ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ YAŞAYAN ÖĞRENCİLERE YÖNELİK HAZIRLANAN FEN DENEYLERİ KILAVUZUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ: “MADDE VE DEĞİŞİM” ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 34 Sayı: 1, 125 - 172, 24.04.2021

Sibel Er Nas Muammer Çalık Hilal Usta Yılmaz Tülay Şenel Çoruhlu Hava İpek Akbulut Cevriye Ergül Salih Çepni Şenay Delimehmet Dada Zeynep Kıryak

https://doi.org/10.19171/uefad.760353

Öz

Bu çalışmanın amacı, “Madde ve Değişim” öğrenme alanı için öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilere yönelik fen deneyleri kılavuzu hazırlamak, uygulamak ve bu kılavuzun öğrencilerin kavramsal anlamaları üzerine olan etkisini incelemektir. Özel durum yöntemi kapsamında, çalışmaya öğrenme güçlüğü yaşayan 12 öğrenci katılmıştır. Kavram testi, görüşme ve çizim testi veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Elde edilen veriler, tam anlama, kısmi anlama, alternatif kavrama ve anlamama kategorileri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, kılavuzun öğrencilerin madde ve değişim öğrenme alanına yönelik kavramsal anlamalarını olumlu etkilediği ortaya çıkmıştır. Ayrıca, öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin düşüncelerini çizimlerle ifade etmede daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçtan hareketle, özellikle yazma konusunda güçlük yaşayan öğrencilerin değerlendirilmesinde çizim yöntemi gibi alternatif yaklaşımların benimsenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen deneyleri kılavuzu, kavramsal anlama, madde ve değişim, öğrenme güçlüğü

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

116R013

Teşekkür

Bu çalışma TÜBİTAK projesi kapsamında toplanan verilerin bir kısmı ile desteklenen üçüncü yazarın yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Yazarlar desteğinden dolayı ilgili kuruma ve tüm proje ekibine teşekkür eder.

AN EVALUATION OF THE SCIENCE EXPERIMENTAL GUIDEBOOK PREPARED FOR STUDENTS WITH LEARNING DISABILITIES: A CASE OF “MATTER AND CHANGE”

Öz

This case study aimed to develop a guidebook on science experiments for students with learning disabilities and investigate the book’s effect on their conceptual understanding of the topic, “matter and change”. Participants were 12 students with learning disabilities. Data were collected via a conceptual understanding test, a drawing test and interviews, and analyzed using four categories, e.g., sound understanding, partial understanding, alternative conception and no understanding. The results showed that the guidebook positively affected their conceptual understanding of the topic “matter and change”. Moreover, these students were more successful in expressing their thoughts with drawings. The current study recommends that such alternative assessment methods as drawings be employed to evaluate students, who especially have difficulties writing.

Anahtar Kelimeler

Science experiments guidebook, Conceptual understanding, Matter and change, Learning disabilities

