Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri İle Kaynaştırma Eğitimi Yeterliklerinin İncelenmesi

Yıl 2017, Sayı: 31, 779 - 802, 01.08.2017

Cemal Aküzüm , Mahmut Altunhan

https://doi.org/10.14582/DUZGEF.1845

Öz

Araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile kaynaştırma eğitimi yeterlik düzeylerini belirlemektir. Bu çalışma, betimsel bir araştırma olup ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır ili merkez ilçelerinde (Bağlar, Kayapınar, Sur, Yenişehir), bünyesinde anasınıfı bulunan ilkokullarda, bağımsız anaokullarında ve kız meslek liselerinde görev yapan toplam 578 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada ulaşılabilir evrenden örneklem alma yoluna gidilmemiş, ulaşılabilir evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, 27 ilkokulda, 22 bağımsız anaokulunda ve 3 kız meslek lisesinde görev yapan 400 öğretmene ölçek dağıtılmıştır. Uygulama sonucunda eksik doldurulan ölçekler elendikten sonra toplam 342 ölçek değerlendirilmeye alınmıştır. Veri toplama aracı olarak, “Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Yeterlikleri Ölçeği” ile “Kaynaştırma Eğitimi Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, okul öncesi öğretmenlerinin hem sınıf yönetimi becerilerini hem de kaynaştırma eğitimi yeterliklerini “çok üst düzeyde” yeterli gördüklerini ve öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile kaynaştırma eğitimi yeterlikleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir. Ayrıca, öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin kaynaştırma eğitimi yeterliklerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonuçlarına da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, Sınıf Yönetimi, Kaynaştırma Eğitimi.

Examination Of Pre-school Teachers’ Classroom Management Skills And Inclusive Education Proficiency

Öz

The aim of the research is to determine pre-school teachers’ the proficiency levels of classroom management skills and integration education. This study was a descriptive study and was performed using the relational survey model. The universe of the research consists of a total of 578 pre-school teachers who work in primary schools with kindergartens, independent kindergartens, vocational schools for girls that located in Diyarbakır province central districts (Sur, Yenişehir, Kayapınar, Bağlar ) in the academic year 2014-2015. ln the research attempts have been tried to reach the entire accessible universe, not to take samples. In this direction, scales distributed to 400 teachers who work 27 primary schools, 22 independent kindergartens and 3 vocational schools for girls. In the application result a total of 342 scales were evaluated after missing filled out scales had been eliminated. As a data collection tool, “Teachers’ Classroom Management Proficiency Scale” and “Integration Education Scale” were used. Data obtained from the study were analyzed by SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) program. Findings obtained from the research shows that pre-school teachers see both their the proficiency levels of classroom management skills and integration education “at a very high level” and there are significant, positive correlations among the proficiency levels of classroom management skills integration education. In addition, teachers’ classroom management skills also have been found as a significant predictor of the proficiency of integration education.

Anahtar Kelimeler

Pre-school education, classroom management, integration education, teacher.

