Ortaokul 5. ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Mühendisler ve Bilim İnsanlarına Yönelik Algılarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 12 Sayı: 1, 309 - 338, 30.06.2018

Filiz Gülhan Fatma Şahin

https://doi.org/10.17522/balikesirnef.437785

Cited By: 7

Öz

Öğrencilerin gerek temel
bilimsel okuryazarlıklarını geliştirebilmeleri, gerekse kariyerlerini doğru
biçimde şekillendirebilmeleri için mesleklere yönelik algılarının doğru olması
gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı ortaokul beşinci ve yedinci sınıf
öğrencilerinin mühendisler ve bilim insanlarına yönelik algılarının
incelenmesi, sınıf düzeylerine göre karşılaştırmaların yapılmasıdır. Tarama
modelinin benimsendiği araştırma, 2015-2016 eğitim-öğretim yılının ikinci
döneminin sonunda gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul’daki
bir devlet ortaokulunda öğrenim gören 131 beşinci sınıf, 103 yedinci sınıf
öğrencisi oluşturmuştur. Öğrencilerden hayallerindeki mühendis ve bilim
insanını çizmeleri istenmiştir. Mühendis algısıyla ilgili veriler, öğrencilerin
en çok ev/bina yapımıyla uğraşan “inşaat mühendisi” hayal ettiklerini; bilim
insanı algısı ile ilgili veriler, bilim insanlarını “deney yaparken” hayal
ettiklerini göstermiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, öğrencilerin
mühendisleri daha az bildiklerini ve mühendisler ile bilim insanlarını erkek
olarak algıladıklarını göstermiştir. Özellikle kız öğrencilerin sınıf düzeyi
arttıkça kadın mühendis ve bilim insanı algısının azaldığı görülmüş, bu sonuç
kız öğrencilerin kendi kariyerlerine bakış açıları açısından çarpıcı bulunmuştur.
Çözüm olarak STEM eğitimi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

mühendis, bilim insanı, algı, ortaokul, STEM

A Comparative Investigation of Middle School 5th and 7th Grade Students' of Perceptions on Engineers and Scientists

Öz

The aim of this research is to examine the
perceptions of the fifth and seventh grade middle school students on engineers
and scientists and to make comparisons according to class levels. This research
in the survey model was realized at the end of the second semester of the 2015-2016
academic year. Study group of the research consisted of 131 fifth grade
students and 103 seventh grade students who were studying in a middle school in
Istanbul. Students were asked to draw engineers and scientists according to their
imagination. The data related to the engineer perception showed that students
generally imagined of a “civil engineer”. The data related to the scientist
perception showed that students generally imagined of scientists as
“experimenter” while findings from the research revealed that  the students had less knowledge about
engineers. Moreover they perceived engineers and scientists as just “male”. STEM
education is proposed as a solution.

