Eğitimde Facebook Kullanım Kaygısı (EFKK): Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2016, Sayı: 32, 54 - 69, 30.12.2016

Nazire Burcin Hamutoglu , Ezgi Pelin Yıldız

Öz

Bu çalışmanın amacı Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği Bölümü'nde okuyan öğretmen adaylarının eğitimde Facebook kullanım kaygılarını ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları 222 (99 kız, 123 erkek) öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin kapsam ve görünüş geçerlik çalışmaları için uzman görüşüne başvurulmuştur.Ayrıca geliştirme çalışmasında yapı geçerliği için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliliği CronbachAlpha iç tutarlık katsayısı ile hesaplanmıştır. Çalışma sonunda toplam varyansın55.16’sını açıklayan 8 maddeden oluşan bir ölçek elde edilmiştir.Açımlayıcı faktör analizi  ölçeğin paylaşım ile ilgili kaygı, kişisel bilgilerin kullanımına yönelik kaygı ve iletişimle ilgili kaygı olarak adlandırılan üç alt boyuttan oluştuğunu göstermiştir. Cronbach Alpha katsayısı .72 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar sözcükler : Facebook Kaygısı, Facebook Kaygı Ölçeği, Geçerlik, Güvenirlik. 

Anahtar Kelimeler

Facebook Kaygısı, Facebook Kaygı Ölçeği, Geçerlik, Güvenirlik.

Anxiety of the Use of Facebook in Education: A Scale Development Study

Öz

The aim of this study is to develop a valid and reliable instrument that can be used in education for measuring the candidate students’ concerns while using Facebook. Validity and reliability studies of this scale were carried out with 222 (99 female, 123 male) students who study in Sakarya University, Computer Education and Instructional Technology Department of Education Faculty. Experts in the field determined the scale’s content and face validity. In addition, for construct validity, exploratory factor analyses have been conducted in the development. The reliability of the scale has been calculated with Cronbach Alpha, internal consistency coefficient. Studies describing the total variance 55.16’s of scale, consist of 8 items. Exploratory factor analysis has shown that the scale consists of three sub-dimensions. These are about sharing concern, concern about using personal information and communication concern on Facebook. Cronbach alpha coefficient was calculated as .72.

Anahtar Kelimeler

Anxiety of Facebook, Facebook anxiety scale, validity, reliable.

