Receiving Gift in terms of Teacher Professional Ethics: An evaluation in the Case Study

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 1, 611 - 637, 29.11.2018

Özge Erdemli , Tuğba Güner Demir

Öz

The purpose
of this study is to identify the approaches, teachers use to justify and
rationalize receiving gifts. For this purpose, the opinions of the teachers
were asked. In this study qualitative research method and a case study design
were used since the opinions of teachers, who tried to justify and rationalize
receiving gifts, were deeply examined. The study group is comprised of 15
teachers working in public primary and secondary schools in Ankara. In this
study, a case about receiving gifts was given to the teachers and then what
they would do in this case and the underlying reasons for these decisions were
asked. In addition, it has been tried to determine which approaches are being
used to justify and rationalize these decisions. The data were analyzed by using
descriptive analysis. According to the research findings, it is seen that most of
the teachers make ethical decisions in the case given to them, but it has been
indicated that some teachers accept gifts for various reasons. It has been seen
that teachers use the approach of "trap of fake necessities" while
rationalizing and justifying these unethical decisions.

Anahtar Kelimeler

Gift, unethical behavior, teachers, professional ethics, rationalization

Öğretmenlik Meslek Etiği Açısından Hediye Alma: Örnek Olay Ekseninde Değerlendirme

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin hediye alma davranışını
haklı gösterirken ve ussallaştırırken kullandıkları yaklaşımları tespit
etmektir. Bu amaçla öğretmenlerin görüşlerine başvurulmuştur. Çalışma
öğretmenlerin hediye alma davranışını nasıl haklı göstermeye çalıştıklarını
derinlemesine incelediğinden nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması
benimsenerek yapılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu Ankara ilinde kamu
ilkokul ve ortaokullarında görev yapan 15 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada
öğretmenlere hediye alma durumuyla ilgili bir örnek olay sunularak bu durumda
ne yapacakları ve bu kararlarının gerekçeleri sorulmuş, buna göre bu
kararlarını haklı gösterirken ve ussallaştırırken hangi yaklaşımları
kullandıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz
tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre
öğretmenlerin çoğunun kendilerine verilen örnek olayda etik karar verdikleri,
ancak bazı öğretmenlerin çeşitli gerekçelerle hediye almayı kabul edeceklerini
belirtikleri tespit edilmiştir. Öğretmenlerin bu etik dışı kararlarını haklı
gösterirken “Sahte gereklilikler tuzağı” ussallaştırma yaklaşımını
kullandıkları görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Hediye, etik dışı davranış, öğretmen, meslek etiği, ussallaştırma

Kaynakça

• Aarthy, C.J. ve Verma, S. (2014). Factors affecting gifting behavior: Comparitive study of males and females. https://www.researchgate.net/publication/266477912_Factors_Affecting_Gifting_Behavior_Comparative_Study_of_Males_and_Females adresinden alınmıştır. Erişim Tarihi: 19.12.2017
• Akar, H. (2016). Durum çalışması. A. Saban, A. Ersoy. (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (ss. 111-150). Ankara: Anı Yayıncılık
• Arunthanes, W., Tansuhaj, P. ve Lemak, D. J. (1994). Cross-cultural business gift giving a new conceptualization and theoretical framework. International Marketing Review, 11(4), 44-55.
• Aydın, İ. (2012). Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Aydın, İ. (2016). Akademik etik. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Creswell, J. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualtative research. (Fourth Edition). New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Demez, G. (2011). Armağanın değişen sosyo-kültürel anlamları: Tüketim toplumu bağlamında bir hediyeleşme örneği olarak çiçek gönderme. Mediterranean Journal of Humanities, 1(2), 87-103.
• Devlet Memurları Kanunu. (1965). Resmi Gazete, 12056,13 Nisan 1965.
• Eğitimciler İçin Mesleki Etik İlkeler Genelgesi. (2015). 2015/21, 24 Haziran 2015. https://ikgm.meb.gov.tr/genelge_gorus_yonerge/ET%C4%B0K%20GENELGE.pdf adresinden alınmıştır. Erişim Tarihi: 21.12.2017
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. (Çev.: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık. Hürriyet. (2015). Hediye kabul eden öğretmene ceza. http://www.hurriyet.com.tr/hediye-kabul-eden-ogretmene-ceza-27881295 adresinden alınmıştır. Erişim Tarihi: 21.12.2017.
• Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik. (2005). Resmi Gazete, 25785, 13 Nisan 2005.
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu. (2017). Kamu görevlileri etik rehberi. http://etik.gov.tr/Portals/0/anasayfa/etik_rehberi.pdf adresinden alınmıştır. Erişim Tarihi: 24.03.2018.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed.: S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Nomura, M. (2009). Gift Giving Anxieties as a Function of Recipient Characteristic. (A Research Paper for the Master of Science Degree). University of Wisconsin-Stout.
• Özdemir, N. (2008). Türk hediyeleşme geleneği ve medya. Journal of International Social Research, 1(4).
• Piepper, A. (1999). Etiğe giriş, (Çev.: V. Atayman ve G. Sezer). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sakarya, C. I. (2006). Türk kültüründe hediyeleşme geleneği ve hediyeler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Shanka, T. ve Handley, B. (2011). Gift giving: An exploratory behavioural study. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 16(4), 359-377.
• Sherry, J. F. (1983). Gift giving in anthropological perspective. The Journal of Consumer Research, 10(2), 157-168.
• Tomak, A. ve Güney, E. (2014). Kültürel bir değer olarak hediye geleneği ve ekslibris. International Journal of Ex-libris, 1(2), 25-33.
• Tunç, A. (2004). Bir maniniz yoksa annemler size gelecek: 70'li yıllarda hayatımız. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Uzun, E. M. ve Elma, C. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki etik ikilemleri çözümleme biçimleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 279-287.
• Venkatesan, S. (2011). The social life of a “free” gift. American Ethnologist, 38(1), 47-57.
• Weiss, J. W. (2006). Business ethics: A stakeholder and issues management approach. Thomson South-Western, Kanada.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.