A Chemometric Classification of Virgin Olive Oils from Izmir Province According To the Fatty Acid Composition (Turkish with English Abstract)

Yıl 2008, Cilt: 33 Sayı: 3, 109 - 115, 01.06.2008

Harun Dıraman Hülya Saygı Yaşar Hışıl

Öz

In this study, fatty acids composition of virgin olive oils produced in Izmir province during two crop years (2001-2002 and 2002-2003) were classified by chemometrical methods (Principal Component Analysis, PCA and Discriminant Analysis, DA). Total 106 oil samples were examined in the course of two crop years. The samples were divided into three groups as olive oil factories, labelled oils and Izmir peninsula. In consequence of discriminat analysis (DA), the predicted grouping in the terms of two crop years were correctly seperated as 85.7 % of the samples for the first crop year and 84.8 % of the samples for the second crop year. The highest level of predicted grouping was found for the samples of Izmir peninsula (as 86 % and 84%). Margaric, margoleic, steraic and oleic acids were determined as the best describing components for the oil samples.

Anahtar Kelimeler

virgin olive oils, Turkey, fatty acid, İzmir, geographical origin, chemometri 

Yağ Asitleri Bileşimine Göre İzmir İli Natürel Zeytinyağlarında Kemometrik Sınıflandırma

Öz

Bu çalışmada iki hasat (2001–2002 ve 2002–2003) yılı süresince İzmir İlinde üretilen natürel zeytinyağlarının yağ asitleri bileşenlerine göre kemometrik yöntemlerle (Temel Bileşenler, PCA ve Ayırma Analizleri, DA) sınıflandırılması gerçekleştirilmiştir. İki hasat sezonu boyunca toplam 106 adet yağ örneği incelenmiştir. Örnekler işletmeler, markalı firmalar ve İzmir yarımadası olarak üç grupta toplanmıştır. Ayırma (DA) analizi sonucunda, iki hasat yılı için tahmin edilmiş gruplandırma sonuçlarına göre birinci hasat yılı için örnekler, % 85.7; ikinci yıl için ise % 84.4 oranında doğru bir şekilde ayrılmıştır. Tahmin edilmiş en iyi gruplandırma İzmir Yarımadası örneklerinde görülmüştür (% 86 ve % 84). Örnekleri en iyi tanımlayan yağ asitleri bileşenleri margarik (MG), margoleik (MGO), stearik (S), oleik (O) asitlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Natürel zeytinyağı, Türkiye, İzmir, yağ asitleri, coğrafi orijin, kemometri

Kaynakça

• Özdamar K. 2004. Paket Programalar ile İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değiflkenli Analizler). Kaan Kitabevi. Eskiflehir. 528 sayfa.
• Lanza C M, Russo C, Tomaselli F. 1998. Relationship between geographical origin and fatty acid composition of extra- virgin olive oils produced in three araeas of Eastern Sicily. Ital.J.Food. Sci., 10 : 359 – 366.
• Motilva J M, Ramo T, Romero M P. 2001. Caracterization geográfica de los aceites de oliva virgines de la denominacion de origen protegida ‘Les Garrigues’ por sul perfil de acidos grasos .Grasas y Aceites, 52: 26 –32.
• Lanteri S, Armanino C, Peri E, Palapoli A. 2002. Study of oils from Calabrian olive cultivars by chemometric methods. Food Chemistry, 76: 501 – 507.
• Ollivier D, Artaud J, Pinatel C ,Durbec J P, Guèrère M. 2003.Triacylglicerol and fatty acid compositions of French virgin olive oils. Characterisation by chemometrics. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51: 5723 – 5731.
• İzmir Tarım İl Müdürlüğü 2007. Tarım 35 (İzmir İli Tarım Alanları Dağılımı) http://www.izmirtarim.gov.tr/taryapi /taryapi.asp
• Canözer Ö. 1991. Standart Zeytin Çeflitleri Katoloğu. T.C. Tarım ve Köyiflleri Bakanlığı. TÜGEM. Mesleki Yayınlar Genel No: 334 Seri 16.Ankara.
• Zeytincilik Arafltırma Enstitüsü. 2006. Ekonomi İstatistik fiubesi Kayıtları.
• Ege Bölgesi Sanayi Odası. 2007. Türkiye Zeytinyağı Rekoltesi Kesin Tesbit Raporu 2006 -2007 Üretim Dönemi.19 Haziran, 2007. 7203 sayılı yazı. İzmir.
• İzmir Ticaret Borsası. 2007. http://www.itb.org.tr/TR/istatistik_main.asp (ZEYTİN ve ZEYTİN YA⁄I (2006-2007 Sezonu)
• Anonymous. 1987. Standard Methods for Analysis of Oils, Fats and Derivates, International Union of Pure and applied Chemistry, 7 th edn., Blackwell Scientific Publications, UIPAC Method 2.301.
• Anonymous. 1996. Determination of Trans Unsaturated Fatty Acids by Capillary Column Gas Choromatography. COI / T.20.Doc.no:17.6 June 1996.Madrid.
• Dıraman H, Hıflıl Y. 2004. Ege Bölgesinde Farklı Sistemlerle Elde Edilen Zeytinyağlarında Trans Yağ Asitlerinin Belirlenmesi Üzerine Arafltırmalar. Proje No: TAGEM / GY/ 00/ 14/ 041.Yayın No:123. Zeytincilik Arafltırma Enstitüsü Müdürlüğü. Bornova – İzmir, 96 s.
• SPSS. 2001. Base 12.0 Applications Guide SPSS Inc. Chigago,USA
• Jackson JE. 1991. A User’s Guide to Principal Components .John Willey & Sons.Inc. NY. USA.