Etik ilkeler
EYOR'da yer alan yayınlarımızda yer alan tüm bilgilerin (İçerik) doğruluğunu sağlamak için her türlü çabayı göstermektedir. Bununla birlikte, Açık Dergi Sistemi (OJS) (editör, yayın ekibinin herhangi bir üyesi veya editör kurulu üyesi ve herhangi bir konuk editör dahil), içeriğin doğruluğu, eksiksizliği veya herhangi bir amaca uygunluğu konusunda hiçbir beyan veya garanti vermez. Bu yayında ifade edilen herhangi bir fikir ve görüşler yazarların görüş ve görüşleridir ve EYOR'un görüşleri veya onayları değildir. İçeriğin doğruluğuna güvenilmemeli ve birincil bilgi kaynakları ile bağımsız olarak doğrulanmalıdır. EYOR, içeriğin kullanımından kaynaklanan veya bunlarla bağlantılı olarak doğrudan veya dolaylı olarak ortaya çıkan kayıplardan, işlemlerden, taleplerden, işlemlerden, taleplerden, maliyetlerden, masraflardan, zararlardan ve diğer yükümlülüklerden sorumlu olmayacaktır. Erişim ve kullanımla ilgili Hüküm ve Koşullar, Yayın Etiği Komitesinde (COPE) https://publicationethics.org/resources/resources-and-faders-reading/international-standards-editors-and-authors bulunabilir.
Genel İlkeler
Education & Youth Research - EYOR, bilimsel yayın etiği açısından uygulanması gereken en yüksek standartlara uymayı taahhüt eder. Bu doğrultuda The Committee on Publication Ethics’in (COPE) tarafından belirtilen öneri, ilke ve kılavuzları (COPE International standards for editors and authors: https://publicationethics.org/resources/resources-and-further-reading/international-standards-editors-and-authors ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Kurumsal/mevzuat/bilimsel-arastirma-ve-etik-yonetmeligi.aspx) kapsamında uyulması belirtilen tüm kuralları temel alarak aşağıda belirlenen ilkeleri benimser:
Education & Youth Research - EYOR “Çift Kör Hakemlik Süreci”’ni benimsemiştir. Bu çerçevede makalelerin başvuru ve değerlendirme süreçleri Dergimiz web ysafamızda yer alan "Makale Gönder" bağlantısı üzerinden gerçekleştirilmektedir.
EYOR’a gönderilen makalelerin daha önce yayınlanmamış, yayınlanmak üzere herhangi bir derginin değerlendirme sürecine dâhil edilmemiş olması gerekmektedir.
EYOR’a gönderilen makaleler, ön değerlendirme sürecini geçtikten sonra yazarların ve hakemlerin gizliliğinin korunmasına özen gösterilerek çift-taraflı kör hakemlik sürecine alınır ve hakem değerlendirmesine gönderilir.
Yollanmış ve/veya yayınlanmış makalelerde tekrar yayın, aşırma, uydurma veri, sahte yazarlık, telif hakkı ihlali vb. yayın etiği ihlalleri ve kötüye kullanım durumlarının tespiti halinde COPE tarafından oluşturulan yayın etiği şemalarındaki (https://publicationethics.org/resources/flowcharts) akış takip edilir ve söz konusu makaleler yayından çıkarılır.
EYOR, gönderilen makalelere ilişkin ortaya çıkabilecek çıkar çatışması durumlarında editörlerin, hakemlerin ve yazarların yükümlü olduğu etik ilkeleri tanımlar ve sürecin etik standartlara uygun yürütülmesi için hassasiyet içinde hareket ederek çatışma çözülene dek makalenin değerlendirme sürecini askıya alır.
EYOR düzeltme, açıklama, özür, tekzip gibi içeriklerin yayınlanması konusunda hassasiyet gösterir.
Yazarların Etik Sorumlulukları
EYOR'a gönderilen yayınlarda, yazarların aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
EYOR’a gönderilen makalelerin daha önce yayınlanmamış, yayınlanmak üzere herhangi bir derginin değerlendirme sürecine dâhil edilmemiş olması gerekmektedir. Makalenin önceden sunulduğu konferans vb. var ise beyan edilmelidir. Makale daha geniş kapsamlı bir araştırmanın / projenin bir bölümü ise araştırmanın ya da projenin başlığı da yazılarak beyan edilmelidir.
Yazarlar gönderdikleri makalelerin bilimsel ve etik ilkelere uygunluğu konusunda sorumludur.
