Examination of Writing Activities in Turkish Textbooks

Yıl 2021, Sayı: 10, 96 - 126, 15.08.2021

Mehmet Önder Karacaoğlu , Murat Dağ , Oğuzhan Uzun

https://doi.org/10.21733/ibad.852233

Cited By: 8

Öz

The Ministry of National Education determines Turkish textbooks to be used in Turkish lessons in line with the decisions of the Board of Education. These books are prepared by both private publishing houses and the commissions established by the Ministry of National Education. These books, which are delivered to students free of charge by the Ministry since the academic year of 2003-2004, are prepared on an activity-based basis in accordance with the process of developing the basic language skills of the Turkish course. The Turkish Lesson Curriculum (2019) includes how many themes should be included in the books to be used in the Turkish course, the type distribution of the texts, and the acquisitions that should be acquired by the students. The areas of these acquisitions are determined according to basic language skills. This study aims to determine how consistent the activities prepared for writing skills in Turkish textbooks used in middle schools and imam-hatip secondary schools are with the Turkish Lesson Curriculum (2019). The study was designed with an analytical research model. In the study, four Turkish textbooks prepared by different publishers at each grade level in the 2020-2021 academic year were analyzed as the object of investigation. Writing activities included in the themes as a result of the research; It has been examined in terms of number, type and compliance with the Turkish Course Curriculum (2019). It has been revealed that the activities are related to which achievement. The writing activities, which were classified and tabulated on the basis of classes, were evaluated in accordance with the writing skill acquisitions in the Turkish Course Curriculum (2019). The 8th grade Turkish textbook is relatively sufficient; It was concluded that 5th, 6th, and 7th grade books are not fully sufficient for the development of writing skills.

Anahtar Kelimeler

Turkish textbook, writing skill, activity, Turkish lesson curriculum (2019)

Türkçe Ders Kitaplarındaki Yazma Etkinliklerinin İncelenmesi

Öz

Millî Eğitim Bakanlığı, Türkçe derslerinde kullanılmak üzere Talim Terbiye Kurulu kararları doğrultusunda Türkçe ders kitaplarını belirlemektedir. Bu kitaplar gerek özel yayınevleri gerekse Millî Eğitim Bakanlığının kendi bünyesinde oluşturduğu komisyonlar tarafından hazırlanmaktadır. 2003-2004 eğitim-öğretim yılından itibaren Bakanlık tarafından ücretsiz olarak öğrencilere ulaştırılan bu kitaplar Türkçe dersinin temel dil becerilerinin geliştirilmesi sürecine uygun olarak etkinlik temelli olarak hazırlanmaktadır. Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (MEB, 2019) Türkçe dersinde
kullanılacak kitaplarda kaç tema yer alması gerektiği, yer alan metinlerin tür dağılımı, öğrenciler tarafından edinilmesi gereken kazanımlar yer almaktadır. Bu kazanımların alanları temel dil becerilerine göre belirlenmiştir. Bu çalışma, ortaokul ve imam-hatip ortaokullarında kullanılan Türkçe ders kitaplarında yer alan yazma becerisine yönelik hazırlanmış etkinliklerin Türkçe Dersi Öğretim Programı (MEB, 2019) ile ne kadar tutarlılık içinde olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma analitik araştırma modeli ile tasarlanmıştır. Araştırmada inceleme nesnesi olarak 2020-2021 eğitimöğretim yılında her sınıf düzeyinde farklı yayınevlerince hazırlanan dört Türkçe ders kitabı incelenmiştir. Araştırma sonucunda temalarda yer alan yazma etkinlikleri; sayı, tür ve Türkçe Dersi Öğretim Programı’na (MEB, 2019) uygunluk açısından incelenmiştir. Etkinliklerin hangi kazanımla ilişkili olduğu ortaya konulmuştur. Sınıflar bazında tasnif edilerek tablolaştırılan yazma etkinliklerinin Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki (MEB, 2019) yazma becerisi kazanımlarına uygunluğu değerlendirilmiştir. 8. sınıf Türkçe ders kitabının nispeten yeterli düzeyde
olduğu; 5, 6, 7. sınıf kitaplarının ise yazma becerisinin gelişimi için tam anlamıyla yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe ders kitabı, yazma becerisi, etkinlik, Türkçe dersi öğretim programı (2019)

Kaynakça

• Aktaş, Ş., Gündüz, O. (2004). Yazılı ve sözlü anlatım-kompozisyon sanatı. Ankara: Akçağ
• Akın, E., (2015). Türkçe çalışma kitaplarındaki (6, 7 ve 8. Sınıflar) dil bilgisi etkinliklerinin çeşitli açılardan değerlendirilmesi. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 10 (15), 19-34.
• Ayhan, Y. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe ders kitabı resimlemelerinin biçim ve içerik açısından 11 yaş grubuna uygunluğu ve aynı yaş grubu öğrencilerin yaptığı resimlemelerle karşılaştırılması. (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Batur, Z. (2010). Anadili öğretiminde gösterge bilimin yeri: ana dili ders kitaplarındaki sözel metinlerle gösterge metinleri bütünselliğinin analizi. Turkish Studies, 5 (4), 174-200.
• Çapraz-Baran, Ş. ve Diren, E. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5. sınıf ders kitabı. Anıttepe Yayıncılık.
• Çerçi, A. (2016). 6. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabının etkinliği oluşturan unsurlar bakımından değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 1984-1998.
• Demirel, Ö., Kıroğlu K.(2005). Konu alanı ders kitabı incelemesi, Ankara: PegemA Yayınları.
• Demirel, T. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6. sınıf ders kitabı. Ekoyay Eğitim Yayıncılık.
• Duran, S. (2006). Türkçe derslerinde resimlerin kullanımı ve öğrencilerin metinleri anlamalarına etkisi. (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Durdu, L., & Özden, Y. (2016). Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
• Erkal, H. & Erkal, M. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 7. sınıf ders kitabı. Özgün Yayıncılık.
• Eselioğlu, H., Set, S. ve Yücel, A. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe ders kitabı 8. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Göçer, A.(2014). Yazma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi
• Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• İşcan, A. (2004). İlköğretim ikinci kademe sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin öğrencilere estetik zevk kazandırmadaki rolü. (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İşcan, A., Cımbız, A. T. (2018). Ortaokul 5. Sınıf Türkçe ders kitabındaki resimlerin metinlerle uyum düzeyinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 250 272.
• Kayabekir, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Türkçe ders kitabı tasarımında yer alan illüstrasyonların (resimlemelerin) metne uygunluk açısından değerlendirilmesi. (yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kırbaş, T., Orhan, S. ve Topal, Y. İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki görsel ögelere öğretmen görüşlerinden hareketle eleştirel bir bakış. Turkish Studies 7(4), 2225- 2235.
• Mazlum, Ö., Mazlum, F.S. (2016). İlköğretim 4. Sınıf ders kitaplarının görsel tasarımına yönelik öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Sanat Eğitimi Dergisi, 4 (1).1-18.Oğuzkan, F.(1993). Eğitim Terim Sözlüğü, Ankara: Emel Matbaacılık.
• MEB (2006). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı
• MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı
• Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitap ve Yayıncılık.
• Özdemir, E. (1991). Türk dili ve edebiyatı öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları
• Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• TDK (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
• Yangın, B. (2002). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık
• Yılmaz, A. (2005). İlköğretim okulları ilk kademede okutulan ders kitaplarının resimlemeleri yönünden değerlendirilmesi. (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.