ETİK İLKELER
Yayın EtiğiSöylem Filoloji Dergisi editörler kurulunun yaptığı işler şunlardır:
• Yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesini ve uygulanmasını sağlamak.
• Söylem Filoloji Dergisi'nde yayımlanmış makale yazarlarının telif hakkını korumak.
• Makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri almak.
• Söylem Filoloji Dergisi editörler kurulu, yazarların bilgi gereksinimlerini içeren bir yazar rehberi; hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren hakem rehberi hazırlamak.
• Her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik olarak 5 yıl süreyle saklamak.
Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
• Hakemlerin, yazarların, araştırmacı, uygulayıcı ve okurların bilgi gereksinimlerini karşılarlar. Yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Yayımlanacak makalelerin özgün olmasına; literatüre, okur, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Başvurusu yapılan makalelerin önemli bir sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alırlar ve olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundururlar.
• Kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin ve yazarların kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız şekilde ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Makale incelemelerinde alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alırlar.
• Editörler, hakemler ve yazarlar arasında çıkar çatışması ya da çıkar birliği olup olmadığını göz önüne alırlar.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve devamlı güncellenmesi çabası içinde olurlar.
• Akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmelere engel olurlar.
• Dergi yayın süreçlerini, yayın politikalarına ve rehberlere uygun biçimde işletilmesini sağlarlar. Süreçte görev alanları yayın politikaları konusunda bilgilendirirler.
• Yayın sürecinde görev alan herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
• Değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okurların bireysel verilerini korurlar.
• Makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler. Makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler. Makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı yoksa ve deneysel araştırmalarda izin alınmadıysa makaleyi reddederler.
• Görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak konuyla ilgili bulguları paylaşırlar.
• Makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editörler, yayımlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazarların haklarını savunurlar. Yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar. Özgünlük-benzerlik denetimi yaparlar.
• Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazarlarına yanıt hakkı verirler.
• Olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
• Dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Söylem Filoloji Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazarların hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları çifte kör hakemlik ilkesi uygulanır. Hakemler, yazarlarla doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlarla düzeltme istekleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazarlara iletilir.
Söylem Filoloji Dergisi’nde görev alan hakemler şu etik sorumlulukları taşımaktadır:
• Yalnızca uzmanlık alanıyla ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidirler.
• Değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdırlar. İnceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli ancak yayımlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Çıkar çatışması ya da çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek editörlere bildirmelidirler.
• Değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdırlar.
• Değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Söylem Filoloji Dergisi'ne makale başvurusu yapan yazarların etik sorumlulukları şunlardır:
• Yayımladıkları ya da başka bir yayın organına gönderdikleri makaleleri bir daha gönderemezler.
• Makalelerinin özgün olmasına dikkat ederler.
• Makalelerinde yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde gönderme (atıf) yapmalıdırlar.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalıdır. Yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
• Başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması ya da çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidirler.
• Değerlendirme sürecinde makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri editörlere sunmalıdırlar.
• Makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma ve çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
• Değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmelidirler.
• Etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını bildirmelidirler. Etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk sayfasında sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmelidirler. Etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidirler.
• Veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdırlar. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan denekler üzerinde yapılmışsa araştırmanın uluslararası bildirilere ve kılavuzlara uygun şekilde gerçekleştirildiği belirtilmelidir.
• Derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.
Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
Söylem Filoloji Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlarla ilgili etik ilkelere uygunsuz bir davranış saptandığında ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makalede etik olmayan bir durum görülürse şu adrese bildirilmesi gerekir: soylemdergi@hotmail.com
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.