Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Stem Alanlarına Yönelı̇k Tutumlarının ve Stem Öğretı̇mı̇ Yönelı̇mlerı̇nı̇n Farklı Değı̇şkenler Açısından İncelenmesı̇

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 34 - 56, 30.04.2020

Emrah Hiğde , Hilal Aktamış , Taner Arabacıoğlu , Hanife Can Şen , Deniz Özen Ünal , Ersen Yazıcı

https://doi.org/10.29065/usakead.684766

Cited By: 1

Öz

Günümüzde önem verilen ve güncel olan STEM eğitiminin asıl uygulayıcısı olan öğretmenlerin derslerine STEM’i entegre etmelerine yönelik neler yapılabileceğini ortaya koyabilmek için, öncelikle varolan durumun cinsiyet, branş, kıdem yılı ve hizmet içi eğitim alma durumu gibi değişkenler açısından betimlenmesi önemlidir. Bu araştırmadan elde edilen veriler kullanılarak, öğretmenlere göre STEM eğitimleri planlanabilir. Bu nedenle çalışmanın amacı, Ege bölgesinde yer alan bir il merkezindeki öğretmenlerin STEM öğretimine yönelimlerinin ve STEM alanlarına yönelik tutumlarının cinsiyet, branş, hizmet içi eğitim ve kıdemlerine göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesidir. Çalışmaya 43 hizmet öncesi öğretmen ve 109 görevde öğretmen olmak üzere toplam 152 (100 kadın ve 52 erkek) öğretmen katılmıştır. Çalışmada betimsel araştırma türünden kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplamak için Entegre STEM Öğretimi Yönelim Ölçeği ve STEM Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin STEM alanlarına yönelik tutum puanlarının hizmet içi eğitim alma durumlarına, cinsiyet, kıdem ve branş değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı bulunmuştur. Öğretmenlerin STEM öğretimine yönelimlerinin ise kıdeme ve branşlarına göre istatiksel olarak anlamlı şekilde farklılaştığı bulunurken, cinsiyete ve hizmet içi eğitim alma durumlarına göre ise anlamlı bir farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlere yönelik yapılacak olan STEM eğitimi çalışmalarında, öğretmenlerin STEM alanlarına yönelik tutumlarının ve STEM öğretimine yönelimlerinin, cinsiyet, branş, kıdem ve daha önce STEM eğitimi hakkında hizmet içi eğitim alma durumlarına göre nasıl farklılaştığının dikkate alınması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Branş, cinsiyet, hizmet içi eğitim, kıdem, STEM

