Sayı: 81, 17.12.2021

Yıl: 2021

Erdem

Editoryal

1. Sunuş

Araştırma Makalesi

4. Kindî Metafiziğinin Temel Kavramları

Araştırma Makalesi

5. Bir Kent İmgesi Olarak Bafra Nokulu

Kitap İncelemesi

11. Fırat Havzası Efsaneleri

ERDEM İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi

Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığının süreli yayınlarından birisi olarak sosyal bilimlerin çeşitli alanlarında (bilim tarihi, edebiyat, halk bilimi, sosyoloji, kültürel çalışmalar, sanat tarihi, müzik) hazırlanan bilimsel makaleler yayımlayan, HAZİRAN ve ARALIK aylarında olmak üzere yılda 2 kez yayımlanan hakemli, akademik bir dergidir. Dergimizin ilk sayısı 1985 yılında yayımlanmıştır, kurucusu Ord. Prof. Dr. Aydın SAYILI’dır.

Derginin kuruluş amacı Aydın Sayılı tarafından “Türk kültürünü, milli kültürümüzü temsil etmek” olarak açıklanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için Aydın Sayılı şöyle demiştir: “İlk şartımız tamamiyle bilimsel bir çerçeve içinde çalışmak, ERDEM’i ilk plânda bilimsel araştırma faaliyetini temsil eden bir dergi olarak yayın alanına sunmaktır.”

Erdem dergisinde sosyal bilimler alanında (bilim tarihi, edebiyat, halk bilimi, sosyoloji, kültürel çalışmalar, sanat tarihi, müzik) hazırlanmış bilimsel makaleler, hakem sürecine girip 2 onay aldığı takdirde Erdem Dergisi Yayın Kurulu kararıyla yayımlanmaktadır. Dergide yayımlanan tüm makalelere DOI numarası atanmaktadır. ERDEM yayın kurallarına uygun olarak gönderilen makaleler, yayımdan önce intihal denetiminden geçirilir.

Erdem dergisi açık erişim sağlama politikasını benimsemiştir. Açık erişim bilginin yayılma hızını ve alanını artırarak insanlık için yararlı sonuçlar sağlamaktadır. Erdem dergisi kamu kaynakları kullanılarak hazırlanır ve yayımlanır, yazarlardan ücret talep etmez; yazar ve hakemlerine ilgili yönetmelik hükümlerine göre telif ödemesi yapar.

 

Makale Yönetim Süreci

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun bütün bağlı kurumlarının yayın faaliyetleri makale başvurularının alınmasından yayımlanma sürecinin sonuna kadar YAYSİS (Yayım Takip Sistemi) üzerinden yönetilmektedir. Sisteme https://giris.ayk.gov.tr/yaysis adresinden kayıt olan bütün kullanıcılar ilgili kurum için Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığını, dergi için de ERDEM’i seçerek makale gönderebilir, bu sistem üzerinden gerekli işlemlerini yürütebilir. Hakem olma isteği başvuru esnasında alınır, sistem yöneticileri tarafından hakemlik için uygun görülenler hakem havuzuna dâhil olurlar. 


ERDEM YAYIN İLKELERİ

Atatürk Kültür Merkezi tarafından yayımlanan Erdem, insan ve toplum bilimleri alanında makalelere yer veren, hakemli bir uluslararası dergidir. Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki sayı çıkar. Yayımlanacak yazılarda bilimsel araştırma ölçütlerine uygunluk, alana bir yenilik getirme ve başka yerde yayımlanmamış olma şartı aranır. Bilimsel bir toplantıda sunulmuş bildiriler, yayımlanmamış olmak şartıyla kabul edilebilir.

Yazıların Değerlendirilmesi

Erdem’e gönderilen yazılar, yayın kurulunca dergi ilkelerine uygunluk açısından incelenir. İlkelere uygun bulunanlar, iki hakeme gönderilir. Yazarlar, hakemlerin önerilerini dikkate alıp gerekli düzeltmeleri yaparlar; fakat katılmadıkları noktalara itiraz etme hakkına sahiptirler.

• Yayımlanmasına karar verilen yazılar, sayfa düzenlemesi yapıldıktan sonra pdf formatında yazarlara gönderilir. Yazar son okumayı yapar ve gerekli düzeltmeleri metin üzerinde işaretleyerek dergiye geri gönderir.

• Yazılardaki görüşlerin sorumluluğu yazarlarına aittir.

