INSIGHTS OF TEACHERS WHO WERE EXPOSED TO MOBBING IN EDUCATIONAL ORGANIZATIONS IN THE SCOPE OF COPING STRATEGIES (THE SAMPLE OF ESKİŞEHİR)

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 2, 404 - 420, 21.12.2015

Esra Turhan , Sally Neumann Engin Dilbaz

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2015.15.2-5000161331

Öz

In this study coping strategies of teachers exposed to mobbing are determined via 5-step content analysis. Data has been collected in 2014-2015 from administrators and teachers in educational institutions in Eskisehir province. With 10 teachers who reported mobbing experiences in a presample interviews were conducted. The teachers, mainly experiencing mobbing in their first years in school, were until then often not aware of the classification of their experiences as mobbing. They chose mainly passive coping strategies like ignoring, doing nothing or asking for termination of their contract. Those in the early stage of their career, especially if the bully was in a leadership position, made references to authoritarian/hard father figures in a patriarchic society and said that
they endured the situation. This points out a lack of awareness especially in the early phase of the teacher career, but also missing support systems for mobbing victims and other structural problems.

Anahtar Kelimeler

mobbing, process, victim, coping strategies, content analysis

OKUL ÖRGÜTLERİNDE MOBİNGE MARUZ KALAN ÖĞRETMENLERİN BAŞA ÇIKMA DAVRANIŞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ (ESKİŞEHİR İLİ ÖRNEĞİ)

Öz

Bu çalışmada mobinge maruz kalan öğretmenler beş aşamalı bir içerik analizi yoluyla incelenmektedir. Araştırma verileri, 2014-2015 eğitim öğretim yılında, Eskişehir ilindeki eğitim kurumlarında görev yapmakta olan yönetici ve öğretmenlerden toplanmıştır. Ön görüşme sonucunda 10 öğretmen mobinge maruz kaldığını ifade etmiştir. Okullarda, özellikle mesleki yaşamlarının ilk yıllarında mobinge maruz kalmış olan öğretmenlerin önemli bir kısmının, o dönemlerde yaşamakta oldukları şeyin mobing olduğunun farkında olmadıkları ortaya çıkmıştır. Bunun yanında mağdurların mobingle en çok, mesleki yaşamlarının ilk yıllarında karşılaştıkları ve bu davranışlara karşı görmezden gelme, hiçbir şey yapmama veya tayin isteme gibi pasif yöntemlere başvurdukları görülmüştür. İlk yıllarda maruz kalınan mobing sürecinde, özellikle saldırganın yönetici pozisyonunda olduğu durumlarda saldırgan davranışlar, mağdur tarafından ataerkil toplum yapısındaki otoriter/sert baba imgesi ile eşitlenmekte ve çoğu zaman göz yumulmaktadır. Bu ise öğretmenliğin başlangıcında, mobing konusundaki farkındalık eksikliğine, mağdurlara yönelik destek sistemlerinin yoksunluğuna ve kimi yapısal sorunlara işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mobing, süreç, mağdur, başa çıkma yöntemleri, içerik analizi

Kaynakça

• Altunay, E., Oral, G. ve Yalçınkaya, M. (2014). Eğitim kurumlarında mobing uygulamalarına ilişkin nitel bir araştırma. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 62-80.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi, teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal.
• Davenport, N., Schwartz, R. D. and Elliott, G. P. (2005). Mobing: emotional abuse in the american workplace (3. Baskı). Iowa: Civil Society Publishing.
• Deniz, D. (2012). Mobing: işyerinde yıldırma. İstanbul: Fam.
• Duffy, M. and Sperry, L. (2012). Mobing: causes, consequences, and solutions. New York: Oxford University.
• Einarsen, S. (2000). Harashment and bullying at work: a review of the scandinavian approach. Agression and Violent Behaviour, 13(4), 379-401.
• Konaklı, T. (2011). Üniversitelerde yıldırma ve kültürel değerlerin yıldırma ile başa çıkma yaklaşımlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Kuckartz, U. (2014). Qualitative text analyses: a guide to methods, practice & using software. London: Sage.
• Lewis, S. E. and Orford, J.(2005). Women’s experiences of workplace bullying: changes in social relationships. Journal of Community & Applied Social Psychology, 15, 29–47.
• Leymann, H. (1990). Mobing and physchological terror at workplaces. Violence and Victims. Cilt: 5, Sayı:2.
• Leymann, H. (2000). The Mobing Encyclopedia: Why Does Mobing Take Place? 10.11.2014 tarihinde http://www. leymann. se/ English/ 12310E.HTM adresinden alındı.
• Namie, G. and Namie, R. (2009). The bully at work: what you can do to stop the hurt and reclaim your dignity on the job. Naperville: Sourcebooks.
• Şimşek Ertek, S. (2009). Yıldırma ve yıldırma mağdur öğretmenler üzarine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Tınaz, P. (2011). İşyerinde psikolojik taciz: mobing. (3. Baskı). İstanbul: Beta.
• Toker Gökçe, A. (2012). Mobbıng: iş yerinde yıldırma özel ve resmi ilköğretim okulu öğretmen ve yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma; mobing: a study on public and private school teachers and school administrator. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 272-286.
• Tomlinson, E. C., Thompson H. J., Bockanic, W. N. (2013). Workplace bullying: Remedies for victims. In: Lipinski, J., & Crothers, L. M. (Eds). Bullying in the workplace: Causes, symptoms, and remedies (ss. 291-304). New York: Routledge
• Uğurlu, C. T., Çağlar, Ç., Güneş, H. (2012). Ortaöğretim okullarında yıldırma (mobing) davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(4), 718-749
• Yıldırım, F. & Eken, M. (2014). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerine yönelik yıldırma davranışlarının incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 13-31.