Etik İlkeler ve Yayın Politikası
YAYIN POLİTİKASI VE İLKELERİ
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşlardan aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklemektedir.
Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır (Bk. COPE Yönerge Türkçe).
Hakemli dergide bir makalenin yayımlanması uyumlu ve saygı duyulan bilgi ağının gelişmesinde gerekli bir temel yapı taşıdır. Bu, yazarların ve onları destekleyen enstitülerinin çalışmalarının kalitesinin doğrudan yansımasıdır. Hakemli makaleler bilimsel metotları destekler ve şekillendirir. Bu yüzden beklenen etik davranışların standartlarında anlaşmaya varmak yayımlama ile ilgili tüm taraflar, yazar, dergi editörü, hakem ve yayımcı kuruluşlar için önemlidir:
Açık Erişim Politikası
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 Şubat 2002 tarihinde Budapeşte, Macaristan'da Budapeşte Açık Erişim Girişimi tarafından hazırlanan bildiriye uygun Açık Erişim Politikası izlemektedir. Bildiride, açık erişim şu şekilde tanımlanmaktadır:
"Bu bildiride açık erişim, "bilimsel literatürün İnternet aracıyla finansal, yasal ve teknik bariyerler olmaksızın, erişilebilir, okunabilir, kaydedilebilir, kopyalanabilir, yazdırılabilir, taranabilir, tam metne bağlantı verilebilir, dizinlenebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir olması" anlamında kullanılmıştır."
Budapeşte'de hazırlanan bu bildiri çerçevesinde, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, çoğaltma-dağıtım üzerindeki kısıtlama ve bu alandaki telif hakkı rolünü, kendi çalışmalarının bütünlüğünü kontrol etmeleri, düzgün şekilde tanınmaları ve alıntı yapılabilmeleri için yazarlara bırakmaktadır.
Bildirinin Türkçe tam metnine https://www.budapestopenaccessinitiative.org/translations/turkish-translation adresinden ulaşılabilir.
Telif Hakkı Politikası
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'nde eserlerini yayımlayan yazarlar aşağıdaki şartları kabul etmiş bulunmaktadır:
- Makalenin tüm hakları yazara aittir.
- Yazar, makalenin hazırlanması sırasında akademik ve etik kurallara riayet etmiştir.
- Gönderilen makalede üçüncü bir şahsa ait herhangi bir telif hakkı ihlal edilmemektedir.
- Yazar, makalesinde başka bir esere, kişiye veya kuruma karalama yapmamaktadır.
- Bu çerçevede, yazar eserin telif hakkını elinde tutar ve ilk yayımlama hakkını dergiye verir.
- Eser, yazarının belirtilmesi ve ilk yayımının bu dergide yapılması koşuluyla diğerleri tarafından paylaşılmasına olanak veren Creative Commons BY-NC-SA 2.0 altında lisanslanmaktadır.
- Yazar, eserin dergide yayımlanmış versiyonunun tam yetki vermeden dağıtımı (örneğin, kurumsal bir veri bankasına gönderilmesi ya da bir kitapta yayımlanması) için ayrı sözleşme düzenlemeleri yapabilir.
- Yazarların eserlerini dergiye göndermeden önce ya da gönderi süreci devam ederken internet üzerinden (örneğin, kurumsal veri tabanında ya da kendi web sitelerinde) paylaşmaları teşvik edilir; bu, hem verimli fikir alışverişlerine hem de eserin daha erken ve daha çok atıf almasına yol açabilir.
- Makalede yer alan bilgilerden dolayı herhangi bir yasal takibat başlatılması durumunda, sorumluluk dergi çalışanlarında değil makalenin yazarındadır. Bu durumda yaşanabilecek maddi zarar ile dava ve savunma masrafları yazarların yükümlülüğündedir.
Gizlilik Beyanı
Bu dergi sitesindeki isimler ve e-posta adresleri sadece bu derginin belirtilen amaçları doğrultusunda kullanılacaktır; farklı herhangi bir amaç için veya diğer kişilerin kullanımına açılmayacaktır.
