ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN PROFESYONEL PSİKOLOJİK YARDIM ALMA DAVRANIŞININ BİREYSEL VE ÇEVRESEL DEĞİŞKENLER BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 229, 777 - 794, 04.02.2021

Emine Ülken Hatice Odacı

https://doi.org/10.37669/milliegitim.570508

Öz

Üniversite öğrencilerinin profesyonel psikolojik
yardım alma davranışlarını etkileyen pek çok bireysel ve çevresel değişken
bulunmaktadır. Bu araştırmada farklı fakültelerde öğrenim gören üniversite
öğrencilerinin profesyonel psikolojik yardım arama davranışlarının cinsiyet,
fakülte, sınıf düzeyi, kalınan yer ve algılanan gelir düzeyi değişkenlerine
dayalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Araştırma grubunu farklı
fakültelerde öğrenim görmekte olan 441'i kadın, 320'si erkek ve 25'i cinsiyete
dayalı bir bildirimde bulunmayan toplam gönüllü 786 üniversite öğrencisi
oluşturmuştur. Araştırma grubunda yer alan öğrencilerin yaşları 17 ile 42
arasında değişmekte olup yaş ortalamaları 20.55'tir (Ss: 2.01). Çalışmanın
verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan Demografik Bilgi Formu ve
Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği-K ile toplanmıştır. Araştırma
sonunda, üniversite öğrencilerinin profesyonel psikolojik yardım alma
davranışlarının cinsiyet, fakülte ve kalınan yer değişkenlerine göre anlamlı
farlılıklar gösterdiği, ancak algılanan ekonomik düzeye dayalı olarak anlamlı
farklılıkların olmadığı belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, alanyazın
bilgileri ışığında tartışılmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarının üniversite
öğrencilerinin profesyonel psikolojik yardım alma davranışlarını etkileyen bazı
bireysel ve çevresel değişkenleri belirlenmesi açısından önemli olduğu ve bu
kapsamda özellikle üniversitelerdeki psikolojik danışma merkezlerine
yapacakları çalışmalar için yol gösterici bazı bilgiler sunduğu
düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Profesyonel psikolojik yardım alma davranışı, üniversite öğrencileri, bireysel ve çevresel değişkenler

COMPARISON OF UNIVERSITY STUDENTS’ BEHAVIORS OF GETTING PROFESSIONAL PSYCHOLOGICAL HELP IN TERMS OF INDIVIDUAL AND ENVIRONMENTAL VARIABLES

Öz

Many
individual and environmental variables have an effect on university students’
behaviors of getting professional psychological help. The purpose of the
present study was to evaluate the professional psychological help seeking
behaviors of university students studying in different facultiesbased on their
gender, faculty, classroom level, accommodation and perceived level of income.
The study group consisted of 786 university students who participated in the
study voluntarily, and 441 of whom were female, 320 of whom were male and 25 of
whom did not state their gender. Their ages ranged from 17 to 42, with a mean
of 20.55 (sd: 2.01). The data were collected with Demographic Information Form
developed by the researchers and Attitudes Toward Seeking Psychological
Professional Help Scale-Short Form. The results demonstrated that university
students’ behaviors of getting professional psychological help were
significantly different in terms of gender, faculty and accommodation
variables; however, significant differences were not found based on the
perceived level of income. Those results were discussed regarding therelated
literature. It is thought that the results of the study are significant in
determining some individual and environmental variables that affect university
students’ behaviors of getting professional psychological help, and suggest
some guiding information to particularly psychological counseling centers for
their further studies and practices.

