OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİYLE YAPILAN GÖRÜŞMELERE GÖRE OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE SOSYAL BECERİLERE İLİŞKİN ÇOK YÖNLÜ BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 386 - 411, 20.01.2021

Pınar Aksoy

https://doi.org/10.24315/tred.749188

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin görüşlerine göre okul öncesi dönemde sosyal becerilere ilişkin çok yönlü bir değerlendirmenin yapılmasıdır. Çalışma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Çalışmanın katılımcıları, Tokat ilinde yer alan anasınıflarında ve anaokullarında görev yapmakta olan 58 okul öncesi öğretmeninden oluşmaktadır. Çalışma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan yedi maddelik açık uçlu sorular eşliğinde yapılan yüz yüze görüşmelerle toplanmış ve frekans ile yüzde değerleri kullanılarak analiz edilmiştir Çalışma sonucunda, öğretmen görüşlerine göre çocukların en iyi olduğu sosyal becerinin yardım etme ve en çok yetersiz olduğu sosyal becerinin paylaşma olduğu belirlenmiştir. Okul öncesi dönem çocuklarına kazandırılması gereken sosyal becerilerin başında iletişimi başlatma ve sürdürme ile saygılı olmanın yer alması gerektiği belirtilmiştir. Öğretmenlerin sosyal beceri etkinliklerine yer verme sıklıklarının çok yeterli olmadığı, sosyal beceri eğitiminde drama, oyun ve hikâye yöntemini ağırlıklı kullandıkları ve sosyal beceri eğitimindeki güçlükler arasında daha çok aileye ilişkin olumsuz durumları vurguladıkları saptanmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin sosyal becerilere ilişkin teoriden uygulamaya bilgilerinin ve deneyimlerinin artırılmasına yönelik alan uzmanları eşliğinde eğitim hizmetlerinin sağlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönem, Öğretmen görüşleri, Sosyal beceri

