İlkokulda aile katılımı: Veliler ne düşünüyor?

Yıl 2022, Sayı: 31, 328 - 347, 21.12.2022

Emir Feridun Çalışkan

Öz

Bu araştırmanın amacı, çocuğu ilkokula devam eden velilerin aile katılımı kavramına, okul ve ev temelli aile katılımı uygulamalarına, aile katılımını engelleyen ve kolaylaştıran durumlara ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenolojik) araştırma desenine göre tasarlanan bu araştırma, 2022 Mayıs ve Haziran aylarında çocuğu ilkokula giden toplam 39 veli ile yürütülmüştür. Araştırmada nitel veri toplama yöntemlerinden biri olan görüşme tekniği kullanılmış, veriler araştırmacı tarafından hazırlanan “yarı yapılandırılmış görüşme formu” aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların farklı aile katılımı algılarına sahip olduğu görülmüştür. Okul temelli aile katılımı kapsamında; katılımın daha çok veli toplantıları ile özel gün ve hafta etkinlikleri yoluyla yapıldığı, yapılan bu etkinliklerin aileler tarafından yetersiz bulunduğu, ailelerin çoğunluğunun okul temelli aile katılımı faaliyetleri düzenlendiğinde katılım sağladığı, okul temelli aile katılımını engelleyen en önemli faktörün çalışma saatleriyle çakışma durumu olduğu ve öğretmenlerden düzenli olarak katılımlarını sağlayacak etkinlikler bekledikleri ortaya çıkmıştır. Ev temelli aile katılımı kapsamında ise; katılımın daha çok ev ödevleri yoluyla yapıldığı, ailelerin çoğunluğu tarafından bu etkinliklerin yetersiz bulunduğu, velilerin çoğunluğunun ev temelli aile katılımı faaliyetlerine katılım sağladığı, iş yorgunluğunun katılımın önündeki en önemli engel faktörü olduğu ve evde velilerin de dahil olabileceği etkinliklerin artırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlkokulda aile katılımı, ebeveyn katılımı, veli görüşleri, Parental involvement in primary school, parental involvement, parents’ views

Parental involvement in primary school education: What do parents think?

Öz

The present study aims to investigate the views of parents with primary school children regarding the concept of parental involvement, school and home-based parental involvement practices, and issues that prevent and facilitate this involvement. Employing the phenomenological research design, the study was conducted with a total of 39 parents in May and June 2022. Interviews were held to collect data. A "semi-structured interview form" was prepared by the researcher and it guided the interview process. The obtained data were analyzed through qualitative content analysis. The results showed that the participants had differing perceptions regarding parental involvement. Within the scope of school-based parental involvement, the participating parents’ involvement mostly included teacher-parent meetings and attending events organized for certain special days, which were perceived to be insufficient by parents. The most important factor preventing school-based parental involvement was thought to be long working hours. Yet, they expected teachers to organize events that they can attend regularly. Concerning home-based parental involvement, parents’ involvement was mostly limited to helping their children with homework, which they thought was not sufficient. Most parents reported participating in home-based parental involvement activities in which fatigue due to their work was the most important obstacle. It was concluded that there should be more home-based activities that involve parents in their children’s education.