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 Şubat 2002 tarihinde Budapeşte, Macaristan'da Budapeşte Açık Erişim Girişimi tarafından hazırlanan bildiriye uygun Açık Erişim Politikası izlemektedir. Bildiride, açık erişim şu şekilde tanımlanmaktadır:
"Bu bildiride açık erişim, "bilimsel literatürün İnternet aracıyla finansal, yasal ve teknik bariyerler olmaksızın, erişilebilir, okunabilir, kaydedilebilir, kopyalanabilir, yazdırılabilir, taranabilir, tam metne bağlantı verilebilir, dizinlenebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir olması" anlamında kullanılmıştır."
Budapeşte'de hazırlanan bu bildiri çerçevesinde, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, çoğaltma-dağıtım üzerindeki kısıtlama ve bu alandaki telif hakkı rolünü, kendi çalışmalarının bütünlüğünü kontrol etmeleri, düzgün şekilde tanınmaları ve alıntı yapılabilmeleri için yazarlara bırakmaktadır.
Bildirinin Türkçe tam metnine https://www.budapestopenaccessinitiative.org/translations/turkish-translation adresinden ulaşılabilir.
Telif Hakkı Politikası
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'nde eserlerini yayımlayan yazarlar aşağıdaki şartları kabul etmiş bulunmaktadır:
- Makalenin tüm hakları yazara aittir.
- Yazar, makalenin hazırlanması sırasında akademik ve etik kurallara riayet etmiştir.
- Gönderilen makalede üçüncü bir şahsa ait herhangi bir telif hakkı ihlal edilmemektedir.
- Yazar, makalesinde başka bir esere, kişiye veya kuruma karalama yapmamaktadır.
- Bu çerçevede, yazar eserin telif hakkını elinde tutar ve ilk yayımlama hakkını dergiye verir.
- Eser, yazarının belirtilmesi ve ilk yayımının bu dergide yapılması koşuluyla diğerleri tarafından paylaşılmasına olanak veren Creative Commons BY-NC-SA 2.0 altında lisanslanmaktadır.
- Yazar, eserin dergide yayımlanmış versiyonunun tam yetki vermeden dağıtımı (örneğin, kurumsal bir veri bankasına gönderilmesi ya da bir kitapta yayımlanması) için ayrı sözleşme düzenlemeleri yapabilir.
- Yazarların eserlerini dergiye göndermeden önce ya da gönderi süreci devam ederken internet üzerinden (örneğin, kurumsal veri tabanında ya da kendi web sitelerinde) paylaşmaları teşvik edilir; bu, hem verimli fikir alışverişlerine hem de eserin daha erken ve daha çok atıf almasına yol açabilir.
- Makalede yer alan bilgilerden dolayı herhangi bir yasal takibat başlatılması durumunda, sorumluluk dergi çalışanlarında değil makalenin yazarındadır. Bu durumda yaşanabilecek maddi zarar ile dava ve savunma masrafları yazarların yükümlülüğündedir.
Gizlilik Beyanı
Bu dergi sitesindeki isimler ve e-posta adresleri sadece bu derginin belirtilen amaçları doğrultusunda kullanılacaktır; farklı herhangi bir amaç için veya diğer kişilerin kullanımına açılmayacaktır.
Değerlendirme Süreci
Ön Değerlendirme
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'ne orijinal makale, çeviri ve kitap tanıtımı türünde yazılar gönderilebilir.
Dergiye gönderilen bütün yazılar önce editörler tarafından ön değerlendirmeye tabi tutulur. Derginin yayın kapsamına girmeyen, içerik ve biçimsel koşullar açısından akademik yazı formatına uymayan yazılar hakemlik süreci başlatılmadan geri çevrilir veya bazı değişiklikler istenebilir. Editöryal incelemenin sonucu yazara bildirilir. Hiçbir makale olumlu hakem raporu olmadan editörler tarafından yayına kabul edilemez.
Farklı dillerde hakemli akademik dergilerde yayınlanmış makalelerin çevirileri derginin yayın kapsamına uygun görülürse, derginin dil editörleri tarafından kontrol edilir ve yapılan çevirinin uygun bulunması halinde yayınlanır.
