Obtaining Accurate and Reliable Health Information on the Internet and Social Media

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 27 - 32, 30.06.2023

Nalan Özen , Murat Topbaş

https://doi.org/10.59518/farabimedj.1226106

Cited By: 1

Öz

The internet has become the first source used to obtain information in the field of health. However, on the internet, anyone can write and publish whatever they want, and personal and corporate comments can be easily spread, especially on social media, outside of very limited control. Therefore, there is a rapid spread of false or unconfirmed excessive information on the Internet, along with accurate information, and this is referred to as "Infodemic". In such a situation, it is an important public health problem that the people who reach the information cannot evaluate whether the information obtained is correct in terms of scientific and contemporary medical practices. Being able to make informed decisions about health problems without falling into confusion due to misinformation pollution depends on the ability of individuals to both access accurate and reliable information and distinguish false, defective or misleading information from reliable information. This review aims; to give information about infodemic, misinformation, disinformation, maleinformation and their effects on health; to explain the concepts of “Infodemic management” and “Infodemiology” developed within the scope of combating this situation; to emphasize the importance of health literacy and especially digital health literacy, for individuals and society to have information about what information to trust and why, to be able to make judgments about the reliability of information and resources, in short, to improve the competence of individuals and society in evaluating information; to mention the points that should be considered in accessing health-related information on the internet and social media.

Anahtar Kelimeler

Digital health literacy, Health information, Health literacy, Infodemic, Misinformation

İnternet Ortamında ve Sosyal Medyada Doğru ve Güvenilir Sağlık Bilgisi Edinebilme

Öz

Günümüzde internet, birçok alanda olduğu gibi sağlık alanında da bilgi edinebilmek için başvurulan ilk kaynak haline gelmiştir. Ancak internet ortamında herkes her istediğini yazıp yayımlayabilmekte, özellikle sosyal medyada çok kısıtlı bir kontrol dışında kişisel ve kurumsal yorumlar rahatlıkla yayılabilmektedir. Dolayısıyla internette, doğru bilgilerle birlikte genellikle yanlış veya doğrulanmamış aşırı bilgilerin hızlı bir şekilde yayılması durumu söz konusu olup bu durum “İnfodemi” olarak ifade edilmektedir. Böyle bir durum içerisinde, ulaşılan bilgilerin bilimsel ve çağdaş tıp uygulamaları açısından doğru olup olmadığının bilgiye ulaşan kişiler tarafından değerlendirilememesi önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yanlış bilgi kirliliği içinde karışıklığa düşmeden sağlık sorunlarına yönelik bilinçli kararlar alabilmek, bireylerin hem doğru ve güvenilir bilgiye erişebilme hem de yanlış, kusurlu veya yanıltmayı amaçlayan bilgiyi güvenilir olandan ayırt edebilme yeteneğine bağlıdır. Bu derlemede, infodemi, misenformasyon, dezenformasyon, malenformasyon ve bunların sağlık üzerine etkileri hakkında bilgi vermek; bu durumla mücadele kapsamında geliştirilen “İnfodemi yönetimi” ve “İnfodemiyoloji” kavramlarını açıklamak; bireylerin ve toplumun, hangi bilgiye güvenileceği ve neden güvenileceği hakkında bilgi sahibi olabilmelerinin, bilginin ve kaynakların güvenilirliği hakkında yargıda bulunabilmelerinin, kısaca bilgiyi değerlendirme yetkinliklerinin geliştirilmesi noktasında sağlık okuryazarlığının ve özellikle dijital sağlık okuryazarlığının önemini vurgulamak; internet ortamında ve sosyal medyada sağlık ile ilgili bilgilere ulaşmada dikkat edilmesi gereken noktalara değinmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital sağlık okuryazarlığı, İnfodemi, Sağlık bilgisi, Sağlık okuryazarlığı, Yanlış bilgi