Anahtar Kelimeler

Parental involvement in primary school, parental involvement, parents’ views

Kaynakça

• Ahioğlu Lindberg, E.N., & Oğuz, K.(2016). İlköğretimde aile katılımı: Bir geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Journal of Human Sciences, 13(3), 4135-4151. doi:10.14687/ijhs.v13i3.3711
• Ay, T. S., & Aydoğdu, B. (2016). Sınıf Öğretmenlerinin Aile Katılımına Yönelik Görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(23), 562-590.
• Balkar, B. (2009). Okul-aile iş birliği Sürecine ilişkin Veli ve Öğretmen Görüşleri Üzerine Nitel Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 105 - 123.
• Barr, J., & Saltmarsh, S. (2014). “It all comes down to the leadership” the role of the school principal in fostering parent-school engagement. Educational Management Administration & Leadership, 42(4), 491-505.
• Binicioğlu, G. (2010). İlköğretimde okul-aile iletişim etkinlikleri: Öğretmen ve veli görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bonanati, S., & Rubach, C. (2022). Reciprocal Relationship between Parents’ School-and Home-Based Involvement and Children’s Reading Achievement during the First Year of Elementary School. Societies, 12(2), 63.
• Castro, M., Expósito-Casas, E., López-Martín, E., Lizasoain, L., Navarro-Asencio, E., & Gaviria, J. L. (2015). Parental involvement on student academic achievement: A meta-analysis. Educational research review, 14, 33-46.
• Çalışkan, E. F. (2019). Aile katılımlı okuma etkinliklerinin ilkokul öğrencilerinin okuduğunu anlama becerisine, okuma motivasyonuna ve okuma tutumuna etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Çalışkan, E. F., & Ulaş, A. H. (2022). The Effect of Parent-Involved Reading Activities On Primary School Students’ Reading Comprehension Skills, Reading Motivation, and Attitudes Towards Reading. International Electronic Journal of Elementary Education, 14(4), 509–524.
• Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: Okul aile dayanışması. İlköğretim-Online, 2(2), 28-34.
• Çıkar, İ. ve Aslan, M. (2022). Çeșitli Boyutlarıyla Aile Katılımı: Nitel Bir Çözümleme. Vankulu Sosyal Araștırmalar Dergisi, 9, 32-52
• Doğan, M. F. (2021). İlkokul 1. Sınıfta Aile Katılımı: Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri. Türkiye Eğitim Dergisi, 6(1), 217-229.
• Domina, T. (2005). Leveling the home advantage: Assessing the effectiveness of parental involvement in elementary school. Sociology of education, 78(3), 233-249.
• Epstein, J. L. (2010). School / family / community partnerships: Caring for the children we share. Phi Delta Kappan, 92(3), 81-96. http://doi.org/10.1177/003172171009200326
• Epstein, J. L. (2001). School, Family and Community Partnerships. Boulder, CO: Westview Press.
• Erdoğan, Ç. & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(3), 399-431.
• Erkan, S., Uludağ, G. & Dereli, F. (2016). Okul öncesi öğretmenleri, okul yöneticileri ve ebeveynlerin aile katılımına ilişkin algılarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 221-240.
• Fan, X. & Chen, M. (2001). Parent involvement and students’ academic achievement: A meta‐analysis. Educational Psychology Review, 13(1): 1–22.
• Fantuzzo, J., Tighe, E., & Childs, S. (2000). Family involvement questionnaire: A multivariate assessment of family participation in early childhood education. Journal of Educational Psychology, 92(2), 367-376. http://doi.org/10.1037/0022-0663.92.2.367
• Gubbins, V., & Otero, G. (2020). Determinants of parental involvement in primary school: evidence from Chile. Educational Review, 72(2), 137-156.
• Günay Bilaloğlu, R., & Aktaş Arnas, Y. (2018). Okul öncesi eğitimde aile katılımı engelleri ve süreçte karşılaşılan sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Advance online publication. doi: 10.16986/HUJE.2018043536
• Harris, A., & Goodall, J. (2008). Do parents know they matter? Engaging all parents in learning. Educational Research, 50(3), 277-289.
• Henderson, A.T. & Mapp, K.L. (2002). A new wave of evidence: The impact of school, family and community connections on student achievement, Austin, TX: Southwest Educational Development Laboratory.
