Immigration From Rojen Mountain to Uludag: Space, Belonging and Rojen Patisserie

Yıl 2023, Cilt: 34 Sayı: 2, 57 - 68, 13.12.2023

Öznur Cumhur Serhat Bingöl Nurdan Sevim

https://doi.org/10.17123/atad.1303098

Öz

Rojen Patisserie, which was established by an immigrant family from Bulgaria and has been operating for three generations in Bursa, has been serving both Bursa residents and immigrant customers since 1977 with the recipes they brought from their country of immigration. In this process, it is important to understand the symbolic meanings that the family attributes to Rojen Patisserie and the impact of immigration on gastronomy. The aim of this study is to analyze Rojen Patisserie in the context of immigration, space, transspaces, belonging, gastronomy, and the social environment. In this qualitative study using a narrative approach, initial information about Rojen Patisserie was obtained using secondary sources. Subsequently, visits were made to Rojen Patisserie, and semi-structured in-depth interviews were conducted with two of the business partners. Accordingly, the Özgür family took refuge in Rojen to reduce the potentially devastating impact of immigration and developed a sense of belonging through the meaning, symbols, and food and drink they brought from Bulgaria. Thus, through Rojen, immigrants have created a social environment where they can interact with each other and share cultural experiences while maintaining their sense of belonging. As a result, Rojen has attained the status of a home they once had in Bulgaria, through the products it offers, the social environment it creates, and the language it speaks.

Anahtar Kelimeler

Immigration, Belonging, Trans-spaces, Gastronomy, Rojen Patisserie, Migrant Entrepreneurship

Rojen Dağı’ndan Uludağ’a Göç: Mekân, Aidiyet ve Rojen Pastanesi

Öz

Bulgaristan göçmeni bir ailenin Bursa’da kurdukları ve üç kuşaktır işlettikleri Rojen Pastanesi, göç ettikleri yerden getirdikleri tariflerle hem Bursalılara hem de göçmen müşterilerine 1977 yılından beri hizmet vermektedir. Bu süreçte ailenin Rojen Pastanesi’ne yüklediği simgesel anlamlar ve göçün gastronomiye etkisinin anlaşılması önem arz etmektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, Rojen Pastanesi’nin göç, mekân, geçiş mekânları, aidiyet, gastronomi ve sosyal ortam bağlamında incelenmesidir. Anlatı yaklaşımından yararlanılarak yapılan bu nitel çalışmada ilk olarak, ikincil kaynaklardan veriler elde edilerek Rojen Pastanesi hakkındaki ilk bilgilere ulaşılmıştır. Sonrasında ise Rojen Pastanesi’ne ziyaretler yapılmış ve işletme ortaklarından iki kişiyle yarı-yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Buna göre Özgür Ailesi, göçün yıkıcı olabilecek etkisini azaltmak için Rojen’e sığınmış ve bu mekâna yükledikleri anlam, semboller ve Bulgaristan’dan taşıdıkları yiyecek ve içeceklerle bir aidiyet geliştirmiştir. Böylece göçmenler Rojen aracılığıyla aidiyet duygularını koruyarak, birbirleriyle etkileşime geçebildiği ve kültürel deneyimleri paylaşabildiği bir sosyal ortam yaratmışlardır. Sonuç olarak Rojen; sunduğu ürünler, oluşturduğu sosyal ortam ve konuşulan dil ile bir zamanlar Bulgaristan’da sahip oldukları yuva statüsüne kavuşmuştur.

