Öğretmen Yetiştiren Programlara Kayıtlı Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ve Öğretmen Öz-Yeterlik Algıları

Yıl 2019, Cilt: 47, 107 - 129, 12.09.2019

Levent Yakar İsmail Yelpaze

https://doi.org/10.9779/pauefd.473678

Cited By: 8

Öz

Bu araştırmada
öğretmen yetiştiren tüm kaynaklardaki öğrencilerin öğretmenlik mesleğine
yönelik tutumları ve öğretmenlik öz-yeterlik algılarının incelenmesi
amaçlanmıştır. Bu konularda öğretmen yetiştiren tüm birimlerin çalışmaya
alındığı bir araştırma olmaması bu çalışmanın ana motivasyon kaynağı olmuştur. Araştırmaya
bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi, ilahiyat fakültesi, beden eğitimi
ve spor yüksekokulu (BESYO), fen- edebiyat fakültesi ve pedagojik formasyon
eğitimi programlarında öğrenim gören 786 öğretmen adayı katılmıştır. Veriş
toplamada Çetin (2006) tarafından geliştirilen öğretmenlik mesleğine yönelik
tutum ve Baloğlu ve Karadağ (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan öğretmen
öz-yeterlik ölçekleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu öğretmenlik
mesleğine yönelik tutumda BESYO’da, öğretmenlik öz-yeterlik algısında ise
ilahiyat fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarının diğer tüm birimlerdeki
adaylardan anlamlı olarak daha düşük puana sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca
uygulama formunda bulunan demografik değişkenler kullanılarak yapılan
analizlere ilişkin sonuçlar literatürdeki sonuçlarla birlikte tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

öğretmenlik mesleğine yönelik tutum, öğretmenlik öz-yeterlik algısı, öğretmen adayı, öğretmen yetiştiren programlar

Attitudes toward Teaching Profession and Teacher Self-Efficacy Beliefs of Students in Teacher Training Programs

Öz

In this study, it was aimed to examine the attitudes towards the teaching profession and teacher self-efficacy beliefs of students in different teacher training programs. The first time comparison of students' self-efficacy perceptions and attitudes towards teaching profession in all faculty/program types with a teacher training mission, it emphasizes the importance of this study. 786 preservice teachers at faculty of education, faculty of theology, school of physical education and sports, faculty of science and letters and pedagogical formation education in a public university in Turkey, joined the study. The attitude towards teaching profession scale, developed by Çetin (2006) and teacher self-efficacy beliefs scale, adapted to Turkish Baloğlu and Karadağ (2008), were used. According to the result of analyzes, it was seen that preservice teacher who was studying in the school of physical education and sports have a lower attitude towards teaching profession score than all other units’ students, significantly. Similarly, students of faculty of theology have lower teaching self-efficacy belief score than other units’ students, significantly. In addition, the attitudes of preservice teachers towards the profession and beliefs of teacher self-efficacy beliefs were compared in terms of various variables. The results were discussed in the light of results in the literature

Anahtar Kelimeler

attitudes toward teaching profession, teacher self-efficacy beliefs, pre-service teacher, teacher training units

