Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında bulunan metin altı soruların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi

Yıl 2020, Sayı: 19, 141 - 161, 21.06.2020

Fatih Kana E. Zeynep Güney

https://doi.org/10.29000/rumelide.752222

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı, yabancılar için Türkçe öğretimi alanında kullanılan ders kitaplarında bulunan okuma ve dinleme metinlerine ait metin altı soruları yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analiz etmektir. Bu amaca bağlı olarak seçilen yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki her bir temanın okuma ve dinleme metinleri; metin türü, metin sayısı, soru sayısı ve her bir metnin ortalama soru sayısı tespit edilecek şekilde incelenmiştir. Ayrıca incelenen okuma ve dinleme metinlerinde bulunan metin altı sorular yenilenmiş Bloom taksonomisine uygun olarak sınıflandırılmış ve metin altı soruların alt düzey ile üst düzey bilişsel becerilere ne derece hizmet ettiği belirlenmiştir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden “doküman analizi”nden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu “İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti” ile “Yedi İklim Türkçe Yunus Emre Enstitüsü Öğretim Seti” oluşturmaktadır. Çalışmanın bulgularına bakıldığında her iki sette de metin türlerinin temalara eşit şekilde dağılmadığı, metin türü bakımından çeşitliğin az olduğu ve metinlerin ortalama soru sayılarında farklılıklar olduğu görülmüştür. Her bir temada bulunan okuma ve dinleme metinlerindeki metin altı soruların “İstanbul Yabancılar İçin Türkçe” setinde daha çok alt düzey bilişsel becerilere, “Yedi İklim Türkçe Yunus Emre Enstitüsü Öğretim Seti”nde ise buna nazaran soruların alt düzey ve üst düzey bilişsel becerilere daha eşit oranda hizmet ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca tek bir metin altında bulunan soruların “İstanbul Yabancılar İçin Türkçe” setinde çoğunlukla tek bir beceriyi örneklendirirken, “Yedi İklim Türkçe Yunus Emre Enstitüsü Öğretim Seti”nde soruların kendi içinde farklılaştığı ve alt düzey ile üst düzey bilişsel becerileri birlikte örneklendirdiği tespit edilmiştir. Ancak her iki kitapta da tek bir metin altındaki soruların alt düzey bilişsel basamaklardan üst düzey bilişsel basamaklara doğru kademeli şekilde hazırlanmadığı görülmüştür. Buna ek olarak taksonominin en üst düzey basamağı olan “yaratmak” basamağına uygun soru azlığı dikkate değer bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ders kitapları, metin altı sorular, yabancılara Türkçe öğretimi, yenilenmiş Bloom taksonomisi

The analysis according to renewed Bloom taxonomy of the questions under the texts in the course books prepared for teaching Turkish as a foreign language

Öz

The aim of this study is to analyze the questions under the texts of reading and listening texts in textbooks used in the field of Turkish teaching for Foreigners according to the renewed Bloom Taxonomy. For this purpose, reading and listening texts of each theme in the selected textbooks teaching Turkish to foreigners; text type, number of text, number of questions and average number of questions of each text were examined in a way to determine. In addition, the questions under the texts in the reading and listening texts examined were classified and in accordance with the renewed Bloom Taxonomy and was determined that the questions under the texts what extent serve to the low and high level cognitive skills. In the study, case study, which is one of the qualitative research methods, was utilized. The universe of the study consists of textbooks teaching Turkish for foreigners, and the sampling consists of “İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti” and “Yedi İklim Türkçe Yunus Emre Enstitüsü Öğretim Seti”. When the findings of the study were examined, it was seen that the text types were not equally distributed to the themes in both sets, the variety of text types was low and there were differences in the average number of questions of the texts. While the text in the reading and listening texts in each of the themes served more low level cognitive skills in the Türkçe Istanbul for Foreigners ”set of the questions under the texts, Seven Climate Turkish Yunus Emre Institute Teaching Set was found to serve the questions equally and lower level cognitive skills. In addition, while the questions under a single text mostly exemplify a single skill in the “Istanbul for Foreigners” set, it was found that the questions in the Seven Climate Turkish Yunus Emre Institute Teaching Set differentiated in themselves and exemplified lower and upper level cognitive skills together. However, in both books, it was observed that the questions under a single text were not prepared gradually from the lower cognitive steps to the higher cognitive steps. In addition, the lack of questions appropriate to the “create” level, which is the highest level of taxonomy, was noteworthy.