Anahtar Kelimeler

Behaviors of getting professional psychological help, university students, personal and environmental factors

Kaynakça

• Akaydın, F. Ş. (2002). Üniversite öğrencilerinin problem alanları, problemlilik düzeyleri, problem çözme becerileri ve yardım arama davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Arslantaş, H., Dereboy, İ. F., Aştı, N. & Pektekin, Ç. (2011). Yetişkinlerde profesyonel psikolojik yardım arama tutumu ve bunu etkileyen faktörler. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 12(1), 17-23.
• Atik, G. & Yalçın, İ. 2011 Help-seeking attitudes of university students: The role of personality traits and demographic factors. South African Journal of Psychology, 41(3), 328-338.
• Bahar, M. (2010). Kredi ve yurtlar kurumu yurtlarında barınan öğrencilerin stres kaynakları,madde kullanım düzeyleri ve psikolojik yardım arama davranışları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Boldero, J. & Fallon, B. (1995). Adolescent help seeking: What do they get help for and from whom? Journal of Adolescence, 18(2), 193-209.
• Ciarrochi, J., Wilson, C. J., Deane, F. P. & Rickwood, D. (2003). Do difficulties with emotions inhibit help-seeking in adolescence? The role of age and emotional competence in predicting help-seeking intentions. Counselling Psychology Quarterly, 16(2), 103-120.
• Çebi, E. (2009). University student’s attitudes toward seeking psychological help: Effects of perceived social support, psychological distress, prior help seeking experience and gender. The degree of master of science in department of psychology. The Middle East Technical University, Ankara.
• Deniz, M.E., S. Avşaroğlu & Hamarta, E. (2004). Psikolojik danışma servisine başvuran üniversite öğrencilerinin psikolojik belirti düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 139-152.
• Dilek, C. (2010). Üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Özbay, Y., Terzi, Ş., Erkan, S. & Cihangir Çankaya, Z. (2011). Üniversite öğrencilerinin profesyonel yardım arama tutumları, cinsiyet rolleri ve kendini saklama düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 59-71.
• Erkan, S., Özbay, Y., Cihangir-Çankaya, Z. & Terzi, Ş. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşadıkları problemler ve psikolojik yardım arama gönüllükleri. Eğitim ve Bilim, 37(164), 94-106.
• Eisenberg, D., Golberstein, E. and Gollust, S. E. (2007). Help-seeking and access to mental health care in a university student population. Medical Care, 45(7), 594-601.
• Fisher, E. H. & Turner, J. L. (1970). Orientations to seeking professional help: Development and research utility of an attitude scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 35, 79-90.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Kalkan, M. & Odacı, H. (2005). Cinsiyet ve cinsiyet rolünün psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarla ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 23(3), 57-64.
• Kilinc, A. & Granello, P. F. (2003). Overall life sastisfaction and help-seeking attitudes of Turkish college students in the United States: Implications for college counselors. Journal of College Counseling, 6(1), 56-68.
• Koydemir Özden, S. & Erel, Ö. (2010). Psychological help-seeking: role of socio- demographic variables, previous help-seeking experience and presence of a problem. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5(1), 688-693.
• Mackenzie, C. S., Gekoski, W. L. & Knox, V. J. (2006). Age, gender and the underutilization of mental health services: The influence of help-seeking attitudes. Aging and Mental Health, 10(6), 574-582.
• Odacı, H., & Kınık, Ö. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım alma tutumlarının bazı demografik değişkenler, öz denetim ve benlik saygısı ile ilişkisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(3), 619-625.
• Offer, D., & Schonert-Reichl, K. A. (1992). Debating the myths of adolescence: Findings from recent research. Journal Of The Academy Of Child And Adolescence Psychiatry, 36(1), 1003-1014.
• Özbay, Y., Terzi, Ş., Erkan, S. & Cihangir Çankaya, Z. (2011). Üniversite öğrencilerinin profesyonel yardım arama tutumları, cinsiyet rolleri ve kendini saklama düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 59-71.
• Pederson, E. L., & Vogel, D. L. (2007). Male gender role conflict and willingness to seek counseling:Testing a mediation model on college-aged men. Journal of Counseling Psychology, 54(4), 373.
