İşletme Stratejileri Perspektifinden Stratejik Yönetim Okulları

Yıl 2020, Milli Mücadele'nin 100. Yılı Özel Sayısı, 317 - 334, 18.12.2020

Murat Yolsal

https://doi.org/10.21733/ibad.801351

Öz

Bu çalışmada Henry Mintzberg’in on stratejik yönetim okulu, birbirinin zıddı olan iki temel işletme stratejisi açısından ele alınmıştır. Çalışmanın kapsamı üç yönden sınırlandırılmıştır. Bunlardan ilki stratejik yönetim okullarının ele alınması hususudur. Stratejik yönetim yaklaşımları konusunda, farklı araştırmacılar farklı taksonomiler geliştirmişlerdir. Fakat bu taksonomileri derinlik arz eden bir bütünlüğe kavuşturanın Henry Mintzberg olduğu, akademik çevrelerce geniş bir kabul görmektedir. Bu sebepten ötürü çalışma Mintzberg’in yönetim okullarıyla sınırlandırılmıştır. İkincisi işletme stratejileri hususundadır. Bu noktada çalışma günümüzün temel iki yaklaşım olan pazar yaklaşımı ile kaynak tabanlı görüşü karşı karşıya getirmeyi amaçlamış ve yönetim okullarını bu bağlamda değerlendirmiştir. İlerleyen sayfalarda okuyucu, bazı yönetim okullarının pazar yaklaşımına, bazılarının kaynak tabanlı yaklaşıma yakın olduğuna, bazı okulların ise her iki yaklaşımı bütünleştirdiğine şahit olacaktır. Üçüncüsü kısıt ise çalışmanın stratejik yönetim düşüncesi tarihine yön veren makro düzeydeki olay ve olguları çalışmanın kapsamı dışında bırakmasıdır. Bu bağlamda, ilgi duyan okurlar, mikro düzeyde zuhur eden yönetim okullarının makro düzeydeki arka planını anlatan muhtelif kitaplardan faydalanabilirler.

Anahtar Kelimeler

İşletme Stratejileri, Pazar Yaklaşımı, Kaynak Tabanlı Görüş, Stratejik Yönetim Okulları

STRATEGIC MANAGEMENT SCHOOLS FROM THE PERSPECTIVE OF BUSINESS STRATEGIES

Öz

In this study, Henry Mintzberg's ten strategic management schools are dealt with in terms of two opposite business strategies. The scope of the study is limited in three ways. The first is the issue of addressing strategic management schools. As regards strategic management approaches, different researchers have developed different taxonomies. However, it is widely accepted by academic circles that Henry Mintzberg brought these taxonomies to a deeper integrity. For this reason, the study is limited to the management schools of Mintzberg. The second concerns business strategies. At this point, the study aimed to confront the two main approaches, the market approach, and the source-based view, and evaluated the management schools in this context. In the following pages, the reader will witness that some management schools are close to the market approach, some are close to the resource-based approach, and some schools integrate both approaches. Third limitation is that the study excludes macro-level events and facts that shape the history of strategic management thought. In this context, interested readers can benefit from various books describing the macro level background of the management schools that occur at the micro level.

Anahtar Kelimeler

Business Strategies, Market Approach, Rescource Based View of the Firm, Strategic Management Schools

