Examining Interpersonal Problem-Solving Skills as Predictors of Burnout in Housewives

Yıl 2024, Sayı: 16, 98 - 113, 18.08.2024

Sabahattin Çam , Caner Şener

https://doi.org/10.21733/ibad.1404444

Öz

This study aims to explore the role of interpersonal problem-solving skills in predicting burnout among housewives. The research sample consisted of 578 housewives, with an average age of 38, living in the central districts of Adana (Çukurova, Sarıçam, Seyhan, and Yüreğir). Data were collected using the Interpersonal Problem Solving Inventory, the Housewives Burnout Scale, and a Personal Information Form. SPSS version 20.0 was used to analyze the data. Pearson Product-Moment Correlation Analysis was conducted to examine the relationships between interpersonal problem-solving skills and burnout. Additionally, multiple linear regression and stepwise regression analyses were performed to assess the contribution of interpersonal problem-solving skills in predicting burnout. The correlation analysis revealed that a boring and tiring home environment, along with a lack of support, were positively and significantly associated with negative problem-solving approaches, unwillingness to take responsibility, and lack of self-confidence. Furthermore, a lack of support was negatively related to constructive problem-solving. The regression analysis showed that the boring and tiring home environment predicted 10% of negative problem-solving behaviors and unwillingness to take responsibility, while a lack of support predicted 12% of these outcomes. Although lack of self-confidence was associated with a boring and tiring home environment and lack of support, it did not significantly contribute to predicting these factors. The findings are discussed in the conclusion and discussion section, in relation to existing literature.

Anahtar Kelimeler

Housewives, burnout, interpersonal problem solving

Ev Kadınlarında Tükenmişliğin Yordayıcısı Olarak Kişilerarası Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada ev kadınlarının tükenmişliklerinin yordanmasında kişilerarası problem çözme becerilerinin katkılarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Adana’nın merkez ilçelerinde (Çukurova, Sarıçam, Seyhan ve Yüreğir) ikamet eden 578 ev kadını oluşturmaktadır. Veriler Kişilerarası Problem Çözme Envanteri, Ev Hanımlarında Tükenmişlik Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analiz edilmesinde SPSS programı 20.0 versiyonu kullanılmıştır. Kişilerarası problem çözme becerileri ile tükenmişlik arasındaki ilişki örüntülerini görebilmek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi; tükenmişliğin yordanmasında kişilerarası problem çözme becerilerinin katkılarının ortaya çıkarılması için çoklu doğrusal regresyon analizi ve aşamalı regresyon analizi yapılmıştır. Korelasyon analizi sonuçları sıkıcı-yorucu ev ortamının ve destek eksikliğinin probleme olumsuz yaklaşma, sorumluluk almama ve kendine güvensizlik ile pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkili olduğunu; destek eksikliğinin yapıcı problem çözme ile negatif yönde anlamı düzeyde ilişkili olduğunu göstermektedir. Yapılan regresyon analizi sonuçları; sıkıcı ve yorucu ev ortamı’nın probleme olumsuz yaklaşma ve sorumluluk almama tarafından %10’unun yordandığını; destekeksikliği’nin ise probleme olumsuz yaklaşma, yapıcı problem çözme ve sorumluluk almama tarafından %12’sinin yordandığını göstermiştir. Kendine güvensizlik değişkeninin ise sıkıcı-yorucu ev ortamı ve destek eksikliği ile ilişkili olmasına rağmen her ikisinin de yordanmasına katkı sunmadığı bulunmuştur. Bulgular, sonuç ve tartışma kısmında alan yazında yer alan bilgiler çerçevesinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ev kadınları, tükenmişlik, kişilerarası problem çözme.

