Dil Öğretme Öz Yeterlik Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 431 - 447, 31.12.2020

Aysel Deregözü Feruzan Gündoğar

https://doi.org/10.37583/diyalog.845602

Öz

Bu çalışmada, genelde yabancı dil özelde ise Almanca öğretmeni adaylarının dil öğretme öz yeterliklerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında Dil Öğretme Öz Yeterlik Ölçeği geliştirilmiştir. Veri analizinde PASW Statistics 18 ve LISREL 8.80 programlarında faydalanılmıştır. Ölçeğin geçerlik durumu kapsam ve yapı geçerliği açısından incelenmiştir. Güvenirlik düzeyi ise, tabakalı alfa güvenirlik analizi yöntemi ile belirlenmiştir. Kapsam geçerliği için uzman görüşüne başvurulmuş ve kapsam geçerlik oranına göre uzmanların en az %75 oranında uyuşma gösterdikleri maddeler ölçekte tutulmuştur. Uzman görüşü sonucunda 45 maddeden oluşan 5’li Likert tipindeki Dil Öğretme Öz Yeterlik Ölçeği taslak formu oluşturulmuştur. Uygulamaya, Marmara Üniversitesi Yabancı Diller Eğitimi Almanca, Fransızca ve İngilizce öğretmenliği programlarında okuyan öğretmen adayları katılmıştır. Uygulamaya 150 öğretmen adayı katılmıştır. Elde edilen veriler açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Faktör analizi sonucunda madde yük değeri .30 sınırı altında kalan ve faktörlere katkısı olmayan maddeler silinmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda üç boyutlu bir yapının olduğu görülmüştür. Açımlayıcı faktör analizi ile önerilen faktör modeli doğrulayıcı faktör analizi ile de test edilmiştir. RMSEA değeri .08, CFI .97 ve GFI ise .90 olarak hesaplanmıştır. Bu değerler modelin uygun uyum değerlerine sahip olduğunu göstermektedir. Çalışma sonucunda 22 maddelik ve üç boyuttan oluşan Dil Öğretme Öz Yeterlik Ölçeği geliştirilmiştir. Boyutlar içeriklerine uygun olarak planlama, uygulama, ölçme ve değerlendirme boyutları olarak adlandırılmıştır. Çalışma neticesinde yabancı dil öğretmeni adaylarının dil öğretme öz yeterliklerini belirlemede kullanılacak geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dil öğretme, yeterlilik, öz yeterlik, ölçek geliştirme, geçerlik, güvenirlik

The Validity and Reliability of the Language Teaching Self Efficacy Scale

Öz

The aim of this study is to develop a valid and reliable scale to measure prospective language teachers’ language teaching self – efficacy. For this aim, the Language Teaching Self – Efficacy Scale is developed. The data is analyzed with PASW Statistics 18 and LISREL 8.80 programs. At first, a draft scale consisting of 45 items was developed in the development procedure and experts were asked for their opinions on the conformity of items in terms of language, expression and content validity. Based on the expert opinions, the items were revised and items, which were not found to be appropriate, were excluded. A draft scale with 30 items was finalized. As next, the validity of the scale is examined with exploratory and confirmatory factor analysis methods. The reliability is determined according to the result of Cronbach alpha value. The draft scale was administered to 150 prospective language teachers in the majors English, French and German language teaching and validity and reliability determined. The analysis revealed that the scale consisted of three factors. The reliability of the scale was evaluated with Cronbach’s alpha reliability coefficient for internal consistency. The Cronbach’s alpha for the entire scale and the subscales were calculated. The internal consistency coefficient for the entire scale was found to be .85, for the subscales ‘Planning’ .59, ‘Performing’ .89 and ‘Evaluating’ .88. Based on the analysis results, a scale with 22 items was finalized.

Anahtar Kelimeler

Language teaching, competence, self - efficacy, scale development, validity, reliability

