Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ergenlerde Ebeveyn Akademik Başarı Baskısı/Desteğiyle Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Bilişsel Çarpıtmaların Aracı Rolü

Yıl 2024, Sayı: 62, 432 - 462, 23.09.2024
https://doi.org/10.9779/pauefd.1301720

Öz

Bu araştırmada, ergenlerin algıladığı ebeveyn akademik başarı baskısı ve desteği ile yaşam doyumları arasındaki ilişkide akademik başarıya ilişkin bilişsel çarpıtmaların aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 14-18 yaş aralığında (X̄=15.79; Ss=1.18), 528’i kadın (%66.7) 264’ü erkek (%33.3) olmak üzere toplam 792 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Ebeveyn Akademik Başarı Baskısı ve Desteği Ölçeği (EABDÖ), Öğrenci Yaşam Doyum Ölçeği (ÖYDÖ), Akademik Başarıya İlişkin Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği (ABİBÇÖ) ile elde edilmiştir. Bu araştırma kapsamında hipotezleri test etmek amacıyla yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Araştırma sonuçları; (1) ebeveyn akademik başarı baskısı ve desteğinin ayrı ayrı şekilde ergen yaşam doyumunun ve akademik başarıya ilişkin bilişsel çarpıtmaların yordayıcısı olduğunu ve (2) ergen akademik başarıya ilişkin bilişsel çarpıtmalarının yaşam doyumunu yordadığını göstermektedir. Bunun yanında (3) ergenlerin akademik başarıya ilişkin bilişsel çarpıtmalarının; ebeveyn başarı baskısı ile ergen yaşam doyumu arasındaki ilişkide tam aracı etkisi olduğu ve ebeveyn başarı desteği ile ergen yaşam doyumu arasındaki ilişkiye ise kısmi aracı etkisi olduğu görülmüştür. Son olarak bulgular (4) çalışmada önerilen kavramsal modelin ergen yaşam doyumunun toplam varyansının %37’sini açıklayabildiğini göstermiştir. Bu araştırmanın sonucunda; ergenlerin ebeveynlerinden algıladıkları akademik başarı baskısı ve desteği ile birlikte akademik başarıya ilişkin bilişsel çarpıtmalarının onların yaşam doyumları üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

  • Acun-Kapikiran, N., Körükçü, Ö., & Kapikiran, S. (2014). The Relation of Parental Attitudes to Life Satisfaction and Depression in Early Adolescents: The Mediating Role of Self-Esteem. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(4), 1246-1252. https://doi.org/10.12738/estp.2014.4.2137
  • Adams, G. R., Ryan, B. A., Ketsetzis, M., & Keating, L. (2000). Rule compliance and peer sociability: A study of family process, school-focused parent-child interactions, and children’s classroom behavior. Journal of Family Psychology, 14(2), 237-250. https://doi.org/10.1037//0893-3200.14.2.237
  • Albano, A. R. (2011). The relationship among perfectionism, life satisfaction, and socio-emotional variables in gifted children [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hofstra University].
  • Alpar, R. (2013). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Yöntemleri (4. Baskı). Detay Yayıncılık.
  • Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103, 411-423. https://doi.org/10.1037/0033-2909.103.3.411
  • Anlayışlı, C. (2017). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi (KKTC örneklemi) [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Lefke Avrupa Üniversitesi].
  • Antaramian, S. (2017). The importance of very high life satisfaction for students’ academic success. Cogent Education, 4(1), 1307622. https://doi.org/10.1080/2331186X.2017.1307622
  • Bandalos, D. L. (2002). The effects of item parceling on goodness-of-fit and parameter estimate bias in structural equation modeling. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(1), 78-102. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0901_5
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
  • Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1987). Cognitive therapy of depression. Guilford Press.
  • Beck, J. S. (2021). Bilişsel davranışcı terapi temelleri ve ötesi (M. Şahin, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Boonk, L., Gijselaers, H. J. M., Ritzen, H., & Brand Gruwel, S. (2018). A review of the relationship between parental involvement indicators and academic achievement. Educational Research Review, 24, 10-30. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2018.02.001
  • Bronstein, P., Ginsburg, G. S., & Herrera, I. S. (2005). Parental predictors of motivational orientation in early adolescence: A longitudinal study. Journal of Youth and Adolescence, 34(6), 559-575. https://doi.org/10.1007/s10964-005-8946-0
  • Buğa, A., & Kaya, İ. (2022). The role of cognitive distortions related academic achievement in predicting the depression, stress and anxiety levels of adolescents. International Journal of Contemporary Educational Research, 9(1), 103-114. https://doi.org/10.33200/ijcer.1000210
  • Bulut, M., Mercan, N., & Yüksel, Ç. (2020). Bilişsel Çarpıtma Düzeyi ile Depresyon ve Anksiyete Düzeyi Arasındaki İlişki: Sistematik Derleme. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), 215-226. https://dergipark.org.tr/tr/pub/balikesirsbd/issue/58555/748221
  • Burns, D. D. (1980). Feeling good: The new mood therapy. Penguin Books.
  • Byrne, B. M. (2011). Structural equation modeling with mplus: Basic concepts, applications, and programming. Taylor & Francis Group.