Anahtar Kelimeler

engineer, scientist, perception, middle school, STEM

Kaynakça

• Akçay, B. (2011). Turkish elementary and secondary students’ views about science and scientist. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(1), 1-11.
• Barman, C. R. (1997). Students’ views of scientists and science: Results from a national study, Science and Children. 35(1), 18-24.
• Barman C. R., Ostlund, K. L., Gatto, C. C. & Halferty, M. (1997). Fifth grade students’ perceptions about scientists and how they study and use science. Association for the Education of Teachers in Science (AETS) Conference Papers and Summaries of Presentations, Cincinnati.
• Bilen, K., Irkıçatal, Z., ve Ergin, S. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanı ve mühendis algıları. XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özetleri Kitapçığı, s. 269, Eylül 11-14, Adana. http://aves.cu.edu.tr/YayinGoster.aspx?ID=2610&NO=17
• Buldu, M. (2006). Young children's perceptions of scientists: A preliminary study. Educational Research. 48(1), 121-132.
• Camcı Erdoğan, S. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin bilim insanlarına yönelik algıları. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 3(1), 13-37.
• Chambers, D. W. (1983). Stereotypic images of the scientist: The draw a scientist test. Science Education, 67(2), 255-265.
• Capobianco, B. M., Diefes-Dux, H. A., Mena, I. & Weller, J. (2011). What is an engineer? Implications of elementary school student conceptions for engineering education. Journal of Engineering Education, 100(2), 304–328.
• Creswell J. W. (2014). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (4. Baskıdan çeviri). (S. B. Demir Çev. Ed). Ankara: Eğiten Kitap.
• Cunningham, C., Lachapelle, C. & Lindgren-Streicher. (2005). Assessing elementary school students’ conceptions of engineering and technology. Proceedings of the American Society for Engineering Education Annual Conference & Exposition. American Society for Engineering Education.
• English, L. D., Hudson, P. B., & Dawes, L. A., (2011) Middle school students’ perceptions of engineering. In P. B. Hudson & V. Chandra (Eds.) STEM in education conference: science, technology, engineering and mathematics in education conference. (pp. 1-11). Queensland University of Technology, Queensland University of Technology, Brisbane, Qld. Retrieved from http://eprints.qut.edu.au/44086/
• Finson, K. D. (2002). Drawing a scientist: What we do and do not know after fifty years of drawings. School and Science Mathematics, 102(7), 335-345.
• Fort, D. & Varney, H. (1989) How students see scientists: Mostly male, mostly white and mostly benevolent. Science and Children, 26(8), 8–13.
• Fralick B., Kearn J., Thompson S. & Lyons J. (2009). How middle schoolers draw engineers and scientists. Journal of Science Education and Technology, 18, 60–73.
• Ganesh, T. G. (2011). Analyzing subject-produced drawings: The use of the draw-an-engineer assessment in context, 118th ASEE Annual Conference and Exposition, Vancouver. Retrieved from http://www.asee.org/public/conferences/1/papers/2655/view
• Ganesh T., Thieken J., Elser M., Baker, D., Krause, S., Roberts, C., Kurpius-Robinson, S., Middleton, J., Golden, J., (2009). Eliciting Underserved Middle-School Youths’ Notions of Engineers: Draw an Engineer. Paper presented at: American Society of Engineering Education Annual Conference & Exposition; Austin, TX. Retrieved from https://peer.asee.org/5796
• Gibbons, S. J., Hirsch, L. S. Kimmel, H. Rockland, R. & Bloom, J. (2004). Middle school students' attitudes to and knowledge about engineering. International Conference on Engineering Education, Gainesville, Florida.
• Gonsoulin, W. B. (2001). How do middle school students depict science and scientist? Doctoral Dissertation, Mississippi State, Mississippi.
• Güler, T. ve Akman, B. (2006). 6 yaş çocuklarının bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 55-56.
• Gülhan, F. & Şahin, F. (2016). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin kavramsal anlamalarına ve mesleklerle ilgili görüşlerine etkisi. Eğitim Bilimlerinde Nitelikler ve Yenilik Arayışı (Edt: Demirel, Ö. ve Dinçer, S.), Pegem Yayıncılık, 283-302. http://dx.doi.org/10.14527/9786053183563b2.019
• Holbrook, A., Panozza, L., & Prieto, P. (2009). Engineering in children’s fiction - not a good story? International Journal of Science and Mathematics Education, 7(4), 723–740.
• Huang, C. F., Shih, C. S., Chen, G. J. & Liu, C. J. (2015). The relationship between drawing stereotypic images and female students’ science learning motivation. US-China Education Review B, 5(10), 665-672.
• Jung, J. & Kim, Y. (2014). A study on elementary students` perceptions of science, engineering, and technology and on the images of scientists, engineers, and technicians. The Korean Association for Research in Science Education, 34(8), 719-730.