Kaynakça

• Aksoy, P. (2014). Hikâye anlatma temelli ve oyun temelli sosyal beceri eğitiminin anasınıfına devam eden çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aslan, E. (2008). Drama temelli sosyal beceri eğitiminin 6 yaş çocuklarının sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Atabey, D. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının etkili iletişim ve sosyal becerileri üzerine bir çalışma. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 185-199. DOI: 10.17679/inuefd.323598.
• Baş, N. (2011). Hikâye temelli eğitim programının 60-72 aylık çocukların sorumluluk ve işbirliği becerilerinin gelişimine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Brigman, G., Lane, D. and Lane, D. (1994). Ready to Learn: Teaching students how to succeed in school. Boca Raton, FL: Atlantic Education Consultants.
• Brigman, G., Lane, D., Lane, D., Switzer, D. and Lawrence, R. (1999). Teaching children school success skills. Journal of Educational Research, 92(6), 323-329.
• Çetingöz, D. ve Yıldırım Doğru, S. S. (2016). Gelişimi risk altında olan okul öncesi dönem çocuklarının sosyal beceri düzeylerinin değerlendirilmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 6/2, 151-172.
• Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2013/1). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal beceriler. Bilig, 37, 155-174. Durualp, E. ve Aral, N. 2010. Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 160-172.
• Elliot, S. N., Sheridan, S. M. and Gresham, F. M. (1989). Assessing and treating social skills deficits: A case study for the scientist-practitioner. Journal of School Psychology, 27, 197-222.
• Eti, İ. (2010). Drama etkinliklerinin okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocukların sosyal becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Gresham, F. M. ve Elliott, S. N. 1987. The relationship between adaptive behavior and social skills: Issues in definition and assesment. The Journal of Special Education, 21(1), 167-181.
• Gülay, H. (2004) Korunmaya muhtaç çocuklarla ailesi ile yaşayan 6 yaş çocuklarının sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gülay, H. ve Akman, B. (2009). Okul öncesi dönemde sosyal beceriler. Pegem Akademi, Ankara. Güner Yıldız, N. (2017). Öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine yönelik bilgi düzeyleri ile öğrencilerin sosyal becerileri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 16(3), 1275-1286.
• Güven, G., Ahi, B., Tan, S. ve Karabulut, R. (2013/1). Okul öncesi öğretmenlerinin kullandıkları öğretim yöntemleri hakkındaki görüşleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 25-49.
• Güzel, B. ve Kurtulan, B. ( ). Erken çocukluk dönemi (4-7 yaş) bilişsel beceriler ile sosyal beceriler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(28), 381-408.
• Holland M., Holland L. and Gimpel G. A (2003). Emotional and behavioral problems of young children: Effective interventions in the preschool and kindergarten years (1. Edition). New York: The Guilford Press.
• İnci, M. A. ve Deniz, Ü. (2015). Anasınıfı ve ilkokul birinci sınıfa devam eden çocukların sosyal beceri gelişimlerinin incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10/3 Winter, 545-552.
• Kara, Y. ve Aslan, B. (2018). Drama temelli fen etkinliklerinin okul öncesi öğrencilerinin sosyal beceriler üzerine etkisinin incelenmesi: Besinler konusu örneği. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 15(1), 698-722.
• Karaca N. H., Gündüz A. ve Aral N. (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal davranışının incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4/2, 65-76.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi (26. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kılıç, K. M. ve Güngör Aytar, F. A. (2017). Erken çocuklukta sosyal becerilere sosyal beceri eğitiminin etkisi, sosyal becerilerle mizaç arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 42(191), 185-204.
• Kuşçu, Ö., Bozdaş, Y. ve Yıldırım Doğru, S. S. (2014). Montessori eğitiminin çocuklarda sorumluluk alma, sırasını bekleme, başladığı işi bitirme becerisine etkisinin değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 307-322.
• Ökten, K. ve Gökbulut, Ö. Ö. (2015). Yaratıcı drama yöntemiyle okul öncesi çocuklarının ilişki başlatma ve sürdürebilme becerilerinin geliştirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 10(2), 165-174.
• Özbey, S. ve Aktemur Gürler, S. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların motivasyon düzeyleri ile sosyal becerileri ve problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(1), 587-602.
• Özen, A., Ergenekon, Y., Kürkçüoğlu, B. Ü. ve Genç, D. (2013). Kaynaştırma öğrencisi olan okulöncesi öğretmenlerinin sınıflarında yaptıkları öğretim uygulamalarının belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 153-166. Özyürek, A. (2015). Okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ile anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Millî Eğitim, 106-120.
• Özyürek, A. ve Ceylan, Ş. (2014). Okul öncesi çocuklarda sosyal becerilerin desteklenmesi konusunda öğretmen ve veli görüşlerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 99-114.
• Özyürek, A., Begde, Z. ve Yavuz, N. F. (2014). Okul Öncesi Çocukların Sosyal Becerileri ile Yakın Çevresindeki Yetişkin Etkileşimleri Arasındaki İlişki. Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 115-134.
• Sazak Pınar, E. (2009). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin sosyal becerilere ilişkin beklentileri ve sosyal beceri öğretim programının öğretmen çıktıları üzerindeki etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sazak Pınar, E. (2014). Özel eğitim okullarında ve sınıflarında görev yapan öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeyleri. New World Sciences Academy- Education Sciences, 9(1), 73-86.
• Sazak Pınar, E. ve Sucuoğlu, B. (2011). Turkish Teachers’ Expectancies for Success in Inclusive Classrooms. Educational Sciences: Theory & Practice, 11(1), 395-402.
• Sazak Pınar, E., Sucuoğlu, B. ve Çıkrıkçı Demirtaşlı, N. (2013). Sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 230-244.
• Tanrıverdi, H. ve Erarslan, N. (2015). Okul öncesi çocukların sosyal uyum ve beceri düzeyleri ile değer kazanımları arasındaki ilişki. KTÜ SBE Sos. Bil. Derg., 9, 9-23.
• Türkan, E., Aydoğan, Y. ve Sezer, T. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının sosyal becerilerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2409-2424.
• Uysal, H., Aydos, E. H. ve Akman, B. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının sınıfa uyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. GEFAD / GUJGEF, 36(3), 617-645.
• Uysal, N. (1996). Anaokuluna giden 5–6 yaş grubu çocuklarda yaratıcı drama çalışmalarının sosyal gelişim alanına olan etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yener, P. (2014). Okul öncesi eğitimi alan 60 ay ve üzeri çocukların sosyal beceri düzeyleri ile annelerinin çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.