  • Byrne, B. M. (2016). Structural Equation Modeling With AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming, Third Edition (3. bs). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315757421
  • Campbell, J. R., & Verna, M. A. (2007). Effective parental influence: Academic home climate linked to children’s achievement. Educational Research and Evaluation, 13(6), 501-519. https://doi.org/10.1080/13803610701785949
  • Cava, M.-J., Buelga, S., & Musitu, G. (2014). Parental Communication and Life Satisfaction in Adolescence. The Spanish Journal of Psychology, 17, E98. https://doi.org/10.1017/sjp.2014.107
  • Chang, L., Mcbride-Chang, C., Stewart, S. M., & Au, E. (2003). Life satisfaction, self-concept, and family relations in chinese adolescents and children. International Journal of Behavioral Development, 27(2), 182-189. https://doi.org/10.1080/01650250244000182
  • Chen, J. (2005). Relation of academic support from parents, teachers, and peers to hong kong adolescents’ academic achievement: The mediating role of academic engagement. Genetic, social, and general psychology monographs, 131(2), 77-127. https://doi.org/10.3200/MONO.131.2.77-127
  • Cheung, G. W., & Rensvold, R. B. (2002). Evaluating Goodness-of-Fit Indexes for Testing Measurement Invariance. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(2), 233-255. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0902_5
  • Childress, A. R., & Burns, D. D. (1981). The Basics of Cognitive Therapy. Psychosomatics, 22(12), 1017-1027. https://doi.org/10.1016/S0033-3182(81)73443-1
  • Christopher, J. C. (1999). Situating psychological well-being: Exploring the cultural roots of its theory and research. Journal of Counseling & Development, 77(2), 141-152. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1999.tb02434.x
  • Circir, O., & Tagay, O. (2023). Ergenlerde Algilanan Ebeveyn akademik başari baskisi ile yaşam doyumu arasindaki ilişkide bilinçli farkindaliğin araci rolünün cinsiyete göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), Article 3. https://doi.org/10.29299/kefad.1284042
  • Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4. ed.). Pearson.
  • Cronbach, L. J., Schönemann, P., & McKie, D. (1965). Alpha coefficients for Stratified-Parallel Tests. Educational and Psychological Measurement, 25(2), 291-312. https://doi.org/10.1177/001316446502500201
  • Çelik, Ç. B., & Odacı, H. (2013). The relationship between problematic internet use and interpersonal cognitive distortions and life satisfaction in university students. Children and Youth Services Review, 35(3), 505-508. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2013.01.001
  • Çivitci, A. (2009a). İlköğretim öğrencilerinde yaşam doyumu: Bazı kişisel ve ailesel özelliklerin rolü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 29-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16689/173431
  • Çivitci, A. (2009b). Relationship between Irrational Beliefs and Life Satisfaction in Early Adolescents. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 37, 91-109. https://eds.s.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=74deeb80-6aaa-4a68-afe5-10c12f3b73ac%40redis
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal bilimler i̇çin çok değişkenli i̇statistik: SPSS ve LISRELL uygulamaları (24. Basım). Pegem Akademi.
  • Daş, H. (2022). Ergenlerde sosyal kaygının otomatik düşünceler, akademik yeterlik ve sosyal yeterlik ıle modellenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi].
  • Delgado, A. O., Jiménez, A., Sánchez Queija, I., & Gaviño, F. (2007). Estilos educativos materno y paterno: Evaluación y relación con el ajuste adolescente. Anales de psicología, 23(1), 49-56. https://www.redalyc.org/pdf/167/16723107.pdf
  • Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa4901_13
  • Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54, 403-425. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.54.101601.145056
  • Dobson, K. S. (Ed.). (2010). Handbook of Cognitive-Behavioral Therapies, 3rd Ed (ss. xiv, 481). Guilford Press. Dost, M. T., Aytaç, M., & Uysal, N. K. (2019). Ebeveynli̇k bi̇çi̇mi̇ni̇n ki̇şi̇li̇k özelli̇kleri̇, benli̇k saygisi ve yaşam doyumunu yordama gücü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(71), Article 71. https://doi.org/10.17755/esosder.472964
  • Ellis, A., & Harper, R. A. (2005). Akılcı yaşam kılavuzu (S. K. Akbaş, Çev.). HYB Yayıncılık.
  • Epstein, J., Galindo, C., & Sheldon, S. (2011). Levels of leadership. Educational Administration Quarterly, 47(3), 462-495. https://doi.org/10.1177/0013161X10396929
  • Eriş, y, & İkiz, F. E. (2013). Ergenlerin benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki i̇lişki ve kişisel değişkenlerin etkileri. Turkish Studies, 8(6), 179-193. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4726
  • Ertaş, İ. (2020). Lise öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn tutumları ve stresle baş edebilme yaklaşımının öznel iyi oluş düzeylerini yordaması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi].
  • Ethington, C. A. (1991). A test of a model of achievement behaviors. American Educational Research Journal, 28(1), 155-172. https://doi.org/10.3102/00028312028001155
  • Gallego, A. G., Martínez Pérez, A., Fernández Fernández, V., Alcántara-López, M., & Castro Sáez, M. (2021). Life satisfaction in adolescents: Relationship with parental style, peer attachment and emotional intelligence. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 19(53), 51-74. https://doi.org/10.25115/ejrep.v19i53.3425
  • Genç, Y. (2016, Ağustos 24). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin sınav kaygılarını etkileyen faktörler. International Congress on Politic, Economic and Social Studies, İstanbul. http://www.registericpess.org/index.php/ICPESS/article/view/674
  • Gilman, R., & Huebner, E. S. (2006). Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction. Journal of Youth and Adolescence, 35(3), 311-319. https://doi.org/10.1007/s10964-006-9036-7
  • Gölcek, S. (2020). Lise öğrencilerinin anne baba tutumları ile sınav kaygısı arasındaki ilişki: Akademik başarıya ilişkin bilişsel çarpıtmalarının aracı rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi].
  • Grolnick, W. S., & Slowiaczek, M. L. (1994). Parents’ involvement in children’s schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development, 65(1), 237-252. https://doi.org/10.2307/1131378
  • Güler, D. (2012). Lise son sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan i̇nançları ve anne-baba tutumları i̇le sınav kaygısı düzeyleri arasındaki i̇lişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
  • Güler, M., & Çeti̇n, F. (2020). Örgütsel Davranış Araştırmalarında Madde Parselleme: Yöntem ve Uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 61-71. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.660689
  • Gürbüz, S. (2019). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. Seçkin Yayıncılık.
  • Gürbüz, S. (2021a). Amos ile yapısal eşitlik modellemesi (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Gürbüz, S. (2021b). Sosyal bilimlerde aracı düzenleyici ve durumsal etki analizleri (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (5. bs). Seçkin Yayıncılık.