Kaynakça

• Baumert, Jürgen/ Kunter, Mareike (2006): Stichwort: Professionelle Kompetenz von Lehrkräften. Zeitschrift für Erziehungswissenschaft, 9 (4), 469-520.
• Blömeke, Sigrid (2011): Teacher education and development study: Learning to teach (TEDS – LT) Erfassung von Lehrerkompetenzen in gering strukturierten Domänen. In: S. Blömeke, A. Bremerich - Vos, G. Kaiser, G. Nold, H. Haudeck, J.U.Keβler, K. Schwippert, & H.Willenberg (Hrsg.): Kompetenzen von Lehramtstudierenden in gering strukturierten Domänen. Erste Ergebnisse aus TEDS – LT. Münster, New Jork, München, Berlin: Waxmann Verlag, 7-24.
• Blömeke, Sigrid (2013): Einleitung: Professionelle Kompetenzen im Studienverlauf. In: S. Blömeke, A. Bremerich-Vos, G. Kaiser, G. Nold, H. Haudeck, J.-U. Keßler, K. Schwippert (Hrsg.): Professionelle Kompetenzen im Studienverlauf Weitere Ergebnisse zur Deutsch Englisch und Mathematiklehrerausbildung aus TEDS LT. Münster, New York, München, Berlin: Waxmann Verlag, 7-24.
• Blömeke, Sigrid/ Busse, Andreas/ Kaiser, Gabriele/ König, Johannes/ Suhl, Ute (2016): The relation between content – specific and general teacher knowledge and skills. Teaching and Teacher Education, 56, 35 – 46.
• Borg, Simon (2006): The distinctive characteristics of foreign language teachers. Language Teaching Research, 10(1), 3-31.
• Büyüköztürk, Şener/ Kılıç Çakmak, Ebru/ Akgün, Özcan Erkan/ Karadeniz, Şirin/ Demirel, Funda (2013): Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Geliştirilmiş 15. Baskı, Pegem Akademi: Ankara.
• Çelik, H. Eray/ Yılmaz, Veysel (2013): Lisrel 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi. Temel Kavramlar Uygulamalar - Programlama. Yenilenmiş 2. Baskı. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Çokluk, Ömay/ Şekercioğlu, Güçlü/ Büyüköztürk, Şener (2012): Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LİSREL Uygulamaları. 2. Baskı. Pegem Akademi: Ankara.
• Deregözü, Aysel (2020): Yapısal Eşitlik Modellemesi İle Yabancı Dil Öğretme Yetkinliğinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İstanbul.
• Deregözü, Aysel (2020): Geçmişten günümüze Almanca öğretmenliği lisans programlarına ilişkin karşılaştırmalı bir çalışma. Diyalog Interkulturelle Zeitschrift für Germanistik, 143 – 161.
• European Profiling Grid (EPG) (2013): Das Europäische Profilraster für Sprachlehrende. http://www.epgproject.eu/raster/?lang=de (Erişim Tarihi 17.03.2018).
• Funk, Hermann (2003): Fremdsprachenlehrerausbildung – von Reform zu Reform rückwärts? In: K. - R. Bausch, F. G. Königs, & H. – J. Krumm (Hrsg.): Fremdsprachenlehrerausbildung. Tübingen: Gunter Narr Verlag, 143 - 149.
• Hammer, Svenja/ Carlson, Sonja, A./ Ehmke, Timo/ Koch-Priewe, Barbara/ Köker, Anne/ Ohm, Udo/ Rosenbrock, Sonja/ Schulze, Nina (2015): Kompetenz von Lehramtsstudierenden. In Deutsch als Zweitsprache: Validierung des GSL-Testinstruments. Zeitschrift für Pädagogik, 61. Beiheft, 32-54.
• Hatipoğlu, Sevinç (2015a): Darstellung der fremdsprachlichen Kompetenzen der angehenden türkischen Deutschlehrer: Beispiel Istanbul Universität. Studien zur deutschen Sprache und Literatur, 63- 76.
• Hatipoğlu, Sevinç (2015b): Vergleich der Ergebnisse eines Projekts mit den Selbtseinschätzungen der angehenden türkischen Deutschlehrer in Bezug auf die Schreibkompetenz: Beispiel Istanbul Universität. Diyalog Interkulturelle Zeitschrift für Germanistik, 2, 44 -56.
• Hayton, James C./ Allen, David G./ Scarpello, Vida (2004): Factor retention decisions in exploratory factor analysis: A tutorial on parallel analysis. Organizational Research Methods, 7(2), 191-205.
• Karasar, Niyazi (2009): Bilimsel araştırma yöntemi. 19. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kirchhoff, Petra (2017): FALKO-E: Fachspezifisches professionelles Wissen von Englischlehrkräften. Entwicklung und Validierung eines domänenspezifischen Testinstruments. In S. Krauss, A. Lindl, A., Schilcher, M. Fricke, A. Göhring, B. Hofmann et al. (Hrsg.): Fachspezifische Lehrerkompetenzen. Konzeption von Professionswissenstests in den Fächern Deutsch, Englisch, Latein, Physik, Musik, Evangelische Religion und Pädagogik. Münster: Waxmann, 113-152.
• Koch-Priewe, Barbara (2018): Das DaZKom-Projekt – ein Überblick. In: T. Ehmke, S. Hammer, A. Köker, U. Ohm, & B. Koch-Priewe (Hrsg.). Professionelle Kompetenzen angehender Lehrkräfte im Bereich Deutsch als Zweitsprache, Münster: Waxmann, 7-38.
• König, Johannes/ Doll, Jörg/ Buchholtz, Nils/ Förster, Sabrina/ Kaspar, Kai/ Rühl, Anna-Maria/ Strauß, Sarah/ Bremerich-Vos, Albert/ Fladung, Ilka/ Kaiser, Gabriele (2018): Pädagogisches Wissen versus fachdidaktisches Wissen? Struktur des professionellen Wissens bei angehenden Deutsch-, Englisch- und Mathematiklehrkräften im Studium. Zeitschrift für Erziehungswissenschaft, 21(3), 611-648.
• König, Johannes/ Lammerding, Sandra/ Nold, Günter/ Rohde, Andreas/ Strauß, Sarah/ Tachtsoglou, Sarantis (2016): Teachers’ professional knowledge for teaching English as a foreign language: Assessing the outcomes of teacher education. Journal of Teacher Education, 67(4), 320 –337.
• Königs, Gerhard Frank (2009): Zwischen Hoffen und Bangen. Möglichkeiten und Grenzen einer europȁischen Studienreform am Beispiel des Faches Deutsch als Fremdsprache. Tagungsdokumentation zum Syposium Perspektiven zur Neustruktierung der Studiengȁnge Deutsch als Fremdsprache in Südosteuropa, İstanbul, 21 -41.
• Königs, Gerhard Frank (2014): War die Lernerorientierung ein Irrtum? Der Fremdsprachenlehrer im Kontext der Sprachlehrforschung. FluL, 43(1), 66-80. MEB (2008): Öğretmen yeterlikleri. Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitapları.
• Newby, David/ Allan, Rebecca/ Fenner, Anne-Brit/ Jones, Bary/ Komorowska, Hanna/ Soghikyan, Kristine (2004): Europäisches Portfolio für Sprachlehrende in Ausbildung. Ein Instrument zur Reflexion,http://www.ecml.at/mtp2/fte/html/FTE_E_Results.htm (Erişim Tarihi: 25.11.2016).
• O'Connor, Brian P. (2000): SPSS and SAS programs for determining the number of components using parallel analysis and Velicer's MAP test. Behavior Research Methods, Instrumentation, and Computers, 32, 396-402.
• Oser, Fritz/ Curcio Gian-Paolo/ Düggeli Albert (2007): Kompetenzmessung in der Lehrerbildung als Notwendigkeit – Fragen und Zugänge. Beiträge zur Lehrerbildung, 25 (1), 14 -26.
• Pallant, Julie (2005): SPSS survival manual. Sydney: Allen and Unwin.

