Neden İlköğretim Matematik Öğretmenliği Programındayım? Tercih Nedenleri ve Beklentilerin Cinsiyet ve Akademik Başarı Bağlamında İncelenmesi: Kastamonu Üniversitesi Örneği

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 2, 367 - 390, 30.12.2016

Lütfi İncikabı Oktay Mercimek Abdullah Çağrı Biber M. Koray Serin

https://doi.org/10.17522/balikesirnef.278088

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı;
öğretmen adaylarının ilköğretim matematik öğretmenliği programını tercih etme sebeplerini,
programdan beklentilerini belirlemek ve bunları cinsiyetlerine ve akademik
başarı düzeylerine göre nasıl bir özellik gösterdiğini incelemektir. Araştırmada
özel durum çalışması yöntemi benimsenmiştir. Nitel bir çalışma olan bu
araştırmada elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Bulgular
frekans ve yüzde hesabı yapılarak tablo halinde sunulmuştur. Araştırmaya Kastamonu
Üniversitesi ilköğretim matematik öğretmenliği programında öğrenim gören 102
dördüncü sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmen
adaylarının programı tercih sebepleri arasında aile, üniversiteye giriş sınav puanı,
öğretmen etkisi gibi dışsal faktörlerin etkili olduğu görülmüştür. Frekans
değerlerine göre hem düşük hem de yüksek başarı düzeyindeki öğrenciler de
benzer olarak dışsal faktör temelli tercihlerde bulunmuşlardır. Öğretmen
adaylarının beklentilerinin mesleki gelişim, akademik gelişim ve sosyal gelişim
temalarında yoğunlaştığı görülmüştür. Erkek öğretmen adayları, mesleki gelişim
faktörünü kadın öğretmen adaylarına göre daha önemli görürken,
kadın öğretmen adaylarının akademik gelişim ve sosyal gelişim temelli beklenti faktörlerini
erkek öğretmen adaylarına göre daha belirleyici olarak gördükleri sonucuna
ulaşılmıştır. Öğretmen adayları başarı düzeyi farklılık gösterse bile mesleki
gelişim içerisinde özellikle matematik öğretim becerisinin kazanılmasına daha
fazla değinmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

ilköğretim matematik öğretmenliği programı, öğretmen adayları, tercih sebepleri, beklentiler