  • Hayes, A. F. (2018). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis, second edition: A regression-based approach. Guilford Press.
  • Heller, D., Watson, D., & Ilies, R. (2006). The dynamic process of life satisfaction. Journal of Personality, 74(5), 1421-1450. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2006.00415.x
  • Heppner, P. P., Bruce, E. W., & Dennis, m. K. (2013). Psikolojik danışmada araştırma yöntemleri (D. M. Siyez, Çev.; 1. bs). Mentis Yayınları.
  • Hill, N. E., & Tyson, D. F. (2009). Parental involvement in middle school: A meta-analytic assessment of the strategies that promote achievement. Developmental Psychology, 45, 740-763. https://doi.org/10.1037/a0015362
  • Ho, R. (2006). Handbook of univariate and multivariate data analysis and interpretation with SPSS. Chapman and Hall/CRC.
  • Hu, L., & Bentler, P. M. (1998). Fit indices in covariance structure modeling: Sensitivity to underparameterized model misspecification. Psychological Methods, 3(4), 424-453. https://doi.org/10.1037/1082-989X.3.4.424
  • Huebner, E. S. (1991). Initial development of the student’s life satisfaction scale. School Psychology International, 12(3), 231-240. https://doi.org/10.1177/0143034391123010
  • İkiz, F. E., & Sakarya Çınkı, Ö. (2016). Ergenleri̇n ruhsal beli̇rti̇leri̇ i̇le duygusal özyeterli̇k düzeyleri̇ni̇n i̇ncelenmesi̇. Electronic Turkish Studies, 11(14). http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9725
  • Kapıkıran, Ş. (2016). Ebeveyn akademik başarı baskısı ve desteği ölçeğinin psikometrik değerlendirmeleri.pdf. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 62-83. https://doi.org/10.12984/eed.07848
  • Kaplan, D. (2009). Structural Equation Modeling: Foundations and Extensions (2th ed.). SAGE Publications, Inc.
  • Kaplan, D. (2021). Algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık, ilişkilere dair inançlar ve bilişsel çarpıtmaların aracı rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi].
  • Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar i̇lkeler teknikler (26. bs). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kaya, İ. (2018). Akademik başarıya i̇lişkin bilişsel çarpıtmalar ölçeğinin (ABİBÇÖ) geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 1082-1098. https://doi.org/10.17860/mersinefd.435605
  • Kaya, İ. (2020). Ergenlerde akademik başarıya i̇lişkin bilişsel çarpıtmalar ile algılanan anne baba tutumu arasındaki i̇lişki. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(Eğitim ve Toplum Özel Sayısı), 5565-5584. https://doi.org/10.26466/opus.791965
  • Kaya, Ö. (2011). Öğrenci yaşam doyum ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları. KHO Bilim Dergisi, 21(2), 173-185. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/403518
  • Ketsetzis, M., Ryan, B. A., & Adams, G. R. (1998). Family processes, parent-child interactions, and child characteristics influencing school-based social adjustment. Journal of Marriage and Family, 60(2), 374-387. https://doi.org/10.2307/353855
  • Kline, R. B. (2016). Principles and practice of structural equation modeling (4. ed). Guilford Press.
  • Little, T. D., Cunningham, W. A., Shahar, G., & Widaman, K. F. (2002). To Parcel or Not to Parcel: Exploring the Question, Weighing the Merits. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(2), 151-173. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0902_1
  • Little, T. D., Rhemtulla, M., Gibson, K., & Schoemann, A. M. (2013). Why the items versus parcels controversy needn’t be one. Psychological Methods, 18(3), 285-300. https://doi.org/10.1037/a0033266
  • Luthar, S., & Becker, B. (2002). Privileged but pressured? A study of affluent youth. Child Development, 73(5), 1593-1610. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00492
  • Micceri, T. (1989). The unicorn, the normal curve, and other improbable creatures. Psychological Bulletin, 105(1), 156-166. https://doi.org/10.1037/0033-2909.105.1.156
  • Muola, J. M. (2010). A study of the relationship between academic achievement motivation and home environment among standard eight pupils. Educational Research and Reviews, 5(5), 213-217. https://academicjournals.org/article/article1379607738_Muola.pdf
  • Newchurch, A. (2017). The impact of parental involvement on student success: School and family partnership from the perspective of parents and teachers [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kennesaw State University].
  • Nickerson, A., & Nagle, R. (2004). The influence of parent and peer attachments on life satisfaction in middle childhood and early adolescence. Social Indicators Research, 66, 35-60. https://doi.org/10.1023/B:SOCI.0000007496.42095.2c
  • Özbiler, Ş., Taner, M., & Yalçınkaya, M. (2019). Çocukluktaki anne kabul-reddinin yetişkinlikteki öznel i̇yi oluşa yansıması: Fonksiyonel olmayan tutumların aracı rolü. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 53-75. https://dergipark.org.tr/tr/pub/apdad/issue/46496/518956
  • Pérez Fuentes, M. del C., Molero Jurado, M. del M., Gázquez Linares, J. J., Oropesa Ruiz, N. F., Simón Márquez, M. del M., & Saracostti, M. (2019). Parenting practices, life satisfaction, and the role of self-esteem in adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(20), 4045. https://doi.org/10.3390/ijerph16204045
  • Proctor, C., Linley, P. A., & Maltby, J. (2010). Very happy youths: Benefits of very high life satisfaction among adolescents. Social Indicators Research, 98(3), 519-532. https://doi.org/10.1007/s11205-009-9562-2
  • Putnick, D. L., & Bornstein, M. H. (2016). Measurement invariance conventions and reporting: The state of the art and future directions for psychological research. Developmental Review: DR, 41, 71-90. https://doi.org/10.1016/j.dr.2016.06.004
  • Putwain, D. W., Connors, L., & Symes, W. (2010). Do cognitive distortions mediate the test anxiety–examination performance relationship? Educational Psychology, 30(1), 11-26. https://doi.org/10.1080/01443410903328866
  • Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2008). An introduction to applied multivariate analysis. Routledge/Taylor & Francis Group.