Yazarlar gönderdikleri makalelerin özgünlüğünü sağlamak konusunda sorumludur. Başka kaynaklardan yararlanılması durumunda bunu akademik ve etik teamüller doğrultusunda belirtmek yazarın yükümlülüğündedir. Buna ilişkin etik ihlallerin tespit edilmesi durumunda makale reddedilir.
EYOR'a gönderilen çalışmaların birden fazla yazarın katkısı ile oluşturulduğu durumlarda yazarların isim sıralaması konusunda ortak karar almaları ve bu şekilde başvuru yapması gerekmektedir. Değerlendirme süreci devam eden çalışmalarda yazar sıralamasına yönelik değişiklik talebinde bulunmak için gerekçesiyle birlikte başvuru yapmak yazarın sorumluluğundadır.
Değerlendirme süreci başlamış olan makalelerde, yazar ekleme, yazar çıkartma, yazar sırası değiştirme gibi talepler dikkate alınmaz. Değerlendirme süreci devam eden çalışmalarda yazar sıralamasına yönelik değişiklik talebinde bulunmak için gerekçesiyle birlikte başvuru yapmak yazarın sorumluluğundadır. Çalışmaya aktif katkıda bulunmayan kişilerin yazarlar arasına dâhil edilmemesi gerekmektedir. Bu konudaki sorumluluk yazara aittir.
Yazarlar, çıkar çatışması meydana getirebilecek durum ve içerikleri açıklamakla yükümlüdür.
Yazarlar intihalden (plagiarism) kesinlikle kaçınmalıdır. EYOR intihali önlemek için yazarlardan yaygınlığı kabul görmüş bir intihal yazılımını kullanarak intihal raporu göndermelerini talep eder. Özgünlük raporunu elde edemeyenler, bunu beyan ettiklerinde, dergimiz bu raporu kendisi alacaktır. Rapor kaynakça hariç en fazla %20’nin altında olmak zorundadır.
• Yazar(lar)ın intihalden kaçınmak için yararlandıkları çalışmalara metin içerisinde eksiksiz ve doğru şekilde atıfta bulunmaları ve kaynakçada yine eksiksiz ve APA7 kurallarına uygun şekilde yer vermeleri gerekmektedir.
• Makalenin veri toplama süreci için gerekli veri toplama izni, araç/ölçek vb. kullanım izni, katılımcılar ya da deneklerin rızasının alındığını gösteren izin belgesi ile analizlerin gerçekleştirilmesi için kullanılan yazılımların lisanslı olmasının sağlanması gibi gerekli izin ve kullanım yetkinliğine sahip olduklarını gerekli durumlarda belgeleyebilmeleri gerekmektedir.
• İlk gönderim aşamasından, makale yayınlandıktan sonraki duruma kadar olan tüm süreçte yazar(lar) çalışmayla ilgili fark ettikleri tüm hata ve yanlışları Dergiye bildirmekle yükümlüdür. Çalışmanın yayınlanmasından sonra tespit edilen hatalara ilişkin düzeltme, açıklama, özür, tekzip gibi işlemleri gerçekleştirmek üzere yazarların dergi editörlerini bilgilendirmesi gerekmektedir.
• Kör hakemlik sürecini sekteye uğratacak süreçlerden kaçınılması adına gerekli özenin gösterilmesi gerekmektedir. Kör hakemliğin ihlal edildiği durumlarda çalışma ile ilgili olarak ilgili hakemin değerlendirmesi, ihlalin anlaşıldığı anda iptal edilir ve çalışma başka bir hakeme atanır.
Yollanmış ve/veya yayınlanmış makalelerde tekrar yayın, aşırma, uydurma veri, sahte yazarlık, telif hakkı ihlali vb. yayın etiği ihlalleri ve kötüye kullanım durumlarının tespiti halinde COPE tarafından oluşturulan yayın etiği şemalarındaki (https://publicationethics.org/resources/flowcharts) akış takip edilir ve söz konusu makaleler yayından çıkarılır. Bu kapsamda, dergiye gönderilen makalelere ilişkin ortaya çıkabilecek çıkar çatışması durumlarında, editörlerin, hakemlerin ve yazarların yükümlü olduğu etik ilkeleri tanımlar ve sürecin etik standartlara uygun yürütülmesi için hassasiyet içinde hareket ederek çatışma çözülene dek makalenin değerlendirme sürecini askıya alır.
EYOR düzeltme, açıklama, özür, tekzip gibi içeriklerin yayınlanması konusunda hassasiyet gösterir.