• Yayımlanan yazılar için telif ödenir ve yayın hakları Atatürk Kültür Merkezi’ne devredilmiş sayılır. Bu devir, sanal ortamda yayımlanmayı da kapsar.

• Yayımlanmayan yazılar iade edilmez.

Yayın Dili

Erdem’in dili Türkiye Türkçesidir. Ancak her sayıda, derginin beşte birini geçmeyecek şekilde, İngilizce veya diğer Türk lehçeleriyle yazılmış yazılara da yer verilebilir. Dergiye gönderilecek yazıların akademik dil kullanımıyla ilgili her türlü kusurdan arınmış olması gerekir.

Yazım Kuralları ve Sayfa Düzeni

• Yazılar, MS Word veya uyumlu programlarla yazılmalıdır. Yazı karakteri olarak Times New Roman kullanılmalıdır. Yazılar 12 punto ve 1.5 satır aralığıyla yazılmalı, sayfalar numaralandırılmalıdır. Yazıların uzunluğu 6000 sözcüğü geçmemelidir. Özel yazı karakterleri kullanılmamalı, transkripsiyon işaretleri varsa editörlük yapılabilecek şekilde belirtilmelidir.

• Yazarın adı, soyadı koyu harflerle; unvanı, görev yaptığı kurum ve e-posta adresi ise dipnotta normal harflerle yazılmalıdır.

• Makalenin başlığı içerikle uyumlu olup koyu harflerle yazılmalı ve 10 sözcüğü geçmemelidir.

• Makalenin başında, 350 ila 400 sözcükten oluşan Türkçe geniş özet ve Türkçe geniş özetten sonra İngilizce özet yer almalıdır. 12 punto ile yazılan özetlerin altında genelden özele doğru sıralanmış 5 ila 8 sözcükten oluşan anahtar sözcükler bulunmalıdır.

• Başlıklar koyu harflerle yazılmalıdır. Uzun yazılarda ara başlıkların kullanılması okuyucu açısından yararlıdır.

Ana ve ara başlıkların tümü (ana bölümler, kaynaklar ve ekler) koyu harflerle yazılmalıdır.

• Metin içindeki vurgulanması gereken ifadeler, “tırnak içinde” gösterilir, eğik veya koyu karakter kullanılmaz. Hem “tırnak içinde” hem eğik veya hem koyu hem eğik yazmak gibi çifte vurgulama yapılmaz.

• Doğrudan alıntılar “tırnak içinde” verilir. Alıntılar 4 satırdan uzun olduğunda, bloklama yöntemi kullanılır. Paragraf girintileri sekme komutuyla yapılır; blok alıntılarsa iki sekme içeriden yazılır. Blok alıntılarda yazı karakterinin boyutu değiştirilmez; 12 punto ile yazılır.

• Yazımda, özel durumlar dışında, Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzu esas alınır.

Kaynak Gösterimi

• Dipnot ve kaynakların yazımı konusunda, yöntem bakımından kendi içinde tutarlılık şarttır. Uzun yapıt (kitap, dergi, gazete vb.) adları eğik, kısa yapıt (makale, öykü, şiir vb.) adları ise “tırnak içinde” yazılır. Ayrıca dipnotların yalnızca metne alınamayan ek bilgiler için kullanılması önerilir:

• Metin içindeki göndermeler, yazarın soyadı, yapıtın yayın yılı ve sayfa numarası olmak üzere parantez içinde şu şekilde yazılır: (Köprülü 1932: 120).

Cümle içinde yazarın adı geçmişse, parantez içinde tekrarlanmasına gerek yoktur: (1932: 120).

• Birden fazla yazarlı yayınlarda, isimler metin içinde şu şekilde gösterilir: (Jameson ve Habermas, Lyotard 1990).

• Bir yapıtın derleyeni, çevireni, yayıma hazırlayanı, editörü varsa künyede mutlaka gösterilmelidir.

• Elektronik ortamdaki metinlerin kaynak olarak gösterilmesinde, yazarı, başlığı ve yayım tarihi belirtilmiş olanlar kullanılır. Ayrıca künye bilgilerinde parantez içinde erişim tarihi belirtilmelidir.

• Ulaşılabilir kaynaklarda ikincil kaynak kullanımından kaçınılmalıdır.

• Atıf yapılmayan çalışmalara Kaynaklar kısmında kesinlikle yer verilmemelidir.

