Sosyal Bilgiler Dersinde Farklı İşbirlikli Öğrenme Yöntemlerinin Uygulamlarına İlişkin Öğrenci Görüşleri

Yıl 2016, Sayı: 29, 357 - 373, 01.12.2016

Murat Bayram Yılar , Ufuk Şimşek

https://doi.org/10.14582/DUZGEF.781

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 6. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretiminde farklı işbirlikli öğrenme yöntemlerinin uygulamalarına ilişkin öğrenci görüşlerini tespit etmektir. Araştırmada nitel veri toplamada önemli bir veri toplama tekniği olan odak grup görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada Demokrasinin Serüveni (DS) ünitesi Erzurum ilinde bulunan Sabancı Ortaokulu’nda 3 farklı sınıfta jigsaw, grup araştırması (GA) ve okuma-yazma-uygulama (OYU) yöntemlerine uygun olarak 5 hafta süreyle işlenmiştir. Uygulamalar sona erdikten sonra ise her sınıftan maksimum çeşitlilik örneklemesine uygun olarak düşük, orta ve yüksek düzeyde başarılı olanlar arasından seçilen öğrencilerle odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Her üç sınıftan 10’ar öğrenci olmak üzere toplam 30 öğrenci bu görüşmelere katılmıştır. Öğrencilerin öğrenme sürecine yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan Odak Grup Görüşme Formu kullanılmıştır. Elde edilen nitel verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda genel itibariyle her 3 gruptaki öğrenciler kendilerine uygulanan işbirlikli yöntem sayesinde konuları daha iyi öğrendiklerini, arkadaşlık ilişkilerinde pozitif yönde gelişmeler olduğunu, bazı sosyal becerileri kazandıklarını belirtmişlerdir. Bununla birlikte öğrenciler sınıftaki gruplar arasında ödüle ulaşma arzusunun rekabete dönüşebildiğini; bu durumun da özellikle diğer gruplarla olan arkadaşlık ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebildiğini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Jigsaw, grup araştırması, okuma-yazma-uygulama, öğrenci görüşleri

Students’ Opinions on Implementations of Different Cooperative Learning Methods in Social Studies Course

Öz

The aim of this study is to determine the students’ opinions on the implementations of the different cooperative learning methods at the secondary school 6th-grade in the course of social studies. In this study, the focus group interview, which is an important technique of the qualitative data collection, was used. The unit of “Democracy’s Adventure (DA)” in the social studies course was taught to three different class in a secondary school called Sabanci Secondary School in the province of Erzurum by using the jigsaw, group investigation (GI) and reading-writing-presentation (RWP) methods in a 5-weeks period. After the implementations were completed, the focus group interviews were conducted with students who were selected among low, medium and high level students from each class in accordance with the maximum variation sampling. A total of 30 students participated in these interviews, including 10 students from each of the three classes. To determine the opinions of students on the learning process, Focus Group Interview Form consisting of open-ended questions were used. Content analysis was carried out to analyze the qualitative data in the study. As a result of data analysis, the students in three groups generally stated that they learnt the subjects better, acquired some social skills, and there were some positive improvements in their relationships with their friends thanks to cooperative method. However, the students expressed that the desire to getting award could turn into competition among groups in the class; and this situation could affect in particular friendship relations with other groups negatively.