Anahtar Kelimeler

The questions under the texts, the renewed bloom taxonomy, teaching Turkish to foreigners, textbooks

Kaynakça

• Aksan, D. (1998). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK.
• Arı, A. (2011). Bloom’un gözden geçirilmiş bilişsel alan taksonomisinin türkiye’de ve uluslararası alanda kabul görme durumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 749-772.
• Arı, A. (2013). Bilişsel Alan Sınıflamasında Yenilenmiş Bloom, SOLO, Fink, Dettmer Taksonomileri ve Uluslararası Alanda Tanınma Durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13.
• Aslan, C. (2011). Soru sorma becerilerini geliştirmeye dönük öğretim uygulamalarının öğretmen adaylarının soru oluşturma becerisine etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36 (160), 236- 249.
• Barın, E. ve Güzel, A. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi. Ankara: Akçağ .
• Bekdemir, M. ve Selim, Y. (2008). Revize edilmiş Bloom taksonomisi ve cebir öğrenme alanı örneğinde uygulaması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 185-196.
• Bölükbaş, F. ve Keskin, F. (2010). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde metinlerin kültür aktarımındaki işlevi. Turkish Studies, 5(4), 221-235.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (13. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Demirel, Ö. (1993). Yabancı dil öğretimi ilkeler, yöntemler, teknikler (3. Basım). Ankara: Usem.
• Durukan, E. ve Demir, E. (2017). 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinliklerin bloom’un yenilenmiş taksonomisine göre sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), ss. 1619-1629.
• Erol, H. F. (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Ders Kitaplarında Okunabilirlik. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 50, 29-38.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (Çev. Ed: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı.
• Göçer, A. (2007). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Dil Dergisi, 137, 30-46.
• Gün, M., Akkaya A. ve Kara, Ö.M. (2014). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarının Türkçe öğretim merkezlerinde görev yapan öğretim elemanları açısından değerlendirilmesi. Turkish Studies, 9(6), 1-16.
• Günay, V. D. (2007). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual.
• Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
• Güneş, F. (2013). Türkçe öğretiminde metin seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 1(1), 1-12.
• Halis, İ. (2002). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel.
• İstanbul Üniversitesi Dil Merkezi (2018). İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları (A1, A2, B1, B2, C1, C1+). İstanbul.
• İşcan, A. (2012). Yabancı dil öğretimi ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin tarihçesi. Ankara: Pegem Akademi.
• Korkmaz, F. ve Ünsal S. (2016). Bloom’un yenilenmiş taksonomisine göre bir sınav analizi. Turkish Journal of Education, 5(3).
• Kuzu. T. S. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş bloom taksonomisindeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58-76.
• Küçükahmet, L. (2003). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu. Ankara: Nobel.
• Oktay, M. R. (2015). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki metin altı sorularının bloom taksonomisindeki bilişsel düzeyler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Onursal, İ. (2003). Türkçe metinlerde bağdaşıklık ve tutarlılık. A. Kıran, E. Korkut, S. Ağıldere (Ed.), Günümüz Dilbilim Çalışmaları (ss. 121-132). İstanbul: Multilingual.
• Özbay, M. (2002). Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi. Türk Dili Dergisi, 602, 112-120.
• Özbay, M. ve Çeçen, M. A. (2012). Türkçe Ders Kitaplarında (6-8. Sınıflar) Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 67-76
• Polat, Ö.S. ve Dilidüzgün Ş. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde şiir etkinliklerinin kültürel işlevi. Turkish Studies, 10(7), 815-834.
• Sönmez, V. (2007). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı.
• Toprak, F. (2011). Yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarındaki okuma parçaları ve diyalogları üzerine bir değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 29, 11-24.
• Yaşar, F. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme. A.Şahin (Ed.), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi (ss.619-653). Ankara: Pegem Akademi
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yunus Emre Enstitüsü (2019). Yedi iklim Türkçe öğretim Seti (A1, A2, B1, B2, C1, C2). https://www.yee.org.tr/tr/yayinlar/dersmateryalleri/yedi-iklim-turkce Erişim Tarihi: 20.06.2018