• Kara, B. ve Akarsu, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajının belirlenmesi. Journal of European Education 3(1), 8-15.
• Karaçam, S. ve Digilli Baran, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanının cinsiyetine yönelik algılarının kökenleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 1-18.
• Karatas F. O., Micklos A. & Bodner G. M. (2011). Sixth-grade students’ views of the nature of engineering and images of engineers. Journal of Science Education Technology, 20, 123–135.
• Kaya, O. N., Doğan, A. ve Öcal, E. (2008). Turkish elementary school students’ images of scientists. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 32, 83-100.
• Kılıç, Ş. (2010). Çocukların bilime ve bilim insanına yönelik tutumları ve kalıplaşmış yargıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 439-455.
• Knight, M. & Cunningham, C. M. (2004). Draw an engineer test (DAET): Development of a tool to investigate students’ ideas about engineers and engineering. Proceedings of the 2004 ASEE annual conference and exposition, Salt Lake City, Utah.
• Korkmaz, H. ve Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online, 9(3), 1055-1079.
• Koyunlu Ünlü, Z. ve Dökme, İ. (2016). Özel yetenekli öğrencilerin FeTeMM’in mühendisliği hakkındaki imajları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 196-204.
• Küçük, M. ve Bağ, H. (2012). 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajlarının karşılaştırılması. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 125-138.
• Losh, S. C., Wilke, R. & Pop, M. (2008) Some methodological issues with “Draw a scientist tests” among young children. International Journal of Science Education, 30(6), 773-792.
• McCann, F. F. & Marek, E. A. (2016). Achieving diversity in STEM: The role of drawing-based instruments, Creative Education, 7, 2293-2304. http://dx.doi.org/10.4236/ce.2016.715223
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (2. baskıdan çeviri), (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy Çev. Eds). Ankara: Pegem Akademi.
• Newton, L. D. & Newton, D. P. (1998). Primary children's conceptions of science and the scientist: is the impact of a National Curriculum breaking down the stereotype? International Journal of Science Education, 20(9), 1137-1149.
• Nuhoğlu, H. ve Afacan, Ö. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilim insanına yönelik düşüncelerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 279-298.
• Oware, E. A. (2008). Examining elementary students’ perceptions of engineers. Doctoral Dissertation, Purdue University. West Lafayette, Indiana. (UMI No. 3344179).
• Oware, E., Capobianco, B. & Diefes-Dux, H. (2007, June). Gifted students’ perceptions of engineers? A study of students in a summer outreach program. Paper presented at 2007 Annual Conference & Exposition, Honolulu, Hawaii. Retrieved from https://peer.asee.org/2656
• Öcal, E. (2007). İlköğretim 6, 7, 8. sınıf öğrencilerinin bilim insanı hakkındaki imaj ve görüşlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdeş, S. ve Aslan, O. (2014). Ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin gelecekte bilim insanı olma isteklerine etki eden faktörlerin belirlenmesi. International Conference on Education in Mathematics, Science & Technology (ICEMST) Proceeding Book, Konya, Turkey, s. 1401-1405.
• Özel, M. (2012). Children’s images of scientists: Does grade level make a difference? Educational Sciences: Theory & Practice, 12(4), 3187-3198.
• Özel, M. ve Doğan, A. (2013). Gifted students’ perceptions of scientists. New Educational Review, 31(1), 217-228.
• Özgelen, S. (2012). Turkish young children’s views on science and scientists. Educational sciences: Theory & Practice, 12(4), 3211-3225.
• Özsoy, S. ve Ahi, B. (2014). Çocukların gözüyle “bilim insanı”. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 8(1), 204-230.
• Park, K. & Lee, H. (2014). Elementary students’ perceived images of engineers. Journal of Korean Earth Science Society, 35(5), 375-384.
• Reeping, D. & Reid, K. (2014). "STEM academies" and their effect on student perceptions of engineering. Frontiers in Education Conference (FIE), IEEE Conference Publications. 1-6.
• Song, J. & Kim, K. S. (1999) How Korean students see scientists: the images of the scientist. International Journal of Science Education, 21(9), 957-977.
• Spencer, M. E. (2011). Engineering perspectives of grade 7 students in Canada. Master Thesis, Queen‟s University Kingston, Ontario, Canada.
• Turgut, H., Öztürk, N. ve Eş, H. (2017). Üstün zekâlı öğrencilerin bilim ve bilim insanı algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 423-440.
• Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 55-61.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yontar Toğrol, A. (2000). Öğrencilerin bilim insanı ile ilgili imgeleri. Eğitim ve Bilim, 25(118), 49-57.
• Yontar Toğrol, A. (2013). Turkish students’ images of scientists. Journal of Baltic Science Education, 12(3), 289-298.