Kaynakça

• Günler OE. Bilgi toplumunda internetin önemi ve sağlık üzerindeki etkileri. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2015; 17(29): 33-40.
• Kilit DÖ, Erdal, EKE. Bireylerin sağlık bilgisi arama davranışlarının değerlendirilmesi: Isparta ili örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2019; 22(2): 401-436. Avcı K, Avşar, Z. Sağlık iletişimi ve yeni medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2014; 39: 181-190.
• World Health Organization (WHO). Infodemic. 2022. https://www.who.int/health-topics/infodemic#tab=tab_1.
• The Lancet Infectious Diseases. The COVID-19 infodemic. Lancet Infect Dis. 2020; 20(8): 875. DOI: 10.1016/S1473-3099(20)30565-X.
• Zarocostas J. How to fight an infodemic. Lancet. 2020; 395(10225): 676. DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30461-X.
• Wardle C, Derakhshan H. Information disorder: Toward an interdisciplinary framework for research and policymaking. 2017;5. https://tverezo.info/wp-content/uploads/2017/11/PREMS-162317-GBR-2018-Report-desinformation-A4-BAT.pdf.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). Using social media in community based protection: A guide. Factsheet 4: Types of Misinformation and Disinformation. 2022; 230-231.
• Aksakal Baran FN. İnfodemi, İnfodemiyoloji, İnfoveyans. İçinde: Aksakal Baran FN, Orhon EN, Topbaş M. Aşı iletişimi. 1. Baskı. Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık. 2022; 335-349.
• Renda G, Kaya Yaşar Y, Yılmaz E, et al. Primary care physicians and community pharmacists approach to the use of herbal products: a pilot study in Trabzon. Türk Aile Hek Derg. 2018; 22(3): 141-156. DOI: 10.15511/tahd.18.00341.
• Niggemann B, Grüber C. Side-effects of complementary and alternative medicine. Allergy. 2003; 58(8): 707-716. DOI: 10.1034/j.1398-9995.2003.00219.x.
• Werneke U, Earl J, Seydel C, Horn O, Crichton P, Fannon D. Potential health risks of complementary alternative medicines in cancer patients. Br J Cancer. 2004; 90(2): 408-413. DOI: 10.1038/sj.bjc.6601560.
• Syaukat A. Hypochondriasis: A literature review. Scientia Psychiatrica. 2022; 3(1): 220-226. DOI: 10.37275/scipsy.v3i1.85.
• Karapıçak ÖK, Aktaş K, Aslan S. Panik bozukluğunda sağlık kaygısı envanteri (haftalık kısa form) Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2012; 15(1): 41-48.
• El-gilany A. Infodemics of COVID-19 pandemic. TurkJPH. 2020; 18(COVID-19 Special): 86-95.
• Eysenbach G. Infodemiology and infoveillance: framework for an emerging set of public health informatics methods to analyze search, communication and publication behavior on the internet. J Med Internet Res. 2009; 11(1): e11. DOI: 10.2196/jmir.1157.
• Hayran O. İnfodemiyoloji, dijital epidemiyoloji ve metabilim: insanın insanı, bilimin insanı aldatması nasıl önlenir? Estüdam Halk Sağlığı Dergisi. 2021; 6(3): 322-330. DOI: 10.35232/estudamhsd.947591. Eysenbach G. Infodemiology: The epidemiology of (mis) information. The American journal of medicine. 2002; 113(9): 763-765. DOI: 10.1016/S0002-9343(02)01473-0.
• Hargittai E. Digital na(t)ives? Variation in internet skills and uses among members of the “net generation”. Sociological inquiry. 2010; 80(1): 92-113. DOI: 10.1111/j.1475-682X.2009.00317.x.
• Nygren T, Guath M. Swedish teenagers’ difficulties and abilities to determine digital news credibility. Nordicom Review. 2019; 40(1): 23-42. DOI: 10.2478/nor-2019-0002.
• Porat E, Blau I, Barak A. Measuring digital literacies: Junior high-school students perceived competencies versus actual performance. Computers & Education, 2018; 126: 23-36. DOI: 10.1016/j.compedu.2018.06.030.
• Osborne J, Pimentel D. Science education in an age of misinformation. Science Education. 2023; 107: 553-571. DOI: 10.1002/sce.
• Akbal E, Gökler ME. COVID-19 Salgını sürecinde eksikliği ortaya çıkan bir gerçek: Sağlık okuryazarlığı. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2020; 5: 148-155. DOI: 10.35232/estudamhsd.763717.
• Hızal ÖG. COVID-19 pandemisi sürecinde sağlık okuryazarlığının önemi. Turkey Health Literacy Journal. 2021; 2(1): 67-74. DOI: 10.54247/SOYD.2021.26.
• Erdoğan T, Aydemir Y, Aydın A, et al. İnternet ve televizyonda sağlık bilgisi arama davranışı ve ilişkili faktörler. Sakarya Tıp Dergisi. 2020; 10(Özel Sayı): 1-10. DOI: 10.31832 smj.739127.