TRABZON’DA TÜKETİME SUNULAN CAMİ BOĞAZI PEYNİRLERİNİN MİNERAL MADDE İÇERİĞİ VE AĞIR METAL KONTAMİNASYONU

Yıl 2016, Cilt: 41 Sayı: 5, 317 - 322, 01.10.2016

Asya Çetinkaya Giray Buğra Akbaba Sibel Özçakmak Güven Gülbaz

Öz

Araştırma, Trabzon ilindeki peynir pasajları ve semt pazarlarından toplanan 15 adet Cami Boğazı peynirindemineral madde ve ağır metal içeriklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, küçük mandıra veaile tipi işletmelerde üretilip Trabzon ilinde tüketime sunulan Cami Boğazı peynirinde bazı mineralmadde ve ağır metal düzeylerinin belirlenmesi ve Türk Gıda Kodeksi'nde belirtilen limitlere uygunluğununtespit edilmesi amaçlanmıştır. Mineral madde ve ağır metal içerikleri ICP-OES kullanılarak sonuçlarmg/kg cinsinden verilmiştir. Ortalama mineral madde ve ağır metal içerikleri; kalsiyum 3573.40±249.61mg/kg, potasyum 452.13±25.31 mg/kg, sodyum 8413.31±506.59 mg/kg, magnezyum 164.23±8.97mg/kg, fosfor 4272±269.90, demir 0.37±0.17 mg/kg, çinko 27.52±1.85 mg/kg, bakır 1.350±0.10 mg/kg,mangan 0.15±0.09 mg/kg, kurşun 0.179±0.03 mg/kg ve kadmiyum 0.028±0.001 mg/kg olarak tespitedilmiştir. Sonuç olarak, peynir numunelerinin ağır metal seviyelerinin Türk Gıda Kodeksi’nin çiğ sütve ısıl işlem görmüş süt, balık, konserve gıdalar, sığır ve koyun eti vb bazı gıdalar için belirlediği sınırlariçerisinde olduğu belirlenmiştir. Bu makale, Cami Boğazı peynirindeki mineral madde içeriği ve ağırmetal varlığı hakkındaki ilk rapordur

Anahtar Kelimeler

Mineral madde, ağır metal, Cami Boğazı Peyniri, ICP-OES

MINERAL AND HEAVY METAL CONTENT IN CAMİ BOĞAZI CHEESE ON SALE IN TRABZON, TURKEY

Öz

The objective of this study was to determine the levels of certain minerals and heavy metals in 15samples of locally produced Cami Boğazı cheese collected from cheese shops and district bazaars inTrabzon province, Turkey and evaluate whether the levels are within the acceptable limits given in theTurkish Food Codex. Using Inductively Coupled Plasma Optical Emmision Spectrometry, the averagelevels of the mineral substance and heavy metals in the Cami Boğazı cheese samples were determinedas; calcium 3573.40±249.61 mg/kg, potassium 452.13±25.31 mg/kg, sodium 8413.31±506.59 mg/kg,magnesium 164.23±8.97 mg/kg, iron 0.37±0.17 mg/kg, zinc 27.52±1.85 mg/kg, copper 1.350±0.10mg/kg, manganese 0.15±0.09 mg/kg, phosphorus 4272±269.90 mg/kg, lead 0.179±0.03 mg/kg andcadmium 0.028±0.001 mg/kg. These results show that the mineral content and heavy metal levels ofthe cheese samples were within the limits for certain foodstuffs (such as raw milk and heat-treatedmilk, hocafish, canned foods, beef and mutton) given in the Turkish Food Codex. This is the firstreport on the mineral and heavy metal content in Cami Boğazı cheese