  • Riley, P. J. (2003). The relationship between parental warmth and parental pressure to achieve with adolescent depression and anxiety in China [Unpublished doctoral dissertation, University of Maryland].
  • Rosnow, R. L., & Rosenthal, R. (2007). Assessing the Effect Size of Outcome Research. İçinde A. M. Nezu & C. M. Nezu (Ed.), Evidence-Based Outcome Research: A practical guide to conducting randomized controlled trials for psychosocial interventions (s. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/med:psych/9780195304633.003.0018
  • Sahan, B., & Kahtali, B. D. (2021). The role of parental attitudes, irrational beliefs, need for social approval and self-esteem in speech anxiety. European Journal of Alternative Education Studies, 6(1), 96-115. http://dx.doi.org/10.46827/ejae.v6i1.3729
  • Sapmaz, F. (2023). Relationships beetween Cognitive Distortions and Adolescent Well-Being: The Mediating Role of Psychological Resilience and Moderating Role of Gender. International Journal of Psychology and Educational Studies, 10(1), 83-97. https://doi.org/10.52380/ijpes.2023.10.1.866
  • Sert-Ağır, M., & Yavuzer, H. (2018). Bilişsel çarpıtma ölçeğinin türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Mediterranean Journal of Educational Research, 12(26), 175-198. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.10
  • Sherman, S. J. (2016). Examining the influence of perceived parental academic pressure and absence on affluent, high-achieving adolescents [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Azusa Pacific University.
  • Sirim, M. (2021). Genç yetişkinlerde flört şiddeti mağduriyeti ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide bilişsel çarpıtmaların aracı rolünün incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Kent Üniversitesi.
  • Spielberger, C. D. (1972). Anxiety: Current trends in theory and research I. Academic Press.
  • Spinath, B. (2012). Academic Achievement. Içinde V. S. Ramachandran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior (Second Edition) (ss. 1-8). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-375000-6.00001-X
  • Steinmayr, R., Crede, J., McElvany, N., & Wirthwein, L. (2016). Subjective well-being, test anxiety, academic achievement: Testing for reciprocal effects. Frontiers in Psychology, 6(1994), 1-13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01994
  • Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences, 5th ed (ss. xii, 651). Routledge/Taylor & Francis Group.
  • Stevenson, D. L., & Baker, D. P. (1987). The family-school relation and the child’s school performance. Child Development, 58(5), 1348-1357. https://doi.org/10.2307/1130626
  • Suldo, S. M., & Huebner, E. S. (2004). Does life satisfaction moderate the effects of stressful life events on psychopathological behavior during adolescence? School Psychology Quarterly, 19, 93-105. https://doi.org/10.1521/scpq.19.2.93.33313
  • Şekercioğlu, g. (2009). Çocuklar için benlik algısı profilinin uyarlanması ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre eşitliğinin test edilmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi].
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik (1. Basım). Hüner Şencan.
  • Şimşek, O. M., Koçak, O., & Younis, M. Z. (2021). The Impact of Interpersonal Cognitive Distortions on Satisfaction with Life and the Mediating Role of Loneliness. Sustainability, 13(16), 9293. https://doi.org/10.3390/su13169293
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6. ed.). Pearson.
  • Tang, M. (2007). Psychological effects on being perceived as a “Model Minority” for Asian Americans. New Waves: Educational Research and Development, 11(3), 11-16. https://www.viethconsulting.com/members/proposals/view_file.php?md=VIEW&pid=19314611
  • Toldson, I. (2008). Breaking barriers: Plotting the path to academic success for school-age African-American males. Congressional Black Caucus Foundation.
  • Tomiki, K. (2000). Achievement motivation and psychological well -being in asian american college students:The contribution of intergenerational congruence of academic expectations [Yayımlanmamış Doktora Tezi, University of California].
  • Toraman, Ç., Aktan, O., & Korkmaz, G. (2022). How can we make students happier at school? Parental pressure or support for academic success, educational stress and school happiness of secondary school students. Shanlax International Journal of Education, 10(2), 92-100. https://doi.org/10.34293/ education.v10i2.4546
  • Vautero, J., Taveira, M. do C., Silva, A. D., & Fouad, N. A. (2021). Family influence on academic and life satisfaction: A social cognitive perspective. Journal of Career Development, 48(6), 817-830. https://doi.org/10.1177/0894845320902270
  • Veenhoven, R. (1996). The study of life satisfaction. İçinde W. Saris, R. Veenhoven, A. Scherpenzeel, & B. Bunting (Ed.), A comparative study of satisfaction with life in Europe (ss. 11-48). Eötvös University Press.
  • Vernon, A. (2002). What works when with children and adolescents: A handbook of individual counseling techniques. Research Pr Pub.
  • Whisman, M. A., & Kwon, P. (1992). Parental representations, cognitive distortions, and mild depression. Cognitive Therapy and Research, 16(5), 557-568. https://doi.org/10.1007/BF01175141
  • Wilcox, R. R. (2012). Modern Statistics for the Social and Behavioral Sciences: A Practical Introduction (1st edition). CRC Press.
