Cilt: 5 Sayı: 3, 5.09.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makaleleri

Derlemeler

Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi (AvrasyaSBD) (Eurasian Journal of Health Sciences), Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin yayın organı olarak uluslararası hakemli bir dergidir ve yılda bir cilt, üç sayı (Ocak-Mayıs-Eylül) olarak sadece elektronik ortamda yayımlanmaktadır. Dergide sağlık bilimleri alanında (Tıp, Diş Hekimliği, Veteriner Hekimlik, Eczacılık, Beslenme ve Diyetetik, Çocuk Gelişimi, Ergoterapi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Hemşirelik, Ebelik, Gerontoloji, Ortez Protez, Odyoloji, Acil Yardım ve Afet Yönetimi, Sağlık Yönetimi, Sosyal Hizmetler, Spor Bilimleri vd.), Türkçe ve İngilizce dillerinde derleme, olgu sunumları  ve orijinal araştırmalar (klinik, deneysel ve deneysel olmayan) yayımlanmaktadır.

Tıp, Diş Hekimliği, Veteriner Hekimlik, Eczacılık, Beslenme ve Diyetetik, Çocuk Gelişimi, Ergoterapi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Hemşirelik, Ebelik, Gerontoloji, Ortez Protez, Odyoloji, Acil Yardım ve Afet Yönetimi, Sağlık Yönetimi, Sosyal Hizmetler, Spor Bilimleri gibi sağlık alanlarındaki bilimsel çalışmalar kabul edilmektedir. 

Önceden yayımlanmış, yayımlanmak üzere kabul edilmiş ve yayımlanmak için değerlendirme sürecinde olan yazılar kabul edilmemektedir. Yayımlanmış tam metin bildirileri kabul edilmemektedir.
Yayımlanan yazıların sorumluluğu tümüyle yazar(lara) aittir. Yazardan düzeltme istenilmesi durumunda, düzeltmenin en geç 1 ay içinde yapılarak dergi sekreterliğine ulaştırılması istenmektedir.  

 

Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi (AvrasyaSBD), yılda üç kere yayınlanan (ISSN 2651-3501) uluslararası hakemli bir dergidir. Dergi, araştırma makaleleri ve derlemeleri yayınlamakta ve sağlık ile ilgili tüm alanlarla ilgili yayınları kabul etmektedir. Derginin dili Türkçe veya İngilizce’dir. Makalelerin değerlendirilmesinde çift-kör hakem değerlendirmesi uygulanmaktadır. Yazar isimleri, kurum bilgilerini, e-mail adreslerini sadece kapak sayfasında verilmelidir.

1- Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, online erişilebilir bir dergidir. Tüm içeriğe kullanıcılar veya kurumlar ücretsiz olarak erişebilir. Kullanıcıların yayıncıdan ve yazardan önceden izin almaksızın, makalelerin tam metinlerini okumalarına, indirmelerine, kopyalamalarına, dağıtmalarına, basmalarına, aramalarına, linklerine bakmalarına ya da herhangi bir yasal amaç için kullanmalarına izin verilmektedir.

2- Yayınlanmak üzere gönderilen metinler, A4 kağıt boyutunda, Times New Roman yazı tipi, 12 punto ve 1,5 satır aralığında olmalıdır. Sayfanın bütün kenarlarında 2,5 cm kenar boşluğu bırakılmalıdır. Şekil ve tablo gibi tüm resimlerin açıklamaları, başlıkları metin içinde uygun konumlarda gösterilmelidir. 

3- Makaleler, http://dergipark.gov.tr/avrasyasbd adresinden, online makale gönderme sistemi aracılığıyla gönderilmelidir.

4- Yazar makale gönderimi sırasında, tüm yazarlar tarafından imzalanmış Telif Hakkı Devir Formunu, Kapak Sayfası ve Editöre Sunum sayfasını yüklemelidir.

5- Yazarlar, gerekli etik kurul ve kurum izinlerini almış ve buna ilişkin bilgileri (izin alınan etik kurul ismi, tarih ve toplantı tarihi vb.) yayın içinde Materyal-Metot kısmında belirtmelidir. Gerekirse editör kurulu, etik kurul izin belgesini isteyebilir.

6- Makale tipleri

Araştırma makaleleri, yeterli bilimsel araştırmalara, gözlemlere ve deneylere dayanan özgün bilimsel makalelerdir. Makaleler, Başlık, Özet, Anahtar kelimeler, Giriş, Materyal ve Metot, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Kaynaklar’dan oluşmalı ve 15 sayfayı geçmemelidir. Kaynakça sayısı ise 30’ı aşmamalıdır. Özet 150-300 kelime içermelidir. Anahtar kelime sayısı en fazla 4 adet olmalı, alfabetik sıraya göre yazılmalıdır.

