Structural and thematic analysis of Shakespeare’s sonnets 153 and 154 with their Turkish translations

Yıl 2019, Sayı: 15, 353 - 376, 21.06.2019

Mesut Kuleli

https://doi.org/10.29000/rumelide.580643

Öz

The purpose of this study is to analyze the
structural features of sonnets 153 and 154 of Shakespeare based on the source
texts in order to find out to what extent these two sonnets relate to or differ
from the other 152 sonnets by Shakespeare as well as analyze six Turkish
translations of these two sonnets by different translators to find how
consistently the target texts relate to or differ from mainstream Shakespearean
sonnet opinion as compared to the situation with source texts in terms of
structure and theme. These two sonnets are ascribed to Shakespeare; however,
there is ongoing debate on whether the origin of these two sonnets can really
be attributed to Shakespeare. Structural analysis of the source texts showed
that these two 14-line sonnets were written in a rhyme schema that is in
accordance with mainstream Shakespearean sonnet rhyme schema, which keeps these
sonnets away from doubts regarding their origin from Shakespeare. In three
target texts of sonnet 153, the rhyme schema of Shakespeare was preserved while
no rhyme schema was adopted in the other three target texts, in which there is
no rhyme system for any of the sonnets, therefore the target texts also kept
the doubts regarding the origin of this sonnet away. With respect to the sonnet
154, another 14-line sonnet, the rhyming structure of this sonnet also complied
with other sonnets by Shakespeare. Two target texts also showed the same
tendency, thereby providing a smooth reading of the sonnet without raising any
doubts about its origin. However, TT1, TT3, TT5 and TT6 were not in line with
the general rhyme schema of sonnet by Shakespeare. Structurally, the readings
of sonnets 153 and 154 did not raise any doubts regarding their origin either
in the source text or the target texts. Thematic analysis of both sonnets not
only in the source texts but also in the target texts showed that these two
sonnets do not relate to the rest 152 sonnets by Shakespeare thematically, and
that these two sonnets are very much alike theme-wise. Regarding the thematic
flow of quatrains and couplet in Shakespearean sonnets, the couplet in source
text of sonnet 153 was in stark contrast with generally admitted Shakespearean
sonnet thematic flows while there was no deviation from mainstream flow in the
source text of sonnet 154. However, the target texts of sonnet 154 do not
preserve this normality in thematic flow in quatrains and couplets, which could
raise doubts in the target text readers about the origin of this sonnet. 

Anahtar Kelimeler

Sonnet 153, sonnet 154, translation, structural analysis, thematic analysis

Shakespeare’in 153. ve 154. sonelerinin Türkçe çevirileri ile yapısal ve tematik çözümlemesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, Shakespeare’in 153 ve 154
numaralı sonelerinin özgün metinler ve Türkçe çeviri metinler üzerinde yapısal
ve tematik çözümlemesini yaparak bu iki sonenin diğer 152 sone ile benzer ve
farklı yanlarını bulmak ve özgün metinlerdeki genel Shakespeare sone
anlayışından farklı olan veya benzer durumların çeviri metinlerde hangi düzeyde
korunduğunu ve farklılaştığını saptamaktır. Bu iki sone
Shakespeare’e atfedilmekle birlikte ona ait olup olmadıkları tartışılmaktadır. Yapısal
çözümlemede bu iki sonenin özgün metinlerindeki uyak düzeninin genel kabul
görmüş Shakespeare sone uyak düzenine uygun olduğu ve 14 satırdan oluştukları
için Shakespeare’e dayandırılması konusunda bir şüphe doğurmadığı
düşünülmektedir. Sone 153’ün altı çevirisinden üçünde bu uyak düzeninin
korunduğu, diğer üçünde ise herhangi bir uyak düzenine bağlı kalınmadığı ancak bu
üç erek metnin diğer sonelerinde de Shakespeare uyak düzeni kullanılmadığı için
çeviri metin okurlarında da sonenin Shakespeare’e ait olmayabileceğine dair bir
şüphe oluşmayacağı düşünülmektedir. 14 satırlı diğer sone 154 de Shakespeare’in
uyak düzenine uygun olarak bulunmuştur. Hedef metinlerin sadece ikisinde bu
uyak düzeni korunmuştur ancak yapısal olarak her iki sonenin de özgün metinleri
ve çevirileri metinlerin kökenine ait bir şüphe doğurmamaktadır. Tematik
çözümleme, her iki sonenin de kaynak metinlerinde ve çeviri metinlerinde diğer
152 sone ile ilişkili olmadığını, ikisinin birbirine büyük oranda benzerlik
gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Shakespeare sonelerinin dörtlük ve ikilik
akışı düşünüldüğünde, sone 153’ün ikilik bölümünde bu akışa ters bir durum
saptanırken, sone 154’ün özgün metninde genel Shakespeare soneleri akışı
saptanmıştır. Bu tematik akışın sone 154’ün bazı çeviri metinlerinde özgün
metindeki normalliğe uymadığı, çeviri metin okurunda sonenin Shakespeare’e
dayandırılabileceği konusunda şüpheler uyandırabileceği öne sürülebilir.  