Kaynakça

• Akgün Çıtak, E. & Çam, O. (2011). Hemşirelere verilen eğitimin çatışma çözme becerisine, yöntemine ve tükenmişlik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(4), 165-171.
• Akgün, E. (2014). Annelerde stres ve tükenmişlik. International Journal of Human Sciences, 11(2), 238-250.
• Arslan, C. (2010). An investigation of angeran danger expression in terms of coping with stress and ınterpersonal problem-solving. Educational Sciences: Theory and Practice, 10(1), 25-43.
• Aypay, A. (2011). İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlikve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 511-527.
• Bedel, A. (2019). The role of interpersonal problem solving in using the ımmature defense mechanisms in adolescents.UniversitasPsychologica, 18, (5).
• Bedel, A. & Küçükköse, İ. (2014). Lise öğrencilerinde kişiler arası sorun çözme ve stresin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 15-28.
• Çam, S. & Tümkaya, S. (2006). Üniversite öğrencilerinde kişilerarası problem çözme. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 119-132.
• Çam, S., & Tümkaya, S. (2007). Kişilerarası Problem Çözme Envanteri’nin (KPÇE) gelistirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalısması. Türk Psikolojik Danısma ve Rehberlik Dergisi, 28(3), 95-108.
• Çam, S. & Tümkaya, S. (2008). Development of interpersonal problem solving inventory for high schoolstudents: The validity and reliability process. International Journal of Human Sciences, 5(2),1-17.
• Çam, S.,Tümkaya, S. & Yerlikaya, E. (2011). Kişilerarası problem çözme envanterinin yetişkin örnekleminde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1703-1724.
• Çapri, B., Gündüz, B. & Gökçakan, Z. (2011). Maslach tükenmişlik envanteri- öğrenciformu’nun(MTE-ÖF) Türkçe’ye uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), 134-147.
• Çelik, H. (2020). Sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin ve problem çözme becerilerinin incelenmesi: Kadirli Devlet Hastanesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Çınar, Y. (2016). Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeyleri ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Davila, J.,Hammen, C., Burge, D. & Paley, B. (1995). Poor interpersonal problem solving as a mechanism of stres generation in depression among adolescent women. Journal of Abnormal Psychology, 104(4), 592-600.
• Demir, D. (2016). Evlilik uyumu ile bağlanma stilleri ve kişilerarası problem çözme davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demircioğlu, S. (2019). Günümüz Türkiye’sinde “ev hanımları” ve sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Durak, E. Ş., & Durak, M. (2020). Psychometric evaluation of the turkish version of the housewives burnout questionnaire (CUBAC). AYNA Clinical Psychology Journal, 7(2), 128-145.
• D’Zurilla, T. J. & Goldfried, M.R.(1971). Problem solving and behavior modification. Journal of Abnormal Psychology, 18, 407-427.
• D' Zurilla, T. N. & Nezu, A. (1982). Social problem- solvingın adults. In P. C. Kendall (Ed.). Advances in cognitive- behavioral research and therapy. Academic Press.
• D'Zurilla, T.J.,Nezu, A.M., & Maydeu-Olivares, A. (2004). Social problem solving: The oryand assessment. In Chang, E.C.,D'Zurilla, T.J., &bSanna, L.J. (Eds.), Social problem solving: Theory, research, and training (pp. 11–27). American Psychological Association.
• Ekinci, N. (2013). Öğretmenlerin öfke ifade tarzları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ergin, B.E. & Dağ, İ.(2013). Kişilerarası problem çözme davranışları, yetişkinlerdeki bağlanma yönelimleri ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler. Anatolian Journal of Psychiatry, 14(1), 36-45.
• Erözkan, A.(2013). Theeffect of communication skills and interpersonal problem solving skills on social self-efficacy. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(2), Spring, 739-745.
• Güler, M. & Çapri, B. (2019). Grup rehberliği programının engelli çocuğa sahip çalışan annelerin mesleki tükenmişlik, işle bütünleşme ve eş tükenmişliği düzeyine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 28-46.
• Gündüz, B. (2005). İlköğretim öğretmenlerinde tükenmişlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 152-166.
• Heppner, P. P. & Baker, C. E. (1997). Applications of the problem solving inventory. Measurement & Evaluation in Counseling & Development, 29(4), 229–313.
• Jackson, S. E., Schwab, R. L. & Schuler, R. S. (1986). Toward an understanding of the burnout phenomenon. Journal of Applied Psychology, 71(4), 630–640.
• Kaplan, V. (2021). Covid-19 pandemisi nedeniyle oluşan ev karantinasında ev hanımlarının tükenmişlik ve yalnızlık düzeyleri. Cyprus Turkish Journal of Psychiatry &Psychology, 3(2).
• Karakaya, H. (2018). Görünmez emek ve ev kadınları. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1).
• Kim, M. J., Park, Y. S., & Kwon, Y. H. (2015). Theeffects of clinicalnurses' resilience and social problem-solving ability on burnout. Journal of the Korea Academia-Industrial Cooperation Society, 16(2), 1284-1291.
• Lenk, F. (2019). Çalışan ve çalışmayan kadınların tükenmişlik düzeyinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Maslach, C. (2003). Jobburnout: New directions in research and intervention. Current Directions in Psychologıcal Science, 12(5).
• Maslach, C. & Goldberg, J.(1998). Prevention of burnout: New perspectives. Applied ve PreventivePsychology, 7, 63-74.
• Maslach, C. & Jackson, S.E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
• Maslach, C., Jackson, S.E. & Leiter, M.P. (1997). Maslach burnout inventory (3.Baskı). Consulting Psychologists Press.
• Maslach, C., Leiter, M.P. & Schaufeli, W.B. (2001). Jobburnout. Annu. Rev. Psychol., 52, 397–422.
• Nezu, A. M. (1985). Differences in psychological distress between effective and ineffective problem solvers. Journal of Counseling Psychology, 32(1), 135–138.
• Nezu, A.M. & Ronan, G.F. (1985). Life stress, current problems, problem solving, and depressive symptoms: An integrative model. Journal of Consultingand Clinical Psychology, 5, 693–697.
• Salmela-Aro, K.,Savolainen, H. & Holopainen, L. (2008). Depressive symptoms and school burnout during adolescence: evidence from two cross-lagged longitudinal studies. JYouth Adolescence, 38, 1316–1327.
• Selen, G. (2017). Ebeveynlerinin bağlanma tarzları ile ergenlerdeki kişilerarası problem çözme ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Shehan, C.L.,Burg, M.A. & Rexroat, C.A. (1986). Depression and the social dimensions of the full-time housewife role. The Sociological Quarterly, 27(3), 403-421.
• Skodova Z. & Lajciakova P.(2013) The effect of personality traits and psychosocial training on burnout syndrome among health carestudents. Nurse Educ Today, 33, 131115.
• Şener, C. & Cenkseven-Önder, F. (2020). Lise öğrencilerinde psikolojik sağlamlik: sosyal problem çözme ve mizah kullaniminin rolü. Sanberk, İ. (ed.), Güncel psikoloji araştırmaları içinde. (ss. 1-18). Akademisyen Kitabevi.
• Terzioğlu, B.C. (2017). İnternet bağımlılığının yordayıcıları olarak duygusal zeka ve kişilerarası problem çözme. Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• TDK. (2022). Büyük Türkçe Sözlük. http://tdkterim.gov.tr/bts/
• Ulusoy, A. N. (2021). Ev kadınlarında tükenmişliği yordamada eş desteği ve evlilik uyumunun rolü. Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldız, H. & Güven, M. (2009). Hemşirelerin tükenmişlik düzeylerinin ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(4).
• Żołnierczyk-Zreda, D. (2005). An interventionto reducework-relatedburnout in teachers. International Journal of Occupational Safetyand Ergonomics, 11(4), 423-430,