Kaynaklar metnin sonunda, yazarların soyadına göre alfabetik olarak aşağıdaki şekilde yazılmalıdır. Eserlerin yayınevleri açık şekilde ve makalelerin bulunduğu sayfa aralıkları belirtilmelidir.

Ayvazoğlu, Beşir (2012). “Peyami Safa’nın Hareket Yazıları”, Erdem 62, s.1-16.


Ergin, Muharrem (1991). Dede Korkut Kitabı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.


Gümüş, Semih (Ocak 2014). “Tarihin Rüyasını Gören Yazar: İhsan Oktay Anar”, (Erişim tarihi: 2 Şubat 2014), <http://www.milliyetsanat.com/kitap/kapak-konusu/tarihin-ruyasinigoren-yazar-ihsan-oktay-anar/336>.



Jameson, Fredric ve Jürgen Habermas, Jean-François Lyotard (1990). Postmodernizm, Haz. Necmi Zeka, Çev. Gülengül Naliş, Dumrul Sabuncuoğlu ve Deniz Erksan, İstanbul: Kıyı Yayınları.



Moran, Berna (1994). “Bilge Karasu’nun Kılavuz’u”, Turk Romanına Eleştirel Bir Bakış III, İstanbul: İletişim Yayınları, s.119-134.



Tanpınar, Ahmet Hamdi (1969). Edebiyat Üzerine Makaleler, Haz. Zeynep Kerman, İstanbul: Dergâh Yayınları.