Anahtar Kelimeler

Göç, Aidiyet, Geçiş mekânları, Gastronomi, Rojen Pastanesi, Göçmen girişimciliği

Kaynakça

• Abbots, E. J. (2016). Approaches to Food and Migration. İçinde; J. Klein ve J. Watson (Editörler) The Handbook of Food and Anthropology (ss.115-132). Londra: Bloomsbury.
• Akyar, C., Ulucanlar, Z., İpekçi, S., Kurt, H. Y. ve Kutluca, H. T. (2021). Yunanistan'dan Türkiye'ye Uzanan Lokanta Kültürü: Trakya Lokantası, 7. Bilkent Üniversitesi Öğrenci Projesi, http://repository.bilkent.edu.tr/handle/11693/78108, Erişim Tarihi: 11 Şubat 2023.
• Aydın, C. ve Aydın, Ç. (2019). Akman Boza Markasının Marka Kimliği Prizması Modeli ile İncelenmesi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (4): 2536-2549.
• Baumeister, R. F. ve Leary, M. R. (1995). The Need to Belong: Desire for Interpersonal Attachments as a Fundamental Human Motivation, Psychological Bulletin, 117 (3): 497–529.
• Beardsworth, A. ve Keil, T. (1997). Sociology on the Menu: Invitation to the Study of Food and Society. İngiltere: Routledge.
• Bingöl, S. (2019). Goralı Sandviçleri: “Bir Goralı Bana!”. İçinde; N. Kozak (Editör) Dünden Bugüne ANKARA Otel, Lokanta, Pastane, Turizm (ss. 275-288). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Biryol, U. (2016). Gurbet Pastası: Hemşinliler, Göç ve Pastacılık: Hemşinliler, Göç ve Pastacılık. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berger, R. (2015). Now I See It, Now I Don’t: Researcher’s Position and Reflexivity in Qualitative Research, Qualitative Research, 15 (2): 219-234.
• Boccagni, P. (2017). Migration and the Search for Home: Mapping Domestic Space in Migrants’ Everyday Lives. New York: Palgrave McMillan.
• Carling, J., Bivand Erdal, M. ve Ezzati, R. (2014). Beyond the Insider–Outsider Divide in Migration Research, Migration Studies, 2 (1): 36-54.
• Cleveland, M., Laroche, M., Pons, F. ve Kastoun, R. J. (2009). Acculturation and Consumption: Textures of Cultural Adaptation, International Journal of Intercultural Relations, 33 (3): 196-212.
• Crenn, C., Hassoun, J.-P., Medina, F. ve Xavier. (2010). Introduction: Repenser et Réimaginer l’acte Alimentaire en Situations de Migration, Anthropology of Food, 7, https://journals.openedition.org/aof/6672, Erişim Tarihi: 14 Mart 2023.
• Çelik Yeşil, S. (2019). Petifürcü Lalezar, III. International Rural Tourism and Development Congress (ss. 214-227). 13-15 Haziran, Muğla.
• Çiçek, D. ve Kozak, N. (2022). İstanbul Park Otel (1930-1979), Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 33 (2): 19-29.
• Codesal, D. M. (2010). Eating Abroad, Remembering (at) Home, Anthropology of Food, 7, https://journals.openedition.org/aof/6642, Erişim tarihi: 14 Mart 2023.
• Fenster, T. (2005). Gender and the City: The Different Formations of Belonging in A Companion to Feminist Geography. İçinde; J. Seager ve L. Nelson (Editörler) A Companion to Feminist Geography (ss. 242-256). Londra: Wiley-Blackwell.
• Gabbacia, D. R. (1998). We Are What We Eat. Londra: Harvard University Press.
• Güleç, S. ve Sancak, H. Ö. (2009). Göç, Kimlik ve Aidiyet: Almanya’da Yaşayan Türkiye Kökenli Gençler Açısından Bir Analiz, Uluslararası Davraz Kongresi (ss. 2854- 2866). 24-27 Eylül, Denizli.
• Hall, E. E. ve Sevim, N. (2020). The Role of Mosques in the Transformation from Transnational Spaces to Muslim Cultural and Consumption Spaces. İçinde; A. Bagasra ve M. Mackinem (Editörler) In Working with Muslim Clients in the Helping Professions Advances in Religious and Cultural Studies (ss. 136-154). Pensilvanya: IGI Global.
• Ho, E. (2006). Negotiating Belonging and Perceptions of Citizenship in a Transnational World: Singapore, a Cosmopolis?, Social and Cultural Geography, 7 (3): 385-401.
• Hooks, B. (2009). Belonging: A Culture of Place. New York: Routledge.