  • Yalnizca-Yildirim, S., & Cenkseven-Önder, F. (2018). Emotional Intelligence and Parental Attitudes as Predictors of High School Students’ Life Satisfaction. International Online Journal of Educational Sciences, 10(1), 88-104. https://doi.org/10.15345/iojes.2018.01.009
  • Yavuzer, Y., & Karataş, Z. (2017). Investigating the Relationship between Depression, Negative Automatic Thoughts, Life Satisfaction and Symptom Interpretation in Turkish Young Adults. Içinde D. Breznoščáková (Ed.), Depression. IntechOpen. https://doi.org/10.5772/66622
  • Yıldız, M. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Fonksiyonel Olmayan Tutumların ve Olumsuz Otomatik Düşüncelerin Depresyona Etkisi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 1(1), 1-7. https://dergipark.org.tr/en/pub/uead/issue/26906/299978

The Mediating Role of Cognitive Distortions in the Relationship between Parental Academic Achievement Pressure/Support and Life Satisfaction in Adolescents

Yıl 2024, Sayı: 62, 432 - 462, 23.09.2024
https://doi.org/10.9779/pauefd.1301720

Öz

This study examined the mediating role of cognitive distortions related to academic achievement in the relationship between parental academic achievement pressure and support as perceived by adolescents and their life satisfaction. The study group of the research consisted of a total of 792 high school students, 528 females (66.7%) and 264 males (33.3%), aged 14-18 years (M = 15.79; SD = 1.18). The data of the research were collected through the Parents’ Academic Achievement Pressure and Support Scale (PAAPSS), Student Life Satisfaction Scale (SLSS), and Cognitive Distortions Scale Related to Academic Achievement (CDS-AA). Within the scope of this research, structural equation modeling (SEM) was employed to test the hypotheses. Research results show that (1) parental academic achievement pressure and support separately predict adolescent life satisfaction and cognitive distortions related to academic achievement, and (2) adolescent cognitive distortions related to academic achievement predict life satisfaction. In addition, (3) adolescents' cognitive distortions related to academic achievement had a full mediating effect on parental achievement pressure and adolescent life satisfaction and a partial mediating effect on the relationship between parental achievement support and adolescent life satisfaction. Finally, findings (4) showed that the model proposed in the study could explain 37% of the total variance in adolescent life satisfaction. As a result of this research, it was concluded that the academic achievement pressure and support perceived by adolescents from their parents, as well as their cognitive distortions related to academic achievement, have an impact on their life satisfaction.

Kaynakça

  • Acun-Kapikiran, N., Körükçü, Ö., & Kapikiran, S. (2014). The Relation of Parental Attitudes to Life Satisfaction and Depression in Early Adolescents: The Mediating Role of Self-Esteem. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(4), 1246-1252. https://doi.org/10.12738/estp.2014.4.2137
  • Adams, G. R., Ryan, B. A., Ketsetzis, M., & Keating, L. (2000). Rule compliance and peer sociability: A study of family process, school-focused parent-child interactions, and children’s classroom behavior. Journal of Family Psychology, 14(2), 237-250. https://doi.org/10.1037//0893-3200.14.2.237
  • Albano, A. R. (2011). The relationship among perfectionism, life satisfaction, and socio-emotional variables in gifted children [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hofstra University].
  • Alpar, R. (2013). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Yöntemleri (4. Baskı). Detay Yayıncılık.
  • Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103, 411-423. https://doi.org/10.1037/0033-2909.103.3.411
  • Anlayışlı, C. (2017). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi (KKTC örneklemi) [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Lefke Avrupa Üniversitesi].
  • Antaramian, S. (2017). The importance of very high life satisfaction for students’ academic success. Cogent Education, 4(1), 1307622. https://doi.org/10.1080/2331186X.2017.1307622
  • Bandalos, D. L. (2002). The effects of item parceling on goodness-of-fit and parameter estimate bias in structural equation modeling. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(1), 78-102. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0901_5
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
  • Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1987). Cognitive therapy of depression. Guilford Press.
  • Beck, J. S. (2021). Bilişsel davranışcı terapi temelleri ve ötesi (M. Şahin, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Boonk, L., Gijselaers, H. J. M., Ritzen, H., & Brand Gruwel, S. (2018). A review of the relationship between parental involvement indicators and academic achievement. Educational Research Review, 24, 10-30. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2018.02.001
  • Bronstein, P., Ginsburg, G. S., & Herrera, I. S. (2005). Parental predictors of motivational orientation in early adolescence: A longitudinal study. Journal of Youth and Adolescence, 34(6), 559-575. https://doi.org/10.1007/s10964-005-8946-0
  • Buğa, A., & Kaya, İ. (2022). The role of cognitive distortions related academic achievement in predicting the depression, stress and anxiety levels of adolescents. International Journal of Contemporary Educational Research, 9(1), 103-114. https://doi.org/10.33200/ijcer.1000210
  • Bulut, M., Mercan, N., & Yüksel, Ç. (2020). Bilişsel Çarpıtma Düzeyi ile Depresyon ve Anksiyete Düzeyi Arasındaki İlişki: Sistematik Derleme. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), 215-226. https://dergipark.org.tr/tr/pub/balikesirsbd/issue/58555/748221
  • Burns, D. D. (1980). Feeling good: The new mood therapy. Penguin Books.
  • Byrne, B. M. (2011). Structural equation modeling with mplus: Basic concepts, applications, and programming. Taylor & Francis Group.
  • Byrne, B. M. (2016). Structural Equation Modeling With AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming, Third Edition (3. bs). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315757421
  • Campbell, J. R., & Verna, M. A. (2007). Effective parental influence: Academic home climate linked to children’s achievement. Educational Research and Evaluation, 13(6), 501-519. https://doi.org/10.1080/13803610701785949
  • Cava, M.-J., Buelga, S., & Musitu, G. (2014). Parental Communication and Life Satisfaction in Adolescence. The Spanish Journal of Psychology, 17, E98. https://doi.org/10.1017/sjp.2014.107
  • Chang, L., Mcbride-Chang, C., Stewart, S. M., & Au, E. (2003). Life satisfaction, self-concept, and family relations in chinese adolescents and children. International Journal of Behavioral Development, 27(2), 182-189. https://doi.org/10.1080/01650250244000182
  • Chen, J. (2005). Relation of academic support from parents, teachers, and peers to hong kong adolescents’ academic achievement: The mediating role of academic engagement. Genetic, social, and general psychology monographs, 131(2), 77-127. https://doi.org/10.3200/MONO.131.2.77-127
  • Cheung, G. W., & Rensvold, R. B. (2002). Evaluating Goodness-of-Fit Indexes for Testing Measurement Invariance. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(2), 233-255. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0902_5
  • Childress, A. R., & Burns, D. D. (1981). The Basics of Cognitive Therapy. Psychosomatics, 22(12), 1017-1027. https://doi.org/10.1016/S0033-3182(81)73443-1
  • Christopher, J. C. (1999). Situating psychological well-being: Exploring the cultural roots of its theory and research. Journal of Counseling & Development, 77(2), 141-152. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1999.tb02434.x
  • Circir, O., & Tagay, O. (2023). Ergenlerde Algilanan Ebeveyn akademik başari baskisi ile yaşam doyumu arasindaki ilişkide bilinçli farkindaliğin araci rolünün cinsiyete göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), Article 3. https://doi.org/10.29299/kefad.1284042
  • Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4. ed.). Pearson.
