Tahıl ve Tahıl Ürünlerinin Aflatoksin, Okratoksin A, Zearalenon, Fumonisin ve Deoksinivalenol Mikotoksinleri Yönünden İncelenmesi

Yıl 2014, Cilt: 12 Sayı: 2, 46 - 56, 01.06.2014

Gözde Türköz Bakırcı

Öz

Bu çalışmada tahıl ve tahıl bazlı numuneler; aflatoksin, okratoksin A, deoksinivalenol, zearalenon ve fumonisin mikotoksinleri yönünden incelenmiştir. Çalışmada 381 adet tahıl ve tahıl bazlı ürün analizi yapılmıştır. Okratoksin A analizi yapılan 67 adet tahıl ve tahıl ürünlerinin 4’ünde değer tespit edilmiş olup, bu değerlerin 2’si Türk Gıda Kodeksi’nin belirlediği kabul edilebilir sınırların üstünde olduğu, aflatoksin analizi yapılan 24 adet tahıl ve tahıl ürününün analiz sonuçlarının ölçüm limitleri altında olduğu saptanmıştır. Fumonisin analizi yapılan 57 adet tahıl ve tahıl ürününün tümü mısır ve mısır bazlı ürünler olup, 42’sinde değer bulunmuş ve değerlerden 3’ünün yasal limitin üzerinde olduğu saptanmıştır. Deoksinivalenol analizi yapılan 144 adet tahıl ve tahıl ürününün 13’ünde, zearalenon analizi yapılan 89 tahıl ve tahıl ürününün 8’inde değer tespit edilmiş ve bu değerlerin Türk Gıda Kodeksi’nin belirlediği kabul edilebilir sınırların altında olduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Tahıl, Tahıl ürünleri, HPLC, Mikotoksin

Determination of Aflatoxin, Ochratoxin A, Zearalenone, Fumonisin and Deoxynivalenol Myctoxins in Cereals and Cereal Based Products

Öz

In this study, 381 samples of cereals and cereal based products were analysed for aflatoxin, ochratoxin A, deoxynivalenol, zearalenone and fumonisin mycotoxins. Of 67 cereals and cereal products analysed for ochratoxin A, 4 samples were identified as positive and two of them were above the acceptable limits set by the Turkish Food Codex. The results of aflatoxin analysis in 24 cereals and cereal based products were below the limit of quantification. All of the 57 cereals and cereal based products analysed for fumonisin were corn or corn based products and fumonisin was detected in 42 samples and three of them had a fumonisin level higher than the legal limit. Of 144 cereals and cereal based products analysed for deoxynivalenol, 13 samples had a value below the acceptable limits. Moreover, 8 samples out of 89 were identified as positive for zearalenone and their concentration was below the acceptable limits set by the Turkish Food Codex

Anahtar Kelimeler

Cereals, Cereal products, HPLC, Mycotoxin

Kaynakça

• Girgin, G., Başaran, N., Şahin, G., 2001. Dünyada ve Türkiye’de insan sağlığını tehdit eden mikotoksinler. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 58(3): 97–118.
• Karagözlü, N., Karapınar, M., 1998. Bazı tahıl ve ürünlerinde Okratoksin-A ve fungal kontaminasyon. Turk. J. Biol. 24(2000): 561–572.
• Topal, R.Ş., 2003. Türkiye 'nin tarımsal ürün ve bölgelerine göre dominant mikoflora dağılımları ve mikotoksin profilleri. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi 1(12): 7–21.
• Sabuncuoğlu, A.S., Baydar, T., Giray, B., Şahin, G., 2008. degredasyonları, oluşumlarının önlenmesi ve zararlı etkilerinin azaltılması. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 28(1): 63–92. etkileri
• Var, I., Kabak, B., Özkarslı, M., 2004. Mikotoksin aranmasında kullanılan analiz yöntemleri. Orlab On- Line Mikrobiyoloji Dergisi 2(11): 1–11.
• Özkaya, Ş., Temiz, A., 2003. Aflatoksinler: Kimyasal yapıları, toksisiteleri ve in harvested the Netherlands.
• Bata, A., Lasztity, R., 1999. Detoxification of mycotoxin-contaminated food and feed by microorganisms. Trends in Food Science and Technology 10: 223-228.
• Engelhardt, G., Barthel, J., Sparrer, D., 2006. Fusarium mycotoxins and ochratoxin A in cereals and cereal products. Mol. Nutr. Food Res. 50: 401- 405.
• Abdulkadar, A.H.W., Al-Ali, A.A., Al-Kildi, A.M., Al- Jedah, J.H., 2004. Mycotoxins in food products available in Qatar. Food Control 15: 543-548.
• Zinedine, A., Brera, C., Elakhdari, S., Catano, C., Debegnach, F., Angelini, S., De Santis, B., Faid, M., Benlemlih, M., Minardi, V., Miraglia, M., 2006. Natural occurrence of mycotoxins in cereals and spices commercialized in Morocco. Food Control 17: 868-874.
• Whitlow, L.W., Hagler, W.M., Diaz, D.E., 2010. Mycotoxins in feeds. Feedstuffs 74-84.
• International Agency for Research on Cancer IARC, 1993. Evaluation of carcinogenic risks of chemical to humans. Some naturally occurring substances: food items and constituents. Heterocyclic aromatic amines and mycotoxins. IARC Monographs 56: 359-362.
• International Agency for Research on Cancer IARC, 1999. Overall evaluations of carcinogenicity to humans. IARC Monographs 1-73: 1-36.
• Berthhiller, F., Sulyok, M., Krska, R., Schuhmacher, R., 2007. Chromatographic methods for the simultaneous determination of mycotoxins and their conjugates in cereals. International Journal of Food Microbiology 119: 33-37.
• Wood, G.E., 1992. Mycotoxins in foods and feeds in the United States. Journal of Animal Science 70: 3941-3949.
• Beuchat, L.R., 1981. Food and Beverage Mycology. Avi Publishing, Westport, Connecticut.
• Vidyasagar, T., Sujatha, N., Sashidhar, R.B., 1997. Determination of aflatoxin B1-DNA adduct in rat liver by enzyme immunoassay. Analyst 122: 609- 13.
• Busby, W.F.Jr., Wogan, G.N., 1984. Aflatoxins. In: Edwards F, ed. Chemical Carcinogens. Maple Press Co, York.
• Abes, S., Ouanes, Z., Ben Salah Abes, J., Houas, Z., Oueslati, R., Bacha, H., Othman, O., 2006. The protective effect of hydrated sodium calcium aluminosilicate against haematological, biochemical and pathological changes induced by Zearalenone in mice. Toxicon 47(5): 567.
• Steyn, P.S., Stander, M.A., 1999. Mycotoxins with special reference to the carcinogenic mycotoxins: Aflatoxins, Ochratoxins and Fumonisins. In: Ballantyne B., Mars TC, Syversen TLM, eds. General and Applied Toxicology. 2nd Edition 2145- 76.
• Hsueh, C-C., Liu, Y., Freund, M.S., 1999. Indirect electrochemical detection of type-B trichothecene mycotoxins. Anal. Chem. 71: 4075-80.
• Lopez-Garcia, R., Park, D.L., Phillips, T.D., 1999. Integrated mycotoxin management systems. FAO – Food, Nutrition and Agriculture 23: 38-47.