Kaynakça

• Akgün, Ö. E. ve Öztürk, M. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Paylaşım Sitelerini Kullanma Amaçları ve Bu Sitelerin Eğitimlerinde Kullanılması ile İlgili Görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 49-67.
• Altun, A. ve Kuşkaya Mumcu, Y. (2008). Teknofobi. Bilişim Teknolojileri Öğretiminde Sosyo Psikolojik Değişkenler, Ed: Deryakulu, D. Ankara: Maya Akademi.
• Atabek, E. (2000). Bizim duygusal zekâmız (2. baskı). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Atav, E., Akkoyunlu, B. & Sağlam, N. (2006). Öğretmen Adaylarının İnternete Erişim Olanakları ve Kullanım Amaçları. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 37-44.
• Baloğlu, M. (2005). Matematik kaygısı derecelendirme ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması, dil geçerliği ve ön psiko metrik incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 7-30.
• Baltacı, H. Ş., İşleyen, F. ve Özdemir, S. (2012). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Romantik İlişki Durumları ve Sosyal Ağ Kullanımlarına göre Etkileşim Kaygısı ve Sosyal Destek Algılarının İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 8(2). 25-36.
• Batumlu, D. Z. ve Erden, M. (2007). Yıldız teknik üniversitesi yabancı diller yüksekokulu hazırlık öğrencilerinin yabancı dil kaygıları ile İngilizce başarıları arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(1), 24-38.
• Büdüş, G. (2005). Web Destekli Ders Yönetimi Bilgi Sisteminin Kursiyerlerin Bilgisayar ve İnternet Kullanımına Yönelik Tutumları, Kaygıları ve Akademik Başarılarına Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Büyüköztürk, Ş. (1997). Araştırmaya yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 3(4), 453-464.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı.(14. Baskı). Ankara: Pegem Yayınevi.
• Cabi, E., ve Yalçınalp, S. (2013). Öğretmen Adaylarına Yönelik Mesleki Kaygı Ölçeği (MKÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44).
• Celik, I., Yurt, E., ve Sahin, I. (2015). A model for understanding educational Facebook use. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 11(4), 899-907.
• Çavuş, H. & Günbatar, M. S. (2008). Bilgisayar kaygı ölçeğinin Türkçeye uyarlama çalışması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (3), 147-163.
• Çiftci, S. (2016). The View’s of High School Teachers on Facebook Use: Teacher and Student Dimensions/Facebook Kullanımı Hakkında Lise Öğretmeni Görüşleri: Öğretmen ve Öğrenci Boyutu. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 286-307.
• Doğan, T. (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeğinin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39).
• Duman, İ., Uysal, M. ve Hamutoğlu, N. B. (2016). Teknolojinin Olumsuz Etkileri (Ed. Ayas, T. Ve Horzum, M. B.) (1. Baskı). Sosyal Ağ Bağımlılığı, 123-138. Ankara: Vize yayıncılık.
• Ellison, N., Heino, R. ve Gibbs, J. (2006). Managing impressions online: Self-presentation processes in the online dating environment. Journal of Computer-Mediated Communication,11(2), http://jcmc.indiana.edu/vol11/issue2/ellison.html. adresinden 15 Temmuz 2016 tarihinde erişilmiştir.
• Erdem, E. (2010). Elektronik Medya ve Yeni Bir Medya Olarak Sosyal Ağlar. İstanbul Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Espinosa, L. F. (2015). The Use of Facebook for Educational Purposes in EFL Classrooms. Theory and Practice in Language Studies, 5(11), 2206.
• Fraenkel, R. J. ve Wallen, E. N. (2006). How to design andevaluate research in education. New York:McGraw-Hill.
• Gülbahar, Y., Kalelioğlu, F., ve Madran, O. (2010). Sosyal ağların eğitim amaçlı kullanımı. XV. Türkiye'de İnternet Konferansı, İTÜ, İstanbul.
• Hamutoğlu, N. B. (2013). Karma Öğretim Öğrencilerinin Sosyal Ağlardan Facebook’a Karşı Tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Hutcheson, G., ve Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist: Intoductory statistics using generalized linear models, ThoushandOaks, CA: SagePublications.
• Jones, N.,Blackey, H., Fitzgibbon, K. & Chew, E. (2010). Getout of MySpace!.Computers&Education 54, 776–782.
• Kalafat, Ö. ve Göktaş, Y. (2011). Sosyal Ağların Yükseköğretimde Kullanımı: Gümüşhane Üniversitesi, Facebook Örneği. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Kapıkıran, Ş. (2002). Üniversite öğrencilerinin sınav kaygısının bazı psiko-sosyal değişkenlerle ilişkisi üzerine bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(11), 34-43.
• Kernan, M. C., ve Howard, G. S. (1990). Computer anxiety and computer attitudes: An investigation of construct and predictive validity issues.Educational and Psychological Measurement, 50(3), 681-690.
• Korkut, F. (1992). Gestalt yaklaşımına dayalı olarak yapılan bireysel danışmanın sürekli kaygı üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7,151-162.
• Kraut, R.,Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukhopadhyay, T. ve Scherlis, W. (2002). Internet paradox: A social technology that reduces social involvement and psychological wellbeing? Journal of Social,, 58 (1), 49-74.
• Manasijević, D., Živković, D., Arsić, S., ve Milošević, I. (2016). Exploring students’ purposes of usage and educational usage of Facebook. Computers in Human Behavior, 60, 441-450.
• Marcoulides, G. A. (1989). Measuring computer anxiety: The computer anxiety scale. Educational and Psychological Measurement, 49(3), 733-739.
• Mason, R. (2006). Learning Technologies for Adult Continuing Education. Studies in Continuing Education, 28, 121-133.
• McLoughlin, C. ve Lee, M. J. V. (2007). Social Software and Participatory Learning: Pedagogical Choices with Technology Affordances in the Web 2.0 Era .http://www.ascilite.org.au/conferences/singapore07/procs/msloughlin.pdf adresinden 05. 06. 2016 tarihinde erişilmiştir.
• Muñoz, C. L. ve Towner, T. L. (2009). Opening Facebook: How to Use Facebook in the College Classroom. Society for Information Technology and Teacher Education conference in Charleston, South Carolina. Web: http://www46.homepage.villanova.edu/john.immerwahr/TP101/Facebook.pdf adresinden 23 Temmuz 2016 tarihinde erişilmiştir.
• Namlu, G., A. ve Odabaşı, F. (2007). Unethical computer using behavior scale: A study of reliability and validity on Turkish university students. Computers&Education, 48, 205–215.
• Özgür, H. (2013). Öğretmen adaylarının sosyal ağ bağımlılığı, etkileşim kaygısı ve yalnızlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences 10(2), 667-690.
• Plake, B. S., ve Parker, C. S. (1982). The development and validation of a revised version of the Mathematics Anxiety Rating Scale. Educational and Psychological Measurement, 42(2), 551-557.
• Rosen, L. D., Whaling, K. , Rab, S. , Carrier, L.M. ve Cheever N.A. (2013). Is Facebook creating “iDisorders”? The link between clinical symptoms of psychiatric disorders and technology use, attitudes and anxiety. Computers in Human Behavior, 29(3), 1243–1254.
• Selwyn, N. (2007). Screw Blackboard. Do it on Facebook!: An investigation of students’ educational use of Facebook. Web: http://www.scribd.com/doc/513958/Facebook-paper-Selwyn adresinden 06.06.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Sharma, S. K., Joshi, A., ve Sharma, H. (2016). A multi-analytical approach to predict the Facebook usage in higher education. Computers in Human Behavior, 55, 340-353.
• Sheeks, M. ve Birchmeier, Z. (2007). Shyness, sociability, andtheuse of computer-mediated communication in relationshipdevelopment. CyberPsychology&Behavior, 10 (1), 64–70.
• Socialbakers, (2016). Facebook Statistics. https://www.socialbakers.com/statistics/facebook/pages/total/ adresinden 02.08.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Spielberger, C. D. (1966). Aıvciety and behavior, New York: Academic Press.
• Spielberger, C.D. (1971). Theory and research on anxiety. Anxiety and Behavior (third ed.) Edi. Spielberger C.D. New York : Academic Press Inc. 3-20.
• Stöber, J. (2004). Dimensions of test anxiety: Relations to ways of coping with pre-exam anxiety and uncertainty. Anxiety, Stress & Coping, 17(3), 213-226.
• Şener, G. (2009). Türkiye’de Facebook Kullanım Araştırması. 14th Conference on the Internet in Turkey, İstanbul. (http://inet-tr.org.tr/inetconf14/bildiri/4.pdf). adresinden 11 Temmuz 2016 tarihinde erişilmiştir.
• Usluel, Y. K. (2016). Social Network Usage. In Social Networking and Education (pp. 213-222). Springer International Publishing.
• Yenilmez, K. ve Özabacı, N. Ş. (2003). Yatılı öğretmen okulu öğrencilerinin matematik ile ilgili tutumları ve matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(14), 132-146.