Kaynakça

• Açıkgöz, K.Ü. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Akın, U. (2006). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Akkaya-Çelik, N. (2006). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin algıları (Denizli ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Altun, T., & Gülben, A. (2009). Okul öncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253-272.
• Aral, N., Kandır, A., & Yaşar, M. (2000). Okulöncesi eğitim ve anasınıfı programları. İstanbul: Ya-pa Yayınları
• Artan, İ., & Uyanık-Balat, G. (2003). Okul öncesi eğitimcilerinin entegrasyona ilişkin bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 65-80.
• Backes, C.E., & Ellis, I.C. (2003, May). The secret of classroom management. Techniques (Association for Career and Technical Education), 78(5), 22-25 SL W PD.
• Battal, İ. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterliliklerinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Bilen, E. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlarla ilgili görüşleri ve çözüm önerileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, izmir.
• Bozarslan-Malkoç, B. (2010). Eskişehir ilindeki özel anaokullarında çalışan eğiticilerin okul öncesi dönemde kaynaştırmayla ilgili görüşlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Brown, M.S., Bergen, D., House, M., Hitle J., & Dickerson T. (2000). Examining the relevance of developmentally appropriate practices, classroom adaptations and parental participation in the context of an integrated preschool program. Early Childhood Education Journal, 28(1), 51-56.
• Carlson, J.S., Tiret, H.B., Bender, S.L., & Benson, L. (2011). The ınfluence of group training in the ıncredible years teacher classroom management program on preschool teachers’ classroom management strategies. Journal of Applied School Psychology, 27, 134-154.
• Carter, K., & Doyle, W. (2006). Classroom management in Early Childhood and Elementary Classrooms. In C. M. Evertson, and C. S. Weinstein, (Eds.), Handbook of classroom management: Research, Practice, and Contemporary Issues, pp. 373-406. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
• Celep, C. (2000). Sınıf yönetimi ve disiplini. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çankaya, Ö. (2010). İlköğretim I. kademede kaynaştırma eğitimi uygulamalarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Denizel-Güven, E., & Cevher, F.N. (2005). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1-22.
• Dinçer, Ç., & Akgün, E. (2015). Okul öncesi öğretmenleri için sınıf yönetimi becerileri ölçeğinin geliştirilmesi ve öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(177), 187-201.
• Doğan, Ö., & Uzmen, S. (2003). Okulöncesi dönem eğitimcilerin sınıfta kullandıkları stratejiler ile ilgili görüşleri, Haktanır, G.&Güler, T. (Ed.), OMEP 2003 Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı Bildiri Kitabı, (s.221-228). İstanbul: YA-PA Yayınevi.
• Driscoll, K.C., Wang , L., Mashburn, A.J., & Pianta, R.C. (2011). Fostering Supportive Teacher–Child Relationships: Intervention implementation in a state-funded preschool program. Early Education and Development, 22(4), 593-619. doi:10.1080/10409289.2010.502015
• Duman-Sever, F. (2007). Kaynaştırmaya yönelik öğretmen destek programının okulön-cesi dönemdeki çocukların gelişim dü- zeylerine etkilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• English, K., Goldstein, H., Shafer, K., & Kaczmarek, L. (1997). Promoting ınteractions among preschoolers with and without disabilities: Effects of a buddy skills-training program. Exceptional Children, 63(2), 229- 243.
• Erol, E. (2014). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin yeterlilikleri (Manisa İli Sarıgöl, Alaşehir İlçeleri Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Fidan, N. (1977). Eğitimde yeni kavramlar ve ilkeler. Ankara: Rehber Yayınevi
• Fidler, P. (2002). The relationship between teacher ınstructional techniques and characteristics and student achievement http://www.classsizematters.org/wpcontent/uploads/2012/11/CSR-TCH-2002.pdf. reduced size classes. Retrieved, from
• Finger, J. & Bamford, B. (2010). Sınıf yönetimi stratejileri öğretmen klavuzu. (Çev. Ed. T. Karaköse). Ankara: Nobel.
• Gezgin, N. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin kullandıkları sınıf yönetimi stratejileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Gomez, R., & Diken, İ. (2003). Early childhood education and special education: Establishing and strengthening common bonds for ınclusion. Boğaziçi University Journal of Education, 20(1), 1-10.