Proje Numarası

116R013

Kaynakça

• Anderson, B. (1990). Pupil’s conceptions of matter and its transformations. Studies in Science Education, 18, 53-55.
• Ataman, A. (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş (7. Baskı). Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Atasoy, B., Genç, E., Kadayıfçı, H., & Akkuş, H. (2007). 7. sınıf öğrencilerinin fiziksel ve kimyasal değişmeler konusunu anlamalarında işbirlikli öğrenmenin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 12-21.
• Ayas, A. (1995). Fen bilimlerinde program geliştirme ve uygulama teknikleri üzerine bir çalışma: İki çağdaş yaklaşımın değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 149-155.
• Ayas, A., & Özmen, H. (2002). Lise kimya öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı kavramını anlama seviyelerine ilişkin bir çalışma. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 19(2), 45-60.
• Ayas, A., Özmen, H., & Çalik, M. (2010). Students’ conceptions of the particulate nature of matter at secondary and tertiary level. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 165–184. https://doi.org/10.1007/s10763-009-9167-x
• Barker, V., & Millar, R. (1999). Students’ reasoning about basic chemical reactions: What changes occur during a context-based post-16 chemistry course. International Journal of Science Education, 21(6), 645-665.
• Baydık, B., Ergül, C., & Bahap Kudret, Z. (2012). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığı sorunları ve öğretmenlerinin bu sorunlara yönelik uygulamaları. İlköğretim Online, 11(3), 778-789.
• Bulgren, J. A., Ellis, J. D., & Marquis, J. G. (2014). The use and effectiveness of an argumentation and evaluation intervention in science classes. Journal of Science Education and Technology, 23(1), 82-97.
• Cain, K., & Oakhill, J. (2006). Profiles of children with specific reading comprehension difficulties. British Journal of Educational Psychology, 76, 683-696.
• Cain, K., & Oakhill, J. V. (1999). Inference making ability and its relation to comprehension failure in young children. Reading & Writing: An Interdisciplinary Journal, 11, 489-503.
• Causton Theoharis, J., Theoharis, G., Bull, T., Cosier, M., & Dempf Aldrich, K. (2011). Schools of promise: A school district-university partnership centered on inclusive school reform. Remedial and Special Education, 32(3), 192-205.
• Chadsey Rusch, J. (1992). Toward defining and measuring social skills in employment settings. American Journal On Mental Retardation, 96(4), 405-418.
• Cohen, L., & Manion, L. (1994). Research methods in education. Routledge.
• Coştu, B., Ünal, S., & Ayas, A. (2007). Günlük yaşamdaki olayların fen bilimleri öğretiminde kullanılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 197- 207.
• Çalık, M., & Ayas, A. (2005). A comparison of level of understanding of grade 8 students and science student teachers related to selected chemistry concepts. Journal of Research in Science Teaching, 42(6), 638-667.
• Çelikler, D., & Kara, F. (2016). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin “Maddenin Değişimi” ünitesindeki bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri açısından hazırbulunuşluklarının belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 21-39.
• Demircioğlu, H., Dinç, M., & Çalık, M. (2013). The effect of storylines embedded within context-based learning approach on grade 6 students’ understanding of ‘physical and chemical change’ concepts. Journal of Baltic Science Education, 12(5), 682-691.
• Denscombe, M. (1998). The good research guide for small-scale social research projects. Open University Press.
• Dilber, Y. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencileri ile yürüttükleri öğretim sürecinin incelenmesi (Yayın No. 471999) [Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Donovan, M. S., & Cross, C. T. (2002). Minority students in special and gifted education. National Academy Press.
• Er Nas, S., & Çalık, M. (2018). A cross-age study of science student teachers’ conceptual understanding of soil erosion. Problems of Education in the 21st Century, 76(5), 601-619.
• Er Nas, S., Delimehmet Dada, Ş., & İpek Akbulut, H. (2019). Measurement and evaluation in special education. Çepni, S. & Kara, Y. (Ed.) Current studies in education measurement and evaluation (s. 347-363). Paradigma Akademi.
• Er Nas, S., Gülay, A. Pehlevan, M., & Delimehmet Dada, Ş. (2018). Özel eğitim öğretmenlerinin fen ve doğa etkinlikleri öğretim sürecinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 60-77.
• Er Nas, S., Şenel Çoruhlu, T., Çalık, M., Ergül, C., & Gülay, A. (2019). Öğrenme güçlüğü yaşayan ortaokul öğrencilerine yönelik fen deneyleri kılavuzunun etkililiğinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(3), 501-534. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.484937
• Eripek, S. (2004). Türkiye’de zihin engelli çocukların kaynaştırılmalarına ilişkin olarak yapılan araştırmaların gözden geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 25-32.
• Erkul, Ö., & Erdoğan, T. (2009). The problems and suggestions encountered during the implementation of the sound based sentence method. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 2294-2300.
• Fletcher, J. M., Lyon, G. R., Fuchs, L. S., & Barnes, M. A. (2007). Learning disabilities: From identification to intervention. Guilford Press.
• Gilbert, J. K., Osborne, R., & Fensham, P. J. (1982). Children’s science and its consequences for teaching. Science Education, 66(4), 623-633.
• Glago, K., Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (2009). Improving problem solving of elementary students with mild disabilities. Remedial and Special Education, 30(6), 372-380. https://doi.org/10.1177/0741932508324394
• Harrıson, B. (1992). Active teaching and learning approaches in science. Collins Educational.
• Harwell, M. J., & Jackson, R. W. (2008). The complete learning disabilities handbook: ready to use strategies and activities for teaching student with learning disabilities (3rd ed.). Jossey Boss.