  • Cronbach, L. J., Schönemann, P., & McKie, D. (1965). Alpha coefficients for Stratified-Parallel Tests. Educational and Psychological Measurement, 25(2), 291-312. https://doi.org/10.1177/001316446502500201
  • Çelik, Ç. B., & Odacı, H. (2013). The relationship between problematic internet use and interpersonal cognitive distortions and life satisfaction in university students. Children and Youth Services Review, 35(3), 505-508. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2013.01.001
  • Çivitci, A. (2009a). İlköğretim öğrencilerinde yaşam doyumu: Bazı kişisel ve ailesel özelliklerin rolü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 29-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16689/173431
  • Çivitci, A. (2009b). Relationship between Irrational Beliefs and Life Satisfaction in Early Adolescents. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 37, 91-109. https://eds.s.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=74deeb80-6aaa-4a68-afe5-10c12f3b73ac%40redis
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal bilimler i̇çin çok değişkenli i̇statistik: SPSS ve LISRELL uygulamaları (24. Basım). Pegem Akademi.
  • Daş, H. (2022). Ergenlerde sosyal kaygının otomatik düşünceler, akademik yeterlik ve sosyal yeterlik ıle modellenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi].
  • Delgado, A. O., Jiménez, A., Sánchez Queija, I., & Gaviño, F. (2007). Estilos educativos materno y paterno: Evaluación y relación con el ajuste adolescente. Anales de psicología, 23(1), 49-56. https://www.redalyc.org/pdf/167/16723107.pdf
  • Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa4901_13
  • Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54, 403-425. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.54.101601.145056
  • Dobson, K. S. (Ed.). (2010). Handbook of Cognitive-Behavioral Therapies, 3rd Ed (ss. xiv, 481). Guilford Press. Dost, M. T., Aytaç, M., & Uysal, N. K. (2019). Ebeveynli̇k bi̇çi̇mi̇ni̇n ki̇şi̇li̇k özelli̇kleri̇, benli̇k saygisi ve yaşam doyumunu yordama gücü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(71), Article 71. https://doi.org/10.17755/esosder.472964
  • Ellis, A., & Harper, R. A. (2005). Akılcı yaşam kılavuzu (S. K. Akbaş, Çev.). HYB Yayıncılık.
  • Epstein, J., Galindo, C., & Sheldon, S. (2011). Levels of leadership. Educational Administration Quarterly, 47(3), 462-495. https://doi.org/10.1177/0013161X10396929
  • Eriş, y, & İkiz, F. E. (2013). Ergenlerin benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki i̇lişki ve kişisel değişkenlerin etkileri. Turkish Studies, 8(6), 179-193. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4726
  • Ertaş, İ. (2020). Lise öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn tutumları ve stresle baş edebilme yaklaşımının öznel iyi oluş düzeylerini yordaması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi].
  • Ethington, C. A. (1991). A test of a model of achievement behaviors. American Educational Research Journal, 28(1), 155-172. https://doi.org/10.3102/00028312028001155
  • Gallego, A. G., Martínez Pérez, A., Fernández Fernández, V., Alcántara-López, M., & Castro Sáez, M. (2021). Life satisfaction in adolescents: Relationship with parental style, peer attachment and emotional intelligence. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 19(53), 51-74. https://doi.org/10.25115/ejrep.v19i53.3425
  • Genç, Y. (2016, Ağustos 24). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin sınav kaygılarını etkileyen faktörler. International Congress on Politic, Economic and Social Studies, İstanbul. http://www.registericpess.org/index.php/ICPESS/article/view/674
  • Gilman, R., & Huebner, E. S. (2006). Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction. Journal of Youth and Adolescence, 35(3), 311-319. https://doi.org/10.1007/s10964-006-9036-7
  • Gölcek, S. (2020). Lise öğrencilerinin anne baba tutumları ile sınav kaygısı arasındaki ilişki: Akademik başarıya ilişkin bilişsel çarpıtmalarının aracı rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi].
  • Grolnick, W. S., & Slowiaczek, M. L. (1994). Parents’ involvement in children’s schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development, 65(1), 237-252. https://doi.org/10.2307/1131378
  • Güler, D. (2012). Lise son sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan i̇nançları ve anne-baba tutumları i̇le sınav kaygısı düzeyleri arasındaki i̇lişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
  • Güler, M., & Çeti̇n, F. (2020). Örgütsel Davranış Araştırmalarında Madde Parselleme: Yöntem ve Uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 61-71. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.660689
  • Gürbüz, S. (2019). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. Seçkin Yayıncılık.
  • Gürbüz, S. (2021a). Amos ile yapısal eşitlik modellemesi (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Gürbüz, S. (2021b). Sosyal bilimlerde aracı düzenleyici ve durumsal etki analizleri (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (5. bs). Seçkin Yayıncılık.
  • Hayes, A. F. (2018). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis, second edition: A regression-based approach. Guilford Press.
  • Heller, D., Watson, D., & Ilies, R. (2006). The dynamic process of life satisfaction. Journal of Personality, 74(5), 1421-1450. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2006.00415.x
  • Heppner, P. P., Bruce, E. W., & Dennis, m. K. (2013). Psikolojik danışmada araştırma yöntemleri (D. M. Siyez, Çev.; 1. bs). Mentis Yayınları.
  • Hill, N. E., & Tyson, D. F. (2009). Parental involvement in middle school: A meta-analytic assessment of the strategies that promote achievement. Developmental Psychology, 45, 740-763. https://doi.org/10.1037/a0015362
  • Ho, R. (2006). Handbook of univariate and multivariate data analysis and interpretation with SPSS. Chapman and Hall/CRC.