Kaynakça

• Akgündüz, D., (2016). A Research about the Placement of the Top Thousand Students in STEM Fields in Turkey between 2000 and 2014. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(5), 1365-1377.
• Akgündüz, D., M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu Sencer, M., Öner, T., & Özdemir, S., (2015). STEM Eğitimi Türkiye Raporu: “Günün Modası mı? Yoksa Gereksinim mi?. STEM Merkezi ve Eğitim Fakültesi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Akgündüz, D., Ertepınar, H., Ger, A. M. & Türk, Z. (2018). STEM Eğitiminin Öğretim Programlarına Entegrasyonu: Çalıştay Raporu. İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Altan, E. B., Yamak, H., & Kırıkkaya, E. B. (2016). Hizmetöncesi öğretmen eğitiminde FETEMM eğitimi Uygulamaları: Tasarım temelli fen eğitimi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 201-232.
• Aydeniz, M. (2017). Eğitim sistemimiz ve 21. yüzyıl hayalimiz: 2045 hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası [Our education system and vision for the 21st century: A STEM-oriented economic roadmap for Turkey as moving toward 2045 goals]. University of Tennessee, Knoxville.
• Aydın, G., Saka, M., & Guzey, S. (2017). Science, technology, engineering, mathematic (STEM) attitude levels in grades 4th-8th. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 13(2), 787-802.
• Bahar, M., Yener, D., Yılmaz, M., Emen, H., & Gürer, F. (2018) Fen Bilimleri Öğretim Programı Kazanımlarındaki Değişimler ve Fen Teknoloji Matematik Mühendislik (STEM) Entegrasyonu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 702-735.
• Baran, E., Canbazoğlu-Bilici, S., & Mesutoğlu, C. (2017). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) spotu geliştirme etkinliği. Journal of Inquiry Based Activities, 5(2), 60-69.
• Baran, E., Canbazoglu Bilici, S., Mesutoglu, C. & Ocak, C., (2016). Moving STEM Beyond Schools: Students’ Perceptions About an Out-of School STEM Education Program. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 4(1), 9-19.
• Becker, K., & Park, K. (2011). Effects of integrative approaches among science, technology, engineering, and mathematics (STEM) subjects on students' learning: A preliminary meta-analysis. Journal of STEM Education: Innovations & Research, 12(5), 23-37.
• Belek, F. (2018). FETEMM Etkinliklerinin, Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançlarına, FETEMM Eğitim Yaklaşımına Ve Fen Öğretimine Yönelik Düşüncelerine Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale, Türkiye.
• Bozkurt Altan, E., & Ercan, S. (2016). STEM Education Program for Science Teachers: Perceptions and Competencies. Journal of Turkish Science Education (TUSED), 13, 103-117.
• Bracey, G., Brooks, M., Marlette, S., & Locke, S. (2013). Teachers’n training: Building formal STEM teaching efficacy through informal science teaching experience. In ASQ Advancing the STEM Agenda Conference, Grand Valley State University, Michigan.
• Breiner, J. M., Harkness, S. S., Johnson, C. C., & Koehler, C. M. (2012). What is STEM? A discussion about conceptions of STEM in education and partnerships. School Science and Mathematics, 112(1), 3-11.
• Byrne, B. (2011). Structural Equation Modeling With AMOS Basic Concepts, Applications, And Programming (Multivariate Applications Series). Routledge, New York.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum, PegemA Yayıncılık, Genişletilmiş 22. Baskı, Ankara.
• Bybee, R. W. (2010). What is STEM education? Science, 329(5995), 996-996. Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çavaş, B., Bulut, Ç., Holbrook, J., & Rannikmae, M. (2013). Fen eğitimine mühendislik odaklı bir yaklaşım: ENGINEER projesi ve uygulamaları [An engineering-focused approach to science education: ENGINEER projects and applications]. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 1(1), 12-22.
• Çevik, M., Şanlıtürk, A. D. & Yağcı, A. (2017). Ortaokul Öğretmenlerinin FeTeMM (Fen-Teknoloji-Mühendislik-Matematik) Farkındalıklarının Farklı Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 584-599.
• Christensen, R., & Knezek, G. (2017). Relationship of middle school student STEM interest to career intent. Journal of Education in Science, Environment and Health, 3(1), 1-13.
• Demir Başaran, S., & Temircan, S. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının STEM öğretimi yönelimleri. Journal of International Social Research, 11(61), 659-667.
• Dugger, W. E. (2010). Evolution of STEM in the United States. In 6th Biennial International Conference on Technology Education Research in Australia retrieved from http://www. iteea. org/Resources/PressRoom/AustraliaPaper. pdf.
• Eroğlu, S., & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(3), 43-67.
• Faber, M., Unfried, A., Wiebe, E. N., Corn, J., Townsend, L. W., & Collins, T. L. (2013, June). Student attitudes toward STEM: The development of upper elementary school and middle/high school student surveys. In the Proceedings of the 120th American Society of Engineering Education Conference. Atalanta.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3rd Ed.). London: Sage Publication.
• Frankel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to Design and Evaluate Research in Education.(6. Baskı) McGraw Hill.
• Gencer, S. A. (2015). Fen Eğitiminde Bilim ve Mühendislik Uygulaması: Fırıldak Etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 5(1), 1-19.
• Gülhan, F., & Şahin, F. (2016). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin bu alanlarla ilgili algı ve tutumlarına etkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 602-620.
• Guzey, S. S., Harwell, M., & Moore, T. (2014). Development of an instrument to assess attitudes toward science, technology, engineering, and mathematics (STEM). School Science and Mathematics, 114(6), 271-279.