• Israel, M., Wang, S., & Marino, M. T. (2016). A multilevel analysis of diverse learners playing life science video games: Interactions between game content, learning disability status, reading proficiency and gender. Journal of Research in Science Teaching, 53(2), 324-345. https://doi.org/10.1002/tea.21273
• İlik, Ş. Ş. (2009). Hafif düzeyde öğrenme güçlüğüne sahip öğrencilerde doğrudan öğretim yönteminin fen ve teknoloji dersine ilişkin kavramların öğretiminde etkililiğinin değerlendirilmesi (Yayın No. 235060) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
• Karsli Baydere, F., Ayas, A., & Çalik, M. (2019). Effects of 5Es learning model on pre-service science teachers’ conceptual understanding and science process skills: A case of gases and gas laws. Journal of the Serbian Chemical Society, 85(4), 559-573 https://doi.org/10.2298/JSC190329123D
• Keefe, C. H., & Keefe, D. R. (1993). Instruction for students with LD: A whole language model. Intervention in School and Clinic, 28(3), 172-177.
• Kıryak, Z., Candaş, B., Çalık, M., & Zeybek, Ö. (2020). Öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik zihinsel imajlarının belirlenmesi: Bir sınıflar arası karşılaştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, https://doi.org/10.9779/pauefd.536358
• King, D., Bellocchi, A., & Ritchie, S. M. (2008). Making connections: Learning and teaching chemistry in context. Research in Science Education, 38(3), 365-384.
• Kirman Bilgin, A., & Yiğit, N. (2017). REACT stratejisine yönelik tasarlanan öğretim materyallerinin öğrencilerin “Yoğunluk” kavramı ile bağlamları ilişkilendirmeleri üzerine etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 495-519.
• Köseoğlu, F., & Tümay, H. (2013). Bilim eğitiminde yapılandırmacı paradigma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Macinnis, C., & Hemming H. (1995). Linking the needs of students with learning disabilities to a whole language curriculum. Journal of Learning Disabilities, 28(7), 535-544.
• Marek, E. A. (1986). They misunderstand, but they’ll pass. Science Teacher, 53(9), 32-35.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. MEB.
• Marino, M. T., Black, A. C., Hayes, M. T., & Beecher, C. C. (2010). An analysis of factors that affect struggling readers’ achievement during a technology-enhanced stem astronomy curriculum. Journal of Special Education Technology, 25(3), 35-42. https://doi.org/10.1177/016264341002500305
• McGrath, A. L., & Hughes, M. T. (2018). Students with learning disabilities in inquiry-based science classrooms: A cross-case analysis. Learning Disability Quarterly, 41(3), 131-143. https://doi.org/10.1177/0731948717736007
• Nakiboğlu, M. (2003). Kuramdan uygulamaya beyin fırtınası yöntemi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 341-353.
• Özalp, D., & Kahveci, A. (2011). Maddenin tanecikli yapısı ile ilgili iki aşamalı tanılayıcı soruların ontoloji temelinde geliştirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 40(191), 135- 156.
• Özmen, H. (2003). Kimya öğretmen adaylarının asit ve baz kavramlarıyla ilgili bilgilerini günlük olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 317-324.
• Özsoy, Y., Özyürek, M., & Eripek, S. (1996). Özel eğitime muhtaç çocuklar: Özel eğitime giriş. Karatepe Yayınları.
• Özyürek, M. (2003). Öğrenme güçlüğü gösteren çocuklar. Ataman, A (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş (ss. 217-230). Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Patterson, M. B. (2008). Learning disability prevalence and adult education program characteristics. Learning Disabilities Research & Practice, 23(1), 50–59.
• Pierangelo, R., & Guiliani, G. (2006). Learning disabilities: A practical appproach to foundations, assessment, diagnosis and teaching. Pearson Allyn and Bacon.
• Pintrich, P. R., Anderman, E. M., & Klobucar, C. (1994). Intraindividual differences in motivation and cognition in students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 27(6), 360-370.
• Pozo, J. I., & Gomez-Crespo, M. A. (2005). The embodied nature of implicit theories: The consistency of ideas about the nature of matter. Cognition and Instruction, 23(3), 351- 387.
• Saraç, T., & Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 13-28.
• She, H. C. (2005). Enhancing eighth grade students’ learning of buoyancy: The interaction of teachers’ instructional approach and students’ learning preference styles. International Journal of Science and Mathematics Education, 3, 609–624.
• Sivan, A., Leung, R. W., Woon, C. C., & Kember, D. (2000). An implementatıon of actıve learning and ıts affect on qualıty of student learning. Inovations in Education and Training International, 37(4), 381-389.
• Smith, C. B., & Watkins, M. W. (2004). Diagnostic utility of the Bannatyne WISCIII pattern. Learning Disabilities Research & Practice, 19(1), 49-56.
• Snow, C. (2002). Reading for understanding: Toward an R&D program in reading comprehension. RAND.
• Sucuoğlu, B., & Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6(1), 41-57.
• Tatar, N. (2006). İlköğretim fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi (Yayın No. 187259) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Uzoğlu, M., & Denizli, H. (2017). Fen bilimleri dersini alan kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırma uygulamaları sürecine ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1271-1283.
• Valanides, N. (2000). Primary student teachers’ understanding of the particulate nature of matter and it’s transformations during dissolving. Chemical Education: Research and Practice in Europe, 1, 249-262.
• Vickie, W., Jason, H., & Larry, P. (2004). Testing students' use of the particulate theory. Journal of Chemical Education, 81(6), 891-901.
• Wellington, J. (2000). Educational research, contemporary ıssues and practical approaches. Continuum.
• Yalın, H. İ. (2017). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme (29. Baskı). Nobel Akademik.
• Yin, R. (1984). Case study research: Desing and methots. Sage Publications.
• York, J., & Tundidor, M. (1995). Issues raised in the name of inclusion: Perspectives of educators, parents and students. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 20(1), 31-44.