  • Hu, L., & Bentler, P. M. (1998). Fit indices in covariance structure modeling: Sensitivity to underparameterized model misspecification. Psychological Methods, 3(4), 424-453. https://doi.org/10.1037/1082-989X.3.4.424
  • Huebner, E. S. (1991). Initial development of the student’s life satisfaction scale. School Psychology International, 12(3), 231-240. https://doi.org/10.1177/0143034391123010
  • İkiz, F. E., & Sakarya Çınkı, Ö. (2016). Ergenleri̇n ruhsal beli̇rti̇leri̇ i̇le duygusal özyeterli̇k düzeyleri̇ni̇n i̇ncelenmesi̇. Electronic Turkish Studies, 11(14). http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9725
  • Kapıkıran, Ş. (2016). Ebeveyn akademik başarı baskısı ve desteği ölçeğinin psikometrik değerlendirmeleri.pdf. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 62-83. https://doi.org/10.12984/eed.07848
  • Kaplan, D. (2009). Structural Equation Modeling: Foundations and Extensions (2th ed.). SAGE Publications, Inc.
  • Kaplan, D. (2021). Algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık, ilişkilere dair inançlar ve bilişsel çarpıtmaların aracı rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi].
  • Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar i̇lkeler teknikler (26. bs). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kaya, İ. (2018). Akademik başarıya i̇lişkin bilişsel çarpıtmalar ölçeğinin (ABİBÇÖ) geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 1082-1098. https://doi.org/10.17860/mersinefd.435605
  • Kaya, İ. (2020). Ergenlerde akademik başarıya i̇lişkin bilişsel çarpıtmalar ile algılanan anne baba tutumu arasındaki i̇lişki. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(Eğitim ve Toplum Özel Sayısı), 5565-5584. https://doi.org/10.26466/opus.791965
  • Kaya, Ö. (2011). Öğrenci yaşam doyum ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları. KHO Bilim Dergisi, 21(2), 173-185. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/403518
  • Ketsetzis, M., Ryan, B. A., & Adams, G. R. (1998). Family processes, parent-child interactions, and child characteristics influencing school-based social adjustment. Journal of Marriage and Family, 60(2), 374-387. https://doi.org/10.2307/353855
  • Kline, R. B. (2016). Principles and practice of structural equation modeling (4. ed). Guilford Press.
  • Little, T. D., Cunningham, W. A., Shahar, G., & Widaman, K. F. (2002). To Parcel or Not to Parcel: Exploring the Question, Weighing the Merits. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(2), 151-173. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0902_1
  • Little, T. D., Rhemtulla, M., Gibson, K., & Schoemann, A. M. (2013). Why the items versus parcels controversy needn’t be one. Psychological Methods, 18(3), 285-300. https://doi.org/10.1037/a0033266
  • Luthar, S., & Becker, B. (2002). Privileged but pressured? A study of affluent youth. Child Development, 73(5), 1593-1610. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00492
  • Micceri, T. (1989). The unicorn, the normal curve, and other improbable creatures. Psychological Bulletin, 105(1), 156-166. https://doi.org/10.1037/0033-2909.105.1.156
  • Muola, J. M. (2010). A study of the relationship between academic achievement motivation and home environment among standard eight pupils. Educational Research and Reviews, 5(5), 213-217. https://academicjournals.org/article/article1379607738_Muola.pdf
  • Newchurch, A. (2017). The impact of parental involvement on student success: School and family partnership from the perspective of parents and teachers [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kennesaw State University].
  • Nickerson, A., & Nagle, R. (2004). The influence of parent and peer attachments on life satisfaction in middle childhood and early adolescence. Social Indicators Research, 66, 35-60. https://doi.org/10.1023/B:SOCI.0000007496.42095.2c
  • Özbiler, Ş., Taner, M., & Yalçınkaya, M. (2019). Çocukluktaki anne kabul-reddinin yetişkinlikteki öznel i̇yi oluşa yansıması: Fonksiyonel olmayan tutumların aracı rolü. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 53-75. https://dergipark.org.tr/tr/pub/apdad/issue/46496/518956
  • Pérez Fuentes, M. del C., Molero Jurado, M. del M., Gázquez Linares, J. J., Oropesa Ruiz, N. F., Simón Márquez, M. del M., & Saracostti, M. (2019). Parenting practices, life satisfaction, and the role of self-esteem in adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(20), 4045. https://doi.org/10.3390/ijerph16204045
  • Proctor, C., Linley, P. A., & Maltby, J. (2010). Very happy youths: Benefits of very high life satisfaction among adolescents. Social Indicators Research, 98(3), 519-532. https://doi.org/10.1007/s11205-009-9562-2
  • Putnick, D. L., & Bornstein, M. H. (2016). Measurement invariance conventions and reporting: The state of the art and future directions for psychological research. Developmental Review: DR, 41, 71-90. https://doi.org/10.1016/j.dr.2016.06.004
  • Putwain, D. W., Connors, L., & Symes, W. (2010). Do cognitive distortions mediate the test anxiety–examination performance relationship? Educational Psychology, 30(1), 11-26. https://doi.org/10.1080/01443410903328866
  • Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2008). An introduction to applied multivariate analysis. Routledge/Taylor & Francis Group.
  • Riley, P. J. (2003). The relationship between parental warmth and parental pressure to achieve with adolescent depression and anxiety in China [Unpublished doctoral dissertation, University of Maryland].
