A Thematic Study on A. Ali Ural’s Essays

Year 2024, , 196 - 221, 28.12.2024

Melike Yaylı , Şahmurat Arık

https://doi.org/10.21733/ibad.1574655

Abstract

A. Ali Ural is an artist who, in addition to his academic identity, stands out with his poetry and essays, and is actively creating works in the literary world.His journey as an essayist began in 1999 with the work Posta Kutusundaki Mızıka and continued with books such as Makyaj Yapan Ölüler (The Dead Who Wear Makeup), Resimde Görünmeyen (Invisible in the Picture), Güneşimin Önünden Çekil (Step Aside from My Sun), Satranç Oynayan Derviş (The Dervish Who Plays Chess), Tek Kelimelik Sözlük (One-Word Dictionary), Ejderha ve Kelebek (The Dragon and the Butterfly), Bostancı
Bahane (The Gardener as an Excuse), Peygamber’in Aynaları (The Prophet’s Mirrors), Bisiklet Dersleri (Bicycle Lessons), Ay Tiradı (Moon Tirade), and Raf Ömrü (Shelf Life). These works stand out for their deep philosophical thought and aesthetic language. Through Şule Publishing, which he founded, Ural addresses both individual and social themes in his works, often focusing on issues like social indifference and moral degradation. His essays are enriched with quotations, poetic expressions, and references to verses and hadiths, written in a poetic language. Drawing strength from
traditional roots, the author included contemporary ideas as well as cultural elements in her works, combining them with a modern perspective. This study examines A. Ali Ural’s life and art, introduces his works, provides information about the essay genre, and identifies the main themes in his essay books, with a focus on the five most prominent themes.

Keywords

A. Ali Ural, Essay, Theme.

A. Ali Ural’ın Denemeleri Üzerine Tematik Bir İnceleme

Abstract

A. Ali Ural, akademisyen kimliğinin yanı sıra şiir ve denemeleriyle ön plana çıkan ve yazın dünyasında aktif bir şekilde eser üreten bir sanatçıdır. Ural’ın 1999 yılında Posta Kutusundaki Mızıka adlı seriyle başlayan deneme yazarlığı; Makyaj Yapan Ölüler, Resimde Görünmeyen, Güneşimin Önünden Çekil, Satranç Oynayan Derviş, Tek Kelimelik Sözlük, Ejderha ve Kelebek, Bostancı Bahane, Peygamber’in Aynaları, Bisiklet Dersleri, Ay Tiradı ve Raf Ömrü isimli kitaplarıyla devam etmiştir. Bahsi geçen bu eserlerde, derin felsefi düşünce ve estetik dil dikkat çekmektedir. Kurucusu olduğu Şule Yayınları aracılığıyla neşrettiği eserlerinde bireysel ve toplumsal temalara yönelen yazar, özellikle toplumsal duyarsızlık ve ahlâkî yozlaşma gibi konular üzerinde durmuştur. Ural’ın denemeleri; alıntılar, manzumeler, ayet ve hadislerle zenginleştirilerek şiirsel bir dille kaleme alınmıştır. Geleneksel köklerden güç alan yazar, eserlerinde kültürel unsurların yanı sıra çağdaş fikirlere de yer vererek bunları modern perspektifle birleştirmiştir. Bu çalışmada A. Ali Ural’ın hayatı ve sanatı ele alınmış, eserleri tanıtılmış, deneme türü hakkında bilgi verilmiş ve yazarın deneme kitaplarındaki temalar tespit edilerek bunlar arasında üzerinde en çok durulan beş tema irdelenmiştir.

Keywords

A. Ali Ural, Deneme, Tema.

References

• A. Ali Ural Biyografi. https://aliural.org/.
• Aksan, D. (2013). Büyük Türkçe sözlüğü. Akçağ Yayınları.
• Aktaş, Ş. (2022). Anlatma esasına bağlı edebi metinlerin tahlili teori ve uygulama. Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Ali Ural Biyografi. https://www.biyografya.com/biyografi/5687.
• Arıkan, Z. (1997). Tarihimiz ve cumhuriyet. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Aytaç, G. (1990). Denemeler seçkisi. Gündoğan Yayınları.
• Bacon. (1994). Denemeler (A. Göktürk, Çev.). İnkılâp Kitabevi.
• Balcı, Y. (2006). Türk edebiyatında deneme literatürü. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 4(8), 311-330.
• Baş, S. (2012). Türk edebiyatında deneme. Grafiker Yayınları.
• Çetin, N. (2012). Nesir türleri. Akçağ Yayınları.
• Enginün, İ. (2008). Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı. Dergâh Yayınları.
• Işık, İ. (2007). Türkiye edebiyatçılar ve kültür adamları ansiklopedisi C. 9. Elvan Yayınları.
• Kagan, M. (1982). Güzellik bilimi olarak estetik ve sanat. (çev. A. Çalışlar). Altın Kitaplar Yayınları.
• Karaalioğlu, S. K. (1983). Ansiklopedik edebiyat sözlüğü. İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
• Karataş, T. (2004). Ansiklopedik edebiyat terimleri sözlüğü. Akçağ Yayınları.
• Montaigne. (2005). Denemeler I (I. Uyanık, Çev.). Dergah Yayınları.
• Nutku, Ö. (2001). Dram sanatı -tiyatroya giriş-. Kabalcı Yayınları.
• Özçelik, M. (2024). Ali Ural’ın şairleri. Şiraze Dergisi, 1(22), 8-11.
• Özdemir, E. (2007). Yazınsal türler. Bilgi Yayınevi.
• Sarıçam, E. (2023). Hilalin ve kılıcın gölgesinde: kâğıda sarılı rüzgâr. Karabatak Dergisi, 1(70), 16-19.
• Sazyek, H. (2013). Edebiyat niçin insansız olmaz. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1127-1139.
• Stevick, P. (2004). Roman teorisi (S. Kantarcıoğlu, Çev.). Akçağ Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2022). Güncel Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ural, A. A. (2010). Bostancı bahane. Heyamola Yayınları.
• Ural, A. A. 2019a). Ejderha ve kelebek. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2019b). Resimde görünmeyen. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2020a). Güneşimin önünden çekil. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2020b). Raf ömrü. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2021a). Ay tiradı. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2021b). Bisiklet dersleri. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2021c). Makyaj yapan ölüler. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2021ç). Satranç oynayan derviş. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2021d). Tek kelimelik sözlük. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2022a). Peygamber’in aynaları. Şule Yayınları.
• Ural, A. A. (2022b). Posta kutusundaki mızıka. Şule Yayınları.
• Uslu, M. (2007). Ansiklopedik Türk dili ve edebiyatı terimleri sözlüğü. Yağmur Yayınları.
• Yağcı, Ö. (2002). Cumhuriyet dönemi edebiyat seçkisi. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Yalçın, M. (2001). Tanzimat’tan bugüne edebiyatçılar ansiklopedisi C. 2. Yapı Kredi Yayınları.
• Yaylı, M. (2024). A. Ali Ural’ın denemelerinde tematik yapı. Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kütahya.