• Rickwood, D. J. (1995). The effectiveness of seeking help for coping with personal problems in late adolescence. Journal Of Youth And Adolescence, 24(1), 685-703.
• Rickwood, D., Deane, F. P., & Ciarrochi, J. (2005). Young people’s help-seeking for mental health problems. Australian e-Journal for the Advancement of Mental Health, 4(3), 1-34.
• Roldan-Bau, A. E. (2013). Seeking help for psychological distress: The role of acculturation, family relationships, coping, and stigma among Latin Americans in Canada (Doctoral dissertation). University of Windsor, USA.
• Serim, F., & Cihangir-Çankaya, Z. (2015). Yetişkinlerin psikolojik yardım arama tutumlarının yordanması. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 178-198.
• Shapiro, S. S., & Wilk, M. B. (1965). An analysis of variance test for normality (complete samples). Biometrika, 52(3/4), 591-611.
• Shea, M. & Yeh, C. J. (2008). Asian American students' cultural values, stigma and relational self-construal: Correlates of attitudes toward professional help seeking. Journal of Mental Health Counseling, 30(2), 157-172.
• Sheffield, J. K., Fiorenza, E., & Sofronoff, K. (2004). Adolescents’ willingness to seek psychological help: Promoting and preventing factors. Journal Of Youth And Adolescence, 33(6), 495-507.
• Soorkia, R., Snelgar, R., & Swami, V. (2011). Factors influencing attitudes towards seeking professional psychological help among South Asian students in Britain. Mental Health Religion & Culture, 6, 613-623.
• Şahin, H., & Yüksel Uyar, Ş. (2011). Turkish high school students' attitudes towards seeking professional psychological help. US-China Education Review B2, 251-259.
• Topkaya, N. (2014a). Psikolojik yardım arama niyetini yordamada demografik, bireysel ve çevresel faktörler. Türk Psikoloji Dergisi, 29(74), 1-11.
• Topkaya, N. (2014b). Psikolojik yardım almaya ilişkin tutumu yordamada cinsiyet, psikolojik yardım alma nedeniyle kendini damgalama ve sosyal damgalanma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(2), 471-487.
• Topkaya, N., & Büyükgöze Kavas, A. (2015). Algılanan sosyal destek, yaşam doyumu, psikolojik yardım almaya ilişkin tutum ve niyet arasındaki ilişkiler: Bir model çalışması. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(2), 979-996.
• Topkaya, N., & Meydan, B. (2013). Üniversite öğrencilerinin problem yaşadıkları alanlar, yardım kaynakları ve psikolojik yardım alma niyetleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 25-37.
• Turan, N., & Erdur Baker, Ö. (2014). Attitudes towards seeking psychological help among a sample of Turkish university students: the roles of rumination and internal working models. British Journal of Guidance & Counselling, 42(1), 86-98.
• Türküm, S. (2001). Stresle başa çıkma biçimi, iyimserlik, bilişsel çarpıtma düzeyleri ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlar arasındaki ilişkiler: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 1-16.
• Türküm, A. S. (2005). Who seeks help? Examining the differences in attitude of Turkish university students toward seeking psychological help by gender, gender roles and help-seeking experiences. Journal of Men's Studies, 13(3), 389-401.
• Türküm, S., Kızıltaş, A., & Sarıyer, A. (2004). Anadolu Üniversitesi psikolojik danışma ve rehberlik merkezinin hedef kitlesinin psikolojik ihtiyaçlarına ilişkin ön çalışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 21(3), 15-27.
• Vogel, D. L., Wade, N. G., & Hackler, A. H. (2007). Perceived public stigma and the willingness to seek counseling: The mediating roles of self-stigma and attitudes toward counseling. Journal of Counseling Psychology, 54(1), 40-50.
• Vogel, D. l. & Wei, M. (2005). Adult attachment and help seeking intent: The mediating roles of psychological distress and perceived social support. Journal of Counseling Psychology, 52(3), 347-357.
• Yalçın, İ. (2016). Profesyonel psikolojik yardım aramaya ilişkin tutumların yordanmasında benlik kurgusu ve algılanan sosyal desteğin rolü. Eğitim ve Bilim Dergisi, 41(183), 339-349. Yeşilyaprak, B. (1986). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sorunları. Türk Psikoloji Dergisi, 20(1), 80-85.
• Yıldırım, T., Atlı, A., & Çitil, C. (2014). Lise öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya gönüllülükleri ile psikolojik belirtileri arasındaki ilişki. E-International Journal of Educational Research, 5(2), 89-104.