Kaynakça

• Altaş, D. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Memnuniyet Araştırması. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1): 439-458.
• Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2008). “Öğretmen Nitelikleri: İlköğretim Programlarının Beklentileri ve Eğitim Fakültelerinin Kazandırdıkları.” Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(1): 38-63.
• Ataünal. A. (1996). “Nasıl Bir insan ve Yüksek Öğretimin Rolü (Eğitimimize bakışlar)”, Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları 1, İstanbul.
• Ayık, Y. Z., Özdemir, A. ve Yavuz, U. (2007). “Lise Türü ve Mezuniyet Başarısının Kazanılan Fakülte ile İlişkisinin Veri Madenciliği Tekniği ile Analizi.” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10(2): 441-454.
• Baki, A. ve Gökçek, T. (2007). “Matematik Öğretmeni Adaylarının Benimsedikleri Öğretmen Modeline İlişkin Bazı İpuçları.” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32: 22-31.
• Baykara Pehlivan, K. (2008). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyo-Kültürel Özellikleri ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Çalışma.” Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2): 151-168.
• Baykul, Y. (2014). İlkokulda matematik öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Biber, A. Ç. (2013). “Öğretmen Adaylarının İlköğretim Matematik Öğretmenliği Lisans Programı Hakkındaki Memnuniyet Düzeylerinin Araştırılması: Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği.” Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1253-1270.
• Boz, Y. ve Boz, N.( 2008). “Kimya ve Matematik Öğretmen Adaylarının Öğretmen Olma Nedenleri.” Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 137–144.
• Cohen, Louis ve Mannion Lawrence, Morrison, Keith, Research Methods in Education. UK: Routledge, Taylor & Francis Group, 2007.
• Clutter, C. (2010). The Effects of Parental İnfluence on Their Children’s Career Choices. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Kansas State University, Manhattan.
• Creswell, JW. (2008). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Upper Saddle River, NJ: Pearson/Merrill Education.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalişmalarina giriş (3.Baskı).Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çelikten, M., Şanal, M., ve Yeni, Y. (2005). “Öğretmenlik mesleği ve özellikleri.” Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
• Çermik, H., Doğan, B. ve Şahin, A. (2010). “Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğini Tercih Sebepleri.” Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28: 201-212.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). “Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları.” Eğitim ve Bilim, 36(159): 96-111.
• Dilaver, H. (1996). Türkiye’de öğretmen istihdamının dünü, bugünü ve yarını, Eğitimimize Bakışlar, İstanbul: Kültür Koleji Vakfı Yayınları 1.
• Doğan, T., ve Çoban, A. E. (2009). “Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.” Eğitim ve Bilim Dergisi. 34, 153.
• Edwards, K. ve Quinter, M. (2011). “Factors Influencing Students Career Choices Among Secondary School Students in Kisumu Municipality, Kenya.” Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies. 2(2): 81-87.
• Ekici, F. (2014). “Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi örneği).” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (35), 658-665
• Ekinci, C.E. ve Burgaz, B. (2007). “Hacettepe Üniversitesi Öğrencilerinin Bazı Akademik Hizmetlere İlişkin Beklenti ve Memnuniyet Düzeyleri.” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33: 120-134.
• Gibson, S. ve Dembo, M. H. (1984). “Teacher Efficacy: A Construct Validation.” Journal of Educational Psychology, 76(4): 569–582.
• Hacıömeroğlu, G. ve Taşkın, Ç. Ş. (2010). “Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları (Ofma) Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları.” Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1): 77–90.
• Harper, N., & Daane, C. (1998). “Causes and reductions of math anxiety in pre-service elementary teachers.” Action in Teacher Education, 19(4), 29-38.
• Hoy, A. W. ve Spero, R. B. (2005). “Changes in Teacher Efficacy During the Early Years of Teaching: A Comparison of Four Measures.” Teaching and Teacher Education, 21: 343–356.
• İnceoğlu, M. (1993). Tutum, algı, iletişim. Ankara: Verso Yayıncılık.
• İncikabı, L., Mercimek, O. ve Biber, A.Ç. (2016). “İlköğretim matematik öğretmen adaylarının programı tercih nedenleri ve beklentileri üzerine bir araştırma.” Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22: 165-188.
• İncikabı, L. (2013). “Teacher Candidates’ Efficacy Beliefs in Mathematics: Play-Generated Curriculum İnstruction.” Eurasia Journal of Mathematics, Science ve Technology Education, 9(2): 167-176.
• İncikabı, L., Pektas, M., Özgelen, S. ve Kurnaz, M. A. (2013). “Motivations and Expectations for Pursuing Graduate Education in Mathematics and Science Education.” Anthropologist, 16(3): 701-709.
• İpek, C., Kahveci, G. ve Camadan, F. (2015). “Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ve okul yöneticiliğine yönelik tutumları.” Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 211-226.
• İşler, I. ve Çakıroğlu, E. (2009). “Teachers’ Efficacy Beliefs and Perceptions Regarding the İmplementation of New Primary Mathematics Curriculum,” Proceedings of CERME 6, 1704-1713, Lyon France.
• Kaya, E. ve Yıldırım, T. (2015). “Fen fakültesi biyoloji bölümü öğrencilerinin gözüyle öğretmenlik.” Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 10(2), 375-384.
• Kızğut, S. ve Ergül, Ş. (2011). “Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Hemşireliği Algılayışı Hemşirelik Rollerine ve Hemşireliğin Geleceğine Bakışı.” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2): 10-15.
• Kniveton, B. H. (2004). “The Influences and Motivations on Which Students Base Their Choice of Career.” Research in Education, 72: 47-57
• Korkut-Owen, F., Kepir, D. D., Özdemir, S., Ulaş, Ö. ve Yılmaz, O. (2012). “Üniversite Öğrencilerinin Bölüm Seçme Nedenleri.” Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (3), 135-151.
• Kyriacou, C. ve Coulthard, M. (2000). “Undergraduates’ Views of Teaching as a Career Choice.” Journal of Education for Teaching, 26: 117–126.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• NCTM, (2000). Executive Summary Principles and Standarts for School Mathematics. Retrie-ved 11, (2013’de indirildi) from the World Wide Web.
• Özen, R., Yıldız, S. ve Yıldız, K. (2013). “Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeyleri.” Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi. 3 (6), 21-30.
• Özsoy, G., Özsoy, S., Özkara, Y. ve Memiş, A.D. (2010). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğini Tercih Etmelerinde Etkili Olan Faktörler.” İlköğretim Online, 9(3): 910-921.
• Papanastasiou, C. ve Papanastasiou, E. (1997). “Factors That İnfluence Students to Become Teachers.” Educational Research and Evaluation, 3(4): 305-316.
• Riggs, M. I. ve Enochs, L. G. (1990). “Toward the Development of Elementary Teacher’s Science Teaching Efficacy Belief Instrument.” Science Education, 74(6): 625-637.
• Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). “Türkiye'de öğretmenlik tutumları.” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1) , 137-146.
• Serin, M.K., Güneş, A.M. ve Değirmenci, H. (2015). “Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları İle Mesleğe Yönelik Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki.” Cumhuriyet International Journal of Education, 4(1), 21-34.
• Şara, P. ve Kocabaş, A. (2012). “Sınıf öğretmenliği adaylarının sınıf öğretmenliğini tercih nedenleri ve aldıkları eğitimle ilgili görüşleri.” Turkish International Journal of Special Education and Guidance& Counceling, 1(2), 8-17
• Şimşek, A. (2010). “Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarih öğretimine ilişkin tutumları.” International Online Journal of Educational Sciences, 2 (1), 181 -203.
• Şişman, M. (2007). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Pegem Akademi.
• Tataroğlu, B., Özgen, K. ve Alkan, H.(2011). “Matematik Öğretmen Adaylarının Öğretmenliği Tercih Nedenleri ve Beklentileri,” 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ubuz, B. ve Sarı , S. (2008). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğini Seçme Nedenleri.” Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2): 113–119.
• Umay, A. (2003). “Matematiksel muhakeme yeteneği.” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 234–243.
• Uras, M. ve Kunt, M. (2006). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğinden Beklentileri ve Beklentilerinin Karşılanmasını Umma Düzeyleri.” Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1): 71-83.
• Yılmaz, N., Doğan, N. (2015). “İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Meslek Tercihlerini Etkileyen Faktörler: Hacettepe Üniversitesi Örneği.” Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 405-421.