İntihal Taraması
İntihal, son zamanlarda akademik çevrelerde oldukça sık karşılaşılan bir yayın etiği ihlalidir. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'ne gönderilen bütün makale, kitap tanıtımı ve çeviri yazıları, intihalle mücadele etmek ve yayın etiğine uygun hareket etmek amacıyla intihal tespit yazılımı aracılığı ile intihal taramasına tabi tutmaktadır. Bu amaçla kullanılan yazılım, iThenticate İntihal Tespit Programı'dır. Programla yapılacak taramada, taranan yazının benzerlik oranının %15'in üstünde olması durumunda makale hakem sürecine sokulmadan Editör Kurulu tarafından reddedilir. Reddedilen yazının intihal raporu yazarla da paylaşılır. Reddedilen yazı, herhangi bir şekilde yeniden değerlendirmeye alınmaz. İntihal tarama sonucu temiz çıkan yazılardan araştırma makaleleri hakem sürecine kabul edilir; çeviri ve kitap tanıtımı yazıları ise editör kurulu tarafından incelemeye alınır.
Hakem Değerlendirmesi (Çift Aşamalı Kör Hakemlik Sistemi)
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’ne yayınlanması amacıyla gönderilen ve ön değerlendirme ile intihal taramasını geçen her makale aşağıda belirtilen hakem değerlendirme sürecinden geçer. Sürecin her aşamasında, hakemlerin ve yazarların isimlerinin saklı tutulduğu çift aşamalı kör hakemlik sistemi uygulanır.
Ön değerlendirme aşamasını geçen makaleler Editör ve/veya Yayın Kurulu tarafından farklı kurumlardan belirlenen iki hakeme gönderilir. Uzmanlık alanları göz önünde bulundurularak gerek derginin yayın ve danışma kurulu üyeleri, gerekse dışarıdan akademisyenler hakem olarak belirlenebilir.
Hakemler kendilerine gönderilen yazıları orijinallik, metodoloji, literatüre katkı, bulguların sunumu ve sonuçların desteklenmesi ve daha önce yapılan çalışmalardan yararlanma açısından değerlendirirler.
Hakemler makaleyi kabul edebilir, reddedebilir veya yazarlardan biçime ve/veya içeriğe yönelik düzeltme yapmalarını isteyebilirler. Bir makalenin yayına kabul edilebilmesi için en az iki hakemin olumlu görüş bildirmesi gerekmektedir. Hakem raporlarından birinin olumlu, diğerinin olumsuz olması durumunda makale üçüncü bir hakeme daha gönderilir.
Hakem veya hakemlerin düzeltme istemeleri durumunda, yazar hakemler tarafından yapılan eleştiri ve önerileri göz önünde bulundurarak istenen düzeltmeleri en geç 15 gün içerisinde tamamlayarak makaleyi tekrar gönderir. Hakemler aynı makale için birden fazla kez düzeltme isteyebilirler.
İki hakem tarafından yayınlanması uygun görülmeyen makale yayına kabul edilmez ve yayına kabul edilmeyen yazılar yazarlarına iade edilir.
Hakem raporları dergi editörlüğü tarafından 5 yıl süreyle saklanır.
Yazarlar hakemlerin olumsuz görüşlerine, istedikleri değişiklik ve düzeltmelere karşı kanıt göstermek koşuluyla itiraz edebilirler. Bu itiraz Yayın Kurulu tarafından incelenir ve gerekli görülürse farklı hakem görüşüne başvurulur.
Çalışmalarının yayınlanabilmesi için yazarlar, hakemlerin ve Yayın Kurulu’nun görüş ve önerilerini dikkate almak zorundadırlar.
Hakemler tarafından olumlu görüş bildirilerek yayınlanma aşamasına gelen tüm makaleler için son değerlendirme Yayın Kurulu tarafından yapılır. Yayın Kurulu tarafından “yayınlanabilir” kararı verilen makaleler yayın sırasına alınır ve bir sonraki sayıda yayınlanır.
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’ne makale gönderen yazarlar, söz konusu hakem değerlendirme koşullarını ve sürecini kabul etmiş sayılırlar.