Anahtar Kelimeler

Sone 153, sone 154, çeviri, yapısal çözümleme, tematik çözümleme

Kaynakça

• Aroui, J.L. (2009). Metrical Structure of the European Sonnet. Jean-Louis Aouri and Andy Arleo (Ed.), in Towards a Typology of Poetic Forms (pp. 385-428). Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing. Bell, I. (2010). Rethinking Shakespeare’s Dark Lady. Michael Schonfeldt (Ed.), in A Companion to Shakespeare’s Sonnets (pp. 293-313). Oxford: Blackwell Publishing. Burnham, M. (1990). Dark Lady and Fair Man: The Love Triangle in Shakespeare's Sonnets and Ulysses. Studies in The Novel, 22, 43-56. Fuller, J. (2018). The Sonnet. London and New York: Taylor & Francis. Grazia, M. (2000). The Scandal of Shakespeare’s Sonnets. James Schiffer (Ed.), in Shakespeare’s Sonnets: Critical Essays (pp. 89-112). New York: Garland Publishing. Halman, T. S. (1964). Önsöz. In William Shakespeare Soneler. (pp.7-20.) İstanbul: Yeditepe Yayınları. Hutton, J. (1941). Analogues of Shakespeare's Sonnets 153-54: Contributions to the History of a Theme. Modern Philology, 38(4), 385-403. McGuire, P. C. (1987). Shakespeare's Non-Shakespearean Sonnets. Shakespeare Quarterly, 38(3), 304-319. Öztürk Kasar, S. and Tuna, D. (2018). Üç Dilde Shakespeare: Göstergebilimin Işığında 130. Sone ile Çevirilerini Okumak ve Çözümlemek. International Journal of Languages' Education and Teaching, 6(1), 514-539. Doi: 10.18298/ijlet.2708. Schoenfeldt, M. C., and Schoenfeldt, M. (Ed) (2010). A Companion to Shakespeare's Sonnets. New Jersey: John Wiley & Sons. Stirling, B. (1968). The Shakespeare Sonnet Order: Poems and Groups. Berkeley and Los Angeles: University of California Press. Shakespeare, W. (1964). Soneler. Talat Sait Halman (Trans.). İstanbul: Yeditepe Yayınları. Shakespeare, W. (2008). Soneler. Hasan İlhan (Trans.). Ankara: Alter Yayıncılık. Shakespeare, W. (2009). Soneler. Talat Sait Halman (Trans.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Shakespeare, W. (2013). Soneler. Sezen Özgür Güngör (Trans.). İstanbul: Sis Yayıncılık. Shakespeare, W. (2014). Soneler & Şiirler. Ezgi Ovat (Trans.). Ankara: İtalik Kitaplar. Shakespeare, W. (2017). Soneler. Saniye Kısakürek (Trans.). İstanbul: Oda Yayınları. Shakespeare, W. (2018). Soneler. Metin Genç (Trans.). Ankara: Altınpost Yayınları. Tomlinson, C. (1874). The Sonnet: Its Origin, Structure, and Place in Poetry. London: Murray. Werth, A. (2002). Shakespeare’s ‘Lesse Greek.’. The Oxfordian, 5, 11-29.