  • Rosnow, R. L., & Rosenthal, R. (2007). Assessing the Effect Size of Outcome Research. İçinde A. M. Nezu & C. M. Nezu (Ed.), Evidence-Based Outcome Research: A practical guide to conducting randomized controlled trials for psychosocial interventions (s. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/med:psych/9780195304633.003.0018
  • Sahan, B., & Kahtali, B. D. (2021). The role of parental attitudes, irrational beliefs, need for social approval and self-esteem in speech anxiety. European Journal of Alternative Education Studies, 6(1), 96-115. http://dx.doi.org/10.46827/ejae.v6i1.3729
  • Sapmaz, F. (2023). Relationships beetween Cognitive Distortions and Adolescent Well-Being: The Mediating Role of Psychological Resilience and Moderating Role of Gender. International Journal of Psychology and Educational Studies, 10(1), 83-97. https://doi.org/10.52380/ijpes.2023.10.1.866
  • Sert-Ağır, M., & Yavuzer, H. (2018). Bilişsel çarpıtma ölçeğinin türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Mediterranean Journal of Educational Research, 12(26), 175-198. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.10
  • Sherman, S. J. (2016). Examining the influence of perceived parental academic pressure and absence on affluent, high-achieving adolescents [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Azusa Pacific University.
  • Sirim, M. (2021). Genç yetişkinlerde flört şiddeti mağduriyeti ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide bilişsel çarpıtmaların aracı rolünün incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Kent Üniversitesi.
  • Spielberger, C. D. (1972). Anxiety: Current trends in theory and research I. Academic Press.
  • Spinath, B. (2012). Academic Achievement. Içinde V. S. Ramachandran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior (Second Edition) (ss. 1-8). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-375000-6.00001-X
  • Steinmayr, R., Crede, J., McElvany, N., & Wirthwein, L. (2016). Subjective well-being, test anxiety, academic achievement: Testing for reciprocal effects. Frontiers in Psychology, 6(1994), 1-13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01994
  • Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences, 5th ed (ss. xii, 651). Routledge/Taylor & Francis Group.
  • Stevenson, D. L., & Baker, D. P. (1987). The family-school relation and the child’s school performance. Child Development, 58(5), 1348-1357. https://doi.org/10.2307/1130626
  • Suldo, S. M., & Huebner, E. S. (2004). Does life satisfaction moderate the effects of stressful life events on psychopathological behavior during adolescence? School Psychology Quarterly, 19, 93-105. https://doi.org/10.1521/scpq.19.2.93.33313
  • Şekercioğlu, g. (2009). Çocuklar için benlik algısı profilinin uyarlanması ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre eşitliğinin test edilmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi].
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik (1. Basım). Hüner Şencan.
  • Şimşek, O. M., Koçak, O., & Younis, M. Z. (2021). The Impact of Interpersonal Cognitive Distortions on Satisfaction with Life and the Mediating Role of Loneliness. Sustainability, 13(16), 9293. https://doi.org/10.3390/su13169293
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6. ed.). Pearson.
  • Tang, M. (2007). Psychological effects on being perceived as a “Model Minority” for Asian Americans. New Waves: Educational Research and Development, 11(3), 11-16. https://www.viethconsulting.com/members/proposals/view_file.php?md=VIEW&pid=19314611
  • Toldson, I. (2008). Breaking barriers: Plotting the path to academic success for school-age African-American males. Congressional Black Caucus Foundation.
  • Tomiki, K. (2000). Achievement motivation and psychological well -being in asian american college students:The contribution of intergenerational congruence of academic expectations [Yayımlanmamış Doktora Tezi, University of California].
  • Toraman, Ç., Aktan, O., & Korkmaz, G. (2022). How can we make students happier at school? Parental pressure or support for academic success, educational stress and school happiness of secondary school students. Shanlax International Journal of Education, 10(2), 92-100. https://doi.org/10.34293/ education.v10i2.4546
  • Vautero, J., Taveira, M. do C., Silva, A. D., & Fouad, N. A. (2021). Family influence on academic and life satisfaction: A social cognitive perspective. Journal of Career Development, 48(6), 817-830. https://doi.org/10.1177/0894845320902270
  • Veenhoven, R. (1996). The study of life satisfaction. İçinde W. Saris, R. Veenhoven, A. Scherpenzeel, & B. Bunting (Ed.), A comparative study of satisfaction with life in Europe (ss. 11-48). Eötvös University Press.
  • Vernon, A. (2002). What works when with children and adolescents: A handbook of individual counseling techniques. Research Pr Pub.
  • Whisman, M. A., & Kwon, P. (1992). Parental representations, cognitive distortions, and mild depression. Cognitive Therapy and Research, 16(5), 557-568. https://doi.org/10.1007/BF01175141
  • Wilcox, R. R. (2012). Modern Statistics for the Social and Behavioral Sciences: A Practical Introduction (1st edition). CRC Press.
  • Yalnizca-Yildirim, S., & Cenkseven-Önder, F. (2018). Emotional Intelligence and Parental Attitudes as Predictors of High School Students’ Life Satisfaction. International Online Journal of Educational Sciences, 10(1), 88-104. https://doi.org/10.15345/iojes.2018.01.009
  • Yavuzer, Y., & Karataş, Z. (2017). Investigating the Relationship between Depression, Negative Automatic Thoughts, Life Satisfaction and Symptom Interpretation in Turkish Young Adults. Içinde D. Breznoščáková (Ed.), Depression. IntechOpen. https://doi.org/10.5772/66622
  • Yıldız, M. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Fonksiyonel Olmayan Tutumların ve Olumsuz Otomatik Düşüncelerin Depresyona Etkisi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 1(1), 1-7. https://dergipark.org.tr/en/pub/uead/issue/26906/299978
Toplam 112 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Okul Psikolojik Danışmanlığı
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Orhan Yıldırım 0000-0003-3854-9616

İdris Kaya 0000-0001-9562-3347

Erken Görünüm Tarihi 9 Eylül 2024
Yayımlanma Tarihi 23 Eylül 2024
Gönderilme Tarihi 24 Mayıs 2023
Kabul Tarihi 29 Temmuz 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Sayı: 62

Kaynak Göster

APA Yıldırım, O., & Kaya, İ. (2024). Ergenlerde Ebeveyn Akademik Başarı Baskısı/Desteğiyle Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Bilişsel Çarpıtmaların Aracı Rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(62), 432-462. https://doi.org/10.9779/pauefd.1301720