Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Turizm Çalışmaları Dergisi (Journal of Tourism Studies), farklı bilim alanlarında turizm konusunda yapılmış olan çalışmaları bir araya getirmeyi hedefleyen çok disiplinli bilimsel hakemli bir dergidir. Yazım dili Türkçe ve İngilizce olan dergimiz yılda iki kez Ankara Üniversitesi Beypazarı Meslek Yüksekokulu tarafından, açık erişimli elektronik bir dergi olarak TÜBİTAK ULAKBİM web portalı (Dergipark) üzerinden yayımlanmaktadır.

Yayın Etiği

1. Turizm Çalışmaları Dergisi, makale kabulü ve yayımında Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’nde belirtilen kurallara uyar. Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler kabul edilmez ve bu gibi ihlallerin gönderilen makalelerde bulunmaması öncelikli olarak yazar(lar)ın sorumluluğu altındadır. Turizm Çalışmaları Dergisi’ne gönderilen makaleler Akademik İntihal Engelleme Programı (iThenticate) ile intihal denetiminden geçirilir ve tarama sonucu %20 ve üzeri olan makaleler reddedilir. Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’nde belirtilen bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
Madde 4 - (1) Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
(2) Diğer etik ihlal türleri şunlardır:
a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,
ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
h) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,
ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.
i) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.
j) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,
k) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
l) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak,
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Olarak Değerlendirilemeyecek Haller
Madde 5 - (1) Bir başkasının özgün üslup ve ifadesinin aynen kullanmamak şartıyla, anonim bilgilerin, bilim alanlarının temel bilgilerinin, matematik teoremleri ve ispatları gibi önermelerin çalışmalarda kullanılması etik ihlal olarak değerlendirilemez.

2. Turizm Çalışmaları Dergisi Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’nde belirtilen hususlara ek olarak, yayın etiğini uygulamada “Yayın Etiği Kurulu” (Committe of Publication Ethics-COPE) tarafından yayımlanan rehberler ve politikalarda belirtilen etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir.

Turizm Çalışmaları Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri sırasında tüm paydaşların Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi Yayıncılık Etiği Kurulu tarafından belirlenen standartları benimsemeleri gerekmektedir.

Makalelerin Değerlendirilmesi:

• Turizm Çalışmaları Dergisi’ne gönderilen yazıların daha önce hiçbir yerde yayımlanmaması veya yayımlanmak üzere sunulmamış olması gerekmektedir.
• Dergiye gönderilen tüm makaleler, öncelikle derginin amaç ve kapsamı çerçevesinde değerlendirilir. Bu süreçten geçen Türkçe yazılarda, Türk Dil Kurumu’nun Türkçe Sözlüğü ve Yazım Kılavuzu ya da www.tdk.gov.tr adresi esas alınmalıdır. İngilizce makaleler ve İngilizce özetler, dergiye gönderilmeden önce bir dil uzmanınca değerlendirilmeli ve uzman onayı belirtilmelidir. Yazıyı İngilizce yönünden değerlendiren yazarlardan biri değilse, bu kişinin ismi makalenin sonunda bulunan TEŞEKKÜR (Acknowledgement) bölümünde belirtilmelidir. Makalelerin yazım ve dil bilgisi kurallarına uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
• Dergi editörlüğünce de dergi ilke ve yazım kuralları bakımından değerlendirilen makaleler uygun bulunması durumunda iki hakeme gönderilir. Hakem atamalarında, hakemin uzmanlık alanının yazı ile uygunluğu göz önünde bulundurulur.
• Turizm Çalışmaları Dergisi’nde Çift Kör Hakemlik Değerlendirme Süreci uygulanır. Böylece hakem değerlendirme sürecinde, yazarların ve hakemlerin anonimliği garanti altına alınır.
• Hakemlerden gönderilen makaleleri değerlendirip değerlendirmeyeceklerine 5 gün içerisinde karar vermeleri istenir. Kabul eden hakemlerden 15 gün içerisinde yazıyı değerlendirilmeleri beklenir. Bu sürenin aşılması durumunda yeni hakem ataması yapılır ve eski hakemden makale değerlendirme isteği geri çekilir.
• Yazar(lar)dan hakemlerce istenen değişiklik ve/veya düzeltmeli 15 gün içerisinde gerçekleştirmeleri istenir. Bu süre içinde düzeltmesi yapılmayan yazılar, geri çekilmiş sayılır. Düzeltilmiş olan yazı, gerektiğinde değişiklik ya da düzeltme isteyen hakemlerce tekrar incelenir. Yazar(lar) katılmadıkları hususlar olursa, gerekçelerini bildirme hakkına sahiptir. Yayın Kurulu tarafından, yayımlanmasına karar verilen yazılar, editörlerce yayın sırasına alınır ve yazar(lar)a bilgi verilir.