Anahtar Kelimeler

Jigsaw, group investigation, reading-writing-presentation, students’ opinions

Kaynakça

• Açıkgöz, K.Ü. (2006). Aktif öğrenme. (8. Baskı). İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Akçay, N.O. (2012). Kuvvet ve hareket konusunun öğretilmesinde işbirlikli öğrenme yöntemlerinden grup araştırması, okuma-yazma-sunma ve birlikte öğrenmenin etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Aksoy, G. & Doymuş, K. (2011). Fen ve teknoloji dersi uygulamalarında işbirlikli okuma-yazma- uygulama tekniğinin etkisi, G.Ü., Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 43-59.
• Armstrong, D.S. (1997). The effect of student team achievement divisions cooperative learning technique on upper secondary social studies students’ academic achievement and attitude towards social studies class, (Unpublished PhD thesis). The Graduate School of the University of Southern Mississippi, Hattiesburg-Mississippi, USA.
• Aronson, E. & Patnoe, S. (2011). Cooperation in the classroom: The jigsaw method. Printer & Martin Limited.
• Artut, P. & Tarım, K. (2007). The effectiveness of jigsaw II on prospective elementary school teachers. Asia-Pacific Journal of Teacher Edu., 35(2), 129-141.
• Aydın, F. (2009). İşbirlikli öğrenme yönteminin 10. sınıf coğrafya dersinde başarıya, tutuma ve motivasyona etkileri. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, F. (2013). Coğrafya Bölümü Öğrencilerinin Bölgesel Coğrafya Dersinde İşbirlikli Öğrenme Uygulamalarına İlişkin Görüşleri ve Öz Değerlendirmeleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2401-2418.
• Bayrakçeken, S., Doymuş, K. & Doğan, A. (2013). İşbirlikli öğrenme modeli ve uygulanması. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bayraktar, O. (2002). Ortaöğretim matematik dersinde işbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımı hakkında öğretmen ve öğrenci görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Clarke, J. (1999). Pieces of the puzzle: The jigsaw method. In Handbook of cooperative learning methods, S. Sharan (Ed.), Westport, CT: Preager.
• Çetin, A. (2010). Fen ve teknoloji dersinde işbirlikli öğrenme tekniklerinin öğrencilerin başarı, tutum ve zihinsel yapılarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Demir, K. (2008). Bütünleştirilmiş öğretim programının işbirliğine dayalı ve proje tabanlı öğrenme yaklaşımıyla uygulanmasının etkililiği. (Yayınlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demir, K. (2012). An evaluation of the combined use of creative drama and JigsawII techniques according to the student views: case of a measurement and evaluation course. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 47, 455-459.
• Demirdağ, B., & Kartal, M. (2011). Anorganik kimya dersinde web destekli işbirlikli öğrenmeye yönelik öğrenci görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Der., (29), 36-49.
• Doğan, A., Uygur, E., Doymuş, K., & Karaçöp, A. (2010). The use of jigsaw technique in 7th grade primary science and technology course and students’ views on this technique. Journal of Education Faculty, 12(1), 75-90.
• Doymuş, K. & Şimşek Ü. (2007). Kimyasal bağların öğretilmesinde jigsaw tekniğinin etkisi ve bu teknik hakkında öğrenci görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 173(1), 231-243.
• Doymuş, K., Şimşek Ü. & Bayrakçeken S. (2004). The effect of cooperative learning method on attitude and academic achievement of science lessons. Journal of Turkish Science Education, 1(2), 103-115.
• Erdem, A. (2009). Preservice teachers’ attitudes towards cooperative learning in mathematics course. Procedia, Social and Behavioral Sciences, 1, 1668-1672.
• Fraenkel, J.R & Wallen, E.N. (2005). How to Design and Emulated Research in Education.6th edition McGraw-Hill.
• Ghaith, G. & Bouzeineddine, A.R. (2003). Relationship between reading attitudes, achievement, and learners’ perceptions of their jigsaw II cooperative learning experience. Reading Psychology, 24(1), 105-121.
• Göçer, A. (2010). A comparative research on the effectivity of cooperative learning model and jigsaw technique on teaching literary genres. Educational Research and Reviews, 5(8), 439-445.
• Gömleksiz, M. (1993). Kubaşık öğrenme yöntemi ile geleneksel yöntemin demokratik tutumlar ve erişiye etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Gürbüz, H., Çakmak, M. & Derman, M. (2012). Çevre eğitiminde jigsaw tekniği kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi ve öğrencilerin bu tekniğe ilişkin görüşleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi: 27-30 Haziran 2012, Bildiri Özetleri (s.54), Niğde: Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Hedeen, T. (2003). The reverse jigsaw: A process of cooperative learning and discussion. Teaching Sociology, 31(3), 325-332.
• Johnson, D.W. & Johnson, R.T. (1989). Cooperation and competition: Theory and research. Edina, Minnesota: Interaction Book Company.
• Johnson, D.W., Johnson, R.T. & Holubec, E. J. (1993). Cooperative in the classroom. Edina, Minnesota: Interaction Book Company.
• Johnson, D.W., Johnson, R.T. & Holubec, E.J. (1994). Cooperation in the classroom and school, ASCD Publications, U.S.A.
• Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Stanne, M. B. (2000). Cooperative learning methods: A meta- analysis. University of Minnesota, Minneapolis, Minnesota 55455.
• Kagan, S. & Kagan, M. (2009). Kagan cooperative learning. Kagan Publishing.