• Hill, N. E., & D. F. Tyson. (2009). “Parental Involvement in Middle School: A Meta-Analytic Assessment of the Strategies That Promote Achievement.” Developmental Psychology 45 (3): 740–763. https://doi.org/10.1037/a0015362
• Hoover-Dempsey, K. V., Battiato, A. C., Walker, J. M., Reed, R. P., DeJong, J. M., & Jones, K. P. (2001). Parental involvement in homework. Educational psychologist, 36(3), 195-209.
• Hoover-Dempsey, K. V., & H. M. Sandler. (1997). “Why Do Parents Become Involved in Their Children’s Education.” Review of Educational Research 67 (1): 3–42. doi:https://doi.org/10.3102/00346543067001003.
• Hoover-Dempsey, K. V., J. M. T. Walker, H. M. Sandler, D. Whetsel, C. L. Green, A. S. Wilkins, & K. Closson. (2005). “Why Do Parents Become Involved? Research Findings and Implications.” The Elementary School Journal 106 (2): 105–130. doi:https://doi.org/10.1086/499194.
• Hornby G.& Blackwell, L. (2018) Barriers to parental involvement in education: an update, Educational Review, 70(1), 109-119, doi: 10.1080/00131911.2018.1388612
• Hornby, G. & Lafaele, R. (2011). Barriers to parental involvement in education: An explanatory model. Educational Review, 63(1), 37-52.
• Hornby, G. ( 2011). Parental Involvement in Childhood Education: Building Effective School-Family Partnerships. New York: Springer.
• Jeynes, W. H. (2007). The relationship between parental involvement and urban secondary school student academic achievement: A meta-analysis. Urban Education, 42(1), 82-110.
• Koc, M. H. (2019). Veli Katilimi Hakkında Sınıf Öğretmenleri Ne Düşünüyor? Fenomenolojik Bir Çalışma. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 53-74. doi: 10.29329/mjer.2019.210.4
• Kocyigit, S. (2015). Family involvement in preschool education: Rationale, problems and solutions for the participants. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1), 141-157. http://doi.org/10.12738/estp.2015.1.2474
• Kong, S. C., & Song, Y. (2015). An experience of personalized learning hub initiative embedding BYOD for reflective engagement in higher education. Computers & Education, 88, 227-240. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2015.06.003
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden erişilmiştir.
• Nigussie, A. W. (2022). Parents’ Perspectives of Parental Involvement to Support Student Academic Achievement (Doctoral dissertation, Walden University).
• Özyürek, A., Yavuz, N.F., Akça, F., Gündüz, Z. B., Öztabak, E., Saka, A. & Açıkyer, G.K. (2015). Okul öncesi ve ilkokullarda aile katılımı etkinlikleri ve ebeveyn beklentilerinin incelenmesi. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 14-25.
• Pomerantz, E.M., Moorman, E.A. & Litwack, S.D. 2007. The how, whom and why of parents’ involvement in children’s academic lives: More is not always better. Review of Educational Research, 77(3): 373–410.
• Toran, M., & Özgen, Z. (2018). Okul öncesi eğitimde aile katılımı: Öğretmenler ne düşünüyor, ne yapıyor?, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 229-245. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.6c3s11m
• Tümkaya, S., & Yeşiloğlu, F. (2021). İlkokul Eğitiminde Aile Katılımına Ve Engellerine İlişkin Öğretmen Ve Veli Görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(3), 155-169.
• Tümkaya, S., & Türkmenoğlu, M. (2021). İlkokul Dönemi Çocukların Babalarının Aile Katılımına İlişkin Görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 269-294.
• Uslu Çavdarcı, T. & Ünal, F. (2021). Aile destekli matematik eğitimi programının okul öncesi dönem çocuklarının erken matematik becerisine etkisi. Uluslararası Dil, Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Güncel Yaklaşımlar Dergisi (CALESS), 3(2), 244-264.
• Webb, N. M., Franke, M. L., De, T., Chan, A. G., Freund, D., Shein, P., & Melkonian, D. K. (2009). ‘Explain to your partner’: teachers' instructional practices and students' dialogue in small groups. Cambridge journal of education, 39(1), 49-70.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.