SÖZLÜ TARİH YÖNTEMİNİN 4. SINIF DÜZEYİNDE ETKİLİLİĞİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 324 - 342, 27.10.2017

Fatih Yazıcı Gökhan Mert

https://doi.org/10.17497/tuhed.340896

Cited By: 3

Öz

Öğrenciyi “küçük birer
tarihçi” olarak kabul edip, tarihçi becerilerini kazandırmayı amaçlayan çağdaş
tarih öğretimi, sözlü tarih gibi tarihyazımına özgü yöntemleri, pedagojik
amaçlarla yeniden kurgulayarak tarih derslerine uyarlar. Bu yöntemlerin başında
ise bireysel öykülerin tarih ve sosyal bilgiler derslerine taşınmasını
amaçlayan sözlü tarih yöntemi gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, sözlü tarih
yönteminin 4. sınıf düzeyinde etkililiğini değerlendirmektir. Bu amaçla nitel
araştırma desenlerinden eylem araştırmasından yararlanılmıştır. Araştırmanın
çalışma grubunu Tokat ili Sulusaray ilçesinde bir devlet okulunda 2016-2017
eğitim öğretim yılında 4. sınıfa devam eden 5 kız 5 erkek toplam 10 öğrenci
oluşturmaktadır. Bir etkinlik olarak sözlü tarih yönteminin önerildiği 4. Sınıf
Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan “Geçmişimi Öğreniyorum”
ünitesinin “Geçmişin İpuçları” adlı konusu, sözlü tarih yöntemi çerçevesinde
yeniden tasarlanarak, çalışma grubu üzerinde uygulama gerçekleştirilmiştir.
Uygulama sonrasında katılımcıların sözlü tarih yöntemine ilişkin görüşlerinin
belirlenmesinde açık uçlu sorulardan yararlanılmış, elde edilen veriler,
betimsel analiz ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonunda sözlü
tarihin, öğrenciler tarafından ilgi gören bir öğretim yöntemi olmakla birlikte
onların iletişim becerilerinin yanı sıra değişim ve sürekliliği algılama
becerilerinin gelişiminde de önemli bir araç olduğu, dolayısıyla 4. sınıf
düzeyinde etkili bir şekilde uygulanabildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarih Öğretimi, Sosyal Bilgiler Öğretimi, Sözlü Tarih, Eylem Araştırması

EFFECTIVENESS of ORAL HISTORY METHOD at FOURTH GRADE LEVEL

Öz

IViewing
the students as “little historians” and aiming at giving them the skills of
historian, contemporary history teaching reorganize the methods specific to
historiography such as oral history with pedagogical purposes and adapt them
into history courses. Oral history is one of these methods, which aim at
including individual stories into history and social studies courses. The aim
of this study was to evaluate the effectiveness of oral history method at
fourth grade level. Action research, a qualitative research design, was used as
the design of the study. The participants of this study were composed of 10
fourth graders studying at Sulusaray district of Tokat province. The topic of
“Clues of Past” in the unit “I’m Learning about my Past” in the fourth grade
history curriculum was redesigned according to oral history method and
implemented in fourth grade level. Open-ended questions were used in order to
take opinions of participants after the practice. The data were analyzed using
descriptive statistics and content analysis. As a result of the study, it was
found that oral history was regarded as interesting by participants and was
described as a tool to be used in gaining communication skills and ability to
perceive change and continuity. To conclude, oral history is a method that can
be used effectively in fourth grade level.

Anahtar Kelimeler

Teaching History, Teaching Social Studies, Oral History

Kaynakça

• Acun, F. (2011). Tarihin kaynakları. A. Şimşek (Ed.) Tarih nasıl yazılır? Tarihyazımı için çağdaş bir metodoloji (s. 119-149). İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
• Akbaba, B. ve Kılcan, B. (2012). Sözlü tarih çalışmalarına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 1-10.
• Akbulut, H. (2014). Sinemaya gitmek ve seyir. Bir sözlü tarih çalışması. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2, 1-16
• Akçalı, A. A ve Aslan, E. (2012). Tarih öğretiminin iyileştirilmesi yolunda alternatif bir yöntem: Sözlü tarih. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 669-688.
• Arslan, Y. (2013). Sözlü tarihin ortaöğretim öğrencileri üzerindeki yansımaları (Tunceli Merkez örneği). Turkish History Education Journal, 2(1), 1-29.
• Binici, D. (2014). Tarih dilde can buluyor: Çekmeköy-bir sözlü tarih çalışması. İstanbul: Çekmeköy Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü.
• Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi. (Çev. B.B. Can ve A. Yalçınkaya). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Cohen, P. (1995). Students as historians. ASCD Curriculum Update, Winter, 3.
• Crocco, M. S. (1998) Putting the actors back on stage: Oral history in the secondary School classroom, The Social Studies, 89 (1), 19-24, DOI: 10.1080/00377999809599817
• Çakmak, F. (2011). Sözel tarihçilikte saptamalar ve sorunlar. M. Öz (Ed.) Cumhuriyet döneminde Türkiye’de tarihçilik ve tarih yayıncılığı sempozyumu, (s. 545-555), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Çaykent, Ö. (2015). Sözlü Tarih. A. Şimşek (Editör). Tarih İçin Metedoloji (s. 126-134). Ankara: Pegem Akademi.
• Demircioğlu, İ.H. (2005). Sözlü tarihin bir öğretim yaklaşımı olarak tarih derslerinde kullanımı. II. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, (26-28 Mayıs) Van.
• Demircioğlu, İ. H. (2010). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dutt-Doner, K. M., Allen, S. ve Campanaro, K. (2016) Understanding the Impact of Using Oral Histories in the Classroom, The Social Studies, 107 (6), 257-265, DOI: 10.1080/00377996.2016.1221792
• Gang, B. (2007). Teaching of History. Rajat Publications: New Delhi
• Gökdemir, O. (2011). Tarihin Kaynakları. A. Şimşek (Ed.) Tarih nasıl yazılır? tarihyazımı için çağdaş bir metodoloji (s. 199-222). İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
• Güçlü, M. (2013). Eğitim tarihi araştırmalarında sözlü tarih uygulaması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 100-113.
• Huerta, G. C. ve Flemmer, L. A. (2000) Using Student-Generated Oral History Research in the Secondary Classroom, The Social Studies, 91(3), 110-115, Doi:10.1080/00377990009602452
• Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Kabapınar, Y. ve İncegül, S. (2016). Değişim ve süreklilik bağlamında oyun ve oyuncağa bakmak: bir sözlü tarih çalışması. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 5 (1), 74-96.
• Kaya, M. (2013). Sosyal bilgiler dersinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih: amaç, içerik, uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Metin, M. (2015), Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Penyak, L. M. ve Duray, P. B. (1999) Oral History and Problematic Questions Promote Issues-Centered Education. The Social Studies, 90(2), 68-71, Doi: 10.1080/00377999909602393
• Putman, E. ve Rommel-Esham, K. (2004) Using oral history to study change: An integrated approach, The Social Studies, 95(5), 201-205, Doi: 10.3200/TSSS.95.5.201-205
• Sarı, İ. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih etkinliklerinin öğrenci başarı, beceri ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Singer, A. J. (2003). Social studies for secondary schools: Teaching to learn, learning to teach. LEA: London.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2005), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Thompson, P. (1999). Geçmişin sesi. Ş. Layıkel (Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tosh, J. (1997). Tarihin Peşinde. Ö. Arıkan (Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Üçüncü, K. (2011). Sözlü tarih. V. Engin ve A. Şimşek (Ed.). Türkiye’de tarihyazımı (s. 435- 452). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.