Kaynakça

• Argyris, C., Schön, D. A. (1978). Organizational Learning: A Theory of Action Perspective. Massachusetts: MA: Addison-Wesley Publishing Company.
• Astley, W. G., Sachdeva, P. S. (1984). Structural Sources of Intraorganizational Power: A Theoretical Synthesis, Academy of Management Review, 9(1), 104-113.
• Bakıroğlu, R., Dinç Özcan, E. (2010). İşletme Düzeyi Strateji Paradokslarının Mintzberg'in On Stratejik Yönetim Okulu Açısından Değerlendirilmesi, Öneri Dergisi, 9(34), 57-69.
• Bal, Y. (2010). Rekabet Avantajı Yaratmada Kaynak Temelli Yaklaşım Bağlamında İnsan Kaynaklarının Rolü, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20), 267-278.
• Bamberger, I., Wrona, T. (1996). Ressourcenansatz und seine Bedeutung für Strategische Unternehmensführung, Zeitschrift für betriebswirtschaftliche Forschung, Heft 2, 130-153.
• Barca, M. (2009). Stratejik Yönetim Düşüncesinin Gelişimi. Dosya, Ankara: Ankara Sanayi Odası, 2009.
• Barney, J. (1991). Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, Journal of Management, 17(1), 99-120.
• Barney, J., Wright, M., Ketchen, D. Jr. «The resource-based view of the firm: Ten years after 1991.» Journal of Management, 2001: 27(8), 625-641.
• Bea, F., Haas, J. (2005). Strategisches Management. Stuttgart: Lucius & Lucius Verlag.
• Bradley, S. P., Ghemawat, P. (2002) Wal-Mart Stores, Inc. Case Study. Cambridge, Massachusetts: Harvard Business School Publishing.
• Chandra, R., Newburry, W. (1997). A cognitive map of the international business, International Business Review, 6(4), 387-410.
• Coca – Cola: “Ansoff Matrix”, https://themarketingagenda.com/2015/03/28/COCA-COLA-ANSOFF-MATRIX/, Erişim Tarihi: 27 Mayıs 2020.
• Cyert, R. M., March, J. G. A Behavioral Theory Of The Firm (1963). Malden: Massachusetts: Blackwell Publishers Ltd.
• Çelenk, S. (2003). Televizyonda İçerik Yapılaşması ve Toplumsal Kültür Yayın Akışı Ekseninde Eleştirel Bir İnceleme, Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Daft, R. L. Örgüt: Kuramları ve Tasarımını Anlamak (2015). Çeviren Prof. Dr. Ömür Timurcanday Özmen. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Davidson, J. R., Ekman, P., Scherer, K. (1994). The Nature of Emotion: Fundamental Questions. New York: NY: Oxford University Press.
• Deloitte, “Learning and Development Trends in the Netherlands. Investigating multinationals”, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/nl/Documents/humancapital/deloitte-nl-learning-and-development-trends-in-the-netherlands.pdf, Erişim Tarihi: 1 Mayıs 2020.
• Dinçer, Ö. (2013). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Dikili, A. (2014). Eleştirel Yönetim Çalışmaları ile Kaynak Bağımlılığı Yaklaşımı’nın Bakışlarına Dair Karşılaştırmalı Bir Analiz, Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 141-164.
• Drucker, P. (1985). Innovation and Entrepreneurship: Practice and Principles. New York: NY: Harper & Row Publishers.
• Ford, R. C., Randolph, W. A. (1992). Cross Functional Structures: A Review and Integration of Matrix Organization and Project Management, Journal of Management, 18(2), 267-294.
• Girişimcilik: “Yemek Sepeti Kurucusu Nevzat Aydın Kimdir?”, https://www.amfiweb.net/yemeksepeti-kurucusu-nevzat-aydin-kimdir/, Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2020.
• Grimes, A. J. (1978). Authority, Power, Influence and Social Control: A Theoretical Synthesis, Academy of Management Review, 3(4), 724-735.
• Güner, S., Gürler, G. (2011). Kaynak Bağımlığı Teorisi Çerçevesinde Stratejik İşbirliklerinin Değerlendirilmesi: Örnek Olay Çalışması Olarak Toyota - Honda Vakaları. 3. Uluslararası Balkanlarda Sosyal Bilimler Kongresi, 30-31 Mayıs 2011, Mostar, Bosna – Hersek.
• Hamilton, M. T., Harper, J. H. (1994). The Entrepreneur in Theory and Practice, Journal of Economic Studies, 21(6), 3-18.
• Henry, A. (2008). Understanding Strategic Management. Oxford: UK: Oxford University Press.
• Hickson, D. J., Hinings, C. R., Pennings, J. M., Schneck, R. E. (1974). Structural Conditions of Intraorganizational Power, Administrative Science Quarterly, 19(1), 22-44.
• Hodkinson, G. P., Maule, A. J., Bown, N. J. (2004). Causal Cognitive Mapping in the Organizational Strategy Field, Organization Research Methods, 7(1), 3-26.
• Inkpen, A. C., Beamish, P. W. (1997). Knowledge Bargaining Power and The Insatbility of International Joint Ventures, Academy of Management Review, 22(1), 177-202.
