The Examination of Leadership Orientations of Teacher Candidates in Terms of Several Variables

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 5, 1551 - 1560, 15.09.2018

Gönül Onur Sezer , Pınar Bağçeli Kahraman

https://doi.org/10.24106/kefdergi.2142

Cited By: 2

Öz

The purpose of this study is the determination of leadership orientations of teacher candidates. Within this research general scanning model was used. The sample of the research consists of teacher candidates that were totally 268.  The teacher candidates participated in the research was carried out Leadership Orientations Scale which was adapted by Dereli (2003) and an information form was used. Within the leadership dimension, in which parametric test assumptions are made, two directional Variance (ANOVA) analysis was used. Within the dimensions in which parametric test assumptions were not made, Kruskall Wallis-H () test and Mann-Whitney U test were used. According to the results of the research it was determined that the leadership orientations of teacher candidates and their sub-dimensions were above the average.

Anahtar Kelimeler

"leadership, leadership orientations, teacher candidates

Öğretmen Adaylarının Liderlik Yönelimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının liderlik yönelimlerinin belirlenmesidir.  Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Örneklemini Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesine devam eden 268 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamına alınan öğretmen adaylarına, bilgi formu ile Dereli (2003) tarafından uyarlanan Liderlik Yönelimleri Ölçeği uygulanmıştır. Parametrik test varsayımlarının gerçekleştiği liderlik boyutunda iki yönlü Varyans (ANOVA) analizi kullanılmıştır. Ayrıca dönüşümsel liderlik alt boyu için t testi ve tek yönlü varyans (ANOVA) analizinden yararlanılmıştır. Parametrik test varsayımlarının gerçekleşmediği boyutlarda ise Kruskall Wallis-H () testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre,  öğretmen adaylarının liderlik yönelimlerinin ve alt boyutlarının ortalamanın üzerinde olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

"liderlik, liderlik yönelimleri, öğretmen adayları

Kaynakça

• Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Karaköse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya İli). Eğitim ve Bilim, 37(164), 159-175.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2011). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin öğretmenlerin liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri. Journal of Qafqaz University, 32, 104-113.
• Angelle, P. S. ve DeHart, C.A. (2011). Teacher perceptions of teacher leadership: examining differences by experience, degree and position. Nass Bulletin, 95(2), 141-160.
• Apaydın, Ç., Vilkinas, T. ve Cartan, G. (2011). Türkiye’de ortaöğretim okul öğretmenlerinin etkili liderlik belirleyicileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(1), 107-129.
• Arabikoğlu, S. N. ve Demir, K. (2015). Okulöncesi öğretmenlerinin okula bağlılık ve örgütsel güven düzeylerinin okul yöneticilerinin liderlik uygulamalarına göre incelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 83-98.
• Arslan, M. C. ve Özdemir, M. (2015). Öğretmen liderliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 190-207.
• Arslan, H. ve Uslu, B. (2014a). Öğretmen adaylarının liderlik yönelimlerinin incelenmesi. e-International Journal of Educational Research, 5(1), 42-60.
• Arslan, H. ve Uslu, B. (2014b). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 39(173), 341-355.
• Aslan, M. ve Bakır, A. A. (2014). Resmi ve özel okul öğretmenlerinin paylaşılan liderliğe ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 117-142.
• Aydın, R., Bozkuş, T. ve Kul M. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarındaki öğrencilerin liderlik özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 4(3), 122-131.
• Aydın, A., Sarıer, Y. ve Uysal, S. (2013). The effect of school principals' leadership styles on teachers' organizational commitment and job satisfaction. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(2), 806-811.
• Balyer, A. (2016). Öğretmen Liderler: öğretmen algıları üzerine nitel bir araştırma. İlköğretim Online, 15(2), 391-407.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, B. (2010). Öğretmen liderliği ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 9(2), 764–775.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, B. (2012). Öğretmen ve yöneticilerin öğretmen liderliğine ilişkin görüşleri: Bir karma yöntem çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(2), 191-223.
• Bostancı, A.B. (2011). Sınıfta ilişki düzenini oluşturmada öğretmenin liderliği. Gülşen, C. (Ed.) Kuram ve uygulamada sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, S. Çakmak, E.K., Akgün, O.E., Karadeniz, S. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Can, N. (2006). Öğretmen liderliği ve engelleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 137-161.
• Can, N. (2009). Öğretmenlerin sınıfta ve okulda liderlik davranışları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 385-399.
• Dereli, M. (2003). A survey research of leadership styles of elementary school principles. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Durmuş, Ö. (2011). İlköğretim ve lise öğrencilerinde görülen liderlik davranışlarının araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çanakkale.
• Eraslan, L. ve Aytaç, T. (2015). Öğretmenlerin dönüşümcü liderlik algısında cinsiyetin etkisi: bir meta-analiz. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 49-71.
• Garipağaoğlu, B. Ç. ve Güloğlu, B. (2015). Öğretmen adaylarında öz liderlik becerilerinin yordayıcısı olarak öğrenilmiş güçlülük ve denetim odağı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 147-162.
• Gibbon, C.T ve Morris, L.L. (1978). How to design a program evaluation. London: Sage Publication.
• Gökçe, F. (2014). Sınıfta öğrenme ve öğretme sürecinin yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Greenlee, J. B. (2007). Building teacher leadership capacity through educational leadership programs. Journal of Research for Educational Leaders, 4(1), 44-74.
• Güllü, M. ve Arslan, C. (2009). Beden eğitimi öğretmenlerinin liderlik stilleri/leadership styles of physical education teachers. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11). 353-368.
• Harrison, C. ve Killion, J. (2007). Teachers as leaders. Educational Leadership, 65(1), 74-77.
• Karadağ, E. (2011). Okul müdürlerinin niteliklerine ilişkin olarak öğretmenlerin oluşturdukları bilişsel kurgular: Fenomonolojik bir çözümleme. Eğitim ve Bilim, 36(159), 25-40.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma teknikleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kıranlı, S. (2013). Teachers' and school administrators' perceptions and expectations on teacher leadership. International Journal of Instruction, 6(1), 179-194.
• Konak, M. ve Erdem, M. (2015). Öğretmenlerin görüşlerine göre ilkokul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile çatışma yönetme stratejileri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 21(1), 69-91.
• Lieberman, A. ve Friedrich, L. (2007). Teachers, writers, leaders. Educational Leadership, 65(1), 42-47.
• Mcardle, M. K. (2008). Leadership orientations of community college presidents and the administrators who report to them: a frame analysis. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Central Florida, College of Education, Florida.
• Özdemir, S., Sezgin, F. ve Kılıç, D. Ö. (2015). Okul yöneticisi ve öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin liderlik yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 40(177). 365-383.
• Özdemir Özkan, N., Akın, S. ve Durna, Z. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin liderlik yönelimleri ve motivasyon düzeyleri. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 12 (1), 51-61.
• Semiz, H. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde sporun liderlik üzerine etkisi: Hendek örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Teyfur, M., Beytekin, O. F. ve Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile okullardaki örgütsel güven düzeyinin incelenmesi (İzmir il örneği). Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, 21, 84-106.
• Turan, M. B., Erol, Z. ve Karaoğlu, B. (2016). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde okuyan öğrencilerin liderlik düzeylerinin öğretmenlik mesleği yordama gücünün incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 71-78.
• Yiğit, Y., Doğan, S. ve Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin öğretmen liderliği davranışlarına ilişkin görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(2), 93-105.
• Yorulmaz, I. Y., Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2015). The relationship between teachers’ occupational professionalism and organizational alienation. Educational Process: International Journal (EDUPIJ), 4(1-2), 31-44.