• Gök, G. (2009). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Gürkan, T. (2000). Okul öncesi eğitimin tanımı, kapsamı ve önemi, okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1279.
• Güven, E., & Çevik, D. B. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesine yönelik bir çalışma (Balıkesir Üniversitesi Örneği). 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. ISBN: 978-605-5782-62-7, 98-104. www.iconte.org
• Güven, Y. , Önder, A., Sevinç, M., Aydın, O., Balat G.U., Palut B. Bilgin H., Çağlak S., & Dibek E. (2004). Sosyal duygusal uyum ölçeği’nin geçerlilik ve güvenirlik çalışması. 1. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi Bildiri Kitabı, (ss.46-47). İstanbul: Ya-pa Yayınları.
• İlgar, L. (2007) İlköğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Karamanlı, D. (1998). Okul öncesi dönemde entegrasyon sınıflarında bulunan 5-6 yaş grubundaki normal çocukların ve sınıf öğretmenlerinin zihinsel engelli çocukların sosyal uyum davranışları hakkındaki algılamalarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kars, Y. E. (2007). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin kendi algılarına dayalı sınıf yönetimi yeterlikleri (Konak ilçesi örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Katrancı, M. (2014). Okul öncesi eğitime giriş. Ankara: Pegem Akademi.
• Kaya, İ. (2005). Anasınıfı öğretmenlerinin kaynaştırma (entegrasyon) eğitimi uygulamalarında yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Keskin, E. (2009). Orta öğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki yeterlikleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Koçyiğit, S. (2012). Okul öncesi eğitime giriş. Ankara: Hedef Yayıncılık.
• Korkut, K., & Babaoğlan, E. (2010). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(26), 146-156.
• Kuru-Turaşlı, N. (2011). Okul öncesi eğitimin tanımı, kapsamı ve önemi. İçinde: G. Haktanır (Ed), Okul öncesi eğitime giriş (ss. 1-24). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kuzu, S. (2011). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları ve öz duyarlık düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Küçükahmet, L. (2012). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem akademi.
• Laut, J. (1999). Classroom Management: Beliefs of Preservice Teachers and Classroom Teachers Concerning Classroom Management Styles, Fall Teachers Education Conference, Charleston, SC, October, Database: ERIC.
• Marzano, R. J., & Marzano, J. S. (2003). The key to classroom management. Educational Leadership, 61(1), 6- 17.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Okul öncesi eğitim programı, Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Nur, İ. (2012) Anaokullarında örgüt iklimi ile öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Malatya ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Odom, S. L. (2000). Preschool inclusion: What we know and where we go from here. Topics in Early Childhood Special Education, 20, 20-27.
• Odom, S., McConnell, S., & Chandler, L. (1994). Acceptability and feasibility of class room-based social interaction interventions for young children with disabilities. Exceptional Children, 60, 226-236.
• Oğuzkan, Ş., & Oral, G. (1997). Orta dereceli kız teknik öğretim okulları okulöncesi eğitimi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Oktay, A. (2004). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Oktay, A. (2010). Okul öncesi eğitim ve ilköğretimin çocuğun yaşamındaki yeri ve önemi. İçinde: A. Oktay (Ed.), İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları, (ss. 1-20). Ankara: Pegem Akademi.
• Özbaba, N. (2000), Okulöncesi eğitimcilerinin ve ailelerin özel eğitime muhtaç çocuklar ile normal çocukların entegrasyonuna (kaynaştırılmasına) karşı tutumları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim, İstanbul.
• Özdemir, H., & Ahmetoğlu, E. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin yaşları ve mesleki deneyimleri açısından kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Journal of Educational and Instructıonal Studies in the World, 2(1), 68-74.
• Özgan, H., Yiğit, C., Aydın, Z., & Küllük, M. C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin algılarının incelenmesi ve karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 617- 635.
• Özsoy, Y., Özyürek M., & Eripek, S. (1998). Özel eğitime giriş. Ankara: Karatepe Yayınları.