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'ne orijinal makale, çeviri ve kitap tanıtımı türünde yazılar gönderilebilir.
Dergiye gönderilen bütün yazılar önce editörler tarafından ön değerlendirmeye tabi tutulur. Derginin yayın kapsamına girmeyen, içerik ve biçimsel koşullar açısından akademik yazı formatına uymayan yazılar hakemlik süreci başlatılmadan geri çevrilir veya bazı değişiklikler istenebilir. Editöryal incelemenin sonucu yazara bildirilir. Hiçbir makale olumlu hakem raporu olmadan editörler tarafından yayına kabul edilemez.
Farklı dillerde hakemli akademik dergilerde yayınlanmış makalelerin çevirileri derginin yayın kapsamına uygun görülürse, derginin dil editörleri tarafından kontrol edilir ve yapılan çevirinin uygun bulunması halinde yayınlanır.
İntihal Taraması
İntihal, son zamanlarda akademik çevrelerde oldukça sık karşılaşılan bir yayın etiği ihlalidir. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'ne gönderilen bütün makale, kitap tanıtımı ve çeviri yazıları, intihalle mücadele etmek ve yayın etiğine uygun hareket etmek amacıyla intihal tespit yazılımı aracılığı ile intihal taramasına tabi tutmaktadır. Bu amaçla kullanılan yazılım, iThenticate İntihal Tespit Programı'dır. Programla yapılacak taramada, taranan yazının benzerlik oranının %15'in üstünde olması durumunda makale hakem sürecine sokulmadan Editör Kurulu tarafından reddedilir. Reddedilen yazının intihal raporu yazarla da paylaşılır. Reddedilen yazı, herhangi bir şekilde yeniden değerlendirmeye alınmaz. İntihal tarama sonucu temiz çıkan yazılardan araştırma makaleleri hakem sürecine kabul edilir; çeviri ve kitap tanıtımı yazıları ise editör kurulu tarafından incelemeye alınır.
Hakem Değerlendirmesi (Çift Aşamalı Kör Hakemlik Sistemi)
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’ne yayınlanması amacıyla gönderilen ve ön değerlendirme ile intihal taramasını geçen her makale aşağıda belirtilen hakem değerlendirme sürecinden geçer. Sürecin her aşamasında, hakemlerin ve yazarların isimlerinin saklı tutulduğu çift aşamalı kör hakemlik sistemi uygulanır.
Ön değerlendirme aşamasını geçen makaleler Editör ve/veya Yayın Kurulu tarafından farklı kurumlardan belirlenen iki hakeme gönderilir. Uzmanlık alanları göz önünde bulundurularak gerek derginin yayın ve danışma kurulu üyeleri, gerekse dışarıdan akademisyenler hakem olarak belirlenebilir.
Hakemler kendilerine gönderilen yazıları orijinallik, metodoloji, literatüre katkı, bulguların sunumu ve sonuçların desteklenmesi ve daha önce yapılan çalışmalardan yararlanma açısından değerlendirirler.
Hakemler makaleyi kabul edebilir, reddedebilir veya yazarlardan biçime ve/veya içeriğe yönelik düzeltme yapmalarını isteyebilirler. Bir makalenin yayına kabul edilebilmesi için en az iki hakemin olumlu görüş bildirmesi gerekmektedir. Hakem raporlarından birinin olumlu, diğerinin olumsuz olması durumunda makale üçüncü bir hakeme daha gönderilir.
Hakem veya hakemlerin düzeltme istemeleri durumunda, yazar hakemler tarafından yapılan eleştiri ve önerileri göz önünde bulundurarak istenen düzeltmeleri en geç 15 gün içerisinde tamamlayarak makaleyi tekrar gönderir. Hakemler aynı makale için birden fazla kez düzeltme isteyebilirler.
İki hakem tarafından yayınlanması uygun görülmeyen makale yayına kabul edilmez ve yayına kabul edilmeyen yazılar yazarlarına iade edilir.
Hakem raporları dergi editörlüğü tarafından 5 yıl süreyle saklanır.