• Jaffee, D. (2001). Organization Theory: Tension and Change. Singapore: Mc Graw-Hill Publishing, 2001.
• Kaya, M. D., Haşıloğlu, A. S., Haşıloğlu, S. B. (2010). Girişimci Web Sayfalarının Değerlendirilmesinde Bulanık Bilişsel Haritalama Yönteminin Kullanımı, EKEV Akademi Dergisi, 14 (44), 335-342.
• Knecht, M. (2014). Diversification, Industry Dynamism and Economic Performance: The Impact of Dynamicrelated Diversification an the Multi-business Firm. Wiesbaden: Springer Gabler Verlag.
• Koçer, S., Erdoğmuş, N. (2011). Türkiye'de Özel Televizyon Kuruluşlarının Örgüt Yapılarının Dönüşümü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 235-262.
• Lee, S. M., Chen, J. Q. (1997). A Conceptual Model For Executive Support Systems, Logistics Information Management, 10(4), 154-159.
• Lindblom, C. E. (1980). Still Mudding, Not Yet Through, Public Administration Review, 40(6), 517-526.
• Luthans, F. (1976). Introduction to Management: A Contingency Approach. New York: NY: Mc Graw-Hill Publishing.
• Miller, D., Friesen, P. H. (1980). Momentum and Revolution in Organizational Adaptation, Academy of Management Journal, 23(4), 591-614.
• Mintzberg, H. (1994). The Fall and Rise of Strategic Planning., Harvard Business Review, January February Special Issue, 107-114.
• Mintzberg, H. (1983). Power in and Around Organizations. Englewood Cliffs NJ: Prentice Hall Publishing.
• Mintzberg, H., Ahlstrand, B., Lampel, J. (1998). Strategy Safari. New York: NY: Free Press Publishing.
• Morgan, R. M., Hunt, S. (1999). Relationship-based Competitive Advantage: The Role of Relationship Marketing in Marketing Strategy, Journal of Business Research, 46(3), 281-290.
• Özdağoğlu, A. (2010). Bilişsel Haritalama ve Analitik Serim Süreci (ASS) Entegrasyonu, Yönetim ve Ekonomi, 17(1), 1-10. Özden, Y. (2000). Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegem Yayıncılık, 2000.
• Pearce, J.A., Robinson, R. B. (2015). Stratejik Yönetim. Çeviren Mehmet Barca. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Pfeffer, J., Salancik, G. (1978). The External Control of Organizations: A Resource Dependence Perspective. New York: NY: Harper & Row Publishing.
• Porter, M. E. (1985). Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. New York: NY: Free Press.
• Porter, M. E. (1980). Competitive Strategy. New York: NY: Free Press.
• Provan, K. G., Beyer, J. M., Kruytbosch, C. (1980). Environmental Linkages and Power in Resource-Dependence Relations between Organizations, Administrative Science Quarterly, 25(2), 200-225.
• Rothaermel, F. (2013). Strategic Management: Concepts. New York: NY: McGraw Hill Publishing.
• Sarbah, A., Otu-Nyarko, D. (2014). An Overview of Design School of Strategic Management, Open Journal of Business and Management, 2(3), 231-249.
• Sarvan, F., Durmuş Arıcı, E., Özen, J., Özdemir, B., Tarcan İçigen, E. (2003). On Stratejik Yönetim Okulu: Biçimleşme Okulunun Bütünleştirici Etkisi, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 3(6), 73-122.
• Simon, H. (1955). Behavioral Model of Rational Choice, Quarterly Journal of Economics, 69(1), 99-118.
• Stanford, N. (2014) Organizasyon Kültürü. Düzenleyen: Ali Berktay. Çeviren Ümit Şensoy. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve Kültürler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Teece, D. (1984). Economic Analysis and Strategic Sanagement, California Management Review, 26(3), 87-110.
• Thompson, J. L. (1999). A Strategic Perspective of Entrepreneurship, International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 5(6), 279-296.
• Tomruk, M. (2016). En Özel Tatil, röportajı yapan: B. Coşan. (30.04.2016).
• UK Essays, “Marketing Environmental Analysis For McDonald’s Marketing Essay”, https://www.ukessays.com/essays/marketing/marketing-environment-analysis-for-mcdonalds-marketing-essay.php, Erişim Tarihi: 27 Mayıs 2020.
• Wernerfelt, B. (1984). A Resource Based View of the Firm, Strategic Management Journal, 5(2), 171-180.
• Wolf, J. (2005). Organization, Management, Unternehmensführung: Theorien und Kritik. Wiesbaden: Gabler Verlag.
• Yemek Haberleri, “Yemek Sepeti 589 Milyon Dolara Satıldı”,http://www.milliyet.com.tr/yemeksepeti-589-milyon-dolara-pembenar-detay-yemek-2054297, Erişim Tarihi: 21 Mayıs 2020.