Gencer, T. E. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim gereksinimi ve okullaşma süreçlerinde karşılaştıkları güçlükler. Journal of International Social Research, 10(54), 838-851. doi:10.17719/jisr.20175434652
• Gözübüyük Tamer, M. (2020). Mülteci ve sığınmacı yetişkinlere sunulan Türkçe dil öğretiminin halk eğitim merkezi öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi (Trabzon örneği). Karadeniz Araştırmaları, 17(65), 97-115.
• Gün, M. (2015a). The opinions of the instructors about the listening skills of Syrian students learning Turkish. International J. Soc. Sci. & Education, 1(4), 559-569.
• Gün, M. (2015b). Yabancılara Türkçe öğretimi veren elemanların Adıyaman ili çadır kent bölgesinde Türkçe öğrenen Suriyeli Araplara Türk kültürü aktarımına ilişkin görüşleri. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, 1(5). doi:10.18299/cahij.61
• Gün, M. ve Ağırman, F. (2018). Öğretim elemanlarının Türkçe öğrenen Suriyeli Arap öğrencilere dil bilgisi öğretimine yönelik görüşleri. Çukurova Araştırmaları Dergisi, 4(2), 101-116. doi:10.18560/cukurova.1106
• Güngör, F. ve Şenel, E. A. (2018). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim – öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Journal of Educational Sciences International, 8(2), 124-173.
• Gürbüz, R. ve Güleç, İ. (2016). Türkiye’de eğitim gören yabancı öğrencilerin Türkçeye ilişkin görüşleri: Sakarya Üniversitesi örneği. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 141. doi:10.19126/suje.18712
• Güven, S. ve İşleyen, H. (2018). Sınıf yönetiminde iletişim, iletişim engelleri ve Suriyeli öğrenciler. International Journal of Social Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(23), 1293-1308. doi:10.26450/jshsr.485
• İmamoğlu, H. V. ve Çalışkan, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında ilkokul eğitimine dair öğretmen görüşleri: Sinop ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 529-546. doi:10.14230/joiss454
• Kan, M. O. ve Utlu, G. (2017). Errors in case markers made by Syrian students who learn Turkish in temporary education center. Journal of Education and Training Studies, 5(9), 205. doi:10.11114/jets.v5i9.2562
• Kara, M. (2010). Gazi Üniversitesi TÖMER öğrencilerinin Türkçe öğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve bunların çözümüne yönelik öneriler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 661-696.
• Karam, F. J., Kibler, A. K. & Yoder, P. J. (2017). “Because even us, Arabs, now speak English”: Syrian refugee teachers’ investment in English as a foreign language. International Journal of Intercultural Relations, 60, 169-182. doi:10.1016/j.ijintrel.2017.04.006
• Kardeş, S. ve Akman, B. (2018). Suriyeli Mültecilerin Eğitimine Yönelik Öğretmen Görüşleri. İlköğretim Online, 17(3), 1224-1237. doi:10.17051/ilkonline.2018.466333
• Koçak, M. ve Çobanoğulları, F. (2017). Dünyada ikinci yabancı dil olarakAlmanca öğretiminde Danimarka örneği. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-12.
• Koçoğlu, A. ve Yanpar Yelken, T. (2018). Suriyeli öğrencilere Türkçe dil becerileri kazandırma sürecinde ilkokul Türkçe dersi öğretim programları ile ilgili öğretmen görüşleri. Journal of Qualitative Research in Education, 6(2), 1-30. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.6c2s7m
• Korkmaz, E. (2018). Yabancılara Türkçe öğretiminde yaşanan bazı sorunlar ve çözüm önerileri. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 89-104.
• Kuzu Jafari, K., Tonğa, N. ve Kışla, H. (2018). Suriyeli öğrencilerin bulunduğu sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin görüşleri ve uygulamaları. Academy Journal of Educational Sciences, 2(2), 134-146. doi:10.31805/acjes.479232
• Miles, M. B. ve Huberman, M. A. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage Publication.
• Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15). doi:10.26466/opus.443945
• Okur, A. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlara yönelik inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(6), 877-892. doi:10.9761/JASSS1648 Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri. (2017). Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
• Özenç, E. G. ve Saat, F. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaştığı sorunlar. International Journal of Active Learning, 4(2), 60-74.
• Özer, Y. Y., Komşuoğlu, A. ve Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 76-110.
• Özkale, U. ve Yanpar Yelken, T. (2020). Analysis of problems encountered by instructors teaching Turkish as a foreign language to Syrian children and their opinions on their participation in the certification program for teaching Turkish as a foreign language. Journal of Language and Linguistic Studies, 16(1).
• Öztürk, J. ve Alan, Y. (2019). 4+1 Planlı yazma ve değerlendirme modelinin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin yazma becerilerine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(44), 221-250.
• Öztürk, J. ve Alan, Y. (2020). Yabancı öğrencilerin bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeylerinde 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modelinin etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 293-315.
• Phutkaradze, M. ve İnce, B. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yeni bir hedef kitle: düzensiz göçmenler. Turkophone, 24-40.
• Pilancı, H., Çalışır Zenci, S., Saltık, O. ve Yaşar, S. (2020). HEM’lerde Suriyeliler’e Türkçe öğreten öğretmenler üzerine bir araştırma. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(1), 127-144. doi:10.31464/jlere.672475
• Solak, E. ve Çelik, S. (2018). Türkiye’de eğitim gören mülteci öğrencilerin dilsel sorunlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 425-432. doi:10.17719/jisr.2018.2461
• Şahin, S. ve Sümer, S. (2018). The problems experienced in the integration process of Syrian students into the Turkish education system. Universal Journal of Educational Research, 6(5), 909-918. doi:10.13189/ujer.2018.060512
• Şen, F. ve Solak, E. (2019). Öğretici görüşlerine göre sığınmacı öğrencilere Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunların değerlendirilmesi: Kayseri ili örneği. International Journal of Language Academy, 7(4), 349-360. doi:10.29228/ijla.25856
• Şengül, K. (2014). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde alfabe sorunu. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 325-339.
• Şimşir, Z. ve Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(3), 1719-1737. doi:10.17051/ilkonline.2018.466425
• Tanrıkulu, F. (2017). Türkiye’de yaşayan Suriyeli çocukların eğitim sorunu ve çözüm önerileri. Liberal Düşünce Dergisi, 22(86), 127-144.
• Taşkaya, M. ve Ersoy, G. (2016). Suriyeli sığınmacılara Türkçe öğretiminde sınıf öğretmenlerinin uygulamaları. Çukurova Araştırmaları Dergisi, 2(1), 130-138. doi:10.18560/cukurova.31
• Taşkın, P. ve Erdemli, Ö. (2018). Education for syrian refugees: problems faced by teachers in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, (75), 155-178.
• Tunga, Y., Engin, G. ve Çağıltay, K. (2020). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir alanyazın taraması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 317-333. doi:10.17679/inuefd.535845
• Uğurlu, N. I. ve Kayhan, N. (2017). Teacher opinions on the problems faced in reading and writing by Syrian migrant children in their first class at primary school. Journal of Education and Learning, 7(2), 76. doi:10.5539/jel.v7n2p76
• Ünal, K., Taşkaya, S. M. ve Ersoy, G. (2018). Suriyeli göçmenlerin yabancı dil olarak Türkçe öğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 134-149.
• Yaşar, M. R. ve Amaç, Z. (2018). Teaching Syrian students in Turkish schools: experiences of teachers. Sustainable Multilingualism, 13(1), 225-238. doi:10.2478/sm-2018-0019
• Yıldız, N. (2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde okuma öğretimi yöntemlerinin okuduğunu anlamaya etkisi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 98-112.