 

Derleme makaleler, Güncel ve önemli bir konuyla ilgili literatürü, konuyla ilgili yazarın yorumları ve bulgularıyla birlikte toplamalıdır. Derlemenin Başlığı ve Özeti araştırma makaleleri için tarif edildiği gibi hazırlanmalı ve geri kalan bölümler Giriş, Metin (uygun başlıklar ile), Sonuç ve Kaynaklar takip etmelidir. Metin uzunluğu toplamda 15 sayfadan fazla olmamalı ve kaynak sayısı 30'ı geçmemelidir. Davet edilen derlemeler öncelikli yayın olarak dikkate alınır.

 

7-Makalelerde İngilizce başlık, abstract ve anahtar kelimeler yazılmalı, ardından Türkçe başlık, özet ve anahtar kelimeler yazılmalıdır. Anahtar kelimeler Türkiye Bilim Terimleri http://www.bilimterimleri.com arasından seçilmelidir.


8- Gerekli açıklayıcı bilgiler (tez, projeler, finansal destek, çıkar çatışması, yazar katkısı vb.) kapak sayfasında dipnot şeklinde italik olarak yazılmalıdır.

9- Atıflar metin içinde soyadı ve referans yılı olarak parantez içinde belirtilmelidir.

 

Örnek

Bireylerde vitamin eksikliği özellikle de B12 eksikliği, anemi, çocuklarda gelişim geriliği gelişebilir (Yalın 2019).

 

Bireylerde vitamin eksikliği özellikle de B12 eksikliği, anemi, çocuklarda gelişim geriliği gelişebilir (Yalın ve Öztürk 2016; Yılmaz ve ark. 2019)

 

Bireylerde vitamin eksikliği özellikle de B12 eksikliği, anemi, çocuklarda gelişim geriliği gelişebilir (Yalın ve Öztürk 2016; Yalın 2019; Yıldız 2018)

 

9- Kaynaklar metin sonunda alfabetik sıraya göre sıralanmalıdır. Kaynaklar, Yazar soyadları ve ismin baş harfleri, yayın yılı, makale başlığı, derginin adı (orijinal kısaltılmış başlık), cilt ve sayıları, sayfa numaraları ve metin biçimlendirmesi aşağıdaki örnekte gösterildiği gibi verilmelidir.


10- Kaynakçada bütün yazarların isimleri yazılmalı, metin içinde iki yazarlı iki ise, ikisi de yazılmalı, üç ve üzeri ile Yılmaz ve ark. örneğinde olduğu gibi yazılmalıdır.

 

Örnek

Yang L, Liu B, Yan X, Zhang L, Gao F, Liu Z. (2017). Expression of ISGİ5 in bone marrow during early pregnancy in ewes. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 23 (5): 767-772.

 

Kaynak bir kitapsa, soyadı ve yazarların adlarının ilk harfleri ve kitabın yayınlanma yılını, kitabın adı, baskı sayısı, sayfa numaraları, yayıncının adı ve yeri takip etmelidir. Bir editörü ve birden fazla yazarı olan kitaptan bir bölüm kullanılıyorsa; aşağıdaki örnekte gösterildiği gibi bölüm yazarlarının isimleri, yayın yılı, bölümün adı, kitabın adı, editörler, baskı sayısı, sayfa numaraları, yayıncının adı ve yeri formatında yazılmalıdır.

 

Örnek

Mcllwraith CW. (1988). Disease of joints, tendons, ligaments, and related structures. In; Adam’s Lameness in Horses, Stashak TS (Ed), 4thed., 339447, Lea and Febiger, Philadelphia.

 

Kaynakların sonuna DOl numarası varsa eklenmelidir.

 

Referanslarda yalnızca çevrimiçi olarak erişilebiliyorsa, web adresi ve bağlantı verisi referans bilgilerinin sonuna eklenmelidir. Genel kabul görmüş bilimsel yazım talimatlarına diğer referanslara uyulmalıdır. Referans listesinde “vd.”, “ve ark.” gibi kısaltmalar kullanılmamalıdır.

 

11- Bakteri, virüs, parazit ve mantar türlerinin adları ve anatomik terimleri gibi Latince ifadeler, italik karakterlerle yazılmalıdır.

 

12- Yayın Kurulu, yayınlanmak üzere gönderilen yazı üzerinde gerekli değişiklikleri ve indirgemeleri yapma ve yazara tavsiyelerde bulunma hakkına sahiptir. Düzeltme için yazarlara gönderilen yazılar bir ay içinde dergiye geri gönderilmelidir.