• Phelps, P.H. (1991). Helping Teachers Excel As Classroom Managers. The Clearing House, 81(3), 119-122.
• Poyraz, H., & Dere H. (2003). Okulöncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sadık, F. (2003). Okul öncesi sınıflarda gözlenen problem davranışlar ve bu davranışlarla baş etmede öğretmenlerin kullandıkları yöntemler. Eğitim Araştırmaları, 13, 89-97.
• Sarı H., & Bozgeyikli, H. (2003). Öğretmen adaylarının özel eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi: karşılaştırmalı bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 183-204.
• Sasso, G., & Rude, H.A. (1988). The social effects of ıntegration on nonhandicapped children. Education and Training in Mental Retardation, March, 18-23.
• Schulz, J.B., Carpenter, CD., & Turnbull, A.P. (1991). Mainstreaming exceptional students: a guide for calssroom teachers (3rd Ed.). Boston: Allyn and Bacon Inc.
• Seven, S. (2014). Okul öncesi eğitime giriş. Ankara: Pegem Akademi.
• Stage, S.A., & Quiroz, D.R. (1997). A meta-analysis of interventions to decrease disruptive classroom behavior in public education settings. School Psychology Review, 26(3), 333-368.
• Sucuoğlu, B., & Akalın, S. (2010). Kaynaştırma sınıflarına alternatif bir bakış: çevresel davranışsal değerlendirme ile öğretimsel özelliklerin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(1), 19-37.
• Sucuoğlu, B., Akalın, S., & Sazak-Pınar, E. (2009, July). The effects of classroom management on the behaviors of the students with disabilities in inclusive classrooms. Paper presented at the meeting of the IASE Conference. International Asssociation of Special Education, Alicante, Spain.
• Sucuoğlu, B., Akalın, S., Sazak-Pınar, E., & Güner, N. (2008, November). Assessing classroom management of the inclusive classrooms. Teacher education and special education in changing times: Personel preparation and classroom intervention. Paper presented at the meeting of the TED Conference, Dallas, USA.
• Sucuoğlu, B., Ünsal, P., & Özokçu, O. (2004). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin önleyici sınıf yönetimi becerilerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 51- 64.
• Taba, S., Castel, A., Vermeer, M., Hanchett, K., Flores, D., & Caulfield, R. ( 1999). Lighting the Path: Developing le adership in early education. Early Childhood Education Journal, 26(3), 173-177.
• Temel, F. (2000). Okul öncesi eğitimcilerinin engellilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 148-155.
• Terzi, A. (2002). Sınıf yönetimi açısından etkili öğretmen davranışları. Milli Eğitim Dergisi. Sayı: 155-156.
• Turla, A., Şahin, T. F., & Avcı, N. (2001). Okulöncesi öğretmenlerinin fiziksel şartlar, program, yöntem, teknik, sınıf ve davranış yöntemi sorunlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 151, 95-101.
• Varlıer, G. (2004). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Wang, M. C., Haertel, G. D., & Walberg, H. J. (1993). Toward a knowledge base for school learning. Review of Educational Research, 63(3), 249-294.
• Wenz-Gross, M. ve Upshur, C. (2012). Implementing a primary prevention social skills ıntervention in urban preschools: factors associated with quality and fidelity. Early Education & Development, 23(4), 427-450.
• Wright, S.P., Horn, S.P., & Sanders, W.L. (1997). Teacher and classroom context effects on student achievement: Implications for teacher evaluation. Journal of Personnel Evaluation in Education, 11, 57-67.
• Yalçınkaya, M., & Tonbul, Y. (2002). İlköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin algı ve gözlemler. Ege Eğitim Dergisi, 1(2), 1-10.
• Yavuz, C. (2005). Okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi uygulamalarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yeşilyurt, E., Çankaya, İ. (2008). Sınıf yönetimi açısından öğretmen niteliklerinin belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 274-295.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Genişletilmiş 9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yumuş, M. (2013). Okul öncesi eğitimcilerin 36-72 ay aralığındaki çocukların davranış problemleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi ve başa çıkma stratejilerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aküzüm, C. & Altunhan, M. (2017). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetim Becerileri İle Kaynaştırma Eğitimi Yeterliklerinin İncelenmesi (Diyarbakır İli Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 779-802.