SANATSAL ANTROPOLOJİ KAPSAMINDA RİTÜELLERİN SANATA YANSIMASI VE SKARİFİKASYON

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 270 - 283, 28.03.2025

Merve Duydu

https://doi.org/10.37999/udekad.1623790

Öz

İnsan ve toplum arasındaki ilişkinin boyutunu göstermesi açısından önemli olan sanat kavramı sadece güzellik kavramıyla değil, bireyin kültürel dinamiklerini oluşturmasıyla da ön plana çıkmaktadır. Sanatın sürekli gelişim ve dönüşüm içinde olması kültürel pratiklerin sanattan bağımsız değerlendirilemeyeceğini göstermektedir. Kavramsal açıdan değerlendirildiğinde, sanat ve kültürel yapının arasında ki ilişki insanlık tarihinde derin ve karmaşık bir etkileşimi simgelemektedir. Kültürel değerler, sanatsal pratiklerin ortaya çıkışındaki nedensellik ve anlamlandırma sürecinin bağını kuran etkili kaynaklardandır. İnsan ve toplum ilişkisinin kaydını tutan antropoloji bilimi kültürel ve sanatsal boyutuyla irdelendiğinde, kültürel kavramların pratik açıdan nasıl ortaya çıktığını ve geliştiğini incelemektedir. Sanatsal pratiklerin ritüel boyutunda incelenmesi aşamasında sanatsal antropolojinin verilerinden yararlanılması kaçınılmazdır. Bu makale, toplumsal uzamda sembolik değerleriyle öne çıkan ve sanatsal pratik olarak da kabul gören skarifikasyon kavramının anlamlandırılması sürecinde sanatsal antropoloji ve ritüel değerlerin etkisine odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

sanat, skarifikasyon, beden

REFLECTION OF RITUALS IN ART AND SCARIFICATION WITHIN THE SCOPE OF ARTISTIC ANTHROPOLOGY

Öz

The concept of art, which is important in terms of showing the dimension of the relationship between people and society, comes to the fore not only with the concept of beauty but also with the formation of the cultural dynamics of the individual. The fact that art is in a constant development and transformation emphasizes that it cannot be evaluated independently of art in cultural practices. When evaluated conceptually, the relationship between art and cultural structure symbolizes a deep and complex interaction in human history. Cultural values are effective sources that establish the connection between causality and the meaning-making process in the emergence of artistic practices. When the concept of anthropology, which records the relationship between people and society, is examined in terms of its cultural and artistic dimensions, it examines how cultural concepts emerge and develop in terms of practice. It is inevitable to benefit from the data of artistic anthropology in the examination of artistic practices in terms of ritual. This article focuses on the influence of artistic anthropology and ritual values in the process of making sense of the concept of scarification, which stands out with its symbolic values in the social space and is also accepted as an artistic practice.

Anahtar Kelimeler

art, scarification, body

Kaynakça

• Akbaş, A. (2024). Sanat ve Ritüel: Kültürel Antropoloji Bağlamında Güncel Tartışmalar. Yazıt Kültür Bilimleri Dergisi, 4(1), 73-99. https://doi10.59902/yazit.1480999
• Aydın, E. N. (2024). Şamanizmde Ritüel Nesneleri ve Heykel Sanatına Yansıması. [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Ayeni, O.A., Ayeni, O. & Jackson, R. ( 2007). Observations on the Procedural Aspects and Health Effects of Scarification in Sub-Saharan Africa. Journal of Cutaneous Medicine and Surgery,1(6), 217-220. https://doi:10.2310/7750.2007.00026
• Baynes, K. (2002). Toplumda Sanat. (Y. Atılgan, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Boas, F. (2017). Antropoloji ve Modern Yaşam. (D. Uludağ, Çev. ). Doğu Batı Yayınları.
• Cordwell, J. (1979). The Very Human Arts Of Transformation. Mouton Press
• Diblasi, M. (1998). Review of Excavations at Jenné-Jeno, Hambarketolo, and Kaniana (Inland Niger Delta, Mali), the 1981 Season. Journal of Field Archaeology. 25(1), 111–115. https://doi.org/10.2307/530462
• Garve, R., Garve, M., Jens, C. T., Julius, N. F. & Chiristian, G. M. (2017). Scarification in Sub-Saharan Africa: Social Skin, Remedy and Medical İmport. Tropical Medicine and International Health, 22 (6), 708-715. https://doi:10.1111/tmi.12878
• Gell. A. (1998). Art and Agency. Clarendon Press.
• Goldbard, A. (2006). New Creative Community: The Art of Cultural Development. New Village Press.
• Gombrich, E. H. (1994). Sanatın Öyküsü. Remzi Kitabevi.
• Güvenç, B. (1984). İnsan ve Kültür. Remzi Kitapevi.
• Güven, F. (2018). Kutsal Nesneler Bağlamında “Alem Gezdirmek” Ritüeli. Avrasya Uluslararası Araştırma Dergisi, 6 (13), 373-380. https://doi.org/10.33692/avrasyad.510221
• Irving, A. (2007). An Ancient Practice: Scarification and Tribal Marking in Ghana. School Of International Education Publications.
• Karaman, E. H. (2019). Toplumsal Cinsiyet Kurgusunda Performans Olarak Ritüellerin Sanata ve Toplumsal Belleğe Etkisi. [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Keesing, F. M. (1965). Cultural Anthropology. Mittal Publications.
• Mesch, C. (2014). Art and Politics: A Small History of Art for Social Change Since 1945. Bloomsbury Publishing.
• Öner, F. K. (2018). Sanat Antropolojisinin Sanat ve Sanat Eleştirisi Açısından Önemi. Folklor/Edebiyat, 24 (95), 95-104. https://doi.org/10.22559/folklor.350
• Roman, J. (2016). African Scarification. JAMA Dermatoloji, 152 (12), 1353-1358. https://doi:10.1001/jamadermatol.2016.0086.
• Schneider, A. (2012). Anthropology and Art. The Sage Publications.
• Şeyhun, M. H. (2010). Bir Tuval Olarak Beden. Sanat Dünyamız, 115 (10), 12-17 .
• Soukopova, J. (2013). Yuvarlak Kafalar: Sahra'daki En Eski Kaya Resimleri. Cambridge Scholars Press.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Vaughan, M. (2007). Scarification in Africa: Re-Reading Colonial Evidence. Cultural and Social History. 4 (3), 385-400.
• Elektronik Kaynakça
• URL- 1: Krutak, L. (2022). Tattoos Of Sub-Saharan Afrıca. https://www.larskrutak.com/tattoos-of-subsaharan-africa/. Erişim Tarihi: 03.10.2024.