• Ilgın, C. ve Hacıhasanoğlu, O. (2006). Göç-Aidiyet İlişkisinin Belirlenmesi için Model: Berlin / Kreuzberg Örneği, İTÜ Dergisi, 5 (2): 59-70.
• Irgil, E. (2022). Konumsallık, Mülakatlar ve Göç Çalışmalarında Araştırmacı Olmak, Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2): 353-367.
• Kaçar Tunç, G. (2020). Nitel Araştırmalarda Konumsallık ve Düşünümsellik: Yakınlık ve Mesafe Arası Müzakere, Humanitas, 8 (16): 249-266.
• Koçel, T. (2006). Kıdemli İşletmeler. İçinde; T. Koçel (Editör) 2. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı (ss. 1-133). İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları
• Körpe, A. B. ve Koç, M. (2022). Göçmen Girişimcilik Teorilerinin Mülteci Girişimcilik Bağlamında İncelenmesi, Uluslararası Sosyal, Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi, 1 (2): 91-103.
• Kumar, K. ve Makarova, E. (2008). The Portable Home: The Domestication of Public Space, Sociological Theory, 26 (4): 324-343.
• Kyle, G., Graefe, A., Manning, R. ve Bacon, J. (2004). Efects of Place Attachment on Users’ Perceptions of Social and Environmental Conditions in a Natural Setting, Journal of Environmental Psychology, 24 (2): 213-225.
• Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Londra: Sage.
• Johnson, M. (2016). ‘Nothing is Sweet in My Mouth’: Food, Identity, and Religion in African Lisbon. Food and Foodways, 24 (3-4): 234-256.
• Mankekar, P. (2002). 'India Shopping': Indian Grocery Stores and Transnational Configurations of Belonging, Ethnos, 67 (1): 75-97.
• Miranda-Nieto, A. ve Boccagni, P. (2020). At Home in the Restaurant: Familiarity, Belonging and Material Culture in Ecuadorian Restaurants in Madrid, Sociology, 54 (5): 1022-1040.
• Nowicka, M. ve Cieslik, A. (2014). Beyond Methodological Nationalism in Insider Research with Migrants, Migration Studies, 2 (1): 1-15.
• Özay, İ. N., Aydın, B., Ay, M. ve Teyin, G. (2022). Pasta Tüketen Bireylerin Pasta Tercihleri Üzerine Bir Araştırma, Aydın Gastronomy, 6 (2): 191-200.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative Research & Evaluation Methods. Integrating Theory and Practice. Londra: Sage.
• Rowe, W. E. (2014). Positionality. İçinde; D. Coghlan ve M. Brydon-Miller (Editörler) The SAGE Encyclopedia of Action Research (ss. 627- 628). Londra: Sage.
• Shahram, K. (1999) Displacement and Entrepreneurship: Iranian Small Businesses in Stockholm, Journal of Ethnic and Migration Studies, 25 (3): 493-508.
• Slavnic, Z. (2013). Immigrant Small Business in Sweden: A Critical Review of the Development of A Research Field, Journal of Business Administration Research, 2 (1): 29-42.
• Sibal, V. (2018). Food: Identity of Culture and Religion, Food and Culture, 6 (46): 10908-10915.
• Tekin, G. (2008). Kurum Tarihi Yazımıyla İlgili Sorunlar, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 11 (42): 331-340.
• Unutmazlar, K., Özyıldırım, A. N., Asıl, O., Buruk, B. ve Azyoksul, M. (2017). İstanbul’daki Beyaz Rus Kültürü Bağlamında Ayaspaşa Rus Lokantası. 5. Bilkent Üniversitesi Öğrenci Projesi, http://repository.bilkent.edu.tr/handle/11693/33887, Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
• Üçok, M. (2006). Transnational Consumption Practices for Social Mobility: A Study of Turkish Immigrants in Denmark, https://vbn.aau.dk/ws/portalfiles/portal/17424846/AMID_wp_58, Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
• Walsh K, (2006). Dad Says I’m Tied to a Shooting Star! Grounding (Research on) British Expatriate Belonging, Area, 38 (3): 268-278.
• Visser, S. S., Bailey, A. ve Meijering, L. (2015). Food, Faith and Community: Social Well-being of Ghanaian Migrants in the Netherlands, Gender Place and Culture, 22 (5): 608-625.
• Yıldırım, Ö. (2022). Yaşlanmaya vaktim olmadı, A Gazete-Bursa. https://www.agazete.com.tr/yaslanmaya-vaktim-olmadi, Erişim tarihi: 05 Ocak 2023.