Yazarlar hakemlerin olumsuz görüşlerine, istedikleri değişiklik ve düzeltmelere karşı kanıt göstermek koşuluyla itiraz edebilirler. Bu itiraz Yayın Kurulu tarafından incelenir ve gerekli görülürse farklı hakem görüşüne başvurulur.
Çalışmalarının yayınlanabilmesi için yazarlar, hakemlerin ve Yayın Kurulu’nun görüş ve önerilerini dikkate almak zorundadırlar.
Hakemler tarafından olumlu görüş bildirilerek yayınlanma aşamasına gelen tüm makaleler için son değerlendirme Yayın Kurulu tarafından yapılır. Yayın Kurulu tarafından “yayınlanabilir” kararı verilen makaleler yayın sırasına alınır ve bir sonraki sayıda yayınlanır.
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’ne makale gönderen yazarlar, söz konusu hakem değerlendirme koşullarını ve sürecini kabul etmiş sayılırlar.
Yayın Etiği ve Yanlış Uygulama Bildirisi
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Committee on Publication Ethics'in "Code of Conduct and Best-Practice Guidelines for Journal Editors - 2011" kurallarını esas alarak, editör, hakem ve yazar sorumluluklarını aşağıdaki gibi belirlemiştir:
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Committee on Publication Ethics'in "Code of Conduct and Best-Practice Guidelines for Journal Editors - 2011" kurallarını esas alarak, editör, hakem ve yazar sorumluluklarını aşağıdaki gibi belirlemiştir:
Yazarlık
· Kaynakça listesi eksiksiz olmalıdır.
· İntihal ve sahte veriye yer verilmemelidir.
· Aynı araştırmanın birden fazla dergide yayımlanmasına teşebbüs edilmemeli, bilim araştırma ve yayın etiğine uymalıdır.
Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç) Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
f) Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8).
Yazar Sorumlulukları
· Tüm yazarlar önemli oranda araştırmaya katkıda bulunmalıdır.
· Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu beyanı gerekir.
· Tüm yazarlar makalelerini geri çekme hakkına sahiptir
· Tüm yazarlar makale hatalarını düzeltmekle yükümlüdür.
Hakem Sorumlulukları
· Değerlendirmeler tarafsız olmalıdır.
· Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
· Hakemler ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidirler.
· Kontrol edilmiş makaleler gizli tutulmalıdır.
Editör Sorumlulukları
· Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
· Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
· Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir.
· Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir.
· Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır.
Hakemlik süreci bilimsel yayımlamanın başarısının merkezinde bulunmaktadır. Hakemlik sürecinin korunması ve iyileştirilmesi taahhüdümüzün bir parçasıdır ve Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nin bilim camiasına yayıncılık etiği ile ilgili her durumda özellikle şüpheli, yinelenen yayınlar olması durumunda ya da intihal durumlarında yardım etme zorunluluğu vardır.
Okuyucu Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili herhangi bir şikâyeti (intihal, yinelenen makaleler vb.) olduğu zaman sbd@sinop.edu.tr adresine mail atarak şikâyette bulunabilir. Şikâyetler gelişmemiz için fırsat sağlayacağından şikâyetleri memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapmayı amaçlarız.
Etik Kurul Onayı
1. Sosyal bilimler dâhil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2. Bu başlık altında, hakem, yazar ve editör için ayrı başlıklar altında etik kurallarla ilgili bilgi verilmelidir.
3. Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
4. Ulusal ve uluslararası standartlara atıf yaparak, dergide ve/veya web sayfasında etik ilkeler ayrı başlık altında belirtilmelidir. Örneğin; dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.
5. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.
6. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.
SORU: Tüm makaleler için etik kurul izni gerekli midir?
Hayır. Kriterlerde de “Etik Kurul İzni gerektiren” makaleler olarak belirtilmektedir.
Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi.
SORU: Geçmiş yıllarda tamamlanmış çalışma ve tezden üretilen yayınlar için geriye dönük etik Kurul İzni alınmalı mıdır?
2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.
SORU: TR Dizin’in bu kuralları ile üniversiteler dışında yapılan yayınlara kısıt mı getirilmiştir?
Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.