Maddenin Tanecikli Yapısının Anlaşılmasına Farklı Yöntemlerin ve Modellerin Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 1, 555 - 592, 29.06.2016

Oylum Çavdar , Seda Okumuş , Mustafa Alyar , Kemal Doymuş

https://doi.org/10.17556/jef.34457

Cited By: 10

Öz

Bu araştırmanın amacı, fen bilgisi eğitimi öğrencilerinin gazların tanecikli yapısını anlamalarında işbirlikli öğrenme yöntemi ve modellerin etkisini belirlemektir. Araştırmada yarı-deneysel yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, fen bilgisi eğitimi birinci sınıfında öğrenim gören 79 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada iki deney grubu [İşbirlikli Öğrenme Grubu ve İşbirlikli öğrenme ve modellerin birlikte kullanıldığı İşbirlikli Model Grubu] ve bir Kontrol Grubu olmak üzere üç grupla çalışılmıştır. Beş sorudan oluşan gazlarla ilgili maddenin tanecikli yapısı testi (GMTYT) öğrencilere ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Yapılan ANOVA sonucuna göre son testte gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerde gazların dağılımının molekül kütleleriyle ilişkili olması, sıcaklık artışı ile meydana gelen hacim değişiminin tanecik sayısı artışından kaynaklanması, gaz moleküllerinin birbiri içerisinde karışırken atomlarına ayrılarak karışmaları şeklinde yanılgılar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gazlar, maddenin tanecikli yapısı; işbirlikli öğrenme; modeller

