Kuru ve Sulu Şartlarda Yetiştirilen Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Farklı Reolojik Analiz Cihazları ile Kalite ve Teknolojik Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 216 - 231, 10.12.2019

Mehmet Şahin , Aysun Göçmen Akçacık , Seydi Aydoğan , Berat Demir , Sümeyra Hamzaoğlu , Çiğdem Mecitoğlu Güçbilmez Sadi Gür , Enes Yakışır

Öz

Bu
çalışmada tescil ettirilmiş ya da tescile sunulmuş ekmeklik buğday
genotiplerinden 20 adet deneme materyali 2017-2018 yetiştirme döneminde Bahri
Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü merkez arazisinde kuru ve sulu
koşullarda yetiştirilmiştir. Denemede bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı,
protein oranı, Zeleny sedimantasyon, tane sertliği, ekmek hacmi ve ekmek ağırlığı
ile farinograf, alveograf, ekstensograf, miksograf cihazları ile reolojik
özellikleri belirlenmiştir. Bu özellikler arasındaki korelasyonlar
incelenmiştir. Genotiplerin ortalama olarak; bin tane ağırlığı 35.85 g,
hektolitre ağırlığı 75.33 kg, protein oranı % 13.39, Zeleny sedimantasyon
değeri 41.73 ml, tane sertliği (SKCS) 59.35, ekmek hacmi 413.0 cm³,
ekmek ağırlığı 138.3 g olarak belirlenmiştir. Farinograf, Alveograf,
Ekstensograf ve Miksograf cihazlarından elde edilen reolojik veriler arasında
önemli korelasyon olduğu belirlenmiştir. Miksograf gelişme süresi  ile farinograf
 gelişme
süresi DDT(0.625), farinograf stabilite STB (0.684), farinograf yumuşama
derecesi (-0.465), farinograf kalite sayısı FQN(0.603) alveograf W(0.464), Ie
(0.598), ekstensograf EKST 45(0.517), EKST
90 (0.525), EKST 135(0.640)  % 1
düzeyinde, önemli korelasyon olduğu
belirlenmiştir. Buğday ununun reolojik özelliklerinin tespitinde kullanılan
cihazlar kendi çalışma prensiplerine göre önemli bulgular vermektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekmeklik buğday, Farinograf, Alveograf, Miksograf, Ekstensograf

Kaynakça

• Anonymous, (2000). AACC Approved Methods of the American Association of Cereal Chemist, USA.Anonymous, (2008). ICC Standarts. International Association for Cereal Chemistry. ViennaAltuntaş Y.S.,A.Aynur.Yılmaz., (2013) Çatalhöyük. EkiçağTarihi II Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi. Ahmet Keleşoğlu eğitim fakültesi KONYA (https://www.academia.edu/11321114/ Eskiçağda_ Çatalhöyük)
• Atlı, A. (1999). Buğday ve ürünleri kalitesi. Orta Anadolu'da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu. Konya. s 498-506Atlı A., Köksel, H., Demir, Z. (1992). Ekmeklik Buğdayların kalitelerinin belirlenmesinde miksograf kullanımı üzerine araştırmalar. Gıda 17(6)387-394Aydoğan S., Şahin M., Göçmen Akçacık, A., Taner S. (2015). Relationships between farinograph parameters and bread volume, physicochemical traits in bread wheat flours. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi (3) 1 14-18.Aydoğan, S., Göçmen Akçacık, A., Şahin, M., Kaya, Y., Koç, H., Görgülü, M.N., Ekici, M. (2012). Ekmeklik buğday unlarında alveograf, farinograf ve miksografta ölçülen reolojik özellikler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1):74-82Bağcı, S.A. (1998). Multivariate analysis of computerized mixograph data for end-use quality improvement in winter wheat. M.Sc. thesis. South Dakota State University, SD, USA.Bordes,J., Branlard, G., Oury, F.X., Charmet G., Balfourier, F. (2008). Agronomic characteristics, grain quality and flour bread wheats in a worldwide core collection. Journal of Cereal Science 48. 569–579.Dong H., Sears, R.G., Cox, T.S., Hoseney, R.C., Lookhart, G.L., Shogren, M.D. (1992). Relationship between protein composition and mixograph and loaf characteristics in Wheat Cereal Chem., 69: 132-136.Elgün A., Türker, S., Bilgiçli, N. (2001). Tahıl Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Konya Ticaret Borsası. Yayın No:2 KonyaFeldman, M. (2001). Origin of cultivated wheat. In: Bonjean, A.P., Angus, W.J. (Eds.), The World Wheat Book. A History of Wheat Breeding. Lavoisier Publishing, Paris pp.3–56.Hernández-Espinosa, N., Mondal, S., Autrique, E., Gonzalez-Santoyoa, H., Crossaa, J., Espino, J.H., Singh, R., Guzmán, C. (2018). Milling, processing and end-use quality traits of CIMMYT spring bread wheat germplasm under drought and heat stress. Field Crops Research 215(104–112).Kaplan Evlice A., Pehlivan A., Külen S., Keçeli A., Şanal T., Karaca K., Salantur, A. (2016). Ekmeklik Buğday ( Trıticum aestivum L.) genotiplerinde ekmek hacmi ve bazı kalite parametreleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 25 (Ozel sayı-1):12-18Khatkar B.S., Bell, A.E., Schofield, J.D. (1996). A comparative study of the interrelationship between mixograph parameters and breadmaking qualities of wheat flours and glutens. J. Sci. Food Agric., 72:71-85.Khattak, S., D’Appolonia, R.H., Banasık, O.J. (1974). Use of the alveograph for quality evaluation of HRS wheat. Cereal Chem. 51: 355–351.Labuschagne, M.T., Lindeque, R.C., Van Biljon, A. (2016). Dough mixing characteristics measured by Mixsmart software as possible predictors of bread making quality in three production regions of South Africa. Journal of Cereal Science 70 (2016) 192-198.McFall, KL., Fowler, ME. (2009). Overwiev of wheat classification and trade. Wheat Science and Trade edited Brett F.Carver .S:448 Wiley-Blackwell 2121 state Avenue,Ames Jowa 50014-8300.USA.Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S. (2004). Buğday ve Arpa Islahında Kullanılan Kalite Kriterleri(Quality Criterions For Wheat and Barley Breeding Programs)., Bahri Dağdas Uluslararsı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Bitkisel Araştırma Dergisi , 2004, 1304-3420, 2004, 1, 54-60.Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S., Taner, S., Ayrancı, R. (2011). Ekmeklik buğdayda bazı kalite özellikleri ile miksograf parametreleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 20 (1): 6-11.Şahin, M., Aydoğan, S., Göçmen Akçacık, A., Taner, S. (2009). Orta Anadolu için geliştirilmiş bazı ekmeklik buğday genotiplerinin alveograf analizi yönünden değerlendirilmesi. Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Bitkisel Araştırma Dergisi (2) 1-9.Tanaka, K., Tipples, K.H. (1969). Relation between farinograph mixing curve and mixing requirements. Cereal science today. Volume 14. Number: 9 P:296-300.Williams, P., El-Haramein, J.F., Nakkoul, H., Rihawi, S. (1988). Crop quality evaluation methods and guidelines. ICARDA. Aleppo, Syria.