RECYCLING FROM THE PERSPECTIVE OF PRE-SCHOOL CHILDREN

Yıl 2020, Cilt: 33 Sayı: 3, 778 - 801, 07.12.2020

Eda Erdaş Kartal , Ezgi Ada

https://doi.org/10.19171/uefad.635508

Cited By: 7

Öz

Pre-school period is critically important for children to acquire positive attitudes and behaviors towards their environment, and to form the basis for their future lives. Environmental education in this period has an impact on children's environmental awareness and attitudes. Recycling is an essential component of environmental education. This research is a qualitative study that investigates the awareness of pre-school children about recycling. 41 children between the ages of 3-6 and attending pre-school education participated in the study. Data were collected using the draw-tell technique. Interpretive content analysis method was used to analyse the data. Results of the study showed that pre-school children had limited perceptions about recycling. Children in the three-year-old group were found to include symbols not related to recycling. The pictures of the four and five-year-old groups related recycling to environmental pollution and throwing/not throwing waste in the bin, However, in the drawings of the five-year-old group, it was observed that recycling bin, garbage separation and recyclable materials icons appeared more when compared with the other age groups.

Anahtar Kelimeler

environment education, recycling, pre-school education

OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARININ GÖZÜNDEN GERİ DÖNÜŞÜM

Öz

Çocukların çevrelerine karşı olumlu tutum ve davranışlar kazanmaları ve bunların gelecekteki yaşantılarına temel oluşturması bakımından okul öncesi dönem kritik bir öneme sahiptir. Okul öncesi dönemde verilecek çevre eğitimi çocukların çevresel farkındalık ve tutumları üzerinde etkilidir. Çevre eğitiminin önemli bileşenlerinden biri geri dönüşümdür. Bu araştırma okul öncesi dönemdeki çocukların geri dönüşüm konusundaki farkındalıklarını araştıran nitel bir çalışmadır. Araştırmaya 3-6 yaş arasında ve bir okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 41 çocuk katılmıştır. Veriler çiz-anlat tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde yorumlayıcı içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, araştırmaya dahil olan okul öncesi dönem çocuklarının geri dönüşüm hakkındaki algılarının sınırlı olduğu ortaya koyulmuştur. Özellikle 3 yaş grubundaki çocukların çizimlerinde geri dönüşüm ile ilişkili olmayan simgelere yer verdikleri görülmüştür. 4 yaş ve 5 yaş grubundaki çocukların da geri dönüşümü çoğunlukla çevre kirliliği ve çöpleri çöp kutusuna atma/atmama ile ilişkilendirdikleri, ancak 5 yaş grubundaki çocukların resimlerinde geri dönüşüm kutusu, çöplerin ayrıştırılması ve geri dönüştürülebilen maddeler ile ilgili simgelere diğer yaş gruplarındaki çocuklara göre daha fazla yer verdikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