• Hacıömeroğlu, G. (2017). Examining elementary pre-service teachers’ science, technology, engineering, and mathematics (STEM) teaching intention. International Online Journal of Educational Sciences, 10(10), 1-11.
• Hacıömeroğlu, G., & Bulut, A. S. (2016). Entegre FETEMM öğretimi yönelim ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(3), 654-669.
• Karahan, E., Canbazoğlu Bilici, S., & Ünal, A., (2015). Integration of Media Design Processes in Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) Education. Eurasian Journal of Educational Research, 15(60), 221-240.
• Karakaya, F., Ünal, A., Çimen, O., & Yilmaz, M. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin stem yaklaşimina yönelik farkindaliklari. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 124-138.
• Karakaya, F., Avgın, S. S., & Yılmaz, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen teknoloji mühendislik matematik (FeTeMM) mesleklerine olan ilgileri. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 36-53.
• Karışan, D., & Bakırcı, H. (2018). Öğretmen adaylarının Fetemm öğretim yönelimlerinin anabilim dalına ve sınıf düzeyine göre incelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 8(2), 152-175.
• Kırılmazkaya, G. (2017). Sınıf Öğretmeni Adaylarının FeTeMM Öğretimine İlişkin Görüşlerinin Araştırılması. Harran Maarif Dergisi, 2(2), 59-74.
• Knezek, G., Christensen, R., & Tyler-Wood, T. (2011). Contrasts in teacher and student perceptions of STEM content and careers. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 11(1), 92-117.
• Lacey, T. A., & Wright, B. (2009). Employment outlook: 2008-18-occupational employment projections to 2018. Monthly Lab. Rev., 132, 82.
• Lin, K. Y., & Williams, P. J. (2016). Taiwanese preservice teachers’ science, technology, engineering, and mathematics teaching intention. International Journal of Science and Mathematics Education, 14(6), 1021-1036.
• MEB (2016). STEM Eğitimi Raporu. Ankara.
• Meng, C. C., Idris, N., & Eu, L. K. (2014). Secondary Students' Perceptions of Assessments in Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM). Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 10(3), 219-227.
• Morrison, J. (2006). TIES STEM education monograph series, attributes of STEM education. Baltimore, MD: TIES, 3.
• National Governors Association. (2007). Innovation America: A final report. Washington, DC: Author.
• NGSS (Next Generations Science Standards), (2013). The Next Generation Science Standards Executive Summary. http://www.nextgenscience.org/sites/ngss/files/Final%20Release%20NGSS%20Front%20Matter%20-%206.17.13%20Update_0.pdf, Erişim tarihi: 20.04.2018.
• National Research Council (NRC), (2011). Successful K-12 STEM Education: Identifying Effective Approaches in Science, Technology, Engineering, and Mathematics. National Academies Press, 44, Washington, DC: NAP.
• Özbilen, A. G. (2018). STEM EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ VE FARKINDALIKLARI. Scientific Educational Studies, 2(1), 1-21.
• Pallant, J. (2013). SPSS survival manual. McGraw-Hill Education (UK).
• P21. (2015). Partnership for 21st century learning 2015. Retrieved from http://www.p21.org/storage/documents/P21_framework_0515.pdf.
• Riechert, S. E., & Post, B. K. (2010). From skeletons to bridges & other STEM enrichment exercises for high school biology. The american biology Teacher, 72(1), 20-22.
• Rogers, C., & Portsmore, M. (2004). Bringing engineering to elementary school. Journal of STEM Education: innovations and research, 5(3), 17-28.
• Sanders, M. (2009). STEM, STEM education, STEMmania. The Technology Teacher, 68(4), 20-26.
• Schmidt, K. M., & Kelter, P. (2017). Science Fairs: A Qualitative Study of Their Impact on Student Science Inquiry Learning and Attitudes toward STEM. Science Educator, 25(2), 126-132.
• Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi. Anı yayıncılık: Ankara.
• Smith, J., & Karr-Kidwell, P. J. (2000). The Interdisciplinary Curriculum: A Literary Review and a Manual for Administrators and Teachers.
• Şahin, A., Ayar, M.,C., & Adıgüzel, T., (2014). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik İçerikli Okul Sonrası Etkinlikler ve Öğrenciler Üzerindeki Etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 297-322.
• TÜSİAD (Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği) (2014). Sorumluluk Bildirimi Raporu 2014-2015. [Çevrim-içi: http://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/8658-tusiad-2014-2015-sorumluluk-bildirimi-raporunu-yayimladi, Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.]
• TÜSİAD (2017). 2023’e doğru Türkiye’de STEM gereksinimi. [http://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9735-2023-edog-ru-tu-rkiye-de-stem-gereksinimi sayfasından erişilmiştir.]
• Wang, X. (2012). Modeling Student Choice of STEM Fields of Study: Testing a Conceptual Framework of Motivation, High School Learning, and Postsecondary Context of Support. WISCAPE Working Paper. Wisconsin Center for the Advancement of Postsecondary Education (NJ1).
• Yamak, H., Bulut, N. & Dündar, S., (2014). 5. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerileri ile Fene Karşı Tutumlarına FeTeMM Etkinliklerinin Etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD) / GUJGEF, 34(2), 249-265.
• Yenilmez, K., & Balbağ, M. Z. (2016). The STEM attitudes of prospective science and middle school mathematics teachers. Journal of Research in Education and Teaching, 5(4), 301-307.
• Yıldırım, P., (2017). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (STEM) Entegrasyonuna İlişkin Nitel Bir Çalışma. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 31-55.
• Yıldırım, B., & Selvi, M. (2015). Adaptation of Stem Attitude Scale to Turkish. Electronic Turkish Studies, 10(3), 1117-1130.
• Yıldırım, B. & Türk, C. (2018). Stem uygulamalarının kız öğrencilerin stem tutum ve mühendislik algılarına etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(30), 842-884.