Kaynakça

• Adadan, E. (2012). Using multiple representations to promote grade 11 students’ scientific understanding of the particle theory of matter. Research in Science Education, 43 (3), 1079-1105.
• Adadan, E. (2014). Model-tabanlı öğrenme ortamının kimya öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı kavramını ve bilimsel modellerin doğasını anlamaları üzerine etkisinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (2), 378-403.
• Adadan, E., Trundle, K. C. & Irving, K. E. (2010). Exploring grade 11 students’ conceptual pathways of the particulate nature of matter in the context of multi representational instruction. Journal of Research in Science Teaching, 47 (8), 1004-1035.
• Ayas, A. (1995). Lise 1 kimya öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı kavramını anlama seviyelerine ilişkin bir çalışma. II. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri, ODTÜ Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Ayas, A. & Özmen, H. (2002). Lise kimya öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı kavramını anlama seviyelerine ilişkin bir çalışma. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 19 (2).
• Birinci Konur, K. & Ayas, A. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının gazlarda sıcaklık-hacim-basınç ilişkisini anlama seviyeleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7 (3).
• Çalık, M. & Ayas, A. (2002). Öğrencilerin bazı kimya kavramlarını anlama seviyelerinin karşılaştırılması. I. Öğrenme ve Öğretme Sempozyumu, Marmara Üniversitesi: İstanbul.
• Çalık, M., Ayas, A. & Ünal, S. (2006). Çözünme kavramıyla ilgili öğrenci kavramalarının tespiti: Bir yaşlar arası karşılaştırma çalışması. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (3), 309-322.
• Demircioğlu, G. (2003). Lise II asitler ve bazlar ünitesi ile ilgili rehber materyal geliştirilmesi ve uygulanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, KTÜ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Demircioğlu, H., Demircioğlu, G. Ayas, A. & Kongur, S. (2012). Onuncu sınıf öğrencilerinin fiziksel ve kimyasal değişme kavramları ile ilgili teorik ve uygulama bilgilerinin karşılaştırılması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9 (1), 162-181.
• Demircioğlu, H., Ayas, A., Demircioğlu, G. (2002). Sınıf öğretmen adaylarının kimya kavramlannı anlama düzeyleri ve karşılaşılan yanılgılar. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, ODTÜ Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Demirer, C. (2009). Gazlar ünitesinde bilgisayar destekli ve laboratuar temelli öğretimin öğrencilerin başarısına, kavram öğrenimine ve kimya tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Doymuş, K., Karaçöp, A. & Şimşek, Ü. (2010). Effects of jigsaw and animation techniques on students’ understanding of concepts and subjects in electrochemistry. Education Tech Research Dev, 58, 671–691.
• Ebenezer, J. (2001). A hypermedia environment to explore and negotiate students’ conceptions, animation of the solution process of table salt. Journal of Science Education and Technology, 10, 73–91.
• Erdem, E., Yılmaz, A., Atav, E. & Gücüm, B (2004). Öğrencilerin “madde” konusunu anlama düzeyleri, kavram yanılgıları, fen bilgisine karşı tutumları ve mantıksal düşünme düzeylerinin araştırılması. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 74-82.
• Ergün, A. & Sarıkaya, M. (2014). Maddenin parçacıklı yapısı ile ilgili kavram yanılgılarının giderilmesinde modele dayalı aktivitelerin etkisi. NWSA-Education Sciences, 248-275.
• Erten, H. & Yıldırım, B. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının gazlar konusundaki kavramları anlama düzeyleri ile kavram yanılgılarının tespiti. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 20 -22 Mayıs, Elazığ, .335-340.
• Franco, A.G. & Taber, K.S. (2009). Secondary students’ thinking about familiar phenomena: Learners’ explanations from a curriculum context where ‘particles’ is a key idea for organizing teaching and learning. International Journal of Science Education, 31 (14), 1917-1952.
• İpek, İ. (2007). Basit araçlarla öğrenmeye dayalı kavramsal değişim metodunun 10. sınıfta gazlar konusunda uygulanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, O.D.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Jaber, L. Z. & Boujaoude, S. (2012). A macro–micro–symbolic teaching to promote relational understanding of chemical reactions. International Journal of Science Education, 34 (7), 973–998.
• Johnstone A. H., (1993). The development of chemistry teaching, Journal of Chemical Education, 70, 701-704.
• Kahraman, S. & Demir, Y. (2011). Bilgisayar destekli 3d öğretim materyallerinin kavram yanilgilari üzerindeki etkisi: atomun yapisi ve orbitaller. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 13(1).
• Karaçöp, A. & Doymuş, K. (2012). Effects of jigsaw cooperative learning and animation techniques on students’ understanding of chemical bonding and their conceptions of the particulate nature of matter. Journal of Science Education Technology, 22, 186-203.
• Kaya, Ö. (2005). Kimya eğitiminde yapılandırıcı yaklaşım ile geleneksel yaklaşımın karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Koç, Y. (2014). Fen eğitimi öğrencilerinin gazların dağılımını mikro boyutta anlama düzeyleri. e – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (1).
• Meijer, M. R. (2011). Macro-meso-micro thinking with structure-property relations for chemistry education: An explorative design-based study. Utrecht: Freudenthal Institute for Science and Mathematics Education, Faculty of Science, Utrecht University / FIsme Scientific Library (formerly published as CD-β Scientific Library), 65.
• Mumba, F., Chabalengula, V.M. & Banda A. (2014). Comparing male and female pre-service teachers‘ understanding of the particulate nature of matter. Journal of Baltic Science Education, 13 (6), 821-827.
• Nakiboğlu, C. & Özkılıç Arık, R. (2006). 4. Sınıf öğrencilerinin “gazlar” ile ilgili kavram yanılgılarının v-diyagramı kullanılarak belirlenmesi. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Edu7, 1(2).
• Okumuş, S., Öztürk, B., Doymuş, K. & Alyar, M. (2014). Maddenin tanecikli yapısının mikro ve makro boyutta anlaşılmasının sağlanması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 349-368.
• Özmen, H. & Ayas, A. (2003). Students’ difficulties in understanding of the conservation of the matter in open and closed-system chemical reactions. Chemistry Education: Research and Practice, 4, 279–290.
• Özmen, H., Ayas, A. & Coştu, B. (2002). Fen bilgisi öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı hakkındaki anlama seviyelerinin ve yanılgılarının belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (2), 507-529.
• Philipp, S. B., Johnson, D. K. & Yezierski, E. J. (2014). Development of a protocol to evaluate the use of representations in secondary chemistry instruction. Chemistry Education: Research and Practice, 15, 777.
• Piquette, J. S. & Heikkinen, H. W. (2005). Strategies reported used by ınstructors to address student alternate conceptions in chemical equilibrium. Journal of Research in Science Teaching, 42 (10), 1112–1134.
• Raviolo, A. (2001). Assessing students’ conceptual understanding of solubility equilibrium. Journal of Chemical Education, 78, 629–631.
• Tüysüz, C., Tatar, E. & Kuşdemir, M. (2010). Probleme dayalı öğrenmenin kimya dersinde öğrencilerin başarı ve tutumlarına etkisinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13), 48-55.
• Yavuz, S. & Çelik, G. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin gazlar konusundaki kavram yanılgılarına tahmin-gözlem-açıklama tekniğinin etkisi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1).
• Yeşiloğlu, S.N. (2007). Gazlar konusunun lise öğrencilerine bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, A. & Morgil, İ. (2001). Üniversite öğrencilerinin kimyasal bağlar konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 172-178.