Kaynakça

• Abbasoğlu, E., ve Öncü, E. (2013). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının benlik saygıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2).
• Adıgüzel, A. (2017). The relationship between teacher candidates’ pedagogical competence perceptions and their attitudes about teaching profession. Turkish Journal of Education, 6(3).
• Akça, F., Demir, S., ve Yılmaz, T. (2015). Öğretmen adaylarının özyeterlik algıları ile akademik kontrol odaklarının karşılaştırılması, Journal of Innovative Human Sciences. http://sproc.org/ojs/index.php/IJIRE, 2(1),01-09
• Baloğlu, N., ve Karadağ, E. (2008). Öğretmen yetkinliğinin tarihsel gelişimi ve Ohio öğretmen yetkinlik ölçeği: Türk kültürüne uyarlama, dil geçerliği ve faktör yapısının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 56(56), 571-606.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Bümen, N. T., ve Özaydın, T. E. (2013). Adaylıktan göreve öğretmen özyeterliği ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlardaki değişimler. Eğitim ve Bilim, 38(169).
• Can, Ş. (2017). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik düşünceleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1).
• Cebeci Emre, Ş. ve Ünsal, S. (2017). The investigation of the relationship between secondary school teachers’ self efficacy beliefs and attitude towards teaching. European Journal of Education Studies. 3(6).
• Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi.
• Çapa, Y., ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18).
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J., ve Sarıkaya, H. (2005). Öğretmen özyeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137).
• Çetin, O. (2017). An investigation of pre-service science teachers' level of efficacy in the undergraduate science teacher education program and pedagogical formation program. Journal of Education and Practice, 8(12), 22-32.
• Dadandı, İ., Kalyon, A., ve Yazıcı, H. (2016). Eğitim fakültesinde öğrenim gören ve pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları, kaygı düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine karşı tutumları. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1).
• Demirtaş, H., Cömert, M., ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159).
• Elkatmış, M., Demirbaş, M., ve Ertuğrul, N. (2013). Eğitim fakültesi öğrencileri ile formasyon eğitimi alan fen edebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 41-50.
• Erdamar, G., Aytaç, T., Türk, N., ve Arseven, Z. (2016). The effects of gender on attitudes of preservice teachers towards the teaching profession: a meta-analysis study. Universal Journal of Educational Research, 4(2), 445-456.
• Güngör, S., ve Özdemir, Y. (2017). Perceived teacher self-efficacy of teacher candidates enrolled in the pedagogical formation certificate program. International Journal of Higher Education, 6(6), 112.
• Gürbüz, H. ve Kışoğlu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk Üniversitesi Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 71–83.
• Ilgaz, G., Bülbül, T., ve Çuhadar, C. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 50-65.
• İpek, C. ve Demirel, İ. N. (2012). Sınıf öğretmenliği ve pedagojik formasyon programı öğretmen adaylarının öğretmenlik özyeterlik inançları. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 54-67.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2013). Günümüzde insan ve insanlar. İstanbul: Evrim.
• Kaya. M. (2003). Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi son sınıf öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14(14-15), 89-115.
• Kenrick, D. T., Neuberg, S. T. & Cialdini, R. B. (2005). Social psychology: Unraveling the mystery (3th edition). Boston, MA: Pearson.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Ankara.
• Ömür, Y. E., ve Nartgün, Ş. S. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile güdülenme düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 2(2), 41-55.
• Özkan, H. H. (2012). Öğretmenlik formasyon programındaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi (SDU Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(2), 29-48.
• Polat, S. (2013). Pedagojik formasyon sertifika programı ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4 (2)
• Poyraz, C., Çağırgan Gülten, D. (2014). Pre-service mathematics teachers’ attitudes towards the profession of teaching. International Online Journal of Educational Sciences,6(3).
• Richardson, V. (1996). In J. Sikula (Ed.). Handbook of research on teacher education (second edition, pp. 102-119). New York: Macmillan
• Rimm-Kaufman, S. E., & Sawyer, B. E. (2004). Primary-grade teachers' self-efficacy beliefs, attitudes toward teaching, and discipline and teaching practice priorities in relation to the" responsive classroom" approach. The Elementary School Journal, 104(4), 321-341.
• Recepoğlu, E. (2013). Öğretmen adaylarının yaşam doyumları ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(1), 311-326.
• Sandıkçı, M., ve Öncü, E. (2013). Beden eğitimi ile diğer alanlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik algıları ve tutumlarının belirlenmesi ve karşılaştırılması. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(1).
• Serin, M. K., Güneş, A. M., ve Değirmenci, H. (2015). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile mesleğe yönelik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 4(1), 21-34.
• Stevens, J.P. (2009). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences.(5th ed).USA:Routledge, Taylor and Francis Group.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S.(2006). Using multivariate statistics.(5th ed). USA:Pearson Education, Inc
• Tschannen-Moran, M. & Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W. & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68 (2), 202-248.
• Ünsal, S., Korkmaz, F., ve Perçin, S. (2016). Analysis of mathematics teachers' self-efficacy levels concerning the teaching process. Journal of Education and Practice, 7(24), 99-107.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 109-127.
• Yaşar Ekici, F. (2017). Okul öncesi öğretmen adayları ile pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenliğe yönelik özyeterlik inançlarının karşılaştırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi-Journal of the Human and Social Science Researches, 6(5), 3003-3022.
• Yüksel, S. (2004). Tezsiz yüksek lisans programının öğrencilerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarına etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi, XVII (2), 355-379.