Yeni Bir Sosyal Bilim Paradigmasına Doğru: Mirasın Reddi ve Bütünsel Bilim Arayışları

Yıl 2019, Ekim 2019 Özel Sayısı, 353 - 362, 30.10.2019

Cem Özkurt

https://doi.org/10.21733/ibad.605721

Öz

     Bir
bilgi inşa etme tarzı olarak sosyal bilimin kimliği, 19. yüzyılda doğa
bilimleri/ kültür ve beşeri bilimler ayrımının epistemolojik / metodolojik
saflaşmasının ürünü olarak ortaya çıktı ve bu saflaşmada iyiyi vaaz etme yetkesini
sosyal bilimler  üstlenirken, doğruyu
vaaz etme yetkesi ise doğa bilimlerine bırakıldı. İlk kertede, sosyal bilimler
ve doğa bilimlerinin doğru ile iyi arasındaki bu bilimsel taksimatı kabul edilebilir
gözüktü. Gerçekte ise, iyinin ve doğrunun  birbirlerinden kopuk ve izole edilmiş olarak
çıktıkları tarihsel yolculukta, hem sosyal bilimler hem de doğa bilimleri,
iktidar ve güç yapılarıyla  aralarındaki
ahlaki, vicdani ve bilimsel mesafeyi korumakta başarısız oldular  ve araçsal aklın egemenliğinde hem doğrunun
hem de iyinin saflığı yapı bozumuna uğradı. En genel çerçevede
değerlendirildiğinde, bilimler, özgürlük idealini  betimleyebilecekleri bir konum almaktan   çok uzaklaştılar.
Bu makale, sosyal bilimler  ve doğa
bilimlerinin, doğru ile  iyi arasında inşa
ettikleri dikatominin biçimlendirdiği iki kültürlü mirasın krizlerine ve
epistemolojik bunalımlarına  özellikle
vurgu yapmaktadır. Çıkış yolları çerçevesinde ise, bilimlerde parçalılığın
reddi ve bütünsel bilim arayışlarını çağdaş yaklaşımlar ve güncel tartışmalar
bağlamında betimlemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilimler, Doğa Bilimleri, Metoloji

Towards A New Social Science Paradigm: The Rejection of the Heritage and Searching for Holistic Science

Öz

The identity of
social science as a way of building knowledge emerged in the 19th century as
the product of the epistemological / methodological purification of the
distinction between natural sciences / culture and humanities. In this
purification, the authority to preach the good was undertaken by the social
sciences, while the authority to preach the truth was left to the natural
sciences. In the first instance, this scientific division between the right and
the good of the social and natural sciences seemed acceptable. In fact, both
the social and natural sciences have failed to maintain the moral,
conscientious and scientific distance between the structures of power and power
in the historical journey in which the good and the truth have emerged isolated
from each other. Thus, the purity of both truth and good under the rule of
instrumental reason deconstructed. In the most general context, the sciences
are far from taking a position in which they can describe the ideal of freedom.
This article places particular emphasis on the crises and epistemological
crises of the bi-cultural heritage shaped by the dichotomy of social and
natural sciences built between right and good. Within the framework of the ways
out, it aims to describe the rejection of fragmentation in the sciences and the
search for holistic science in the context of contemporary approaches and
current debates.

Anahtar Kelimeler

Social Sciences, Natural Sciences, Methodology

Kaynakça

• Akay, A. (2013). “ Sosyal Bilimler ve Sanat ”, Sosyal Bilimleri Yeniden Düşünmek İçinde, İstanbul: Metis Yayınları, 2013, s. 227-235.Bauman, Z. (1997). Modernite ve Holocast, Çev. Süha Serfabiboğlu, İstanbul: Sarmal Yayınevi.Bourdieu, P. (2016). Sosyoloji Meselesi, Çev. Öztürk., F, Uçar., B, Gültekin., M, Sümer., A, Ankara: Heretik Yaynları.Bourdieu, P. (2015). Devlet Üzerine, Çev. Aslı Sümer, İstanbul: İletişim Yayınları.Durkheim, E. (2006). Toplumsal İşbölümü, Çev. Özer Ozankaya, İstanbul: Cem Yayınevi.Foucault, M. (2014). Özne ve İktidar, Çev. Işık Ergüden ve Osman Akınhay, İstanbul: Cem Yayınevi.Gasset, Y., O. (2017). İnsan ve Herkes, Çev. Neyire Gül Işık, İstanbul: Metis Yayınları.Gulbenkian Komisyonu. (1996). Sosyal Bilimleri Açın, Çev. Şirin Tekeli, İstanbul: Metis Yayınları. Jeanniere, A. (1990). “ Modernite Nedir ”, Mehmet, K (der.), Modernite versus Postmodernite İçinde, Çev. Nilgün Tutal, İstanbul: Say Yayınları, 2011, s. 111-124.Kıray, M., B. (1979). “ Gelişmekte Olan Ülkelerde Sosyal Bilimler Öğretimi: Türkiye Örneği ”, Toplumsal Yapı ve Toplumsal Değişme İçinde, Çev. Tülin Kurtarıcı, İstanbul: Say Yayınları, 2006, s. 22-35.Kuhn, S., T. (2018). Bilimsel Devrimlerin Yapısı, Çev. Nilüfer Kuyaş, İstanbul: Kırmızı Yayınları.Küçük, M. (1993). “ Entelektüelin Tehlikeli Oyuncağı: Postmodern ”, Mehmet, K. (der.), Modernite versus Postmodernite İçinde, Çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Say Yayınları, 2011, s. 111-124.Landa, D., M. (2013). Çizgisel Olmayan Tarih, Çev. Ebru Kılıç, İstanbul: Metis Yayınları.Marcuse, H. (2015). Tek-Boyutlu İnsan, Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınları.Öncü, A. (2013). “ Sosyal Bilimlerde Yeni Meşruiyet Zemini Arayışları ”, Sosyal Bilimleri Yeniden Düşünmek İçinde, İstanbul: Metis Yayınları, 2013, s. 48-52.Özlem, D. (2013). “ Evrensellik Mitosu ve Sosyal Bilimler ”, Sosyal Bilimleri Yeniden Düşünmek İçinde, İstanbul: Metis Yayınları, 2013, s. 53-66. Wallerstein, İ. (2012). Bildiğimiz Dünyanın Sonu, Çev. Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yayınları.Weber, M. (1998). Sosyoloji Yazıları, Çev. Taha Parla, İstanbul: İletişim Yayınları.