 

13- Kabul edilen / yayınlanmış yazıların tüm sorumlulukları yazara aittir. Dergimizin etik politikasına göre, intihal kabul edilemez. Gönderilen tüm makaleler içeriğini geniş bir akademik yayın veri tabanıyla karşılaştıran intihal kontrol yazılımı ile kontrol edilmektedir.


14- Yazarlar için telif hakkı ücreti alınmaz.

Yayın Etiği
1- Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, hakemli bir dergi olup yayın süreçleri bilimsel yöntemlerle üretilen bilginin yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanmaktadır.
2-  Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı rehberler ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) oluşturulmuştur.
3-  Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi editörler kurulu ve/veya hakemler tarafından yapılan değerlendirmelere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahip olup çalışmalarda kullanılan verilerin çarpıtılması, manipüle edilmesi ya da uydurma verilerin kullanılması gibi durumların tespiti halinde makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilmesi ve makalenin red edilmesi işlemleri gerçekleştirilecektir.

Yayıncının Etik Sorumlukları
 Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi’nin Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket ederler:
1- Derginin editörleri, dergiye gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumlu, ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişilerdir. Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt ederler.
2- Dergide yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını koruyarak yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenirler.
3-  Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Editörlerin Sorumlulukları
Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi'ne başvurusu yapılan her makaleden, yayımlanmasından sonraki tüm süreçler dâhil olmak üzere Dergi Editörleri (Baş editör, editör, editör yardımcıları, alan editörü/editörler kurulu) sorumludur. Editörlerin sorumlulukları aşağıdaki gibidir;

1- Dergi hakkında yalnızca kamu yararını düşünerek bağımsız olarak karar vermek,
2- Yayıncı ve Editörler arasında bağımsızlık ilkesine dayanan ilişki gereği tüm kararları yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsız olarak almak,
3- Derginin sürekli gelişmesi ve yayın niteliğinin yükselmesi için çaba göstermek,
4- Yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlamak.
5- Yayınlanan tüm makalelerin uygun niteliklere sahip hakemler tarafından değerlendirilmesini sağlamak (gerektiğinde istatistiksel değerlendirme de dâhil).
6-  Dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korumak,
7- Makale ve dergi yayım sürecinde ise fikri mülkiyet hakları, bilimsel - etik olmayan davranışlar, intihal ve atıf çeteciliği konularında ilgili önlemleri almak.
8- Yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Kılavuzu” hazırlamak.
9- Her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklamak.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi çift yönlü kör hakemlik ilkesi ile yürütülür. Hakemlerin yazarlar ile doğrudan iletişime geçmediği bu sistemde, hakemler makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme isteklerini dergi yönetim sistemi üzerinden editör aracılığıyla yazarlara iletmektedir. Bu bağlamda Dergiye başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemlerin aşağıda yer alan etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
1- Yalnızca uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek
2- Değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içerisinde yapmak,
3- İnceledikleri çalışmaların nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilmekte olduğundan gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmek,
4- Çıkar çatışması - çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, dergi editörüne bilgi vermek
5- Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak,
6- Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemek
7- Değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı ve nazik bir dille yapmak. Hakaret, düşmanlık içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmak,
8- Değerlendirmek için kabul ettikleri çalışmayı süresi içinde ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmek

Yazarların Etik Sorumlulukları
 Dergide uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimi ve dağıtımını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Makale başvurusu yapan yazar(lar)ın aşağıda belirtilen etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
1- Dergiye gönderdikleri çalışmaları özgün olmalı, yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmak,
2- Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişileri yazar olarak belirtmemek,
3- Yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme vb talep etmemek,
4- Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklamak,
5- Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda; yazarlar beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmak,
6- Kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmak,
7- Yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirmek, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapmak,
8- Çalışmaları aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulundurmamak. Başka bir dergide yayınlanmış çalışmayı Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi’ne göndermemek.
İntihal ve Etik Dışı Davranışlar
Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi’ne gönderilen makale, Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi kapsamındaki bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemleri içermemelidir.

Etik İlkelere Uymayan Durumların Bildirilmesi
Dergide editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili yukarıda bahsedilen ya da bahsedilenler dışında etik ilkelere uymayan bir davranış veya içerikle karşılaşılması durumunda sbfdergi@karatekin.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildirilmesi gerekir. 

Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi (AvrasyaSBD) makalelerin gönderim, değerlendirme ve yayınlanma olmak üzere hiçbir aşamasında ücret talep etmez. Yazarlar dergiye gönderdikleri çalışmalar için makale işlem ücreti veya gönderim ücreti ödemezler. Derginin tüm giderleri Çankırı Karatekin Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır.