Robert Dick’in “The Other Flute” Metodundaki Mikrotonal İcra Tekniklerinin Türk Müziği Perde Sistemine Uyarlanması Üzerine Bir Araştırma (Hüseyni Makamı Örneği)

Yıl 2019, Ekim 2019 Özel Sayısı, 152 - 160, 30.10.2019

Çiğdem Dönmez Kırlangıç Mehlika Dündar

https://doi.org/10.21733/ibad.609725

Öz

Sabit perdeli ve batı klasik müziğindeki
tampere ses sistemine göre tasarlanmış olan çalgılar ile koma (mikrotonal)
perdelerin seslendirilememesi nedeniyle çoğu Türk müziği eseri doğru bir
entonasyonda çalınamamaktadır. Bu araştırmada; batı müziği çalgılarından biri
olan flüt için bahsi geçen perde sorununun çözümüne katkı sağlanması
amaçlanmıştır. Türk müziği ses sistemindeki mikrotonal perdelerin flüt ile
nasıl seslendirilebileceğinin belirlenmesi için flütist ve eğitimci Robert
Dick’in geliştirmiş olduğu mikrotonal icra tekniklerinden yararlanılmıştır.
Türk müziği ses sisteminde kuram ve uygulamada farklılıklar olmasından dolayı,
flütte uygun olan mikrotonal tekniğin belirlenmesi için daha önceden çeşitli
icralar üzerinde yapılmış olan perde analizi araştırmalarının sonuçlarından
yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mikrotonal, Perde, Flüt, Makam, Hüseyni

A Study on the Adaptation of Microtonal Performance Techniques in Robert Dick’s Method “The Other Flute” to Turkish Music Pitch System (An Example of Huseyni Maqam)

Öz

Most Turkish music cannot be played in the right intonation due to
the fact that the instruments with the fixed pitch and the tampered sound
system in western classical music cannot be played with coma (microtonal)
pitches. In this research, it is aimed to contribute to the solution of the
pitch problem mentioned for the flute which is one of the western music
instruments. Microtonal performance techniques, developed by flutist and
instructor Robert Dick, were used to determine how the microtonal pitch in the
Turkish music sound system can be performed with flute. Due to the differences
in the theory and practice of Turkish music sound system, the results of the
pitch analysis studies performed on various performances were utilized to
determine the microtonal technique which is suitable for the flute.

Anahtar Kelimeler

Microtonal, Flute, Maqam, Huseyni, Pitch

Kaynakça

• Çelik, S. (2014). Max/MSP tabanlı mikrotonal MIDI arayüz tasarımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Çelik, S., Eden, A., Karşıcı, G., L Öner, O. (2014). Türk Makam Müziği için Max/MSP Tabanlı MIDI Arayüz Tasarımı. Asos Journal Online Akademik Araştırmalar Dergisi, 2(1), 463-472.
• Dick, R. (1975). The Other Flute. Oxford. Üniversite Yayınları
• Hatipoğlu, V (2017). Türk Müziği Keman Akordu. İdil Dergisi, 6(29), 289-309
• Karadeniz, E. (1965). Türk Musikisinin Nazariyye ve Esasları. Ankara. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Karaosmanoğlu, M. K. & Akkoç, C.(2000). “Türk Musikisinde İcra-Teori Birliğini Sağlama Yolunda Bir Girişim”, Müzikte 2000 Sempozyumu, 17-18 Mayıs 2000, İstanbul
• Önertürk, C. (2015). 20. Yüzyıl Müziğinde Öne Çıkan Flüt Tekniklerinin İncelenmesi ve Oluşabilecek Sorunlarla İlgili İcracı ve Bestecilere Tavsiyeler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 124-141
• Özek, E. (2014). 20. Yüzyıl Türk Müziği İcrasında Perde Anlayışı. İstanbul. Türk Musikisi Vakfı
• Özek, E. (2014). 21. Yüzyıl Türk Müziği İcrasında Perde Anlayışı. İstanbul. Türk Musikisi Vakfı
• Özkan, İ. H. (2006). Türk Musikisi Nazariyatı ve Kudüm Velveleleri. İstanbul. Ötüken
• Signell, K. L. (1986). Makam, Modal Practice in Turkey Art Music. New York. Da Capo Press.
• Tura, Y. (1988). Türk Musikisinin Meseleleri. İstanbul. Pan
• Yarman, O. & Beşiroğlu, Ş. (2008). Türk Makam Müziği’nde Nazariyat-İcra Örtüşmezliğine Bir Çözüm: 79-sesli düzen. İtü Dergisi, 2(5), 23-34
• Zeren, M. A. (2014). Müzik Fiziği. İstanbul. Pan