çevre eğitimi, geri dönüşüm, okul öncesi eğitim

Kaynakça

• Ahi, B. ve Alisinanoğlu, F. (2016) Okul öncesi eğitim programına kaynaştırılan çevre eğitimi programının çocuklarin “çevre” kavramı hakkındaki zihinsel model gelişimine etkisi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 305-329.
• Akbayrak, N. ve Turaşlı, N. K. (2017). Oyun temelli çevre etkinliklerinin okul öncesi çocukların çevresel farkındalıklarına etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 239-258.
• Aydın, Ö. ve Aykaç, N. (2016). Yaratıcı drama yöntemi ile verilen eğitimin okul öncesi öğrencilerinin çevre farkındalığına etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 11(1), 1-16.Banks, M. (2001). Visual methods in social research. London: Sage.
• Bayer, Y. (2008). Ayrı toplamanın kompostlaştırma üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bilgili, M.S., (2006). Katı atık düzenli depo sahalarında atıkların aerobik ve anaerobik ayrıģması üzerine sızıntı suyu geri devrinin etkileri, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Biriukova, N.A. (2005). The formation of an ecological consciousness. Russian Education & Society, 47 (12), 34-35.
• Brackett-Milburn, K. (1999). A critical appraisal of the draw and write technique. Health Education Research, 14(3), 387-395.
• Büyüksaatçı, S., Küçükdeniz, T. ve Esnaf, Ş. (2008). Geri dönüşüm tesislerinin yerinin gustafson-kessel algoritması-konveks programlama melez modeli tabanlı simülasyon ile belirlenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13), 1-20.
• Çelik, Z. (2011). İlköğretim müfredatında ambalaj atıklarının geri dönüşümü eğitiminin yeri ve ilköğretim kurumlarındaki geri dönüşüm uygulamalarının araştırılması (İstanbul il örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çimen, O. ve Yılmaz, M. (2014). Dönüşümsel öğrenme kuramına dayalı çevre eğitiminin biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik algılarına etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 339-359.
• Çoban, A. ve Kılıç, S. (2009). Türkiye’de yerel yönetimlerin çevreye yönelik politikaları: Konya Selçuklu Belediyesi SELKAP örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 117-130.
• Demirbaş, M. ve Pektaş, H.M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 195-211.
• Environmental Protection Agency [EPA]. (2013). Municipal Solid Waste Generation, Recycling, and Disposal in the United States: Facts and Figures for 2012. Environmental Protection Agency.
• Giarelli, E. & Tulman, L. (2003). Methodological issues in the use of cartoons as data. Qualitative Health Research, 13(7), 945-956.
• Gülay, H., ve Ekici, G. (2010). MEB okul öncesi eğitim programının çevre eğitimi açısından analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1), 74-84. Güler, T. (2010). Çevre Eğitimi. Editör: B. Akman B., G. Uyanık-Balat, T. Güler. Okul öncesi dönemde fen eğitimi (ss.181-201). Ankara: Pegem Akademi.
• Grodzińska-Jurczak, M., Stępska, A., Nieszporek, K. & Bryda, G. (2006). Perception of environmental problems among pre-school children in Poland. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(1), 62-76.
• Haktanır, G. (2007). Okul öncesi dönemde çevre eğitimi: Çevre eğitimi. Türkiye Çevre Eğitimi Vakfı Yayını, 178, 11-34.
• İleri, R. (1998). Çevre eğitimi ve katılımın sağlanması. Ekoloji Çevre Dergisi, 7(28), 3-9.
• İlhan, N., Doğan, Y. & Tosun, C. (2017). The Investigation of first grade students’ knowledge, awareness and attitudes about recycling. International Online Journal of Educational Sciences, 9(1), 174-190.
• Kahriman-Öztürk, D. (2010). Preschool children’s attitudes towards selected environmental issues. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Laing, M. (2004). An examination of children's environmental attitudes as a function of participation in environmental education programs. The Coastal Society 19th International Conference, Newport Rhode Island. Retrieved on 01.04.2016 from http://nsgl.gso.uri.edu/riu/riuc04001/pdffiles/papers/20756.pdf .
• Miles, M. B. and Huberman A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded source book. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Minkoff, Y. & Riley, J. (2011). Perspectives of time-use: Exploring the use of drawings, interviews and rating-scales with children aged 6-7 years. Journal of Occupational Science, 18 (4), 306-321.
• Nikolaeva, S. (2008). The ecological education of preschool children. Russian Education & Society, 50(3), 64-72. Özkul, B. (2018). The investigation of children’perceptions environmental issues in early childhood period. Presented in ULEAD 2018 Annual Congress. 9-11 May, Manisa, Turkey.
• Palmer, J.A. (1995). Environmental thinking in the early years: Understanding and misunderstanding of concepts related to waste management. Environmental Education Research, 1(1), 35-45.
• Palmer, J.A., Grodzinska-Jurczak, M. & Suggate J. (2003). Thinking about waste: Development of English and Polish children's understanding of concepts related to waste management. European Early Childhood Education Research Journal, 11(2), 117-139.
• Rodari, P. (2007). Science and scientists in the drawings of European children. Journal of Science Communication, 6(3), 1-12. Russo, S. (2001) Promoting attitudes towards environmental education depends on early childhood education. Australian Primary and Junior Science Journal, 17(4), 34-36.
• Samuelsson P.I. & Kaga ̧ Y. (2008). The contribution of early childhood education to a sustainable society. UNESCO: Paris.
• Schafer, N. (2012). Finding ways to do research on, with and for children and young people. Geography, 97(3), 147-154.
• Schultz, P.W. (2002). Knowledge, information and household recycling: Examining the knowledge-deficit model of behavior change. In New Tools for Environmental Protection-Education, Information, and Voluntary Measures (pp 67-82) (Ed. Thomas Dietz and Paul C. Stern). National Academy Press. Washington.
• Shepardson, D. P. (2005). Student’s ideas: what is an environment? Journal of Environmental Education, 36(4), 49-58.
• Siraj-Blatchford, I. (2009). Editorial: Education for sustainable development in early childhood. International Journal of Early Childhood, 41(2), 9-22.
• Smith, A. (2001). Early childhood: A Wonderful time for science learning. Australian Primary & Junior Journal, 17 (2), 52-55.
• Soğancılar, M. E. (2018). Ortaokul öğrencilerinin geri dönüşüm konusundaki bilgi düzeylerinin ve tutumlarının belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Giresun Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Giresun. Şahin, B. (2008). “Büyük bir ev istiyorum” – “evimde havuz olmasını istiyorum”: Okul öncesi 6 yaş grubu çocuklarının çevre kavramını algılayışları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Şallı, D., Dağal, A. B., Küçükoğlu, E. K., Niran, Ş. S. ve Tezcan, G. (2013). Okul öncesinde geri dönüşüm kavramı: Aile katılımlı proje tabanlı bir program örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 234-241. Türkiye Çevre Vakfı (TÇV) (2003). Türkiye’nin çevre sorunları. Ankara: TÇV Yayın No: 163.
• UNESCO (1992). Agenda 21 – Report of the United Nations Conference on Environment and Development. Chapter 36 ‘Promoting education, public awareness and training’. Rio de Janeiro, 3–14 June: UNESCO.
• Uyanık, Ö. ve Kandır, A. (2010). Okul öncesi dönemde erken akademik beceriler. Kuramsal Eğitim Bilim, 3(2), 118-134.
• Yaşar, M. C., İnal, G., Kaya, Ü. Ü., ve Uyanık, Ö. (2012). Çocuk gözüyle tabiat anaya geri dönüş. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 30-40.
• Yavuzer, H. (2005). Çocuğu tanımak ve anlamak. Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Yoleri, S. (2012). Çocuk ve çevre: Okul öncesi çocuklar arasinda çevre bilinci oluşturma. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (34), 100-111.