Dergi Editörlerinin Etik Sorumlulukları şunlardır:

• Dergi editörleri Turizm Çalışmaları Dergisi’ne gönderilen yazıların daha önce hiçbir yerde yayımlanmadığına veya yayımlanmak üzere sunulmamış olmasına özen gösterirler.
• Dergi editörleri yazıların derginin amaç ve kapsamına uygun olmasına, özgün değerine, bilimsel alanyazına katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Dergi editörleri yazıların entelektüel içeriğini temel alarak, yazar(lar)ın cinsiyet, ırk, etnisite, din, vatandaşlık veya siyasi değerlerine bakmaksızın yazıları adil şekilde değerlendirirler.
• Dergi Editörleri yayın politikasına uygun olarak çift kör hakemlik değerlendirme sürecini uygularlar. Böylece hakem değerlendirme sürecinde, yazarların ve hakemlerin anonimliği garanti altına alınmasını sağlarlar.
• Dergi editörleri hakemlerin uzmanlık alanlarını göz önüne alarak makale hakemlerini belirlerler.
• Dergi editörleri makale yazarları, hakemler ve diğer unsurlar arasında çıkar çatışması ya da çıkar birliği olmaması için gereken tedbirleri alırlar.
• Dergi editörleri değerlendirme sürecinin objektif, yapıcı ve akademik görgü kurallarına uygun gerçeklemesini sağlarlar.
• Dergi editörleri anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırma için etik kurul raporunun yazar(lar) tarafından belgelenmesini sağlarlar.
• Dergi editörleri makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulması konusunda gerekli tedbirleri alırlar ve özgünlük ve benzerlik denetimini gerçekleştirirler.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları şunlardır:

• Hakem değerlendirmelerinde tarafsız olmalıdır. Uyruk, etnik köken, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Eğer hakem makale konusu hakkında yeterli donanıma sahip olduğunu düşünmüyorsa ya da kendine verilen sürede makaleyi değerlendiremeyecekse hakemlik sürecinden çekilmeli ve bu durumu editöre bildirmelidir.
• Hakem makalenin hiçbir unsuruyla (makaleye konu olan araştırma, yazarlar ve/veya araştırmanın finansal destekçileri) çıkar çatışması ve çıkar birliği içinde olmamalıdır. Böyle bir durumla karşılaşan hakem, editöre bilgi vermeli ve makaleyi değerlendirmeyi reddetmelidir.
• Hakem, değerlendirme sürecinde gizlilik koşuluna uymalıdır.
• Değerlendirme sürecinde hakem, objektif ve yapıcı olmalı ve akademik görgü kurallarına uygun hareket etmelidir.
Yazarların Etik Sorumlulukları şunlardır:
• Turizm Çalışmaları Dergisi’ne gönderilen yazıların bilimsel, etik ve hukuki sorumluluğu yazar(lar)a aittir.
• Yazıların daha önce hiçbir yerde yayımlanmaması veya yayımlanmak üzere sunulmamış olması gerekmektedir.
• Turizm Çalışmaları Dergisi’nde sadece ilgili çalışmaya gerçek anlamda katkı sağlayan kişiler yazar olarak dikkate alınır. Çalışmaları ile ilgili taraf olabilecek kişisel ve tüm finansal ilişkilerin bildirilmesinden yazarlar sorumludur. Çıkar çatışması konusunu açıklığa kavuşturmak için, yazarlar yazılarıyla birlikte gönderecekleri Telif Hakkı Devir Formu ile herhangi bir çıkar çatışması olup olmadığını açıkça belirtmek zorundadırlar.
• Yazar(lar), yazılarında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler uygun biçimde atıf yapmalı ve kaynakça bölümünde göstermelidirler.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
• TÜBİTAK ULAKBİM TR DİZİN’in ilgili kurullarınca alınan kararlara göre 2020 yılı için TR DİZİN’de dizinlenen ve değerlendirme aşamasında olan tüm dergilerde yayınlanmak üzere başvurusu yapılacak derleme türü dışındaki makalelerin yazarlarından (makalede belirtilmek suretiyle 2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş makaleler hariç);
- Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırma için etik kurul onayı alındığını (etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı) aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
- Bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına ilişkin bilgiye makalede yer verilmelidir.
- Veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterildiğinin kanıtlarının (Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi) makale içinde sunulmalıdır.
- Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. 

• Derleme makaleler için etik kurul raporu gerekli değildir. Ancak bu makalelerde etik kurul kararının gerekmediği makalenin ilgili bölümlerinde (ilk-son sayfa ve yöntem bölümü) belirtilmelidir.