Hakemlerin Sorumlulukları
EYOR’a gönderilen makalelerin yayınlanmasına ilişkin karar süreçlerinde hakem görüşleri temel alınır. Bu bağlamda, EYOR’a gönderilen tüm yayınlar, tarafsızlık, bağımsızlık ve güvenilirlik ilkeleri doğrultusunda çift-taraflı kör hakemlik sistemine göre değerlendirilir. EYOR için değerlendirme yapan hakemlerin rol ve yükümlülükleri aşağıda sıralanmıştır:
Değerlendirme süreçlerinin daha hızlı ve sağlıklı olması açısından, kendilerine yönlendirilen makalelerde işlenen konuyu değerlendirmek konusunda yetersiz olduğunu hisseden, konunun uzmanlık alanı ile ilgili olmadığını düşünen ve/veya değerlendirme için yeterli zamanı olmadığını hisseden hakemlerin, alternatif hakemlerle iletişime geçilebilmesi için editörleri ivedilikle bilgilendirmeleri ve inceleme teklifini reddetmeleri,
İncelemeyi kabul etsin ya da etmesin, kendilerine gönderilen makalelerin gizli belge niteliğinde olması nedeniyle makaleleri ya da makalelere ilişkin bilgileri üçüncü kişilerle paylaşmamaları, hakemlik sürecinde elde ettikleri bilgileri kişisel menfaatleri için kullanmamaları ve bu anlamda gizlilik ilkesine riayet etmeleri,
Çıkar çatışması ile karşı karşıya olduklarını düşündüklerinde bunu açıkça beyan etmeleri ve ilgili makaleyi incelemeyi reddederek editörleri bilgilendirmeleri,
Kendilerine gönderilen çalışmaları değerlendirirken nesnel ve yapıcı olmaları, nazik bir dil kullanmaları, yazarların kişiliğinden bağımsız olarak yalnızca kendilerine gönderilen metinle ilgili yorum yapmaları ve metne ilişkin tüm argümanlarını destekleyici söylem ve kaynaklarla açıklamaları,
Kendilerine ulaşan makaleleri derginin yayın politikaları ve etik ilkeleri çerçevesinde değerlendirmeleri, karşılaştıkları bilimsel ve etik sorunlarla ilgili olarak dergi editörünü bilgilendirmeleri.
Yayıncının Sorumlulukları
EYOR'un yayıncısı, Gelecek Sensin Derneğidir. Yayıncı dergiye ilişkin aşağıdaki unsurlar konusunda sorumluluk taşımaktadır:
Yayın etiği ilkelerinin paydaşlar arasında uygulanması,
Dergi içeriğine açık erişimin ücretsiz ve sürekli olarak sağlanması,
Yayınların arşivlenmesi ve korunması,
Bilimsel yayın etiği ihlallerine yönelik şüpheli durumların açığa kavuşturularak çözülmesi.
Editör ve Editör Yardımcılarının Sorumlulukları
Editör ve editör yardımcıları, EYOR bünyesinde yayınlanan bütün yayınlardan sorumludur. Bu bağlamda ilgili kişilerin temel sorumlulukları derginin fikri mülkiyet hakları ve etik standartlar doğrultusunda işlemesini sağlamak ve konu ile ilgili her türlü önlemi almaktır. Editörler, yayınlanmış ya da yayınlanması amacıyla kendilerine ulaştırılan yayınlarda intihal ya da diğer etik standartlarla ilgili bir şüphe oluşması durumunda, bahsi geçen kaygıların çözüme ulaştırılması için gerçekleştirdiği soruşturmalarda COPE’un belirlemiş olduğu iş şemalarına (https://publicationethics.org/guidance/Flowcharts) uygun hareket eder. Bunun yanı sıra editör ve editör yardımcılarının diğer rol ve yükümlülükleri aşağıda sıralanmıştır:
Derginin yayın politikaları ve etik ilkeleri kapsamında kişisel verilerin korunması,
Derginin akademik açıdan bütünlüğünün sağlanması ve kalitesinin geliştirilmesi,
Yayınlanması talebiyle EYOR’a gönderilen yayınlarla ilgili karar verirken, yayınların dergi tarafından belirlenen biçimsel ölçütlere, derginin amaç ve kapsamına, uluslararası bilimsel ve etik kurallara uygun olarak şeffaf ve yansız bir biçimde hareket edilmesi,
İnsan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterilmesi, etik kurul onayı gerektiren çalışmaların belirlenerek yazardan bu onayın talep edilmesi,
Okuyucu ve yazarların bilgi ihtiyaçlarının giderilmesi ve dergide yayınlanan çalışmalar bağlamında düşünce özgürlüğünün ve çeşitliliğinin sağlanması söz konusudur.
The content of the Education and Youth Research is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.