• Koç, Y. (2009). Termokimya ve kimyasal kinetik konularının öğretiminde jigsaw ve grup araştırması tekniklerinin öğrencilerin akademik başarıları üzerine etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Koç, Y. (2014). Okuma-yazma-uygulama ve öğrenci takımları başarı bölümleri yöntemlerinin öğrencilerin akademik başarıları üzerine etkisi: Madde ve ısı ünitesi. Ekev Akademi Dergisi, 18(58), 191-210.
• Koç, Y. & Şimşek, Ü. (2016). İşbirlikli öğrenme yöntemlerinin 7. sınıf “maddenin yapısı ve özellikleri ünitesi” üzerine etkisi. Journal of Computer and Education Research, 4 (7), 1-23.
• Lazarowitz, R., Baird, J.H., Hertz-Lazarowitz, R. & Jenkins, J. (1985). The effects of modified Jigsaw on achievement, classroom social climate, and self-esteem in high-school science classes. In R. Slavin, S.
• Sharan, S. Kagan, R.H. Lazarowitz, C. Webb & R. Schmuck (Eds.), Learning to cooperate, cooperating to learn (pp. 231-253). New York: Plenum Press Springer US.
• Lo, H.C. (2013). Design of on-line report writing based on constructive andcooperative learning for a course on traditional general physics experiments. Educational Technology & Society, 16(1), 380-391.
• Maden, S. (2011). Jigsaw I tekniğinin yazılı anlatım becerisi akademik başarısına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 901-917.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Özbuğutu, E. & Hasenekoğlu, İ. (2013). Bitkisel dokular konusunda işbirliğine dayalı öğretim yönteminin etkililiğine yönelik öğrenci görüşleri. Electronic Turkish Studies, 8(12), 963-977.
• Özgiresun, A. (2005). İşbirliğine dayalı öğrenmenin, ilköğretim ikinci kademe fen bilgisi dersindeki öğrencilerin başarılarına, sosyal etkileşimlerine ve derse karşı tutumlarına etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Slavin, R.E. (1987). Cooperative learning in student teams: What research says to the teacher. Washington, D.C.: National Education Association.
• Slavin, R.E. (1980). Cooperative learning: Theory research and practice. Englewood Cliffs, NJ Rentice Hall.
• Slavin, R.E. (1995). Co-operative Learning: Theory, Research, and Practice. (2nd edition), Boston: Allyn and Bacon.
• Sharan, Y. & Sharan, S. (1992). Expanding Cooperative Learning through Group Investigation. Teachers College Press, 1234 Amsterdam Avenue, New York, NY 10027.
• Sharan, Y. & Sharan, S. (1999). Group investigation in the cooperative classroom. In Handbook of cooperative learning methods, S. Sharan (Ed.), Westport, CT: Preager.
• Şahin, E. (2013). Kimyasal denge ünitesinin öğretiminde uygulanan okuma-yazma-uygulama yönteminin öğrencilerin akademik başarıları üzerine etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Şengören, S.K. (2006). Optik dersi ışıkta girişim ve kırınım konularının etkinlik temelli öğretimi: İşbirlikli öğrenme yönteminin etkilerinin araştırılması. (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Şimşek, Ü. (2007). Çözeltiler ve kimyasal denge konularında uygulanan jigsaw ve birlikte öğrenme tekniklerinin öğrencilerin maddenin tanecikli yapıda öğrenmeleri ve akademik başarıları üzerine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Şimşek, U., Doymuş, K., Şimşek, Ü. & Özdemir, Y. (2004). Öğrencilerin demokratik tutumlarına grupla öğrenme yönteminin etkisinin incelenmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 387-396.
• Şimşek, U., Örten, H., Topkaya, Y. & Yılar, B. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının işbirlikli öğrenme teknikleri hakkındaki görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(1), 231-257.
• Tanel, Z. & Erol, M. (2008). Effects of cooperative learning on instructing magnetism: Analysis of an experimental teaching sequence. Latin-American Journal of Physics Education, 2(2), 124-136.
• Tanel, R. (2006). Termodinamiğin ikinci yasası ve entropi konularının öğrenimine işbirlikli öğrenme yönteminin etkilerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Tonbul, C. (2001). İşbirlikli öğrenmenin İngilizce dersine ilişkin doyum, başarı ile hatırda tutma üzerindeki etkileri ve işbirlikli öğrenme uygulamaları ile ilgili öğrenci görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Topkaya, Y., & Şimşek, U. (2015). Impact of instructional comics on the attitudes towards citizenship and democracy education. Journal of Computer and Education Research,3(6), 152-167.
• Tunçel, Z. (2006). İşbirlikli öğrenmenin beden eğitimi başarısı, bilişsel süreçler ve sosyal davranışlar üzerindeki etkileri, (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Turaçoğlu, İ. (2011). Öğretmen adaylarının grup araştırması tekniğine yönelik öz değerlendirmeleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 39-47.
• Uysal, G. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde işbirlikli öğrenmenin erişiye, problem çözme becerilerine, öğrenme stillerine etkisi ve öğrenci görüşleri. (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yeşilyurt, E. (2009). İşbirliğine dayalı öğrenmenin öğrenci davranışları üzerindeki etkisine ilişkin öğrenci görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,19(2), 161-178.
• Yılar, M.B. (2015). Sosyal bilgiler dersinde işbirlikli öğrenme yöntemlerinin öğrencilerin akademik başarılarına, demokratik tutumlarına ve sosyal becerilerine etkileri. (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara Seçkin. Citation Information
• Yılar, M., B. & Şimşek, U. (2016) Sosyal Bilgiler Dersinde Farklı İşbirlikli Öğrenme Yöntemlerinin Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 375-394.