• Roters, Bianca/ Nold, Günter/ Keβler, Jörg-U./ Stancel-Piɋtak, Agnes (2011): Professionelles Wissen von Studierenden des Lehramts Englisch. In: S. Blömeke, A. Bremerich –Vos, H. Haudeck, G. Kaiser, G. Nold, K. Schwippert & H. Willenberg (Hrsg). Kompetenzen von Lehramtstudierenden in gering strukturierten Domänen. Erste Ergebnisse aus TEDS – LT, Münster: Waxmann Verlag, 77 – 99.
• Salli-Copur, Deniz (2008): Teacher effectiveness in initial years of service: A case study on the graduates of METU language education program. (Unpublished doctoral dissertation). Middle East Technical University, Ankara.
• Terhart, Ewald (2005): Standards für die Lehrerbildung – Ein Kommentar. Zeitschrift für Pädagogik, 51(2), 275 - 279.
• Uluç, Fatih (2013): Comparing the language skills and grammatical competences of German language teacher trainees. Procedia, Socail and Behavioral Sciences, 70, 1740 - 1747.
• Yener, Hüseyin (2007): Personel performansına etki eden faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile incelenmesi ve bir uygulama. Yayınlanmış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Zlatkin-Troitschanskaia, Olga/ Pant, Hans Anand/ Coates, Hamish (2016): Assessing student learning outcomes in higher education: challenges and international perspectives. Assessment & Evaluation in Higher Education, 41(5), 655-661.