Sınıf Öğretmenlerinin Çevre Eğitimine Yönelik Görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 24, 476 - 504

Seda Öztürk , Ahmet Turan Orhan

https://doi.org/10.18009/jcer.1464325

Öz

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin çevre eğitimine yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda, 2022-2023 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Sivas ilinde resmi ilkokullarda görev yapan maksimum çeşitlilik ve gönüllülük esası sağlanarak oluşturulmuş 45 sınıf öğretmeni yer almaktadır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde MAXQDA 2020 yazılım programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, sınıf öğretmenlerinin çevre eğitimi tanımlamaları içinde en çok çevreyi tanıma ve koruma çabası ile çevre farkındalığı oluşturulmasının vurgulandığı görülmektedir. Araştırmanın sonuçları dikkate alındığında, sınıf öğretmenlerine çevre eğitimine yönelik uygulamalı hizmet içi eğitimler verilmesi, sınıf öğretmenlerinin günlük hayatla ilişkili ve öğrencinin aktif olduğu çevre uygulamalarını daha fazla kullanması ve farklı derslerde çevre eğitimine yer verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, çevre, çevre eğitimi, fen eğitimi, çevre öz-yeterliği

Etik Beyan

Etik Kurul Belgesi Etik Kurul Komisyon Adı: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulu Etik Kurul Belge Tarihi ve Sayı No: 30/11/2022 ve 235595

Teşekkür

Bu çalışma, birinci yazarın ikinci yazar danışmanlığında hazırladığı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Classroom Teachers' Views on Environmental Education

Öz

The objective of this study is to investigate classroom teachers' perspectives on environmental education. The study employed a phenomenological design, which is a qualitative research method. The research study comprised 45 classroom teachers from public primary schools in Sivas province during the spring semester of the 2022-2023 academic year. The participants were selected based on maximum diversity and volunteerism. The data obtained from the research was analyzed using MAXQDA 2020 software program. The research results indicate that classroom teachers mostly emphasize the recognition and protection of the environment, as well as the creation of environmental awareness, in their definitions of environmental education. Considering the results of the study, it is recommended that classroom teachers receive in-service training on environmental education, that classroom teachers use more environmental practices related to everyday life and in which students are active, and that environmental education be included in various courses.

Anahtar Kelimeler

Classroom teacher, environment, environmental education, science education, environmental self-efficacy

Kaynakça

• Akçay, İ. (2006). Farklı ülkelerde okul öncesi öğrencilerine yönelik çevre eğitimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Akintunde, E. & Akintunde, C. (2023). Acquisition and use of environmental education in solid waste management practices. Journal of STEAM Education, 6(2), 143-160.
• Ayaz, E., Doruk, Z., & Sarıkaya, R. (2021). Effect of activity-based environmental education on the environmental identities of classroom pre-service primary school teachers. Review of International Geographical Education, 11(1), 277-295.
• Aydın, N. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ve öğretmenlerinin çevre eğitimine yönelik özyeterlik inançları üzerine sınıf düzeyi, kıdem ve değer yönelimlerinin etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Can, H. & Özdemir, A. (2022). Examining preservice teachers’ environmental knowledge and self-efficacy beliefs regarding environmental education. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Creswell, J. W. (2017). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri (3.baskı). (H. Özcan, Çev.). Anı Yayıncılık.
• Çalık, M. (2009). Environmental education in context, an ınternational perspective on the development of environmental education. Sense Publishers.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2004). Türkiye çevre atlası. (XVIII. Çevre eğitimi, s. 452-457). ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Çevre Envanteri Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Demir, E. & Yalçın, H. (2014). Türkiye’de çevre eğitimi, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 7(2), 7-18.
• Dikmen, S. (1993). İlköğretim kurumlarında çevre için eğitim. Çevre eğitimi (s. 21-33). Türkiye Çevre Vakfı Yayını.
• Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir? Çevre eğitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı. Sayı 65/66.
• Görmez, K. (2015). Çevre sorunları. Nobel Yayıncılık.
• Güler, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkileri. Eğitim ve Bilim, 34(151), 30-43.
• Harrell. M. C., & Bradley. M. A. (2009). Data Collection Methods Semi-Structured Interviews and Focus Groups. RAND Corporation.
• Haşıloğlu, M.A & Karasu, İ. (2019). Çevre eğitimi. M. Kurt (Ed.). Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Jung, C. D., & Dos Santos, L. M. (2022, February). Incorporating environmentally-responsive EFL pedagogy in English-as-a-foreign language classrooms: paving the way for global impact. In IOP conference series: Earth and environmental science (Vol. 987, No. 1, p. 012017). IOP Publishing.
• Kaya, V.H. & Elster, D. (2019). Study on the main dimensions affecting environmental literacy, and environmental perceptions influencing science literacy. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 3 (6), 70-77. https://doi.org/10.31458/iejes.512201
• Kefeli, N., Taş, E. & Yalçın, M. (2018). Kelime oyunları ile fen öğretiminin öğrencilerin çevreye yönelik tutumuna etkisi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 2 (3), 44-52
• Keleş, Ö., Varnacı Uzun, F. & Uzun, N. (2013). Investigation of changes of pre-service teachers' opinions about environmental education with drawing analysis. TOJSAT, 3(2), 46-57.
• Kimaryo, L. A. (2011). Integrating environmental education in primary school education in Tanzania: Teachers’ perceptions and teaching practices. Abo Akademi University Press http://www.doria.fi/bitstream/handle/10024/67481/kimaryo_lydia.pdf
• Makki, M., Abd-El-Khalick, F., & Boujaoude, S. (2003). Lebanese secondary school students environmental knowledge and attitudes. Environmental Education Research 9(1), 21-34.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. SAGE Publications.
• Mosothwane, M. (1991). An assessment of Bostwana preservise teachers environmental content knowledge, attitude towards environmenta education and concern environmental quality. University of Georgia.
• Reddy, C. (2021). Environmental education, social justice and teacher education: enabling meaningful environmental learning in local contexts. South African Journal of Higher Education, 35(1), 161-177.
• Saracaoğlu, S. A., & Yenice, N. (2009). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 244-260.
• Sikhosana, L. (2022). Reflections on the ıntegration of environmental education by a primary school teacher. International e-Journal of Educational Studies, 6 (12), 246-254. https://doi.org/10.31458/iejes.1198123
• Sürmeli, H. (2017). Fen öğretiminde çevre eğitimi. M Ergun (Ed.). Fen bilimleri öğretiminde yeni yaklaşımlar, (s. 189-215). Nobel Yayıncılık.
• Şimşekli, Y. (2004). Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çevre eğitimi etkinliklerine ilköğretim okullarının duyarlılığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 83-92.
• Tutar, M., & Kurt, M. (2019). Çevre eğitimi. Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilkokul ve okul öncesi öğretim programının değerlendirilmesi. M. Kurt (Ed.). Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Uzun, N., & Sağlam, N. (2006). Environmental attitude scale for high school students. Journal of Hacettepe Education Faculty, 30(30), 240-250.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, A.S., & Morgil, F. İ. (1999). Çevre eğitiminin geliştirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 76-89.