Yield and Some Morphological Properties of Lines Selected From Populations of Landraces Topbaş Wheat (Triticum compactum)

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 69 - 78, 28.06.2022

Mehmet Şahin , Aysun Göçmen Akçacık , Seydi Aydoğan , Meltem Yaşar , Birol Ercan , Sümeyra Hamzaoğlu , Berat Demir , Çiğdem Mecitoğlu Güçbilmez , Sadi Gür

Öz

This study was carried out with 140 Topbaş wheat genotypes (Triticum compactum) belonging to wheat genotypes selected from landrace wheats collected from different cities in Turkey. Trial material consisted of 49 red and 91 white grain genotypes. In order to determine the genotypes that can be used as parent in biscuit breeding studies, the experiment was conducted in Konya central location during the 2015-2016 and 2016-2017 growing periods. Yields of Triticum compactum wheat genotypes were between 26.7-192.9 kg.da-1 and CV(coefficient of variation) was 34.69% in the 2015-2016 cultivation period in 239.5 mm rain. Yields were between 277-528.4 kg da-1 CV was 11.81% in 2017-2018 in 337.5 mm rain. In the 2015-2016 cultivation period, yields of Triticum compactum wheat genotypes ranged between 26.7-192.9 kg.da-1 in 239.5 mm rain and CV was 34.69%. It ranged between 277-528.4 kg da-1 in 337.5 mm rain in 2017-2018, CV was %11.81. When the results of two years are evaluated together, it was found that thousand kernel weight ranged between 24.0-65.1 g, CV ranged between 9.06-10.13%, number of spikelet per spike ranged between 10.2-18.7, CV ranged between 8.78-8.80%, number of grain per spike ranged between 13.5-41.1, CV ranged between 15.5-15.90%, grain weight per spike ranged between 0.39 -1.68 g, CV ranged between 17.57-18.39%, plant height ranged between 33.1-105.4 cm, CV ranged between 9.76-9.24%. Genotypes was determined that the yellow rust and stem rust infection coefficients of the ranged between (0-100). There are lines with better than the standard varieties in terms of the examined characteristics. This situation will create an important genetic resource for biscuit wheat breeding studies, and as a result of the selection studies to be made, it will allow to obtain new varieties with high yield and good biscuit quality. As a result of this study, 15 Topbaş wheat genotypes were selected as parents to be used in biscuit wheat breeding studies.

Anahtar Kelimeler

Topbaş wheat (Triticum compactum), morphological traits, yield, yellow rust, stem rust

Destekleyen Kurum

Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Kaynakça

• Anonymous, (2000). American Association of cereal chemist Approved Methods of the AACC. 9th edt. The Associationstpaul, MN, USA.
• Akçura, M. (2006). Türkiye Kışlık Ekmeklik Buğday Genetik Kaynaklarının Karakterizasyonu.Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi 227 s.
• Akçura, M. (2009). Genetic variability and interrelationship among grain yield and some quality traits in Turkish winter durum wheat landraces. Turk J Agric For 33 (2009) 547-556.
• Akçura, M., Topal, A. (2008). İç Anadolu Bölgesi yerel ekmeklik buğday popülasyonlarından seçilen saf hatların tane verimi ve kalite özellikleri yönünden bazı tescilli çeşitlerle karşılaştırılması. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 59-69, 2-5 Haziran 2008, Konya.
• Aktaş H., Özberk F.,Oral E., Baloch F.S., Doğan S., Kahraman M., Çıg F. (2018). Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Buğday Genetik Kaynakları Bakımından Potansiyeli ve Sürdürülebilir Olarak Korunması. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi 7(2) :47-54.
• Atak, M. (2017). Buğday ve Türkiye köy buğday çeşitleri Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 22(2):71-88.
• Bohn M., Utz H.F., Melchinger AE. (1998). Genetic Similarities among Winter Wheat Cultivars Determined on the Basis of RFLPs, AFLPs, and SSRs and Their Use for Predicting Progeny Variance. Crop Sci. 39 (1): 228-237.
• Dotlacil, L., Hermuth, J., Stehno, Z. (2003). Earliness, spike productivity and protein content in European winter wheat landraces and obsolute cultivars. Plant Soil Environment, 49 (2): 67-74.
• Gökgöl M.,(1939) Türkiye Buğdayları Cilt II. Yeşilköy Tohum Islah Enstitüsü Yayın No:14.
• Kan M., Küçükçongar M., Morgounov A., Keser M., Özdemir F., Mumınjanov H., Qualset Calvin O. (2017).Türkiye’de Yerel Buğday Popülasyonlarının Durumu ve Yerel Buğday. Üreten Üreticilerin Üretim Kararlarında Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 34 (2), 54-64.
• Karagöz, A., Zencirci, N. (2005). Variation in wheat (Triticum spp.) landraces from different altitudes of three regions of Turkey. Genetic Resources and Crop Evolution 52: 775–785, 2005
• Kılıç, H., Akçura, M., Uçar, R., Aktaş, H., Kökten, K., Tekdal, S. (2016). Yerel ekmeklik buğday popülasyonundan seçilmiş saf hatlarda bazı özellikler arası ilişkilerin belirlenmesi. Tr. Doğa ve Fen Derg. − Tr. J. Nature Sci. Vol. 5 No. 1.S 52-60.
• Morgounov, A., Keser, M., Kan, M., Küçükçongar, M., Özdemir, F., Gummadov, N., Muminjanov, H., Zuev, E., Qualset, C.O. (2016). Wheat Landraces Currently Grown in Turkey: Distribution, Diversity, and Use crop science, vol. 56, November–December 3112-3124
• Özberk İ., Özberk F. (2016). Buğday Genetik Kaynaklarının Islahta Kullanımı TÜRKTOB 18 sayı s.24-32.
• Partigöç, F. (2009). Konya Yöresi Yerel Popülasyonlarından Seçilen Ekmeklik Buğday Hatlarının Sulu ve Kuru Koşullarda Verim, Kalite ve Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Peterson, R. F., Campbell, A. B., Hannah, A. E. (1948). A diagrammatic scale for estimating rust intensity on leaves and stems of cereals. Canadian journal of research, 26(5), 496-500.
• Şahin, M , Göçmen Akçacık, A , Aydoğan, S. (2004). Buğday ve Arpa Islahında Kullanılan Kalite Kriterleri, Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Bitkisel Araştırma Dergisi , 2004, 1304-3420, 2004, 1, 54-60.
• Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S., Demir, B., Hamzaoğlu, S., Mecitoğlu Güçbilmez, Ç., Gür, S., Yakışır, E. (2019). Kuru ve Sulu Şartlarda Yetiştirilen Ekmeklik Buğday genotiplerinin Farklı Reolojik Analiz Cihazları ile Kalite ve Teknolojik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi , 8 (2) , 216-231 .
• Tavella, C.M. (1978). Date of heading and plant height of wheat varieties as related to septoria leaf blotch damage. Euphitica 27: 577-580.
• Torres, A., Pietragalla, J. (2012). Physiological Breeding II: A Field Guide to Wheat Phenotyping. ISBN:978-970-648-182-5 page:108 Mexico, D.F.: CIMMYT.
• Veen, M.V.D, Palmer, C. (1997). Environmental Factors and the Yield Potential of Ancient Wheat Crops .Journal of Archaeological Science 24, 163–182.
• Zadoks, J.C., Chang, T.T., Konzak, C.F. (1974). A decimal code for the growth stages of cereals. Weed Res., 14: 415-421.