Yayın Etiği Beyanı
Yayınlama sürecine dâhil olan tüm tarafların (yazarlar, yayın kurulu ve hakemler) etik davranış standartlarına uygun karar vermesi gerekir. Yüksek etik standartları garanti altına almak için ERDEM, tüm taraflar için uluslararası standartlar geliştirmiştir. ERDEM, tüm tarafların bu standartlara uymalarını beklemektedir. En iyi yayın etiği standartları desteklenir ve yayın yanlış uygulamalarına (publication malpractices) karşı mümkün olan tüm önlemler alınır. ERDEM yayıncı olarak, yayıncılığın tüm aşamalarında vesayet görevini son derece ciddiye alır, etik ve diğer sorumluluklarını kabul eder.
Yazarlar için Uluslararası Standartlar
ERDEM, bir makalenin tüm yazarlarından imzalı bir başvuru mektubu istemez ve yazarlara emir verici uygulamalarda bulunmaz. ERDEM’e başvuran tüm yazarların uluslararası standartlara (Yayın Etiği Komitesi'nin (COPE) belirlediği etik ilkeler: https://publicationethics.org/) gönüllü olarak uyması beklenir.
Yazarlar, yazılarının orijinal eserleri olduğunu onaylamalıdır. İntihal, uydurmacılık, sahtecilik, yinelenen yayın, veri üretimi… yasaktır.
Yazarlar araştırmaya katılanlara fiziksel ve yasal zarar vermemelidirler ve psikolojik istismarda bulunmamalıdırlar. Ayrıca yazarlar araştırmalarına katılanlara özel yaşama gizlilik ve anonimlik garantisi vermelidirler.
Yazarlar araştırmayı destekleyen kişileri ya da kurumları (sponsor) tanımlanmalıdır.
Yazarlar, makalenin daha önce yayınlanmadığını ve şu anda başka bir yerde yayınlanmak üzere değerlendirilmediğini onaylamalıdır.
Yazarlar, yazılarının oluşturulmasında kullanılan tüm kaynakları kaynak listesine eklediğinden emin olmalıdır.
Bir yazar yayınlanmış eserinde önemli bir hata veya yanlışlık olduğunu keşfettiğinde, derhal ERDEM editörünü veya yayıncısını haberdar etmek ve makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için editörle iş birliği yapmak zorundadır.
Yazarlar, herhangi bir çıkar çatışmasıyla ilgili durumu ERDEM’e bildirmelidir.
Yayın Kurulu için Uluslararası Standartlar
Editörlerin ve Yayın Kurulunun üyelerinin Yayın Kurulu uluslararası standartlarına uyması gerekmektedir. ERDEM’in editörünün ve Yayın Kurulu üyelerinin uluslararası standartlara (Yayın Etiği Komitesi'nin (COPE) belirlediği etik ilkeler: https://publicationethics.org/) gönüllü olarak uyması beklenir.
Yayın Kurulu, gönderilen tüm yazılara ilişkin bilgileri gizli tutmalıdır.
Yayın Kurulu, gönderilen yazılar için yayın kararları almaktan sorumludur.
Yayın Kurulu, okuyucuların ve yazarların ihtiyaçlarını karşılamak için çaba sarf etmelidir.
Yayın Kurulu, ERDEM’in kalitesini yükseltmek için çaba sarf etmelidir.
Yayın Kurulu bilimsel kaliteye ve orijinalliğe en üst düzeyde önem vermelidir.
Yayın Kurulu gerektiğinde düzeltmeler, açıklamalar, geri çekilmeler ve özürler yayınlamaya her zaman hazır olmalıdır.
Hakemler için Uluslararası Standartlar
Hakemlerin hakemlik davetini kabul ettikten sonra Hakemlik uluslararası standartlarına uyması gerekmektedir. ERDEM’in hakemlerinin uluslararası standartlara (Yayın Etiği Komitesi'nin (COPE) belirlediği etik ilkeler: https://publicationethics.org/) gönüllü olarak uyması beklenir.
Hakemler yazıya ilişkin bilgileri gizli tutmalıdır.
Hakemler, makalenin yayınlanmasını reddetmek için sebep olabilecek tüm bilgileri Editör/Editörlerin dikkatine sunmalıdır.
Hakemler, makaleleri bilimsellik açısından değerlendirmelidir.
Hakemler, yazıları yalnızca özgünlüklerine, önemlerine ve derginin alanlarına uygunluğuna göre objektif olarak değerlendirmelidirler.
Hakemler, herhangi bir çıkar çatışması hakkında ERDEM’e bildirimde bulunmalıdır.
Tüm yazılar ERDEM tarafından intihal.net aracı kullanılarak intihal kontrolü altında tutulmaktadır. Yazarlar, öz-intihal dâhil, intihalden kesinlikle kaçınmalıdır. Benzerlik raporunun %18'i geçen sonuçlarının bulunduğu yazılar ERDEM tarafından yayımlanmayacaktır. ERDEM’e gönderilen makaleler orijinal olmalı ve basılmamalı veya başka bir yerde yayınlanmaya sunulmamalıdır.
Editör, makalelerin yayınlanmasını belirlemek ve kötü niyetli davranışları (misconduct) önlemek için gönderilen makaleleri iyice kontrol eder. Bir araştırma kötü niyetli olarak tanımlanırsa, editörün ve hakemlerin geri bildirimlerine göre, yazının geri çekilmesinden veya düzeltilmesinden ilgili yazar sorumludur.
Onay Politikası
Yazar veya yazarlar etik ve yasal standartlara uymalıdır ve araştırmaya katılanlara aşağıdaki koşullar bildirilmelidir:
Araştırmanıza katılanlar onlar hakkında bir araştırma yapılacağı konusunda bilgilendirilmelidir.
Araştırmanıza katılanlar, katılımın gönüllü olduğu, katılmayı reddetmenin bir cezası olmadığı ve katılımcıların herhangi bir zamanda ceza almadan çekilebilecekleri konusunda bilgilendirilmelidir.
Araştırmanıza katılanlar, araştırmanızın amacı ve araştırmada izleyeceğiniz prosedür hakkında bilgilendirilmelidir.
Araştırmanıza katılanlar, araştırma ile ilgili soruların yanıtları için size ulaşabilecekleri iletişim bilgileri konusunda bilgilendirilmelidir.
Araştırmanıza katılanlar, işbirliği yapmayı kabul etmeleri durumunda onları etkileyebilecek herhangi bir risk ve rahatsızlık varsa katılımcılara bildirilmesi gerekir.
Araştırmanıza katılanlar, katılımın olası doğrudan yararlarının (örneğin makalenin veya bölümün bir kopyasının alınması) olduğu konusunda bilgilendirilmelidir.
Araştırmanıza katılanlar, gizliliğinin nasıl korunacağı konusunda bilgilendirilmelidir.
Etik ilkelere aykırı bir durumla karşılaştığınızda lütfen erdemdergisi@akmb.gov.tr e-mail adresine bildiriniz.

ERDEM Dergisi TR Dizin, MLA International Bibliography, EBSCOhost, SOBIAD, ASI (Advanced Science Index) İSAM, DAVET, AYK Dergi Dizini ve Academindex tarafından dizinlenmektedir.

ERDEM Journal is indexed by TR Dizin, MLA International Bibliography, EBSCOhost, SOBIAD, ASI (Advanced Science Index) ISAM, DAVET, AYK Journal Index and Academindex.