Botanik Kavramları Öğretiminde, Kavram Çözümleme Tabloları, Kavram Ağları ve Kavram Haritalarının Uygulanması

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 1, 1391 - 1414, 25.12.2020

Mehmet Gürlek Nasip Demirkuş

https://doi.org/10.33711/yyuefd.838442

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada; önemli bazı biyolojik botanikle ilgili kavramların tanımları sınıflandırılması ve öğretim yöntemleri hakkında genel bilgi verilmiştir. Biyoloji dersinin genel ve özel amaçları açıklanarak okullarda yapılan biyoloji eğitim ve öğretiminin eksiklikleri de göz önünde bulundurulup, yöntemlerin uygulanması gösterilmiştir. Özellikle; kavram ağı, kavram haritası ve anlam çözümleme tablolarıyla botanikle ilgili kavram ve konular örneklerle izah edilmeye çalışılmıştır. Biyolojik kavramlar içerisinde botanikle ilgili kavramların, kavram öğretiminden faydalanılarak eğitim ve öğretim yöntemleriyle birlikte öğrencilere nasıl aktarılabileceği örneklerle gösterilmektedir.
Ortaöğretimde biyoloji ders kitapları incelendiğinde öğretilen kavramların tanımında ve sunumunda bu grafik araç ve yöntemlerin etkili kullanılmadığı saptanmıştır. Bu durum göz önünde bulundurularak özelikle botanikle ilgili kavramları örnek teşkil edecek şekilde tanımlanmış ve tanımlanan kavramlar kavram ağları, kavram haritaları ve anlam çözümleme tablolarıyla gösterilmiştir. Kavramlardan bahsedilirken, kavram öğretimi, yararları, türleri, gelişimi, sınıflanması, aşamalılığı, oluşumu ve öğrenme koşulları üzerinde durulmuştur. Kavramların bu özelikleri kavram ağı, kavram haritası ve kavram çözümleme tablolarıyla örneklendirilmiştir. Kavramlarla uygulanan yöntemler var olan bilgiyi en verimli şekilde kullanmayı sağlayan yöntemlerdir. Dolaylı yoldan da olsa bu yöntemlerin uygulanması sonucu ülkemiz eğitim, öğretim ve ekonomisine katkısı olacaktır. Ayrıca bu yöntemler anlatım yöntemine büyük bir güç ve destek sağlayacaktır. Ayrıca yapılan çalışmada uygulanan bu yöntemlerin mikrobiyoloji, zooloji, fizik ve kimya gibi diğer alanlarda da kullanılması ve örnek alınması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Botanik Kavramları, Kavram Haritaları, Kavram Ağları, Kavram Çözümleme Tabloları

Kaynakça

• Akaydın, G. ve Soran, H. (1998). Liselerdeki biyoloji öğretmenlerinin derslerini deneyler ile işleyebilme olanakları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (14), 11-14.
• Alkan, H. (1993.) Fen bilimlerinde eğitim ve öğretmen yetiştirme modeli. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (9), 115-154.
• Ayaz, M. ve Demirkuş, N. (2017). Sanal ve nesnel teknolojik öğretim araçlarını kullanarak fen bilimleri ders materyali geliştirmesine yönelik örnek çalışmalar. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1257-1376.
• Aydoğan, Y. ve Özdemir, B. (2020). Ortaokul öğrencilerinin konuşma becerilerinin geliştirilmesinde kavram haritalarının etkisi. Academy Journal of Educational Sciences, 4(1), 11-21.
• Bakırcı, H. (2010). Üniversiteler düzeyinde fen bilgisi öğretmen adaylarının branşlara (fizik, kimya ve biyoloji) karşı tutumlarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15(1), 75-81.
• Binbaşıoğlu, C. (1990). Eğitim psikolojisi. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi. Bozcuk, S. (1995). Genel Botanik. Ankara: .Hatipoğlu Yayınevi.
• Börü, S., Öztürk, E. ve Cavak, S.(1999). Lise I biyoloji. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Demirci, B.(1993). Çağdaş fen bilimleri eğitimi ve eğitimcileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (9),155- 160.
• Demirkuş, N. (1999). Fen bilgisinde öğretim yöntemleri ve uygulamalarının verimli hale getirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı, (11), 414-425.
• Demirkuş, N. ve Öner, T. (2019). Liselerde okutulan biyoloji kitaplarındaki kavramların, internet ortamında biyoloji eğitimine kazandırılışı üzerine bir çalışma. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 897-909.
• Ergezen, S. ve Ohlsson, B.(1996). Biyoloji Öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitim Geliştirme Projesi.
• Erten, S. (1993). Biyoloji laboratuvarlarının önemi ve laboratuvarlarda karşılaşılan problemler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 315-330.
• Fidan, N. (1998). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Gülen, S. (Kasım, 2015). Tool of associationconcept; volume of concept. II. International Dynamic, Explorativeand Active Learning (IDEAL) Conference, Amasya.
• Gülen, S.(2018).Using volume of concept in the class environment. Journal of Technology and Science Education, 8(4), 205-213.
• Gülen, S. (2016a). Tool of association concept; volume of concept. Participatory Educational Research, Special Issue 2016-II, 45-50. http://dx.doi.org/10.17275/per.16.spi.2.5
• Gülen, S. (2016b). Fen-teknoloji-mühendislik ve matematik disiplinlerine dayalı argümantasyon destekli fen öğrenme yaklaşımının öğrencilerin öğrenme ürünlerine etkisi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Kaptan, F. (1998 a). Fen Bilgisi Öğretimi. Ankara: Ani Yayıncılık.
• Kaptan, F. (1998 b). Fen öğretiminde kavram haritası yönteminin kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (14), 95-99.
• Karaca, Z., Okan, K. ve Çalışkan, N. (2020). Çokgenler konusunun öğretiminde kavram karikatürü kullanımının akademik başarıya etkisi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 110-125.
• Kiziroğlu, I. (1988). Günümüzde biyoloji dersi ve amaçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (3):243-250. Korkmaz, S., Bulut, Ö., ve Sağdıç, D. ( 1998). Lise III Biyoloji. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Morgül, I. (1990). Ülkemizde fen öğretimi ve sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 21-27.
• Özbaş, G., ve Soran, H. (1993). Devlet liseleri, özel liseler ve Anadolu liselerindeki biyoloji eğitiminin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 263 -270.
• Öztürk, M., Akdeniz, A.R. ve Bakırcı, H. (2017). Bilgisayar destekli öğretim uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin bilimsel düşünme becerilerine etkisi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14,1, 611-639.
• Turgut, M. F. ve Cunningham, R. (1993). İlköğretim fen öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi.
• Sucu, A., Bayar, S. ve Küpeli, M. ( 1999). Lise II Biyoloji. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Sümer, E., ve Soran, H. (1991). Ortaöğretimden biyoloji programlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (6): 241-257.
• Ülgen, G. (1997 a). Eğitim Psikolojisi Ankara :Alkım Yayınevi Ülgen, G.(1997 b) . Kavram Geliştirme. Ankara: Setma Yayınevi.