Anahtar Kelimeler

Cami Boğazı cheese, mineral substance, heavy metal, ICP-OES

Kaynakça

• Şanlıdere Aloğlu H, Turhan I, Öner Z. 2001. Minci (Minzi) Peynirinin Özelliklerinin Belirlenmesi. GIDA 37 (6) : 349-354.
• Metin M. 2001. Süt Teknolojisi. Sütün Bileşimi ve İşlenmesi. 4. Baskı, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, No: 33, Bornova, İzmir, Türkiye, 801-806 s. 3. Renner E. 1987. Nutritional Aspects of Cheese. Dordrecht: D. Reidel Publishing Company.
• Demirci M.1994. Peynirin Beslenmedeki Önemi. Her Yönüyle Peynir. Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Kitabı No: 9, Tekirdağ, Türkiye.
• Ücüncü M. 2005. Sut ve Mamulleri Teknolojisi. Meta Basım, Bornova İzmir, Türkiye.
• Demirci M. 2002. Beslenme. Rebel Yayıncılık, Topkapı, İstanbul, Türkiye, 287 p.
• Özlü H, Aydemir-Atasever M, Urçar S, Atasever, M. 2012. Erzurum’da Tüketime Sunulan Kaşar Peynirlerinin Mineral Madde ve Ağır Metal Kontaminasyonu. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 18 (2): 205-208.
• Anon. 2015. Çinko hangi besinlerde bulunur? http://www.onikibilgi.com/cinko-hangi-besinlerde- bulunur. Accessed date December 2015.
• Goyer RA. 1996. Toxic Effects of Metals. "CD Klaassen (ed): Casarett and Doull’s Toxicology, The Basic Science of Poisons", 5thed. 691, McGraw-Hill Inc, New York, USA.
• Hu H. 2002. Human Health and Toxic Metals. In, McCally M (Ed): Life Support: The Environment and Human Health, MIT Press.
• Akın N, Ayar A, Sert D, Çalık N. 2003. Konya ilinin değişik bölgelerinden toplanan sütlerin ağır metal içerikleri üzerine bir araştırma. Süt Endüstrisinde Yeni Eğilimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı. İzmir, Türkiye, 355-358.
• Özrenk, E. 2002. Van ili ve ilçelerinde üretilen inek sütlerinin ağır metal kirlilik düzeyi ve bazı mineral madde içerikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı Doktora Tezi, Van, Türkiye, 94 s.
• Kadkhodaee M, Khastar H, Faghihi M, Ghaznavi R, Zahmatkesh M. 2005. Effect of co-supplementation of vitamins E and C on gentamicin induced nephioxicity in rat. Exaphysiol, 90 (4), 571-576.
• Association Official Analytical Chemists. Official Methods of Analysis of the Association of Official Analytical Chemists. 2002. 17thEdition, Revision 1, Metals and other elements, chapter 9. 16-19. Maryland.
• Özdamar K. 1997. Paket Programlar ile Istatistiksel Veri Analizi 1. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1001, Fen Fakültesi Yayınları No: 11, Eskişehir, Türkiye.
• Yüzbaşı N, Demirözü B. 2002. Peynir ve Sütte Bazı Esansiyel Minerallerin Belirlenmesi. GIDA 27(6): 499-504.
• Öksüztepe G, Karatepe P, Özçelik M, İncili GK. 2013. Tulum Peyniri ve Taze Beyaz Peynirlerin Mineral Madde ve Ağır Metal İçerikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi 27 (2): 93-97.
• Kılıç S, Karagözlü C, Uysal H, Akbulut N. 2002. İzmir Piyasasında Satılan Bazı Peynir Çeşitlerinin Kalsiyum, Fosfor, Sodyum ve Potasyum Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. GIDA 27(3): 229-234.
• İşleten M, Uysal Pala Ç, Karagül-Yüceer Y. 2007. Ezine Peynirinin Mineral Madde İçeriği. GIDA 32 (4) : 173-179
• Vural H. 1993. Ağır Metal Iyonlarının Gıdalarda Oluşturduğu Kirlilikler. Ekoloji 8: 3-8
• Temurci H, Güner A. 2006. Ankara’da Tüketime Sunulan Süt ve Beyaz Peynirlerde Ağır Metal Kontaminasyonu. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi 1(1-2): 20-28.
• Anon 1992. Trace elements in milk and milk products. Bulletin of the International Dairy Federation. No: 278
• Yalçın Ö, Tekinşen KK. 2010. Konya’da Tüketime Sunulan Beyaz Salamura, Tulum ve Kaşar Peynirlerinin Ağır Metal İçeriklerinin Araştırılması. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi 21: 5-10.
• Demirci M. 1981. Sütün Mineral Maddeleri ve İnsan Beslenmesindeki Önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 12 (1): 195-207.
• Anon. 2002. Türk Gıda Kodeksi. Gıda Maddelerinde Belirli Bulaşanların Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliği (2002/63). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. 23 Eylül 2002 tarih ve 24885 sayılı Resmi Gazete, Ankara. 26. Anon. 2008. Türk Gıda Kodeksi. Gıda Maddelerindeki Bulaşanların Maksimum Limitleri Hakkında Tebliği (2008/26). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. 17 Mayıs 2008 tarih ve 26879 sayılı Resmi Gazete, Ankara. 322